മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം6

1 [വ്]
     പാണ്ഡവാസ് തു വനേ വാസം ഉദ്ദിശ്യ ഭരതർഷഭാഃ
     പ്രയയുർ ജാഹ്നവീ കൂലാത് കുരുക്ഷേത്രം സഹാനുഗാഃ
 2 സരസ്വതീ ദൃഷദ്വത്യൗ യമുനാം ച നിഷേവ്യ തേ
     യയുർ വനേനൈവ വനം സതതം പശ്ചിമാം ദിശം
 3 തതഃ സരസ്വതീ കൂലേ സമേഷു മരു ധന്വസു
     കാമ്യകം നാമ ദദൃശുർ വനം മുനിജനപ്രിയം
 4 തത്ര തേ ന്യവസൻ വീരാ വനേ ബഹുമൃഗദ്വിജേ
     അന്വാസ്യമാനാ മുനിഭിഃ സാന്ത്വ്യമാനാശ് ച ഭാരത
 5 വിദുരസ് ത്വ് അപി പാണ്ഡൂനാം തദാ ദർശനലാലസഃ
     ജഗാമൈക രഥേനൈവ കാമ്യകം വനം ഋദ്ധിവത്
 6 തതോ യാത്വാ വിദുരഃ കാനനം തച്; ഛീഘ്രൈർ അശ്വൈർ വാഹിനാ സ്യന്ദനേന
     ദദർശാസീനം ധർമരാജം വിവിക്തേ; സാർധം ദ്രൗപദ്യാ ഭ്രാതൃഭിർ ബ്രാഹ്മണൈശ് ച
 7 തതോ ഽപശ്യദ് വിദുരം തൂർണം ആരാദ്; അഭ്യായാന്തം സത്യസന്ധഃ സ രാജാ
     അഥാബ്രവീദ് ഭ്രാതരം ഭീമസേനം; കിം നു ക്ഷത്താ വക്ഷ്യതി നഃ സമേത്യ
 8 കച് ചിൻ നായം വചനാത് സൗബലസ്യ; സമാഹ്വാതാ ദേവനായോപയാതി
     കച് ചിത് ക്ഷുദ്രഃ ശകുനിർ നായുധാനി; ജേഷ്യത്യ് അസ്മാൻപുനർ ഏവാക്ഷവത്യാം
 9 സമാഹൂതഃ കേന ചിദ് ആദ്രവേതി; നാഹം ശക്തോ ഭീമസേനാപയാതും
     ഗാണ്ഡീവേ വാ സംശയിതേ കഥം ചിദ്; രാജ്യപ്രാപ്തിഃ സംശയിതാ ഭവേൻ നഃ
 10 തത ഉത്ഥായ വിദുരം പാണ്ഡവേയാഃ; പ്രത്യഗൃഹ്ണൻ നൃപതേ സർവ ഏവ
    തൈഃ സത്കൃതഃ സ ച താൻ ആജമീഢോ; യഥോചിതം പാണ്ഡുപുത്രാൻ സമേയാത്
11 സമാശ്വസ്തം വിദുരം തേ നരർഷഭാസ്; തതോ ഽപൃച്ഛന്ന് ആഗമനായ ഹേതും
    സ ചാപി തേഭ്യോ വിസ്തരതഃ ശശംസ; യഥാവൃത്തോ ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽഽംബികേയഃ
12 [വി]
    അവോചൻ മാം ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽനുഗുപ്തം; അജാതശത്രോ പരിഗൃഹ്യാഭിപൂജ്യ
    ഏവംഗതേ സമതാം അബ്ഭ്യുപേത്യ; പഥ്യം തേഷാം മമ ചൈവ ബ്രവീഹി
13 മയാപ്യ് ഉക്തം യത് ക്ഷമം കൗരവാണാം; ഹിതം പഥ്യം ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ചൈവ
    തദ് വൈ പഥ്യം തൻ മനോ നാഭ്യുപൈതി; തതശ് ചാഹം ക്ഷമം അന്യൻ ന മന്യേ
14 പരം ശ്രേയഃ പാണ്ഡവേയാ മയോക്തം; ന മേ തച് ച ശ്രുതവാൻ ആംബികേയഃ
    യഥാതുരസ്യേവ ഹി പഥ്യം അന്നം; ന രോചതേ സ്മാസ്യ തദ് ഉച്യമാനം
15 ന ശ്രേയസേ നീയതേ ഽജാതശത്രോ; സ്ത്രീ ശ്രോത്രിയസ്യേവ ഗൃഹേ പ്രദുഷ്ടാ
    ബ്രുവൻ ന രുച്യൈ ഭരതർഷഭസ്യ; പതിഃ കുമാര്യാ ഇവ ഷഷ്ടിവർഷഃ
16 ധ്രുവം വിനാശോ നൃപ കൗരവാണാം; ന വൈ ശ്രേയോ ധൃതരാഷ്ട്രഃ പരൈതി
    യഥാ പർണേ പുഷ്കരസ്യേവ സിക്തം; ജലം ന തിഷ്ഠേത് പഥ്യം ഉക്തം തഥാസ്മിൻ
17 തതഃ ക്രുദ്ധോ ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽബ്രവീൻ മാം; യത്ര ശ്രദ്ധാ ഭാരത തത്ര യാഹി
    നാഹം ഭൂയഃ കാമയേ ത്വാം സഹായം; മഹീം ഇമാം പാലയിതും പുരം വാ
18 സോ ഽഹം ത്യക്തോ ധൃതരാഷ്ട്രേണ രാജംസ്; ത്വാം ശാസിതും ഉപയാതസ് ത്വരാവാൻ
    തദ് വൈ സർവം യൻ മയോക്തം സഭായാം; തദ് ധാര്യതാം യത് പ്രവക്ഷ്യാമി ഭൂയഃ
19 ക്ലേശൈസ് തീവ്രൈർ യുജ്യമാനഃ സപത്നൈഃ; ക്ഷമാം കുർവൻ കാലം ഉപാസതേ യഃ
    സം വർധയൻ സ്തോകം ഇവാഗ്നിം ആത്മവാൻ; സ വൈ ഭുങ്ക്തേ പൃഥിവീം ഏക ഏവ
20 യസ്യാവിഭക്തം വസു രാജൻ സഹായൈസ്; തസ്യ ദുഃഖേ ഽപ്യ് അംശഭാജഃ സഹായാഃ
    സഹായാനാം ഏഷ സംഗ്രഹണേ ഽഭ്യുപായഃ; സഹായാപ്തൗ പൃഥിവീ പ്രാപ്തിം ആഹുഃ
21 സത്യം ശ്രേഷ്ഠം പാണ്ഡവ നിഷ്പ്രലാപം; തുല്യം ചാന്നം സഹ ഭോജ്യം സഹായൈഃ
    ആത്മാ ചൈഷാം അഗ്രതോ നാതിവർതേദ്; ഏവംവൃത്തിർ വർധതേ ഭൂമിപാലഃ
22 [യ്]
    ഏവം കരിഷ്യാമി യഥാ ബ്രവീഷി; പരാം ബുദ്ധിം ഉപഗമ്യാപ്രമത്തഃ
    യച് ചാപ്യ് അന്യദ് ദേശകാലോപപന്നം; തദ് വൈ വാച്യം തത് കരിഷ്യാമി കൃത്സ്നം