മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം292

1 [വൈ]
     തതോ ഗർഭഃ സമഭവത് പൃഥായാഃ പൃഥിവീപതേ
     ശുക്ലേ ദശോത്തരേ പക്ഷേ താരാപതിർ ഇവാംബരേ
 2 സാ ബാന്ധവഭയാദ് ബാലാ തം ഗർഭം വിനിഗൂഹതി
     ധാരയാം ആസ സുശ്രോണീ ന ചൈനാം ബുബുധേ ജനഃ
 3 ന ഹി താം വേദ നര്യ് അന്യാ കാ ചിദ് ധാത്രേയികാം ഋതേ
     കന്യാ പുരഗതാം ബാലാം നിപുണാം പരിരക്ഷണേ
 4 തതഃ കാലേന സാ ഗർഭം സുഷുവേ വരവർണിനീ
     കന്യൈവ തസ്യ ദേവസ്യ പ്രസാദാദ് അമരപ്രഭം
 5 തഥൈവ ബദ്ധകവചം കനകോജ്ജ്വല കുണ്ഡലം
     ഹര്യക്ഷം വൃഷഭസ്കന്ധം യഥാസ്യ പിതരം തഥാ
 6 ജാതമാത്രം ച തം ഗർഭം ധാത്ര്യാ സംമന്ത്ര്യ ഭാമിനീ
     മഞ്ജൂഷായാം അവദധേ സ്വാസ്തീർണായാം സമന്തതഃ
 7 മധൂച്ഛിഷ്ട സ്ഥിതായാം സാ സുഖായാം രുദതീ തഥാ
     ശ്ലക്ഷ്ണായാം സുപിധാനായാം അശ്വനദ്യാം അവാസൃജത്
 8 ജാനതീ ചാപ്യ് അകർതവ്യ കന്യായാ ഗർഭധാരണം
     പുത്രസ്നേഹേന രാജേന്ദ്ര കരുണം പര്യദേവയത്
 9 സമുത്സൃജന്തീ മഞ്ജൂഷാം അശ്വനദ്യാസ് തദാ ജലേ
     ഉവാച രുദതീ കുന്തീ യാനി വാക്യാനി തച് ഛൃണു
 10 സ്വസ്തി തേ ഽസ്ത്വ് ആന്തരിക്ഷേഭ്യഃ പാർഥിവേഭ്യശ് ച പുത്രക
    ദിവ്യേഭ്യശ് ചൈവ ഭൂതേഭ്യസ് തഥാ തോയചരാശ് ച യേ
11 ശിവാസ് തേ സന്തു പന്ഥാനോ മാ ച തേ പരിപന്ഥിനഃ
    ആഗമാശ് ച തഥാ പുത്ര ഭവന്ത്വ് അദ്രോഹ ചേതസഃ
12 പാതു ത്വാം പരുണോ രാജാ സലിലേ സലിലേശ്വരഃ
    അന്തരിക്ഷേ ഽന്തരിക്ഷസ്ഥഃ പവനഃ സർവഗസ് തഥാ
13 പിതാ ത്വാം പാതു സർവത്ര തപനസ് തപതാം വരഃ
    യേന ദത്തോ ഽസി മേ പുത്ര ദിവ്യേന വിധിനാ കില
14 ആദിത്യാ വസവോ രുദ്രാഃ സാധ്യാ വിശ്വേ ച ദേവതാഃ
    മരുതശ് ച സഹേന്ദ്രേണ ദിശശ് ച സദിശ് ഈശ്വരാഃ
15 രക്ഷന്തു ത്വാം സുരാഃ സർവേ സമേഷു വിഷമേഷു ച
    വേത്സ്യാമി ത്വാം വിദേശേ ഽപി കവചേനോപസൂചിതം
16 ധന്യസ് തേ പുത്ര ജനകോ ദേവോ ഭാനുർ വിഭാവസുഃ
    യസ് ത്വാം ദ്രക്ഷ്യതി ദിവ്യേന ചക്ഷുഷാ വാഹിനീ ഗതം
17 ധന്യാ സാ പ്രമദാ യാ ത്വാം പുത്രത്വേ കൽപയിഷ്യതി
    യസ്യാസ് ത്വം തൃഷിതഃ പുത്ര സ്തനം പാസ്യസി ദേവജ
18 കോ നു സ്വപ്നസ് തയാ ദൃഷ്ടോ യാ ത്വാം ആദിത്യവർചസം
    ദിവ്യവർമ സമായുക്തം ദിവ്യകുണ്ഡലഭൂഷിതം
19 പദ്മായത വിശാലാക്ഷം പദ്മതാമ്ര തലോജ്ജ്വലം
    സുലലാടം സുകേശാന്തം പുത്രത്വേ കൽപയിഷ്യതി
20 ധന്യാ ദ്രക്ഷ്യന്തി പുത്ര ത്വാം ഭൂമൗ സംസർപമാണകം
    അവ്യക്തകല വാക്യാനി വദന്തം രേണുഗുണ്ഠിതം
21 ധന്യാ ദ്രക്ഷ്യന്തി പുത്ര ത്വാം പുനർ യൗവനഗേ മുഖേ
    ഹിമവദ്വനസംഭൂതം സിംഹം കേസരിണം യഥാ
22 ഏവം ബഹുവിധം രാജൻ വിലപ്യ കരുണം പൃഥാ
    അവാസൃജത മഞ്ജൂഷാം അശ്വനദ്യാസ് തദാ ജലേ
23 രുദതീ പുത്രശോകാർതാ നിശീഥേ കമലേക്ഷണാ
    ധാത്ര്യാ സഹ പൃഥാ രാജൻ പുത്രദർശനലാലസാ
24 വിസർജയിത്വാ മഞ്ജൂഷാം സംഭോധന ഭയാത് പിതുഃ
    വിവേശ രാജഭവനം പുനഃ ശോകാതുരാ തതഃ
25 മഞ്ജൂഷാ ത്വ് അശ്വനദ്യാഃ സാ യയൗ ചർമണ്വതീം നദീം
    ചർമണ്വത്യാശ് ച യമുനാം തതോ ഗംഗാം ജഗാം അഹ
26 ഗംഗായാഃ സൂത വിഷയം ചമ്പാം അഭ്യായയൗ പുരീം
    സ മഞ്ജൂഷാ ഗതോ ഗർഭസ് തരംഗൈർ ഉഹ്യമാനകഃ
27 അമൃതാദ് ഉത്ഥിതം ദിവ്യം തത് തു വർമ സകുണ്ഡലം
    ധാരയാം ആസ തം ഗർഭം ദൈവം ച വിധിനിർമിതം