മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം256

1 [വൈ]
     ജയദ്രഥസ് തു സമ്പ്രേക്ഷ്യ ഭ്രാതരാവ് ഉദ്യതായുധൗ
     പ്രാദ്രവത് തൂർണം അവ്യഗ്രോ ജീവിതേപ്സുഃ സുദുഃഖിതഃ
 2 തം ഭീമസേനോ ധാവന്തം അവതീര്യ രഥാദ് ബലീ
     അഭിദ്രുത്യ നിജഗ്രാഹ കേശപക്ഷേ ഽത്യമർഷണഃ
 3 സമുദ്യമ്യ ച തം രോഷാൻ നിഷ്പിപേഷ മഹീതലേ
     ഗലേ ഗൃഹീത്വാ രാജാനം താഡയാം ആസ ചൈവ ഹ
 4 പുനഃ സഞ്ജീവമാനസ്യ തസ്യോത്പതിതും ഇച്ഛതഃ
     പദാ മൂർധ്നി മഹാബാഹുഃ പ്രാഹരദ് വിലപിഷ്യതഃ
 5 തസ്യ ജാനും ദദൗ ഭീമോ ജഘ്നേ ചൈനം അരത്നിനാ
     സ മോഹം അഗമദ് രാജാ പ്രഹാര വരപീഡിതഃ
 6 വിരോഷം ഭീമസേനം തു വാരയാം ആസ ഫൽഗുനഃ
     ദുഃശലായാഃ കൃതേ രാജാ യത് തദ് ആഹേതി കൗരവ
 7 [ഭീമസേന]
     നായം പാപസമാചാരോ മത്തോ ജീവിതും അർഹതി
     ദ്രൗപദ്യാസ് തദ് അനർഹായാഃ പരിക്ലേഷ്ടാ നരാധമഃ
 8 കിം നു ശക്യം മയാ കർതും യദ് രാജാ സതതം ഘൃണീ
     ത്വം ച ബാലിശയാ ബുദ്ധ്യാ സദൈവാസ്മാൻ പ്രബാധസേ
 9 ഏവം കുത്വാ സടാസ് തസ്യ പഞ്ച ചക്രേ വൃകോദരഃ
     അർധചന്ദ്രേണ ബാണേന കിം ചിദ് അബ്രുവതസ് തദാ
 10 വികൽപയിത്വാ രാജാനം തതഃ പ്രാഹ വൃകോദരഃ
    ജീവിതും ചേച്ഛസേ മൂഢ ഹേതും മേ ഗദതഃ ശൃണു
11 ദാസോ ഽസ്മീതി ത്വയാ വാച്യം സംസത്സു ച സഭാസു ച
    ഏവം തേ ജീവിതം ദദ്യാം ഏഷ യുദ്ധജിതോ വിധിഃ
12 ഏവം അസ്ത്വ് ഇതി തം രാജാ കൃച്ഛ്രപ്രാണോ ജയദ്രഥഃ
    പ്രോവാച പുരുഷവ്യാഘ്രം ഭീമം ആഹവശോഭിനം
13 തത ഏനം വിചേഷ്ടന്തം ബദ്ധ്വാ പാർഥോ വൃകോദരഃ
    രഥം ആരോപയാം ആസ വിസഞ്ജ്ഞം പാംസുഗുണ്ഠിതം
14 തതസ് തം രഥം ആസ്ഥായ ഭീമഃ പാർഥാനുഗസ് തദാ
    അഭ്യേത്യാശ്രമമധ്യസ്ഥം അഭ്യഗച്ഛദ് യുധിഷ്ഠിരം
15 ദർശയാം ആസ ഭീമസ് തു തദവസ്ഥം ജയദ്രഥം
    തം രാജാ പ്രാഹസദ് ദൃഷ്ട്വാ മുച്യതാം ഇതി ചാബ്രവീത്
16 രാജാനം ചാബ്രവീദ് ഭീമോ ദ്രൗപദ്യൈ കഥയേതി വൈ
    ദാസഭാവം ഗതോ ഹ്യ് ഏഷ പാണ്ഡൂനാം പാപചേതനഃ
17 തം ഉവാച തതോ ജ്യേഷ്ഠോ ഭ്രാതാ സമ്പ്രണയം വചഃ
    മുഞ്ചൈനം അധമാചാരം പ്രമാണം യദി തേ വയം
18 ദ്രൗപദീ ചാബ്രവീദ് ഭീമം അഭിപ്രേക്ഷ്യ യുധിഷ്ഠിരം
    ദാസായം മുച്യതാം രാജ്ഞസ് ത്വയാ പഞ്ച സടഃ കൃതഃ
19 സ മുക്തോ ഽഭ്യേത്യ രാജാനം അഭിവാദ്യ യുധിഷ്ഠിരം
    വവന്ദേ വിഹ്വലോ രാജാ താംശ് ച സർവാൻ മുനീംസ് തദാ
20 തം ഉവാച ഘൃണീ രാജാ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    തഥാ ജയദ്രഥം ദൃഷ്ട്വാ ഗൃഹീതം സവ്യസാചിനാ
21 അദാസോ ഗച്ഛ മുക്തോ ഽസി മൈവം കാർഷീഃ പുനഃ ക്വ ചിത്
    സ്ത്രീ കാമുക ധിഗ് അസ്തു ത്വാം ക്ഷുദ്രഃ ക്ഷുദ്രസഹായവാൻ
    ഏവംവിധം ഹി കഃ കുര്യാത് ത്വദന്യഃ പുരുഷാധമഃ
22 ഗതസത്ത്വം ഇവ ജ്ഞാത്വാ കർതാരം അശുഭസ്യ തം
    സമ്പ്രേക്ഷ്യ ഭരതശ്രേഷ്ഠഃ കൃപാം ചക്രേ നരാധിപഃ
23 ധർമേ തേ വർധതാം ബുദ്ധിർ മാ ചാധർമേ മനോ കൃഥാഃ
    സാശ്വഃ സരഥ പാദാതഃ സ്വസ്തി ഗച്ഛ ജയദ്രഥ
24 ഏവം ഉക്തസ് തു സവ്രീഡം തൂഷ്ണീം കിം ചിദ് അവാങ്മുഖഃ
    ജഗാമ രാജാ ദുഃഖാർതോ ഗംഗാ ദ്വാരായ ഭാരത
25 സ ദേവം ശരണം ഗത്വാ വിരൂപാക്ഷം ഉമാപതിം
    തപോ ചചാര വിപുലം തസ്യ പ്രീതോ വൃഷധ്വജഃ
26 ബലിം സ്വയം പ്രത്യഗൃഹ്ണാത് പ്രീയമാണസ് ത്രിലോചനഃ
    വരം ചാസ്മൈ ദദൗ ദേവഃ സ ച ജഗ്രാഹ തച് ഛൃണു
27 സമസ്താൻ സരഥാൻ പഞ്ച ജയേയം യുധി പാണ്ഡവാൻ
    ഇതി രാജാബ്രവീദ് ദേവം നേതി ദേവസ് തം അബ്രവീത്
28 അജയ്യാംശ് ചാപ്യ് അവധ്യാംശ് ച വാരയിഷ്യസി താൻ യുധി
    ഋതേ ഽർജുനം മഹാബാഹും ദേവൈർ അപി ദുരാസദം
29 യം ആഹുർ അജിതം ദേവം ശംഖചക്രഗദാധരം
    പ്രധാനഃ സോ ഽസ്ത്രവിദുഷാം തേന കൃഷ്ണേന രക്ഷ്യതേ
30 ഏവം ഉക്തസ് തു നൃപതിഃ സ്വം ഏവ ഭവനം യയൗ
    പാണ്ഡവാശ് ച വനേ തസ്മിൻ ന്യവസൻ കാമ്യകേ തദാ