മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം5

1 [വൈ]
     തേ വീരാ ബദ്ധനിസ്ത്രിംശാസ് തതായുധ കലാപിനഃ
     ബദ്ധഗോധാംഗുലി ത്രാണാഃ കാലിന്ദീം അഭിതോ യയുഃ
 2 തതസ് തേ ദക്ഷിണം തീരം അന്വഗച്ഛൻ പദാതയഃ
     വസന്തോ ഗിരിദുർഗേഷു വനദുർഗേഷു ധന്വിനഃ
 3 വിധ്യന്തോ മൃഗജാതാനി മഹേഷ്വാസാ മഹാബലാഃ
     ഉത്തരേണ ദശാർണാംസ് തേ പാഞ്ചാലാൻ ദക്ഷിണേന തു
 4 അന്തരേണ യകൃല്ലോമാഞ് ശൂരസേനാംശ് ച പാണ്ഡവാഃ
     ലുബ്ധാ ബ്രുവാണാ മത്സ്യസ്യ വിഷയം പ്രാവിശൻ വനാത്
 5 തതോ ജനപദം പ്രാപ്യ കൃഷ്ണാ രാജാനം അബ്രവീത്
     പശ്യൈകപദ്യോ ദൃശ്യന്തേ ക്ഷേത്രാണി വിവിധാനി ച
 6 വ്യക്തം ദൂരേ വിരാടസ്യ രാജധാനീ ഭവിഷ്യതി
     വസാമേഹ പരാം രാത്രിം ബലവാൻ മേ പരിശ്രമഃ
 7 ധനഞ്ജയ സമുദ്യമ്യ പാഞ്ചാലീം വഹ ഭാരത
     രാജധാന്യാം നിവത്സ്യാമോ വിമുക്താശ് ച വനാദിതഃ
 8 താം ആദായാർജുനസ് തൂർണം ദ്രൗപദീം ഗജരാഡ് ഇവ
     സമ്പ്രാപ്യ നഗരാഭ്യാശം അവതാരയദ് അർജുനഃ
 9 സ രാജധാനീം സമ്പ്രാപ്യ കൗന്തേയോ ഽർജുനം അബ്രവീത്
     ക്വായുധാനി സമാസജ്യ പ്രവേശ്യാമഃ പുരം വയം
 10 സായുധാശ് ച വയം താത പ്രവേക്ഷ്യാമഃ പുരം യതി
    സമുദ്വേഗം ജനസ്യാസ്യ കരിഷ്യാമോ ന സംശയഃ
11 തതോ ദ്വാദശ വർഷാണി പ്രവേഷ്ടവ്യം വനം പുനഃ
    ഏകസ്മിന്ന് അപി വിജ്ഞാതേ പ്രതിജ്ഞാതം ഹി നസ് തഥാ
12 ഇയം കൂടേ മനുഷ്യേന്ദ്ര ഗഹഹാ മഹതീ ശമീ
    ഭീമ ശാഖാ ദുരാരോഹാ ശ്മശാനസ്യ സമീപതഃ
13 ന ചാപി വിദ്യതേ കശ് ചിൻ മനുഷ്യ ഇഹ പാർഥിവ
    ഉത്പഥേ ഹി വനേ ജാതാ മൃഗവ്യാലനിഷേവിതേ
14 സമാസജ്യായുധാന്യ് അസ്യാം ഗച്ഛാമോ നഗരം പ്രതി
    ഏവം അത്ര യഥാജോഷം വിഹരിഷ്യാമ ഭാരത
15 ഏവം ഉക്ത്വാ സ രാജാനം ധർമാത്മാനം യുധിഷ്ഠിരം
    പ്രചക്രമേ നിധാനായ ശസ്ത്രാണാം ഭരതർഷഭ
16 യേന ദേവാൻ മനുഷ്യാംശ് ച സർപാംശ് ചൈകരഥോ ഽജയത്
    സ്ഫീതാഞ്ജനപദാംശ് ചാന്യാൻ അജയത് കുരുനന്ദനഃ
17 തദ് ഉദാരം മഹാഘോഷം സപത്നഗണസൂദനം
    അപജ്യം അകരോത് പാർഥോ ഗാണ്ഡീവം അഭയങ്കരം
18 യേന വീരഃ കുരുക്ഷേത്രം അഭ്യരക്ഷത് പരന്തപഃ
    അമുഞ്ചദ് ധനുർ അസ് തസ്യ ജ്യാം അക്ഷയ്യാം യുധിഷ്ഠിരഃ
19 പാഞ്ചാലാൻ യേന സംഗ്രാമേ ഭീമസേനോ ഽജയത് പ്രഭുഃ
    പ്രത്യഷേധദ് ബഹൂൻ ഏകഃ സപത്നാംശ് ചൈവ ദിഗ് ജയേ
20 നിശമ്യ യസ്യ വിസ്ഫാരം വ്യദ്രവന്ത രണേ പരേ
    പർവതസ്യേവ ദീർണസ്യ വിസ്ഫോടം അശനേർ ഇവ
21 സൈന്ധവം യേന രാജാനം പരാമൃഷത ചാനഘ
    ജ്യാ പാശം ധനുർ അസ് തസ്യ ഭീമസേനോ ഽവതാരയത്
22 അജയത് പശ്ചിമാം ആശാം ധനുഷാ യേന പാണ്ഡവഃ
    തസ്യ മൗർവീം അപാകർഷച് ഛൂരഃ സങ്ക്രന്ദനോ യുധി
23 ദക്ഷിണാം ദക്ഷിണാചാരോ ദിശം യേനാജയത് പ്രഭുഃ
    അപജ്യം അകരോദ് വീരഃ സഹദേവസ് തദായുധം
24 ഖഡ്ഗാംശ് ച പീതാൻ ദീർഘാംശ് ച കലാപാംശ് ച മഹാധനാൻ
    വിപാഠാൻ ക്ഷുര ധാരാംശ് ച ധനുർ ഭിർ നിദധുഃ സഹ
25 താം ഉപാരുഹ്യ നകുലോ ധനൂംഷി നിദധത് സ്വയം
    യാനി തസ്യാവകാശാനി ദൃഢരൂപാണ്യ് അമന്യത
26 യത്ര ചാപശ്യത സ വൈ തിരോ വർഷാണി വർഷതി
    തത്ര താനി ദൃഢൈഃ പാശൈഃ സുഗാഢം പര്യബന്ധത
27 ശരീരം ച മൃതസ്യൈകം സമബധ്നന്ത പാണ്ഡവാഃ
    വിവർജയിഷ്യന്തി നരാ ദൂരാദ് ഏവം ശമീം ഇമാം
    ആബദ്ധം ശവം അത്രേതി ഗന്ധം ആഘ്രായ പൂതികം
28 അശീതിശത വർഷേയം മാതാ ന ഇതി വാദിനഃ
    കുലധർമോ ഽയം അസ്മാകം പൂർവൈർ ആചരിതോ ഽപി ച
    സമാസജാനാ വൃക്ഷേ ഽസ്മിന്ന് ഇതി വൈ വ്യാഹരന്തി തേ
29 ആ ഗോപാലാവി പാലേഭ്യ ആചക്ഷാണാഃ പരന്തപാഃ
    ആജഗ്മുർ നഗരാഭ്യാശം പാർഥാഃ ശത്രുനിബർഹണാഃ
30 ജയോ ജയന്തോ വിജയോ ജയത്സേനോ ജയദ്ബലഃ
    ഇതി ഗുഹ്യാനി നാമാനി ചക്രേ തേഷാം യുധിഷ്ഠിരഃ
31 തതോ യഥാപ്രതിജ്ഞാഭിഃ പ്രാവിശൻ നഗരം മഹത്
    അജ്ഞാതചര്യാം വത്സ്യന്തോ രാഷ്ട്രം വർഷം ത്രയോദശം