മഹാഭാരതം മൂലം/വിരാടപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം8

1 [വൈ]
     തതഃ കേശാൻ സമുത്ക്ഷിപ്യ വേല്ലിതാഗ്രാൻ അനിന്ദിതാൻ
     ജുഗൂഹ ദക്ഷിണേ പാർശ്വേ മൃദൂൻ അസിതലോചനാ
 2 വാസശ് ച പരിധായൈകം കൃഷ്ണം സുമലിനം മഹത്
     കൃത്വാ വേഷം ച സൈരന്ധ്ര്യാഃ കൃഷ്ണാ വ്യചരദ് ആർതവത്
 3 താം നരാഃ പരിധാവന്തീം സ്ത്രിയശ് ച സമുപാദ്രവൻ
     അപൃച്ഛംശ് ചൈവ താം ദൃഷ്ട്വാ കാ ത്വം കിം ച ചികീർഷസി
 4 സാ താൻ ഉവാച രാജേന്ദ്ര സൈരന്ധ്ര്യ് അഹം ഉപാഗതാ
     കർമ ചേച്ഛാമി വൈ കർതും തസ്യ യോ മാം പുപുക്ഷതി
 5 തസ്യാ രൂപേണ വേഷേണ ശ്ലക്ഷ്ണയാ ച തഥാ ഗിരാ
     നാശ്രദ്ദധത താം ദാസീം അന്നഹേതോർ ഉപസ്ഥിതാം
 6 വിരാടസ്യ തു കൈകേയീ ഭാര്യാ പരമസംമതാ
     അവലോകയന്തീ ദദൃശേ പ്രാസാദാദ് ദ്രുപദാത്മജാം
 7 സാ സമീക്ഷ്യ തഥാരൂപാം അനാഥാം ഏകവാസസം
     സമാഹൂയാബ്രവീദ് ഭദ്രേ കാ ത്വം കിം ച ചികീർഷസി
 8 സാ താം ഉവാച രാജേന്ദ്ര സൈരന്ധ്ര്യ് അഹം ഉപാഗതാ
     കർമ ചേച്ഛാമ്യ് അഹം കർതും തസ്യ യോ മാം പുപുക്ഷതി
 9 [സുദേസ്ണാ]
     നൈവംരൂപാ ഭവന്ത്യ് ഏവം യഥാ വദസി ഭാമിനി
     പ്രേഷയന്തി ച വൈ ദാസീർ ദാസാംശ് ചൈവം വിധാൻ ബഹൂൻ
 10 ഗൂഢഗുൽഫാ സംഹതോരുസ് ത്രിഗംഭീരാ ഷഡുന്നതാ
    രക്താ പഞ്ചസു രക്തേഷു ഹംസഗദ്ഗദ ഭാഷിണീ
11 സുകേശീ സുസ്തനീ ശ്യാമാ പീനശ്രോണിപയോധരാ
    തേന തേനൈവ സമ്പന്നാ കാശ്മീരീവ തുരംഗമാ
12 സ്വരാല പക്ഷ്മനയനാ ബിംബൗഷ്ഠീ തനുമധ്യമാ
    കംബുഗ്രീവാ ഗൂഢസിരാ പൂർണചന്ദ്രനിഭാനനാ
13 കാ ത്വം ബ്രൂഹി യഥാ ഭദ്രേ നാസി ദാസീ കഥം ചന
    യക്ഷീ വാ യദി വാ ദേവീ ഗന്ധർവീ യദി വാപ്സരാഃ
14 അലംബുസാ മിശ്രകേശീ പുണ്ഡരീകാഥ മാലിനീ
    ഇന്ദ്രാണീ വാരുണീ വാ ത്വം ത്വഷ്ടുർ ധാതുഃ പ്രജാപതേഃ
    ദേവ്യോ ദേവേഷു വിഖ്യാതാസ് താസാം ത്വം കതമാ ശുഭേ
15 [ദ്രൗ]
    നാസ്മി ദേവീ ന ഗന്ധർവീ നാസുരീ ന ച രാക്ഷസീ
    സൈരന്ധ്രീ തു ഭുജിഷ്യാസ്മി സത്യം ഏതദ് ബ്രവീമി തേ
16 കേശാഞ് ജാനാമ്യ് അഹം കർതും പിംഷേ സാധു വിലേപനം
    ഗ്രഥയിഷ്യേ വിചിത്രാശ് ച സ്രജഃ പരമശോഭനാഃ
17 ആരാധയം സത്യഭാമാം കൃഷ്ണസ്യ മഹിഷീം പ്രിയാം
    കൃഷ്ണാം ച ഭാര്യാം പാണ്ഡൂനാം കുരൂണാം ഏകസുന്ദരീം
18 തത്ര തത്ര ചരാമ്യ് ഏവം ലഭമാനാ സുശോഭനം
    വാസാംസി യാവച് ച ലഭേ താവത് താവദ് രമേ തഥാ
19 മാലിനീത്യ് ഏവ മേ നാമ സ്വയം ദേവീ ചകാര സാ
    സാഹം അഭ്യാഗതാ ദേവി സുദേഷ്ണേ ത്വൻ നിവേശനം
20 [സുദേസ്ണാ]
    മൂർധ്നി ത്വാം വാസയേയം വൈ സംശയോ മേ ന വിദ്യതേ
    നോ ചേദ് ഇഹ തു രാജാ ത്വാം ഗച്ഛേത് സർവേണ ചേതസാ
21 സ്ത്രിയോ രാജകുലേ പശ്യ യാശ് ചേമാ മമ വേശ്മനി
    പ്രസക്താസ് ത്വാം നിരീക്ഷന്തേ പുമാംസം കം ന മോഹയേഃ
22 വൃക്ഷാംശ് ചാവസ്ഥിതാൻ പശ്യ യ ഇമേ മമ വേശ്മനി
    തേ ഽപി ത്വാം സംനമന്തീവ പുമാംസം കം ന മോഹയേഃ
23 രാജാ വിരാടഃ സുശ്രോണി ദൃഷ്ട്വാ വപുർ അമാനുഷം
    വിഹായ മാം വരാരോഹേ ത്വാം ഗച്ഛേത് സർവചേതസാ
24 യം ഹി ത്വം അനവദ്യാംഗി നരം ആയതലോചനേ
    പ്രസക്തം അഭിവീക്ഷേഥാഃ സ കാമവശഗോ ഭവേത്
25 യശ് ച ത്വാം സതതം പശ്യേത് പുരുഷശ് ചാരുഹാസിനി
    ഏവം സർവാനവദ്യാംഗി സ ചാനംഗ വശോ ഭവേത്
26 യഥാ കർകടകീ ഘർഭം ആധത്തേ മൃത്യും ആത്മനഃ
    തഥാവിധം അഹം മന്യേ വാസം തവ ശുചിസ്മിതേ
27 [ദ്രൗ]
    നാസ്മി ലഭ്യാ വിരാടേന നചാന്യേന കഥം ചന
    ഗന്ധർവാഃ പതയോ മഹ്യം യുവാനഃ പഞ്ച ഭാമിനി
28 പുത്രാ ഗന്ധർവരാജസ്യ മഹാസത്ത്വസ്യ കസ്യ ചിത്
    രക്ഷന്തി തേ ച മാം നിത്യം ദുഃഖാചാരാ തഥാ ന്വ് അഹം
29 യോ മേ ന ദദ്യാദ് ഉച്ഛിഷ്ടം ന ച പാദൗ പ്രധാവയേത്
    പ്രീയേയുസ് തേന വാസേന ഗന്ധർവാഃ പതയോ മമ
30 യോ ഹി മാം പുരുഷോ ഗൃധ്യേദ് യഥാന്യാഃ പ്രാകൃതസ്ത്രിയഃ
    താം ഏവ സ തതോ രാത്രിം പ്രവിശേദ് അപരാം തനും
31 ന ചാപ്യ് അഹം ചാലയിതും ശക്യാ കേന ചിദ് അംഗനേ
    ദുഖ ശീലാ ഹി ഗന്ധർവാസ് തേ ച മേ ബലവത്തരാഃ
32 [സുദേസ്ണാ]
    ഏവം ത്വാം വാസയിഷ്യാമി യഥാ ത്വം നന്ദിനീച്ഛസി
    ന ച പാദൗ ന ചോച്ഛിഷ്ടം സ്പ്രക്ഷ്യസി ത്വം കഥം ചന
33 [വൈ]
    ഏവം കൃഷ്ണാ വിരാടസ്യ ഭാര്യയാ പരിസാന്ത്വിതാ
    ന ചൈനാം വേദ തത്രാന്യസ് തത്ത്വേന ജനമേജയ