മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം66

1 സുദേവ ഉവാച
     വിദർഭരാജോ ധർമാത്മാ ഭീമോ ഭീമപരാക്രമഃ
     സുതേയം തസ്യ കല്യാണീ ദമയന്തീതി വിശ്രുതാ
 2 രാജാ തു നൈഷധോ നാമ വീരസേനസുതോ നലഃ
     ഭാര്യേയം തസ്യ കല്യാണീ പുണ്യശ്ലോകസ്യ ധീമതഃ
 3 സ വൈ ദ്യൂതേ ജിതോ ഭ്രാത്രാ ഹൃതരാജ്യോ മഹീപതിഃ
     ദമയന്ത്യാ ഗതഃ സാർധം ന പ്രജ്ഞായത കർഹി ചിത്
 4 തേ വയം ദമയന്ത്യർഥം ചരാമഃ പൃഥിവീം ഇമാം
     സേയം ആസാദിതാ ബാലാ തവ പുത്രനിവേശനേ
 5 അസ്യാ രൂപേണ സദൃശീ മാനുഷീ നേഹ വിദ്യതേ
     അസ്യാശ് ചൈവ ഭ്രുവോർ മധ്യേ സഹജഃ പിപ്ലുർ ഉത്തമഃ
     ശ്യാമായാഃ പദ്മസങ്കാശോ ലക്ഷിതോ ഽന്തർഹിതോ മയാ
 6 മലേന സംവൃതോ ഹ്യ് അസ്യാസ് തന്വഭ്രേണേവ ചന്ദ്രമാഃ
     ചിഹ്നഭൂതോ വിഭൂത്യർഥം അയം ധാത്രാ വിനിർമിതഃ
 7 പ്രതിപത് കലുഷേവേന്ദോർ ലേഖാ നാതി വിരാജതേ
     ന ചാസ്യാ നശ്യതേ രൂപം വപുർ മലസമാചിതം
     അസംസ്കൃതം അപി വ്യക്തം ഭാതി കാഞ്ചനസംനിഭം
 8 അനേന വപുഷാ ബാലാ പിപ്ലുനാനേന ചൈവ ഹ
     ലക്ഷിതേയം മയാ ദേവീ പിഹിതോ ഽഗ്നിർ ഇവോഷ്മണാ
 9 ബൃഹദശ്വ ഉവാച
     തച് ഛ്രുത്വാ വചനം തസ്യ സുദേവസ്യ വിശാം പതേ
     സുനന്ദാ ശോധയാം ആസ പിപ്ലുപ്രച്ഛാദനം മലം
 10 സ മലേനാപകൃഷ്ടേന പിപ്ലുസ് തസ്യാ വ്യരോചത
    ദമയന്ത്യാസ് തദാ വ്യഭ്രേ നഭസീവ നിശാകരഃ
11 പിപ്ലും ദൃഷ്ട്വാ സുനന്ദാ ച രാജമാതാ ച ഭാരത
    രുദന്ത്യൗ താം പരിഷ്വജ്യ മുഹൂർതം ഇവ തസ്ഥതുഃ
    ഉത്സൃജ്യ ബാഷ്പം ശനകൈ രാജമാതേദം അബ്രവീത്
12 ഭഗിന്യാ ദുഹിതാ മേ ഽസി പിപ്ലുനാനേന സൂചിതാ
    അഹം ച തവ മാതാ ച രാജന്യസ്യ മഹാത്മനഃ
    സുതേ ദശാർണാധിപതേഃ സുദാമ്നശ് ചാരുദർശനേ
13 ഭീമസ്യ രാജ്ഞഃ സാ ദത്താ വീരബാഹോർ അഹം പുനഃ
    ത്വം തു ജാതാ മയാ ദൃഷ്ടാ ദശാർണേഷു പിതുർ ഗൃഹേ
14 യഥൈവ തേ പിതുർ ഗേഹം തഥേദം അപി ഭാമിനി
    യഥൈവ ഹി മമൈശ്വര്യം ദമയന്തി തഥാ തവ
15 താം പ്രഹൃഷ്ടേന മനസാ ദമയന്തീ വിശാം പതേ
    അഭിവാദ്യ മാതുർ ഭഗിനീം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
16 അജ്ഞായമാനാപി സതീ സുഖം അസ്മ്യ് ഉഷിതേഹ വൈ
    സർവകാമൈഃ സുവിഹിതാ രക്ഷ്യമാണാ സദാ ത്വയാ
17 സുഖാത് സുഖതരോ വാസോ ഭവിഷ്യതി ന സംശയഃ
    ചിരവിപ്രോഷിതാം മാതർ മാം അനുജ്ഞാതും അർഹസി
18 ദാരകൗ ച ഹി മേ നീതൗ വസതസ് തത്ര ബാലകൗ
    പിത്രാ വിഹീനൗ ശോകാർതൗ മയാ ചൈവ കഥം നു തൗ
19 യദി ചാപി പ്രിയം കിം ചിൻ മയി കർതും ഇഹേച്ഛസി
    വിദർഭാൻ യാതും ഇച്ഛാമി ശീഘ്രം മേ യാനം ആദിശ
20 ബാഢം ഇത്യ് ഏവ താം ഉക്ത്വാ ഹൃഷ്ടാ മാതൃഷ്വസാ നൃപ
    ഗുപ്താം ബലേന മഹതാ പുത്രസ്യാനുമതേ തതഃ
21 പ്രസ്ഥാപയദ് രാജമാതാ ശ്രീമതാ നരവാഹിനാ
    യാനേന ഭരതശ്രേഷ്ഠ സ്വന്നപാനപരിച്ഛദാം
22 തതഃ സാ നചിരാദ് ഏവ വിദർഭാൻ അഗമച് ഛുഭാ
    താം തു ബന്ധുജനഃ സർവഃ പ്രഹൃഷ്ടഃ പ്രത്യപൂജയത്
23 സർവാൻ കുശലിനോ ദൃഷ്ട്വാ ബാന്ധവാൻ ദാരകൗ ച തൗ
    മാതരം പിതരം ചൈവ സർവം ചൈവ സഖീജനം
24 ദേവതാഃ പൂജയാം ആസ ബ്രാഹ്മണാംശ് ച യശസ്വിനീ
    വിധിനാ പരേണ കല്യാണീ ദമയന്തീ വിശാം പതേ
25 അതർപയത് സുദേവം ച ഗോസഹസ്രേണ പാർഥിവഃ
    പ്രീതോ ദൃഷ്ട്വൈവ തനയാം ഗ്രാമേണ ദ്രവിണേന ച
26 സാ വ്യുഷ്ടാ രജനീം തത്ര പിതുർ വേശ്മനി ഭാമിനീ
    വിശ്രാന്താം മാതരം രാജന്ന് ഇദം വചനം അബ്രവീത്