മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം/അധ്യായം282

←അധ്യായം281

മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം282

അധ്യായം283→

1 [മാർക്]
     ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു ദ്യുമത്സേനോ മഹാവനേ
     ലബ്ധചക്ഷുഃ പ്രസന്നാത്മാ ദൃഷ്ട്യാ സർവം ദദർശ ഹ
 2 സ സർവാൻ ആശ്രമാൻ ഗത്വാ ശൈബ്യയാ സഹ ഭാര്യയാ
     പുത്ര ഹേതോഃ പരാം ആർതിം ജഗാമ മനുജർഷഭ
 3 താവ് ആശ്രമാൻ നദീശ് ചൈവ വനാനി ച സരാംസി ച
     താംസ് താൻ ദേശാൻ വിചിന്വന്തൗ ദമ്പതീ പരിജഗ്മതുഃ
 4 ശ്രുത്വാ ശബ്ദം തു യത് കിം ചിദ് ഉന്മുഖൗ സുത ശങ്കയാ
     സാവിത്രീ സഹിതോ ഽഭ്യേതി സത്യവാൻ ഇത്യ് അധാവതാം
 5 ഭിന്നൈശ് ച പരുഷൈഃ പാദൈഃ സവ്രണൈഃ ശോണിതൗക്ഷിതൈഃ
     കുശകണ്ടകവിദ്ധാംഗാവ് ഉന്മത്താവ് ഇവ ധാവതഃ
 6 തതോ ഽഭിസൃത്യ തൈർ വിപ്രൈഃ സർവൈർ ആശ്രമവാസിഭിഃ
     പരിവാര്യ സമാശ്വാസ്യ സമാനീതൗ സ്വം ആശ്രമം
 7 തത്ര ഭാര്യാ സഹായഃ സ വൃതോ വൃദ്ധൈർ തപോധനൈഃ
     ആശ്വാസിതോ വിചിത്രാർഥൈഃ പൂർവരാജ്ഞാം കഥാശ്രയൈഃ
 8 തതസ് തൗ പുനർ ആശ്വസ്തൗ വൃദ്ധൗ പുത്ര ദിദൃക്ഷയാ
     ബാല്യേ വൃത്താനി പുത്രസ്യ സ്മരന്തൗ ഭൃശദുഃഖിതൗ
 9 പുനർ ഉക്ത്വാ ച കരുണാം വാചം തൗ ശോകകർശിതൗ
     ഹാ പുത്ര ഹാ സാധ്വി വധൂഃ ക്വാസി ക്വാസീത്യ് അരോദതാം
 10 [സുവർചസ്]
    യഥാസ്യ ഭാര്യാ സാവിത്രീ തപസാ ച ദമേന ച
    ആചാരേണ ച സംയുക്താ തഥാ ജീവതി സത്യവാൻ
11 [ഗൗതമ]
    വേദാഃ സാംഗാ മയാധീതാസ് തപോ മേ സഞ്ചിതം മഹത്
    കൗമാരം ബ്രഹ്മചര്യം മേ ഗുരവോ ഽഗ്നിശ് ച തോഷിതാഃ
12 സമാഹിതേന ചീർണാനി സർവാണ്യ് ഏവ വ്രതാനി മേ
    വായുഭക്ഷോപവാസശ് ച കുശലാനി ച യാനി മേ
13 അനേന തപസാ വേദ്മി സർവം പരിചികീർഷിതം
    സത്യം ഏതൻ നിബോധ ത്വം ധ്രിയതേ സത്യവാൻ ഇതി
14 [ഷിസ്യ]
    ഉപാധ്യായസ്യ മേ വക്ത്രാദ് യഥാ വാക്യം വിനിഃസൃതം
    നൈതജ് ജാതു ഭവേൻ മിഥ്യാ തഥാ ജീവതി സത്യവാൻ
15 [ർസയഹ്]
    യഥാസ്യ ഭാര്യാ സാവിത്രീ സർവൈർ ഏവ സുലക്ഷണൈഃ
    അവൈധവ്യ കരൈർ യുക്താ തഥാ ജീവതി സത്യവാൻ
16 [ഭാരദ്വാജ]
    യഥാസ്യ ഭാര്യാ സാവിത്രീ തപസാ ച ദമേന ച
    ആചാരേണ ച സംയുക്താ തഥാ ജീവതി സത്യവാൻ
17 [ദാൽഭ്യ]
    യഥാദൃഷ്ടിഃ പ്രവൃത്താ തേ സാവിത്ര്യാശ് ച യഥാ വ്രതം
    ഗതാഹാരം അകൃത്വാ ച തഥാ ജീവതി സത്യവാൻ
18 [മാണ്ഡവ്യ]
    യഥാ വദന്തി ശാന്തായാം ദിശി വൈ മൃഗപക്ഷിണഃ
    പാർഥിവീ ച പ്രവൃത്തിസ് തേ തഥാ ജീവതി സത്യവാൻ
19 [ധൗമ്യ]
    സർവൈർ ഗുണൈർ ഉപേതസ് തേ യഥാ പുത്രോ ജനപ്രിയഃ
    ദീർഘായുർ ലക്ഷണോപേതസ് തഥാ ജീവതി സത്യവാൻ
20 [മാർക്]
    ഏവം ആശ്വാസിതസ് തൈസ് തു സത്യവാഗ്ഭിസ് തപസ്വിഭിഃ
    താംസ് താൻ വിഗണയന്ന് അർഥാൻ അവസ്ഥിത ഇവാഭവത്
21 തതോ മുഹൂർതാത് സാവിത്രീ ഭർത്രാ സത്യവതാ സഹ
    ആജഗാമാശ്രമം രാത്രൗ പ്രഹൃഷ്ടാ പ്രവിവേശ ഹ
22 [ബ്രാഹ്മണാഹ്]
    പുത്രേണ സംഗതം ത്വാദ്യ ചക്ഷുർ മന്തം നിരീക്ഷ്യ ച
    സർവേ വയം വൈ പൃച്ഛാമോ വൃദ്ധിം തേ പൃഥിവീപതേ
23 സമാഗമേന പുത്രസ്യ സാവിത്ര്യാ ദർശനേന ച
    ചക്ഷുഷോ ചാത്മനോ ലാഭാത് ത്രിഭിർ ദിഷ്ട്യാ വിവർധസേ
24 സർവൈർ അസ്മാഭിർ ഉക്തം യത് തഥാ തൻ നാത്ര സംശയഃ
    ഭൂയോ ഭൂയോ ച വൃത്ഥിസ് തേ ക്ഷിപ്രം ഏവ ഭവിഷ്യതി
25 [മാർക്]
    തതോ ഽഗ്നിം തത്ര സഞ്ജ്വാല്യ ദ്വിജാസ് തേ സർവ ഏവ ഹി
    ഉപാസാം ചക്രിരേ പാർഥ ദ്യുമത്സേനം മഹീപതിം
26 ശൈബ്യാ ച സത്യവാംശ് ചൈവ സാവിത്രീ ചൈകതഃ സ്ഥിതാഃ
    സർവൈസ് തൈർ അഭ്യനുജ്ഞാതാ വിശോകാഃ സമുപാവിശൻ
27 തതോ രാജ്ഞാ സഹാസീനാഃ സർവേ തേ വനവാസിനഃ
    ജാതകൗതൂഹലാഃ പാർഥ പപ്രച്ഛുർ നൃപതേഃ സുതം
28 പ്രാഗ് ഏവ നാഗതം കസ്മാത് സഭാര്യേണ ത്വയാ വിഭോ
    വിരാത്രേ ചാഗതം കസ്മാത് കോ ഽനുബന്ധശ് ച തേ ഽഭവത്
29 സന്താപിതഃ പിതാ മാതാ വയം ചൈവ നൃപാത്മജ
    നാകസ്മാദ് ഇതി ജാനീമസ് തത് സർവം വക്തും അർഹസി
30 [സത്യവാൻ]
    പിത്രാഹം അഭ്യനുജ്ഞാതഃ സാവിത്രീ സഹിതോ ഗതഃ
    അഥ മേ ഽഭൂച് ഛിരോദുഃഖം വനേ കാഷ്ഠാനി ഭിന്ദതഃ
31 സുപ്തശ് ചാഹം വേദനയാ ചിരം ഇത്യ് ഉപലക്ഷയേ
    താവത് കാലം ച ന മയാ സുപ്ത പൂർവം കദാ ചന
32 സർവേഷാം ഏവ ഭവതാം സന്താപോ മാ ഭവേദ് ഇതി
    അതോ വിരാത്രാഗമനം നാന്യദ് അസ്തീഹ കാരണം
33 [ഗൗതമ]
    അകസ്മാച് ചക്ഷുർ അഃ പ്രാപ്തിർ ദ്യുമത്സേനസ്യ തേ പിതുഃ
    നാസ്യ ത്വം കാരണം വേത്ഥ സാവിത്രീ വക്തും അർഹതി
34 ശ്രോതും ഇച്ഛാമി സാവിത്രി ത്വം ഹി വേത്ഥ പരാവരം
    ത്വാം ഹി ജാനാമി സാവിത്രി സാവിത്രീം ഇവ തേജസാ
35 ത്വം അത്ര ഹേതും ജാനീഷേ തസ്മാത് സത്യം നിരുച്യതാം
    രഹസ്യം യദി തേ നാസ്തി കിം ചിദ് അത്ര വദസ്വ നഃ
36 [സാവിത്രീ]
    ഏവം ഏതദ് യഥാ വേത്ഥ സങ്കൽപോ നാന്യഥാ ഹി വഃ
    ന ച കിം ചിദ് രഹസ്യം മേ ശ്രൂയതാം തഥ്യം അത്ര യത്
37 മൃത്യുർ മേ ഭർതുർ ആഖ്യാതോ നാരദേന മഹാത്മനാ
    സ ചാദ്യ ദിവസഃ പ്രാപ്തസ് തതോ നൈനം ജഹാമ്യ് അഹം
38 സുപ്തം ചൈനം യമഃ സാക്ഷാദ് ഉപാഗച്ഛത് സകിങ്കരഃ
    സ ഏനം അനയദ് ബദ്ധ്വാ ദിശം പിതൃനിഷേവിതാം
39 അസ്തൗഷം തം അഹം ദേവം സത്യേന വചസാ വിഭും
    പഞ്ച വൈ തേന മേ ദത്താ വരാഃ ശൃണുത താൻ മമ
40 ചക്ഷുർ ഈ ച സ്വരാജ്യം ച ദ്വൗ വരൗ ശ്വശുരസ്യ മേ
    ലബ്ധം പിതുഃ പുത്രശതം പുത്രാണാം ആത്മനഃ ശതം
41 ചതുർവർഷ ശതായുർ മേ ഭർതാ ലബ്ധശ് ച സത്യവാൻ
    ഭർതുർ ഹി ജീവിതാർഥം തു മയാ ചീർണം സ്ഥിരം വ്രതം
42 ഏതത് സത്യം മയാഖ്യാതം കാരണം വിസ്തരേണ വഃ
    യഥാവൃത്തം സുഖോദർകം ഇദം ദുഃഖം മഹൻ മമ
43 [ർസയഹ്]
    നിമജ്ജമാനം വ്യസനൈർ അഭിദ്രുതം; കുലം നരേന്ദ്രസ്യ തമോ മയേ ഹ്രദേ
    ത്വയാ സുശീലേ ധൃതധർമപുണ്യയാ; സമുദ്ധൃതം സാധ്വി പുനഃ കുലീനയാ
44 [മാർക്]
    തഥാ പ്രശസ്യ ഹ്യ് അഭിപൂജ്യ ചൈവ തേ; വരസ്ത്രിയം താം ഋഷയഃ സമാഗതാഃ
    നരേന്ദ്രം ആമന്ദ്ര്യ സപുത്രം അഞ്ജസാ; ശിവേന ജഗ്മുർ മുദിതാഃ സ്വം ആലയം
1 [മാർക്]
     തസ്യാം രാത്ര്യാം വ്യതീതായാം ഉദിതേ സൂര്യമണ്ഡലേ