മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം299

1 [വൈ]
     ധർമേണ തേ ഽഭ്യനുജ്ഞാതാഃ പാണ്ഡവാഃ സത്യവിക്രമാഃ
     അജ്ഞാതവാസം വത്സ്യന്തശ് ഛന്നാ വർഷം ത്രയോദശം
     ഉപോപവിശ്യ വിദ്വാംസഃ സഹിതാഃ സംശിതവ്രതാഃ
 2 യേ തദ് ഭക്താ വസന്തി സ്മ വനവാസേ തപസ്വിനഃ
     താൻ അബ്രുവൻ മഹാത്മാനഃ ശിഷ്ടാഃ പ്രാജ്ഞലയസ് തദാ
     അഭ്യനുജ്ഞാപയിഷ്യന്തസ് തം നിവാസം ധൃതവ്രതാഃ
 3 വിദിതം ഭവതാം സർവം ധാർതരാഷ്ട്രൈർ യഥാ വയം
     ഛദ്മനാ ഹൃതരാജ്യാശ് ച നിഃസ്വാശ് ച ബഹുശഃ കൃതാഃ
 4 ഉഷിതാശ് ച വനേ കൃച്ഛ്രം യത്ര ദ്വാദശ വത്സരാൻ
     അജ്ഞാതവാസ സമയം ശേഷം വർഷം ത്രയോദശം
     തദ് വത്സ്യാമോ വയം ഛന്നാസ് തദനുജ്ഞാതും അർഹഥ
 5 സുയോധനശ് ച ദുഷ്ടാത്മാ കർണശ് ച സഹ സൗബലഃ
     ജാനന്തോ വിഷമം കുര്യുർ അസ്മാസ്വ് അത്യന്തവൈരിണഃ
     യുക്താചാരാശ് ച യുക്താശ് ച പൗരസ്യ സ്വജനസ്യ ച
 6 അപി നസ് തദ് ഭവേദ് ഭൂയോ യദ് വയം ബ്രാഹ്മണൈഃ സഹ
     സമസ്താഃ സ്വേഷു രാഷ്ട്രേഷു സ്വരാജ്യസ്ഥാ ഭവേമഹി
 7 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ദുഃഖശോകാർതാ ശുചിർ ധർമസുതസ് തദാ
     സംമൂർച്ഛിതോ ഽഭവദ് രാജാ സാശ്രുകണ്ഠോ യുധിഷ്ഠിരഃ
 8 തം അഥാശ്വാസയൻ സർവേ ബ്രാഹ്മണാ ഭ്രാതൃഭിഃ സഹ
     അഥ ധൗമ്യോ ഽബ്രവീദ് വാക്യം മഹാർഥം നൃപതിം തദാ
 9 രാജൻ വിദ്വാൻ ഭവാൻ ദാന്തഃ സത്യസന്ധോ ജിതേന്ദ്രിയഃ
     നൈവംവിധാഃ പ്രമുഹ്യന്തി നരാഃ കസ്യാം ചിദ് ആപദി
 10 ദേവൈർ അപ്യ് ആപദഃ പ്രാപ്താശ് ഛന്നൈശ് ച ബഹുശസ് തഥാ
    തത്ര തത്ര സപത്നാനാം നിഗ്രഹാർഥം മഹാത്മഭിഃ
11 ഇന്ദ്രേണ നിഷധാൻ പ്രാപ്യ ഗിരിപ്രസ്ഥാശ്രമേ തദാ
    ഛന്നേനോഷ്യ കൃതം കർമ ദ്വിഷതാം ബലനിഗ്രഹേ
12 വിഷ്ണുനാശ്വശിരോ പ്രാപ്യ തഥാദിത്യാം നിവത്സ്യതാ
    ഗർഭേ വധാർഥം ദൈത്യാനാം അജ്ഞാതേനോഷിതം ചിരം
13 പ്രാപ്യ വാമന രൂപേണ പ്രച്ഛന്നം ബ്രഹ്മരൂപിണാ
    ബലേർ യഥാ ഹൃതം രാജ്യം വിക്രമൈസ് തച് ച തേ ശ്രുതം
14 ഔർവേണ വസതാ ഛന്നം ഊരൗ ബ്രഹ്മർഷിണാ തദാ
    യത്കൃതം താത ലോകേഷു തച് ച സർവം ശ്രുതം ത്വയാ
15 പ്രച്ഛന്നം ചാപി ധർമജ്ഞ ഹരിണാ വൃത്ര നിഗ്രഹേ
    വജ്രം പ്രവിശ്യ ശക്രസ്യ യത്കൃതം തച് ച തേ ശ്രുതം
16 ഹുതാശനേന യച് ചാപഃ പ്രവിശ്യ ഛന്നം ആസതാ
    വിബുധാനാം കൃതം കർമ തച് ച സർവം ശ്രുതം ത്വയാ
17 ഏവം വിവസ്വതാ താത ഛന്നേനോത്തമ തേജസാ
    നിർദഗ്ധാഃ ശത്രവഃ സർവേ വസതാ ഭുവി സർവശഃ
18 വിഷ്ണുനാ വസതാ ചാപി ഗൃഹേ ദശരഥസ്യ വൈ
    ദശഗ്രീവോ ഹതശ് ഛന്നം സംയുഗേ ഭീമകർമണാ
19 ഏവം ഏതേ മഹാത്മാനഃ പ്രച്ഛന്നാസ് തത്ര തത്ര ഹ
    അജയച് ഛാത്രവാൻ യുദ്ധേ തഥാ ത്വം അപി ജേഷ്യസി
20 തഥാ ദൗമ്യേന ധർമജ്ഞോ വാക്യൈഃ സമ്പരിതോഷിതഃ
    ശാസ്ത്രബുദ്ധ്യാ സ്വബുദ്ധ്യാ ച ന ചചാല യുധിഷ്ഠിരഃ
21 അഥാബ്രവീൻ മഹാബാഹുർ ഭീമസേനോ മഹാബലഃ
    രാജാനം ബലിനാം ശ്രേഷ്ഠോ ഗിരാ സമ്പരിഹർഷയൻ
22 അവേക്ഷയാ മഹാരാജ തവ ഗാണ്ഡീവധന്വനാ
    ധർമാനുഗതയാ ബുദ്ധ്യാ ന കിം ചിത് സാഹസം കൃതം
23 സഹദേവോ മയാ നിത്യം നകുലശ് ച നിവാരിതൗ
    ശക്തൗ വിധ്വംസനേ തേഷാം ശത്രുഘ്നൗ ഭീമവിക്രമൗ
24 ന വയം തത് പ്രഹാസ്യാമോ യസ്മിൻ യോക്ഷ്യതി നോ ഭവാൻ
    ഭവാൻ വിധത്താം തത് സർവം ക്ഷിപ്രം ജേഷ്യാമഹേ പരാൻ
25 ഇത്യ് ഉക്തേ ഭിമസേനേന ബ്രാഹ്മണാഃ പരമാശിർ അഃ
    പ്രയുജ്യാപൃച്ഛ്യ ഭരതാൻ യഥാ സ്വാൻ സ്വാൻ യയുർ ഗൃഹാൻ
26 സർവേ വേദവിദോ മുഖ്യാ യതയോ മുനയസ് തഥാ
    ആശീർ ഉക്ത്വാ യഥാന്യായം പുനർ ദർശനകാങ്ക്ഷിണഃ
27 സഹ ധൗമ്യേന വിദ്വാംസസ് തഥാ തേ പഞ്ച പാണ്ഡവാഃ
    ഉത്ഥായ പ്രയയുർ വീരാഃ കൃഷ്ണാം ആദായ ഭാരത
28 ക്രോശമാതം അതിക്രമ്യ തസ്മാദ് ദേശാൻ നിമിത്തതഃ
    ശ്വോഭൂതേ മനുജവ്യാഘ്രാശ് ഛന്നവാസാർഥം ഉദ്യതാഃ
29 പൃഥക് ശാസ്ത്രവിദഃ സർവേ സർവേ മന്ത്രവിശാരദാഃ
    സന്ധിവിഗ്രഹകാലജ്ഞാ മന്ത്രായ സമുപാവിശൻ