മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം182

1 [വൈ]
     മാർകണ്ഡേയം മഹാത്മാനം ഊചുഃ പാണ്ഡുസുതാസ് തദാ
     മാഹാത്മ്യം ദ്വിജമുഖ്യാനാം ശ്രോതും ഇച്ഛാമ കഥ്യതാം
 2 ഏവം ഉക്തഃ സ ഭഗവാൻ മാർകണ്ഡേയോ മഹാതപഃ
     ഉവാച സുമഹാതേജാ സർവശാസ്ത്രവിശാരദഃ
 3 ഹൈഹയാനാം കുലകരോ രാജാ പരപുരഞ്ജയഃ
     കുമാരോ രൂപസമ്പന്നോ മൃഗയാം അചരദ് ബലീ
 4 ചരമാണസ് തു സോ ഽരണ്യേ തൃണവീരുത് സമാവൃതേ
     കൃഷ്ണാജിനോത്തരാസംഗം ദദർശ മുനിം അന്തികേ
     സ തേന നിഹതോ ഽരണ്യേ മന്യമാനേന വൈ മൃഗം
 5 വ്യഥിതഃ കർമ തത് കൃത്വാ ശോകോപഹതചേതനഃ
     ജഗാമ ഹൈഹയാനാം വൈ സകാശം പ്രഥിതാത്മനാം
 6 രാജ്ഞാം രാജീവനേത്രാസൗ കുമാരഃ പൃഥിവീപതേ
     തേഷാം ച തദ് യഥാവൃത്തം കഥയാം ആസ വൈ തദാ
 7 തം ചാപി ഹിംസിതം താത മുനിം മൂലഫലാശിനം
     ശ്രുത്വാ ദൃഷ്ട്വാച തേ തത്ര ബഭൂവുർ ദീനമാനസാഃ
 8 കസ്യായം ഇതി തേ സർവേ മാർഗമാണാസ് തതസ് തതഃ
     ജഗ്മുശ് ചാരിഷ്ടനേമേസ് തേ താർക്ഷ്യസ്യാശ്രമം അഞ്ജസാ
 9 തേ ഽഭിവാദ്യ മഹാത്മാനം തം മുനിം സംശിതവ്രതം
     തസ്ഥുഃ സർവേ സതു മുനിസ് തേഷാം പൂജാം അഥാഹരത്
 10 തേ തം ഊചുർ മഹാത്മാനം ന വയം സത്ക്രിയാം മുനേ
    ത്വത്തോ ഽർഹാഃ കർമ ദോഷേണ ബ്രാഹ്മണോ ഹിംസിതോ ഹി നഃ
11 താൻ അബ്രവീത് സ വിപ്രർഷിഃ കഥം വോ ബ്രാഹ്മണോ ഹതഃ
    ക്വ ചാസൗ ബ്രൂത സഹിതാഃ പശ്യധ്വം മേ തപോബലം
12 തേ തു തത് സർവം അഖിലം ആഖ്യായാസ്മൈ യഥാതഥം
    നാപശ്യംസ് തം ഋഷിം തത്ര ഗതാസും തേ സമാഗതാഃ
    അന്വേഷമാണാഃ സവ്രീഡാഃ സ്വപ്നവദ് ഗതമാനസാഃ
13 താൻ അബ്രവീത് തത്ര മുനിസ് താർക്ഷ്യഃ പരപുരഞ്ജയഃ
    സ്യാദ് അയം ബ്രാഹ്മണഃ സോ ഽഥ യോ യുഷ്മാഭിർ നിവാശിതഃ
    പുത്രോ ഹ്യ് അയം മമ നൃപാസ് തപോബലസമന്വിതഃ
14 തേ തു ദൃഷ്ട്വൈവ തം ഋഷിം വിസ്മയം പരമം ഗതാഃ
    മഹദ് ആശ്ചര്യം ഇതി വൈ വിബ്രുവാണാ മഹീപതേ
15 മൃതോ ഹ്യ് അയം അതോ ദൃഷ്ടഃ കഥം ജീവിതം ആപ്തവാൻ
    കിം ഏതത് തപസോ വീര്യം യനായം ജീവിതഃ പുനഃ
    ശ്രോതും ഇച്ഛാമ വിപ്രർഷേ യദി ശ്രോതവ്യം ഇത്യ് ഉത
16 സ താൻ ഉവാച നാസ്മാകം മൃത്യുഃ പ്രഭവതേ നൃപാഃ
    കാരണം വഃ പ്രവക്ഷ്യാമി ഹേതുയോഗം സമാസതഃ
17 സത്യം ഏവാഭിജാനീമോ നാനൃതേ കുർമഹേ മനഃ
    സ്വധർമം അനുതിഷ്ഠാമസ് തസ്മാൻ മൃത്യുഭയം ന നഃ
18 യദ് ബ്രാഹ്മണാനാം കുശലം തദ് ഏഷാം കഥയാമഹേ
    നൈഷാം ദുശ്ചരിതം ബ്രൂമസ് തസ്മാൻ മൃത്യുഭയം ന നഃ
19 അതിഥീൻ അന്നപാനേന ഭൃത്യാൻ അത്യശനേന ച
    തേജസ്വി ദേശവാസാച് ച തസ്മാൻ മൃത്യുഭയം ന നഃ
20 ഏതദ് വൈ ലേശ മാത്രം വഃ സമാഖ്യാതം വിമത്സരാഃ
    ഗച്ഛധ്വം സഹിതാഃ സർവേ ന പാപാദ് ഭയം അസ്തി വഃ
21 ഏവം അസ്ത്വ് ഇതി തേ സർവേ പ്രതിപൂജ്യ മഹാമുനിം
    സ്വദേശം അഗമൻ ഹൃഷ്ടാ രാജാനോ ഭരതർഷഭ