മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം239
| ←അധ്യായം238 | മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന: അധ്യായം239 |
അധ്യായം240→ |
1 [വൈ]
പ്രായോപവിഷ്ടം രാജാനം ദുര്യോധനം അമർഷണം
ഉവാച സാന്ത്വയൻ രാജഞ് ശകുനിഃ സൗബലസ് തദാ
2 സമ്യഗ് ഉക്തം ഹി കർണേന തച് ഛ്രുതം കൗരവ ത്വയാ
മയാഹൃതാം ശ്രിയം സ്ഫീതാം മോഹാത് സമപഹായ കിം
ത്വം അബുദ്ധ്യാ നൃപ വരപ്രാണാൻ ഉത്സ്രഷ്ടും ഇച്ഛസി
3 അദ്യ ചാപ്യ് അവഗച്ഛാമി ന വൃദ്ധാഃ സേവിതാസ് ത്വയാ
യഃ സമുത്പതിതം ഹർഷം ദൈന്യം വാ ന നിയച്ഛതി
സ നശ്യതി ശ്രിയം പ്രാപ്യ പാത്രം ആമം ഇവാംഭസി
4 അതിഭീരും അതിക്ലീബം ദീർഘസൂത്രം പ്രമാദിനം
വ്യസനാദ് വിഷയാക്രാന്തം ന ഭജന്തി നൃപം ശ്രിയഃ
5 സത്കൃതസ്യ ഹി തേ ശോകോ വിപരീതേ കഥം ഭവേത്
മാ കൃതം ശോഭനം പാർഥൈഃ ശോകം ആലംബ്യ നാശയ
6 യത്ര ഹർഷസ് ത്വയാ കാര്യഃ സത്കർതവ്യാശ് ച പാണ്ഡവാഃ
തത്ര ശോചസി രാജേന്ദ്ര വിപരീതം ഇദം തവ
7 പ്രസീദ മാ ത്യജാത്മാനം തുഷ്ടശ് ച സുകൃതം സ്മര
പ്രയച്ഛ രാജ്യം പാർഥാനാം യശോധർമം അവാപ്നുഹി
8 ക്രിയാം ഏതാം സമാജ്ഞായ കൃതഘ്നോ ന ഭവിഷ്യസി
സൗഭ്രാത്രം പാണ്ഡവൈഃ കൃത്വാ സമവസ്ഥാപ്യ ചൈവ താൻ
പിത്ര്യം രാജ്യം പ്രയച്ഛൈഷാം തതഃ സുഖം അവാപ്നുഹി
9 ശകുനേസ് തു വചോ ശ്രുത്വാ ദുഃശാസനം അവേക്ഷ്യ ച
പാദയോഃ പതിതം വീരം വിക്ലവം ഭ്രാതൃസൗഹൃദാത്
10 ബാഹുഭ്യാം സാധുജാതാഭ്യാം ദുഃശാസനം അരിന്ദമം
ഉത്ഥാപ്യ സമ്പരിഷ്വജ്യ പ്രീത്യാജിഘ്രത മൂർധനി
11 കർണ സൗബലയോശ് ചാപി സംസ്മൃത്യ വചനാന്യ് അസൗ
നിർവേദം പരമം ഗത്വാ രാജാ ദുര്യോധനസ് തദാ
വ്രീഡയാഭിപരീതാത്മാ നൈരാശ്യം അഗമത് പരം
12 സുഹൃദാം ചൈവ തച് ഛ്രുത്വാ സമന്യുർ ഇദം അബ്രവീത്
ന ധർമധനസൗഖ്യേന നൈശ്വര്യേണ ന ചാജ്ഞയാ
നൈവ ഭോഗൈശ് ച മേ കാര്യം മാ വിഹന്യത ഗച്ഛത
13 നിശ്ചിതേയം മമ മതിഃ സ്ഥിതാ പ്രായോപവേശനേ
ഗച്ഛധ്വം നഗരം സർവേ പൂജ്യാശ് ച ഗുരവോ മമ
14 ത ഏവം ഉക്താഃ പ്രത്യൂചൂ രാജാനം അരിമർദനം
യാ ഗതിസ് തവ രാജേന്ദ്ര സാസ്മാകം അപി ഭാരത
കഥം വാ സമ്പ്രവേക്ഷ്യാമസ് ത്വദ്വിഹീനാഃ പുരം വയം
15 സസുഹൃദ്ഭിർ അമാത്യൈശ് ച ഭ്രാതൃഭിഃ സ്വജനേന ച
ബഹുപ്രകാരം അപ്യ് ഉക്തോ നിശ്ചയാൻ ന വ്യചാല്യത
16 ദർഭപ്രസ്തരം ആസ്തീര്യ നിശ്ചയാദ് ധൃതരാഷ്ടജഃ
സംസ്പൃശ്യാപോ ശുചിർ ഭൂത്വാ ഭൂതലം സമുപാശ്രിതഃ
17 കുശചീരാംബര ധരഃ പരം നിയമം ആസ്ഥിതഃ
വാഗ്യതോ രാജശാർദൂലഃ സസ്വർഗഗതികാങ്ക്ഷയാ
മനസോപചിതിം കൃത്വാ നിരസ്യ ച ബഹിഷ്ക്രിയാഃ
18 അഥ തം നിശ്ചയം തസ്യ ബുദ്ധ്വാ ദൈതേയ ദാനവാഃ
പാതാലവാസിനോ രൗദ്രാഃ പൂർവം ദേവൈർ വിനിർജിതാഃ
19 തേ സ്വപക്ഷ ക്ഷയം തം തു ജ്ഞാത്വാ ദുര്യോധനസ്യ വൈ
ആഹ്വാനായ തദാ ചക്രുഃ കർമ വൈതാന സംഭവം
20 ബൃഹസ്പത്യുശനോക്തൈശ് ച മന്ത്രൈർ മന്ത്രവിശാരദാഃ
അഥർവവേദ പ്രോക്തൈശ് ച യാശ് ചോപനിഷദി ക്രിയാഃ
മന്ത്രജപ്യ സമായുക്താസ് താസ് തദാ സമവർതയൻ
21 ജുഹ്വത്യ് അഗ്നൗ ഹവിഃ ക്ഷീരം മന്ത്രവത് സുസമാഹിതാഃ
ബ്രാഹ്മണാ വേദവേദാംഗപാരഗാഃ സുദൃഢ വ്രതാഃ
22 കർമസിദ്ധൗ തദാ തത്ര ജൃംഭമാണാ മഹാദ്ഭുതാ
കൃത്യാ സമുത്ഥിതാ രാജൻ കിം കരോമീതി ചാബ്രവീത്
23 ആഹുർ ദൈത്യാശ് ചതാം തത്ര സുപ്രീതേനാന്തരാത്മനാ
പ്രായോപവിഷ്ടം രാജാനം ധാർതരാഷ്ട്രം ഇഹാനയ
24 തഥേതി ച പ്രതിശ്രുത്യ സാ കൃത്യാ പ്രയയൗ തദാ
നിമേഷാദ് അഗമച് ചാപി യത്ര രാജാ സുയോധനഃ
25 സമാദായ ച രാജാനം പ്രവിവേശ രസാതലം
ദാനവാനാം മുഹൂർതാച് ച തം ആനീതം ന്യവേദയത്
26 തം ആനീതം നൃപം ദൃഷ്ട്വാ രാത്രൗ സംഹത്യ ദാനവാഃ
പ്രഹൃഷ്ടമനസഃ സർവേ കിം ചിദ് ഉത്ഫുല്ലലോചനാഃ
സാഭിമാനം ഇദം വാക്യം ദുര്യോധനം അഥാബ്രുവൻ