മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം/അധ്യായം32

←അധ്യായം31

മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം32

അധ്യായം33→

1 [വൈ]
     തമസാഭിപ്ലുതേ ലോകേ രജസാ ചൈവ ഭാരത
     വ്യതിഷ്ഠൻ വൈ മുഹൂർതം തു വ്യൂഢാനീകാഃ പ്രഹാരിണഃ
 2 തതോ ഽന്ധകാരം പ്രണുദന്ന് ഉദതിഷ്ഠത ചന്ദ്രമാഃ
     കുർവാണോ വിമലാം രാത്രിം നന്ദയൻ ക്ഷത്രിയാൻ യുധി
 3 തതഃ പ്രകാശം ആസാദ്യ പുനർ യുദ്ധം അവർതത
     ഘോരരൂപം തതസ് തേ സ്മ നാവേക്ഷന്ത പരസ്പരം
 4 തതഃ സുശർമാ ത്രൈഗർതഃ സഹ ഭ്രാത്രാ യവീയസാ
     അഭ്യദ്രവൻ മത്സ്യരാജം രഥവ്രാതേന സർവശഃ
 5 തതോ രഥാഭ്യാം പ്രസ്കന്ദ്യ ഭ്രാതരൗ ക്ഷത്രിയ ർഷഭൗ
     ഗദാപാണീ സുസംരബ്ധൗ സമഭ്യദ്രവതാം ഹയാൻ
 6 തഥൈവ തേഷാം തു ബലാനി താനി; ക്രുദ്ധാന്യ് അഥാന്യോന്യം അഭിദ്രവന്തി
     ഗദാസിഖഡ്ഗൈശ് ച പരശ്വധൈശ് ച; പ്രാസൈശ് ച തീക്ഷ്ണാഗ്രസുപീതധാരൈഃ
 7 ബലം തു മത്സ്യസ്യ ബലേന രാജാ; സർവം ത്രിഗർതാധിപതിഃ സുശർമാ
     പ്രമഥ്യ ജിത്വാ ച പ്രസഹ്യ മത്സ്യം; വിരാടം ഓജസ്വിനം അഭ്യധാവത്
 8 തൗ നിഹത്യ പൃഥഗ് ധുര്യാവ് ഉഭൗ ച പാർഷ്ണിസാരഥീ
     വിരഥം മത്സ്യരാജാനം ജീവഗ്രാഹം അഗൃഹ്ണതാം
 9 തം ഉന്മഥ്യ സുശർമാ തു രുദതീം വധുകാം ഇവ
     സ്യന്ദനം സ്വം സമാരോപ്യ പ്രയയൗ ശീഘ്രവാഹനഃ
 10 തസ്മിൻ ഗൃഹീതേ വിരഥേ വിരാടേ ബലവത്തരേ
    പ്രാദ്രവന്ത ഭയാൻ മത്സ്യാസ് ത്രിഗർതൈർ അർദിതാ ഭൃശം
11 തേഷു സന്ത്രാസ്യമാനേഷു കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    അഭ്യഭാഷൻ മഹാബാഹും ഭീമസേനം അരിന്ദമം
12 മത്സ്യരാജഃ പരാമൃഷ്ടസ് ത്രിഗർതേന സുശർമണാ
    തം മോക്ഷയ മഹാബാഹോ ന ഗച്ഛേദ് ദ്വിഷതാം വശം
13 ഉഷിതാഃ സ്മഃ സുഖം സർവേ സർവകാമൈഃ സുപൂജിതാഃ
    ഭീമസേന ത്വയാ കാര്യാ തസ്യ വാസസ്യ നിഷ്കൃതിഃ
14 [ഭീമസ്]
    അഹം ഏനം പരിത്രാസ്യേ ശാസനാത് തവ പാർഥിവ
    പശ്യ മേ സുമഹത് കർമ യുധ്യതഃ സഹ ശത്രുഭിഃ
15 സ്വബാഹുബലം ആശ്രിത്യ തിഷ്ഠ ത്വം ഭ്രാതൃഭിഃ സഹ
    ഏകാന്തം ആശ്രിതോ രാജൻ പശ്യ മേ ഽദ്യ പരാക്രമം
16 സുസ്കന്ധോ ഽയം മഹാവൃക്ഷോ ഗദാ രൂപ ഇവ സ്ഥിതഃ
    ഏനം ഏവ സമാരുജ്യ ദ്രാവയിഷ്യാമി ശാത്രവാൻ
17 [വൈ]
    തം മത്തം ഇവ മാതംഗം വീക്ഷമാണം വനസ്പതിം
    അബ്രവീദ് ഭ്രാതരം വീരം ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
18 മാ ഭീമ സാഹസം കാർഷീസ് തിഷ്ഠത്വ് ഏഷ വനസ്പതിഃ
    മാ ത്വാ വൃക്ഷേണ കർമാണി കുർവാണം അതി മാനുഷം
    ജനാഃ സമവബുധ്യേരൻ ഭീമോ ഽയം ഇതി ഭാരത
19 അന്യദ് ഏവായുധം കിം ചിത് പ്രതിപദ്യസ്വ മാനുഷം
    ചാപം വാ യദി വാ ശക്തിം നിസ്ത്രിംശം വാ പരശ്വധം
20 യദ് ഏവ മാനുഷം ഭീമ ഭവേദ് അന്യൈർ അലക്ഷിതം
    തദ് ഏവായുധം ആദായ മോക്ഷയാശു മഹീപതിം
21 യമൗ ച ചക്രരക്ഷൗ തേ ഭവിതാരൗ മഹാബലൗ
    വ്യൂഹതഃ സമരേ താത മത്സ്യരാജം പരീപ്സതഃ
22 തതഃ സമസ്താസ് തേ സർവേ തുരഗാൻ അഭ്യചോദയൻ
    ദിവ്യം അസ്ത്രം വികുർവാണാസ് ത്രിഗർതാൻ പ്രത്യമർഷണാഃ
23 താൻ നിവൃത്തരഥാൻ ദൃഷ്ട്വാ പാണ്ഡവാൻ സാ മഹാചമൂഃ
    വൈരാടീ പരമക്രുദ്ധാ യുയുധേ പരമാദ്ഭുതം
24 സഹസ്രം ന്യവധീത് തത്ര കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
    ഭീമഃ സപ്തശതാൻ യോധാൻ പരലോകം അദർശയത്
    നകുലശ് ചാപി സപ്തൈവ ശതാനി പ്രാഹിണോച് ഛരൈഃ
25 ശതാനി ത്രീണി ശൂരാണാം സഹദേവഃ പ്രതാപവാൻ
    യുധിഷ്ഠിര സമാദിഷ്ടോ നിജഘ്നേ പുരുഷർഷഭഃ
    ഭിത്ത്വാ താം മഹതീംസേനാം ത്രിഗർതാനാം നരർഷഭ
26 തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ ത്വരമാണോ മഹാരഥഃ
    അഭിദ്രുത്യ സുഷർമാണം ശരൈർ അഭ്യതുദദ് ഭൃശം
27 സുശർമാപി സുസങ്ക്രുദ്ധസ് ത്വരമാണോ യുധിഷ്ഠിരം
    അവിധ്യൻ നവഭിർ ബാണൈശ് ചതുർഭിശ് ചതുരോ ഹയാൻ
28 തതോ രാജന്ന് ആശു കാരീ കുന്തീപുത്രോ വൃകോദരഃ
    സമാസാദ്യ സുശർമാണം അശ്വാൻ അസ്യ വ്യപോഥയത്
29 പൃഷ്ഠഗോപൗ ച തസ്യാഥ ഹത്വാ പരമസായകൈഃ
    അഥാസ്യ സാരഥിം ക്രുദ്ധോ രഥോപസ്ഥാദ് അപാഹരത്
30 ചക്രരക്ഷശ് ച ശൂരശ് ച ശോണാശ്വോ നാമ വിശ്രുതഃ
    സ ഭയാദ് ദ്വൈരഥം ദൃഷ്ട്വാ ത്രൈഗർതം പ്രാജഹത് തദാ
31 തതോ വിരാടഃ പ്രസ്കന്ദ്യ രഥാദ് അഥ സുശർമണഃ
    ഗദാം അസ്യ പരാമൃശ്യ തം ഏവാജഘ്നിവാൻ ബലീ
    സ ചചാര ഗദാപാണിർ വൃദ്ധോ ഽപി തരുണോ യഥാ
32 ഭീമസ് തു ഭീമസങ്കാശോ രഥാത് പ്രസ്കന്ദ്യ കുണ്ഡലീ
    ത്രിഗർതരാജം ആദത്ത സിംഹക്ശുദ്ര മൃഗം യഥാ
33 തസ്മിൻ ഗൃഹീതേ വിരഥേ ത്രിഗർതാനാം മഹാരഥേ
    അഭജ്യത ബലം സർവം ത്രൈഗർതം തദ്ഭയാതുരം
34 നിവർത്യ ഗാസ് തതഃ സർവാഃ പാണ്ഡുപുത്രാ മഹാബലാഃ
    അവജിത്യ സുശർമാണം ധനം ചാദായ സർവശഃ
35 സ്വബാഹുബലസമ്പന്നാ ഹ്രീനിഷേധാ യതവ്രതാഃ
    സംഗ്രാമശിരസോ മധ്യേ താം രാത്രിം സുഖിനോ ഽവസൻ
36 തതോ വിരാടഃ കൗന്തേയാൻ അതി മാനുഷവിക്രമാൻ
    അർചയാം ആസ വിത്തേന മാനേന ച മഹാരഥാൻ
37 [വിരാട]
    യഥൈവ മമ രത്നാനി യുഷ്മാകം താനി വൈ തഥാ
    കാര്യം കുരുത തൈഃ സർവേ യഥാകാമം യഥാസുഖം
38 ദദാന്യ് അലം കൃതാഃ കന്യാ വസൂനി വിവിധാനി ച
    മനസശ് ചാപ്യ് അഭിപ്രേതം യദ് വഃ ശത്രുനിബർഹണാഃ
39 യുഷ്മാകം വിക്രമാദ് അദ്യ മുക്തോ ഽഹം സ്വസ്തിമാൻ ഇഹ
    തസ്മാദ് ഭവന്തോ മത്സ്യാനാം ഈശ്വരാഃ സർവ ഏവ ഹി
40 [വൈ]
    തഥാഭിവാദിനം മത്സ്യം കൗരവേയാഃ പൃഥക് പൃഥക്
    ഊചുഃ പ്രാഞ്ജലയഃ സർവേ യുധിഷ്ഠിരപുരോഗമാഃ
41 പ്രതിനന്ദാമ തേ വാക്യം സർവം ചൈവ വിശാം പതേ
    ഏതേനൈവ പ്രതീതാഃ സ്മോ യത് ത്വം മുക്തോ ഽദ്യ ശത്രുഭിഃ
42 അഥാബ്രവീത് പ്രീതമനാ മത്സ്യരാജോ യുധിഷ്ഠിരം
    പുനർ ഏവ മഹാബാഹുർ വിരാടോ രാജസത്തമഃ
    ഏഹി ത്വാം അഭിഷേക്ഷ്യാമി മത്സ്യരാജോ ഽസ്തു നോ ഭവാൻ
43 മനസശ് ചാപ്യ് അഭിപ്രേതം യത് തേ ശത്രുനിബർഹണ
    തത് തേ ഽഹം സമ്പ്രദാസ്യാമി സർവം അർഹതി നോ ഭവാൻ
44 രത്നാനി ഗാഃ സുവർണം ച മണിമുക്തം അഥാപി വാ
    വൈയാഘ്രപദ്യ വിപ്രേന്ദ്ര സർവഥൈവ നമോ ഽസ്തു തേ
45 ത്വത്കൃതേ ഹ്യ് അദ്യ പശ്യാമി രാജ്യം ആത്മാനം ഏവ ച
    യതശ് ച ജാതഃ സംരംഭഃ സ ച ശത്രുർ വശംഗതഃ
46 തതോ യുധിഷ്ഠിരോ മത്സ്യം പുനർ ഏവാഭ്യഭാഷത
    പ്രതിനന്ദാമി തേ വാക്യം മനോ ജ്ഞം മത്സ്യഭാഷസേ
47 ആനൃശംസ്യ പരോ നിത്യം സുസുഖഃ സതതം ഭവ
    ഗച്ഛന്തു ദൂതാസ് ത്വരിതം നഗരം തവ പാർഥിവ
    സുഹൃദാം പ്രിയം ആഖ്യാതും ഘോഷയന്തു ച തേ ജയം
48 തതസ് തദ് വചനാൻ മത്സ്യോ ദൂതാൻ രാജാ സമാദിശത്
    ആചക്ഷധ്വം പുരം ഗത്വാ സംഗ്രാമേ വിജയം മമ
49 കുമാരാഃ സമലം കൃത്യപര്യാഗച്ഛന്തു മേ പുരാത്
    വാദിത്രാണി ച സർവാണി ഗണികാശ് ച സ്വലം കൃതാഃ
50 തേ ഗത്വാ കേവലാം രാത്രിം അഥ സൂര്യോദയം പ്രതി
    വിരാടസ്യ പുരാഭ്യാശേ ദൂതാ ജയം അഘോഷയൻ