മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം230

1 [വൈ]
     തതസ് തേ സഹിതാഃ സർവേ ദുര്യോധനം ഉപാഗമൻ
     അബ്രുവംശ് ച മഹാരാജ യദ് ഊചുഃ കൗരവം പ്രതി
 2 ഗന്ധർവൈർ വാരിതേ സൈന്യേ ധാർതരാഷ്ട്രഃ പ്രതാപവാൻ
     അമർഷപൂർണഃ സൈന്യാനി പ്രത്യഭാഷത ഭാരത
 3 ശാസതൈനാൻ അധർമജ്ഞാൻ മമ വിപ്രിയകാരിണഃ
     യദി പ്രക്രീഡിതോ ദേവൈഃ സർവൈഃ സഹ ശതക്രതുഃ
 4 ദുര്യോധന വചോ ശ്രുത്വാ ധാർതരാഷ്ട്രാ മഹാബലാഃ
     സർവ ഏവാഭിസംനദ്ധാ യോധാശ് ചാപി സഹസ്രശഃ
 5 തതഃ പ്രമഥ്യ ഗന്ധർവാംസ് തദ് വനം വിവിശുർ ബലാത്
     സിംഹനാദേന മഹതാ പൂരയന്തോ ദിശോ ദശ
 6 തതോ ഽപരൈർ അവാര്യന്ത ഗന്ധർവൈഃ കുരു സൈനികാഃ
     തേ വാര്യമാണാ ഗന്ധർവൈഃ സാമ്നൈവ വസുധാധിപ
     താൻ അനാദൃത്യ ഗന്ധർവാംസ് തദ് വനം വിവിശുർ മഹത്
 7 യദാ വാചാ ന തിഷ്ഠന്തി ധാർതരാഷ്ട്രാഃ സരാജകാഃ
     തതസ് തേ ഖേചരാഃ സർവേ ചിത്രസേനേ ന്യവേദയൻ
 8 ഗന്ധർവരാജസ് താൻ സർവാൻ അബ്രവീത് കൗരവാൻ പ്രതി
     അനാര്യാഞ് ശാസതേത്യ് ഏവം ചിത്രസേനോ ഽത്യമർഷണഃ
 9 അനുജ്ഞാതാസ് തു ഗന്ധർവാശ് ചിത്രസേനേന ഭാരത
     പ്രഗൃഹീതായുധാഃ സർവേ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ അഭിദ്രവൻ
 10 താൻ ദൃഷ്ട്വാ പതതഃ ശീഘ്രാൻ ഗന്ധർവാൻ ഉദ്യതായുധാൻ
    സർവേ തേ പ്രാദ്രവൻ സംഖ്യേ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ പശ്യതഃ
11 താൻ ദൃഷ്ട്വാ ദ്രവതഃ സർവാൻ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ പരാങ്മുഖാൻ
    വൈകർതനസ് തദാ വീരോ നാസീത് തത്ര പരാങ്മുഖഃ
12 ആപതന്തീം തു സമ്പ്രേക്ഷ്യ ഗന്ധർവാണാം മഹാചമൂം
    മഹതാ ശരവർഷേണ രാധേയഃ പ്രത്യവാരയത്
13 ക്ഷുരപൈർ വിശിഖൈർ ഭല്ലൈർ വത്സദന്തൈസ് തഥായസൈഃ
    ഗന്ധർവാഞ് ശതശാഭ്യഘ്നംൽ ലഘുത്വാത് സൂതനന്ദനഃ
14 പാതയന്ന് ഉത്തമാംഗാനി ഗന്ധർവാണാം മഹാരഥാഃ
    ക്ഷണേന വ്യധമത് സർവാം ചിത്രസേനസ്യ വാഹിനീം
15 തേ വധ്യമാനാ ഗന്ധർവാഃ സൂതപുത്രേണ ധീമതാ
    ഭൂയ ഏവാഭ്യവർതന്ത ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
16 ഗന്ധർവഭൂതാ പൃഥിവീ ക്ഷണേന സമപദ്യത
    ആപതദ്ഭിർ മഹാവേഗൈശ് ചിത്രസേനസ്യ സൈനികൈഃ
17 അഥ ദുര്യോധനോ രാജാ ശകുനിശ് ചാപി സൗബലഃ
    ദുഃശാസനോ വികർണശ് ച യേ ചാന്യേ ധൃതരാഷ്ട്രജാഃ
    ന്യഹനംസ് തത് തദാ സൈന്യം രഥൈർ ഗരുഡ നിസ്വനൈഃ
18 ഭൂയോ ച യോധയാം ആസുഃ കൃത്വാ കർണം അഥാഗ്രതഃ
    മഹതാ രഥഘോഷേണ ഹയചാരേണ ചാപ്യ് ഉത
    വൈകർതനം പരീപ്സന്തോ ഗന്ധർവാൻ സമവാരയൻ
19 തതഃ സംന്യപതൻ സർവേ ഗന്ധർവാഃ കൗരവൈഃ സഹ
    തദാ സുതുമുലം യുദ്ധം അഭവൽ ലോമഹർഷണം
20 തതസ് തേ മൃദവോ ഽഭൂവൻ ഗന്ധർവാഃ ശരപീഡിതാഃ
    ഉച്ചുക്രുശുശ് ച കൗരവ്യാ ഗന്ധർവാൻ പ്രേക്ഷ്യ പീഡിതാൻ
21 ഗന്ധർവാംസ് ത്രാസിതാൻ ദൃഷ്ട്വാ ചിത്രസേനോ ഽത്യമർഷണഃ
    ഉത്പപാതാസനാത് ക്രുദ്ധോ വധേ തേഷാം സമാഹിതഃ
22 തതോ മായാസ്ത്രം ആസ്ഥായ യുയുധേ ചിത്രമാർഗവിത്
    തയാമുഹ്യന്ത കൗരവ്യാശ് ചിത്രസേനസ്യ മായയാ
23 ഏകൈകോ ഹി തദാ യോധോ ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ ഭാരത
    പര്യവർതത ഗന്ധർവൈർ ദശഭിർ ദശഭിഃ സഹ
24 തതഃ സമ്പീഡ്യമാനാസ് തേ ബലേന മഹതാ തദാ
    പ്രാദ്രവന്ത രണേ ഭീതാ യത്ര രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ
25 ഭജ്യമാനേഷ്വ് അനീകേഷു ധാർതരാഷ്ട്രേഷു സർവശഃ
    കർണോ വൈകർതനോ രാജംസ് തസ്ഥൗ ഗിരിർ ഇവാചലഃ
26 ദുര്യോധനശ് ച കർണശ് ച ശകുനിശ് ചാപി സൗബലഃ
    ഗന്ധർവാൻ യോധയാം ചക്രുഃ സമരേ ഭൃശവിക്ഷതാഃ
27 സർവ ഏവ തു ഗന്ധർവാഃ ശതശോ ഽഥ സഹസ്രശഃ
    ജിഘാംസമാനാഃ സഹിതാഃ കർണം അഭ്യദ്രവൻ രണേ
28 അസിഭിഃ പട്ടിശൈഃ ശൂലൈർ ഗദാഭിശ് ച മഹാബലാഃ
    സൂതപുത്രം ജിഘാംസന്തഃ സമന്താത് പര്യവാരയൻ
29 അന്യേ ഽസ്യ യുഗമച് ഛിന്ദൻ ധ്വജം അന്യേ ന്യപാതയൻ
    ഈഷാം അന്യേ ഹയാൻ അന്യേ സൂതം അന്യേ ന്യപാതയൻ
30 അന്യേ ഛത്രം വരൂഥം ച വന്ധുരം ച തഥാപരേ
    ഗന്ധർവാ ബഹുസാഹസ്രാഃ ഖണ്ഡശോ ഽഭ്യഹനൻ രഥം
31 തതോ രഥാദ് അവപ്ലുത്യ സൂതപുത്രോ ഽസി ചർമ ഭൃത്
    വികർണ രഥം ആസ്ഥായ മോക്ഷായാശ്വാൻ അചോദയത്