മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം9

1 [വൈ]
     സഹദേവോ ഽപി ഗോപാനാം കൃത്വാ വേഷം അനുത്തമം
     ഭാഷാം ചൈഷാം സമാസ്ഥായ വിരാടം ഉപയാദ് അഥ
 2 തം ആയാന്തം അഭിപ്രേക്ഷ്യ ഭ്രാജമാനം നരർഷഭം
     സമുപസ്ഥായ വൈ രാജാ പപ്രച്ഛ കുരുനന്ദനം
 3 കസ്യ വാ ത്വം കുതോ വാ ത്വം കിം വാ താത ചികീർഷസി
     ന ഹി മേ ദൃഷ്ടപൂർവസ് ത്വം തത്ത്വം ബ്രൂഹി നരർഷഭ
 4 സ പ്രാപ്യ രാജാനം അമിത്രതാപനസ്; തതോ ഽബ്രവീൻ മേഘമഹൗഘനിഃസ്വനഃ
     വൈശ്യോ ഽസ്മി നാമ്നാഹം അരിഷ്ടനേമിർ; ഗോസംഖ്യ ആസം കുരുപുംഗവാനാം
 5 വസ്തും ത്വയീച്ഛാമി വിശാം വരിഷ്ഠ; താൻ രാജസിംഹാൻ ന ഹി വേദ്മി പാർഥാൻ
     ന ശക്യതേ ജീവിതും അന്യകർമണാ; ന ച ത്വദന്യോ മമ രോചതേ നൃപഃ
 6 [വിരാട]
     ത്വം ബ്രാഹ്മണോ യദി വാ ക്ഷത്രിയോ ഽസി; സമുദ്രനേമീശ്വര രൂപവാൻ അസി
     ആചക്ഷ്വ മേ തത്ത്വം അമിത്രകർശന; ന വൈശ്യകർമ ത്വയി വിദ്യതേ സമം
 7 കസ്യാസി രാജ്ഞോ വിഷയാദ് ഇഹാഗതഃ; കിം ചാപി ശിൽപം തവ വിദ്യതേ കൃതം
     കഥം ത്വം അസ്മാസു നിവത്സ്യസേ സദാ; വദസ്വ കിം ചാപി തവേഹ വേതനം
 8 [സഹ]
     പഞ്ചാനാം പാണ്ഡുപുത്രാണാം ജ്യേഷ്ഠോ രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ
     തസ്യാഷ്ട ശതസാഹസ്രാ ഗവാം വർഗാഃ ശതം ശതാഃ
 9 അപരേ ദശസാഹസ്രാ ദ്വിസ് താവന്തസ് തഥാപരേ
     തേഷാം ഗോസംഖ്യ ആസം വൈ തന്തിപാലേതി മാം വിദുഃ
 10 ഭൂതം ഭവ്യം ഭവിഷ്യച് ച യച് ച സംഖ്യാ ഗതം ക്വ ചിത്
    ന മേ ഽസ്ത്യ് അവിദിതം കിം ചിത് സമന്താദ് ദശയോജനം
11 ഗുണാഃ സുവിദിതാ ഹ്യ് ആസൻ മമ തസ്യ മഹാത്മനഃ
    ആസീച് ച സ മയാ തുഷ്ടഃ കുരുരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
12 ക്ഷിപ്രം ഹി ഗാവോ ബഹുലാ ഭവന്തി; ന താസു രോഗോ ഭവതീഹ കശ് ചിത്
    തൈസ് തൈർ ഉപായൈർ വിദിതം മയൈതദ്; ഏതാനി ശിൽപാനി മയി സ്ഥിതാനി
13 വൃഷഭാംശ് ചാപി ജാനാമി രാജൻ പൂജിത ലക്ഷണാൻ
    യേഷാം മൂത്രം ഉപാഘ്രായ അപി വന്ധ്യാ പ്രസൂയതേ
14 [വിരാട]
    ശതം സഹസ്രാണി സമാഹിതാനി; വർണസ്യ വർണസ്യ വിനിശ്ചിതാ ഗുണൈഃ
    പശൂൻ സപാലാൻ ഭവതേ ദദാമ്യ് അഹം; ത്വദാശ്രയാ മേ പശവോ ഭവന്ത്വ് ഇഹ
15 [വൈ]
    തഥാ സ രാജ്ഞോ ഽവിദിതോ വിശാം പതേ; ഉവാസ തത്രൈവ സുഖം നരേശ്വരഃ
    ന ചൈനം അന്യേ ഽപി വിദുഃ കഥം ചന; പ്രാദാച് ച തസ്മൈ ഭരണം യഥേപ്സിതം