മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം229

1 [വൈ]
     അഥ ദുര്യോധനോ രാജാ തത്ര തത്ര വനേ വസൻ
     ജഗാമ ഘോഷാൻ അഭിതസ് തത്ര ചക്രേ നിവേശനം
 2 രമണീയേ സമാജ്ഞാതേ സോദകേ സമഹീരുഹേ
     ദേശേ സർവഗുണോപേതേ ചക്രുർ ആവസഥം നരാഃ
 3 തഥൈവ തത് സമീപസ്ഥാൻ പൃഥഗ് ആവസഥാൻ ബഹൂൻ
     കർണസ്യ ശകുനേശ് ചൈവ ഭ്രാതൄണാം ചൈവ സർവശഃ
 4 ദദർശ സ തദാ ഗാവഃ ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
     അങ്കൈർ ലക്ഷൈശ് ച താഃ സർവാ ലക്ഷയാം ആസ പാർഥിവഃ
 5 അങ്കയാം ആസ വത്സാംശ് ച ജജ്ഞേ ചോപസൃതാസ് ത്വ് അപി
     ബാല വത്സാശ് ച യാ ഗാവഃ കാലയാം ആസ താ അപി
 6 അഥ സ സ്മാരണം കൃത്വാ ലക്ഷയിത്വാ ത്രിഹായനാൻ
     വൃതോ ഗോപാലകൈഃ പ്രീതോ വ്യഹരത് കുരുനന്ദനഃ
 7 സ ച പൗരജനഃ സർവഃ സൈനികാശ് ച സഹസ്രശഃ
     യഥോപജോഷം ചിക്രീഡുർ വനേ തസ്മിൻ യഥാമരാഃ
 8 തതോ ഗോപാഃ പ്രഗാതാരഃ കുശലാ നൃത്തവാദിതേ
     ധാർതരാഷ്ട്രം ഉപാതിഷ്ഠൻ കന്യാശ് ചൈവ സ്വലങ്കൃതാഃ
 9 സ സ്ത്രീഗണവൃതോ രാജാ പ്രഹൃഷ്ടഃ പ്രദദൗ വസു
     തേഭ്യോ യഥാർഹം അന്നാനി പാനാനി വിവിധാനി ച
 10 തതസ് തേ സഹിതാഃ സർവേ തരക്ഷൂൻ മഹിഷാൻ മൃഗാൻ
    ഗവയർക്ഷ വരാഹാംശ് ച സമന്താത് പര്യകാലയൻ
11 സ താഞ് ശരൈർ വിനിർഭിന്ദൻ ഗജാൻ ബധ്നൻ മഹാവനേ
    രമണീയേഷു ദേശേഷു ഗ്രാഹയാം ആസ വൈ മൃഗാൻ
12 ഗോരസാൻ ഉപയുഞ്ജാന ഉപഭോഗാംശ് ച ഭാരത
    പശ്യൻ സുരമണീയാനി പുഷ്പിതാനി വനാനി ച
13 മത്തഭ്രമര ജുഷ്ടാനി ബർഹിണാഭിരുതാനി ച
    അഗച്ഛദ് ആനുപൂർവ്യേണ പുണ്യം ദ്വൈതവനം സരഃ
    ഋദ്ധ്യാ പരമയാ യുക്തോ മഹേന്ദ്ര ഇവ വജ്രഭൃത്
14 യദൃച്ഛയാ ച തദ് അഹോ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    ഈജേ രാജർഷിയജ്ഞേന സദ്യസ്കേന വിശാം പതേ
    ദിവ്യേന വിധിനാ രാജാ വന്യേന കുരുസത്തമഃ
15 കൃത്വാ നിവേശം അഭിതഃ സരസസ് തസ്യ കൗരവഃ
    ദ്രൗപദ്യാ സഹിതോ ധീമാൻ ധർമപത്ന്യാ നരാധിപഃ
16 തതോ ദുര്യോധനഃ പ്രേഷ്യാൻ ആദിദേശ സഹാനുജഃ
    ആക്രീഡാവസഥാഃ ക്ഷിപ്രം ക്രിയന്താം ഇതി ഭാരത
17 തേ തഥേത്യ് ഏവ കൗരവ്യം ഉക്ത്വാ വചനകാരിണഃ
    ചികീർഷന്തസ് തദാക്രീഡാഞ് ജഗ്മുർ ദ്വൈതവനം സരഃ
18 സേനാഗ്രം ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ പ്രാപ്തം ദ്വൈതവനം സരഃ
    പ്രവിശന്തം വനദ്വാരി ഗന്ധർവാഃ സമവാരയൻ
19 തത്ര ഗന്ധർവരാജോ വൈ പൂർവം ഏവ വിശാം പതേ
    കുബേരഭവനാദ് രാജന്ന് ആജഗാമ ഗണാവൃതഃ
20 ഗണൈർ അപ്സരസാം ചൈവ ത്രിദശാനാം തഥാത്മജൈഃ
    വിഹാരശീലഃ ക്രീഡാർഥം തേന തത് സംവൃതം സരഃ
21 തേന തത് സംവൃതം ദൃഷ്ട്വാ തേ രാജപരിചാരകാഃ
    പ്രതിജഗ്മുസ് തതോ രാജൻ യത്ര ദുര്യോധനോ നൃപഃ
22 സ തു തേഷാം വചോ ശ്രുത്വാ സൈനികാൻ യുദ്ധദുർമദാൻ
    പ്രേഷയാം ആസ കൗരവ്യ ഉത്സാരയത താൻ ഇതി
23 തസ്യ തദ് വചനം ശ്രുത്വാ രാജ്ഞഃ സേനാഗ്രയായിനഃ
    സരോ ദ്വൈതവനം ഗത്വാ ഗന്ധർവാൻ ഇദം അബ്രുവൻ
24 രാജാ ദുര്യോധനോ നാമ ധൃതരാഷ്ട്ര സുതോ ബലീ
    വിജിഹീർഷുർ ഇഹായാതി തദർഥം അപസർപത
25 ഏവം ഉക്താസ് തു ഗന്ധർവാഃ പ്രഹസന്തോ വിശാം പതേ
    പ്രത്യബ്രുവംസ് താൻ പുരുഷാൻ ഇദം സുപരുഷം വചഃ
26 ന ചേതയതി വോ രാജാ മന്ദബുദ്ധിഃ സുയോധനഃ
    യോ ഽസ്മാൻ ആജ്ഞാപയത്യ് ഏവം വശ്യാൻ ഇവ ദിവൗകസഃ
27 യൂയം മുമൂർഷവശ് ചാപി മന്ദപ്രജ്ഞാ ന സംശയഃ
    യേ തസ്യ വചനാദ് ഏവം അസ്മാൻ ബ്രൂത വിചേതസഃ
28 ഗച്ഛത ത്വരിതാഃ സർവേ യത്ര രാജാ സ കൗരവഃ
    ദ്വേഷ്യം മാദ്യൈവ ഗച്ഛധ്വം ധർമരാജ നിവേശനം
29 ഏവം ഉക്താസ് തു ഗന്ധർവൈ രാജ്ഞഃ സേനാഗ്രയായിനഃ
    സമ്പ്രാദ്രവന്യതോ രാജാ ധൃതരാഷ്ട്ര സുതോ ഽഭവത്