മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം14

1 [സ്]
     ദുര്യോധനോ മഹാരാജ ധൃഷ്ടദ്യുമ്നശ് ച പർഷതഃ
     ചക്രതുഃ സുമഹദ് യുദ്ധാം ശരശക്തിസമാകുലം
 2 തയോർ ആസൻ മഹാരാജ ശരധാരാഃ സഹസ്രശഃ
     അംബുദാനാം യഥാകാലേ ജലധാരാഃ സമന്തതഃ
 3 രാജാ തു പാർഷതം വിദ്ധ്വാ ശരൈഃ പഞ്ചഭിർ ആയസൈഃ
     ദ്രോണ ഹന്താരം ഉഗ്രേഷുഃ പുനർ വിവ്യാധ സപ്തഭിഃ
 4 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ് തു സമരേ ബലവാൻ ദൃഢവിക്രമഃ
     സപ്തത്യാ വിശിഖാനാം വൈ ദുര്യോധനം അപീഡയത്
 5 പീഡിതം പ്രേക്ഷ്യ രാജാനം സോദര്യാ ഭരതർഷഭ
     മഹത്യാ സേനയാ സാർധം പരിവവ്രുഃ സ്മ പാർഷതം
 6 സ തൈഃ പരിവൃതോ ശൂരൈഃ സർവതോ ഽതിരഥൈർ ഭൃശം
     വ്യചരത് സമരേ രാജൻ ദർശയൻ ഹസ്തലാഘവം
 7 ശിഖണ്ഡീ കൃതവർമാണം ഗൗതമം ച മഹാരഥം
     പ്രഭദ്രകൈഃ സമായുക്തോ യോധയാം ആസ ധന്വിനൗ
 8 തത്രാപി സുമഹദ് യുദ്ധം ഘോരരൂപം വിശാം പതേ
     പ്രാണാൻ സന്ത്യജതാം യുദ്ധേ പ്രാണദ്യൂതാഭിദേവനേ
 9 ശല്യസ് തു ശരവർഷാണി വിമുഞ്ചൻ സർവതോദിശം
     പാണ്ഡവാൻ പീഡയാം ആസ സസാത്യകി വൃകോദരാൻ
 10 തഥോഭൗ ച യമൗ യുദ്ധേ യമ തുല്യപരാക്രമൗ
    യോധയാം ആസ രാജേന്ദ്ര വീര്യേണ ച ബലേന ച
11 ശല്യ സായകനുന്നാനാം പാണ്ഡവാനാം മഹാമൃധേ
    ത്രാതാരം നാധ്യഗച്ഛന്ത കേച് ചിത് തത്ര മഹാരഥാഃ
12 തതസ് തു നകുലഃ ശൂരോ ധർമരാജേ പ്രപീഡിതേ
    അഭിദുദ്രാവ വേഗേന മാതുലം മാദ്രിനന്ദനഃ
13 സഞ്ഛാദ്യ സമരേ ശല്യം നകുലഃ പരവീരഹാ
    വിവ്യാധ ചൈനം ദശഭിഃ സ്മയമാനഃ സ്തനാന്തരേ
14 സർവപാരശവൈർ ബാണൈഃ കർമാര പരിമാർജിതൈഃ
    സ്വർണപുംഖൈഃ ശിലാ ധൗതൈർ ധനുർ യന്ത്രപ്രചോദിതൈഃ
15 ശല്യസ് തു പീഡിതസ് തേന സ്വസ്ത്രീയേണ മഹാത്മനാ
    നകുലം പീഡയാം ആസ സ്വസ്രീയേണ മഹാത്മനാ
16 തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ ഭീമസേനോ ഽഥ സാത്യകിഃ
    സഹദേവശ് ച മാദ്രേയോ മദ്രരാജം ഉപാദ്രവൻ
17 താൻ ആപതത ഏവാശു പൂരയാനാൻ രതഃ സ്വനൈഃ
    ദിശശ് ച പ്രദിശശ് ചൈവ കമ്പയാനാംശ് ച മേദിനീം
    പ്രതിജഗ്രാഹ സമരേ സേനാപതിർ അമിത്രജിത്
18 യുധിഷ്ഠിരം ത്രിഭിർ വിദ്ധ്വാ ഭീമസേനം ച സപ്തഭിഃ
    സാത്യകിം ച ശതേനാജൗ സഹദേവം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ
19 തതസ് തു സശരം ചാപം നകുലസ്യ മഹാത്മനഃ
    മദ്രേശ്വരഃ ക്ഷുരപ്രേണ തദാ ചിച്ഛേദ മാരിഷ
    തദ് അശീര്യത വിച്ഛിന്നം ധനുഃ ശല്യസ്യ സായകൈഃ
20 അഥാന്യദ് ധനുർ ആദായ മാദ്രീപുത്രോ മഹാരഥഃ
    മദ്രരാജരഥം തൂർണം പൂരയാം ആസ പത്രിഭിഃ
21 യുധിഷ്ഠിരസ് തു മദ്രേശം സഹദേവശ് ച മാരിഷ
    ദശഭിർ ദശഭിർ ബാണൈർ ഉരസ്യ് ഏനം അവിധ്യതാം
22 ഭീമസേനസ് തതഃ ഷഷ്ട്യാ സാത്യകിർ നവഭിഃ ശരൈഃ
    മദ്രരാജം അഭിദ്രുത്യ ജഘ്നതുഃ കങ്കപത്രിഭിഃ
23 മദ്രരാജസ് തതഃ ക്രുദ്ധഃ സാത്യകിം നവഭിഃ ശരൈഃ
    വിവ്യാധ ഭൂയഃ സപ്തത്യാ ശരാണാം നതപർവണാം
24 അഥാസ്യ സശരം ചാപം മുഷ്ടൗ ചിച്ഛേദ മാരിഷ
    ഹയാംശ് ച ചതുരഃ സംഖ്യേ പ്രേഷയാം ആസ മൃത്യവേ
25 വിരഥം സാത്യകിം കൃത്വാ മദ്രരാജോ മഹാബലഃ
    വിശിഖാനാം ശതേനൈനം ആജഘാന സമന്തതഃ
26 മാദ്രീപുത്രൗ തു സംരബ്ധൗ ഭീമസേനം ച പാണ്ഡവം
    യുധിഷ്ഠിരം ച കൗരവ്യ വിവ്യാധ ദശഭിഃ ശരൈഃ
27 തത്രാദ്ഭുതം അപശ്യാമ മദ്രരാജസ്യ പൗരുഷം
    യദ് ഏനം സഹിതാഃ പാർഥാ നാഭ്യവർതന്ത സംയുഗേ
28 അഥാന്യം രഥം ആസ്ഥായ സാത്യകിഃ സത്യവിക്രമഃ
    പീഡിതാൻ പാണ്ഡവാൻ ദൃഷ്ട്വാ മദ്രരാജവശം ഗതാൻ
    അഭിദുദ്രാവ വേഗേന മദ്രാണാം അധിപം ബലീ
29 ആപതന്തം രഥം തസ്യ ശല്യഃ സമിതിശോഭനഃ
    പ്രത്യുദ്യതൗ രഥേനൈവ മത്തോ മത്തം ഇവ ദ്വിപം
30 സ സംനിപാതസ് തുമുലോ ബഭൂവാദ്ഭുതദർശനഃ
    സാത്യകേശ് ചൈവ ശൂരസ്യ മദ്രാണാം അധിപസ്യ ച
    യാദൃശോ വൈ പുരാവൃത്തഃ ശംബരാമര രാജയോഃ
31 സാത്യകിഃ പ്രേക്ഷ്യ സമരേ മദ്രരാജം വ്യവസ്ഥിതം
    വിവ്യാധ ദശഭിർ ബാണൈസ് തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി ചാബ്രവീത്
32 മദ്രരാജസ് തു സുഭൃശം വിദ്ധസ് തേന മഹാത്മനാ
    സാത്യകിമ്ം പ്രതിവിവ്യാധ ചിത്രപുംഖൈഃ ശിതൈഃ ശരൈഃ
33 തതഃ പാർഥാ മഹേഷ്വാസാഃ സാത്വതാഭിസൃതം നൃപം
    അഭ്യദ്രവൻ രഥൈസ് തൂർണം മാതുലം വധകാമ്യയാ
34 തത ആസീത് പരാമർദസ് തുമുലഃ ശോണിതോദകഃ
    ശൂരാണാം യുധ്യമാനാനാം സിംഹാനാം ഇവ നർദതാം
35 തേഷാം ആസീൻ മഹാരാജ വ്യതിക്ഷേപഃ പരസ്പരം
    സിംഹാനാം ആമിഷേപ്സൂനാം കൂജതാം ഇവ സംയുഗേ
36 തേഷാം ബാണസഹസ്രൗഘൈർ ആകീർണാ വസുധാഭവത്
    അന്തരിക്ഷം ച സഹസാ ബാണഭൂതം അഭൂത് തദാ
37 ശരാന്ധകാരം ബഹുധാ കൃതം തത്ര സമന്തതഃ
    അബ്ഭ്രച് ഛായേവ സഞ്ജജ്ഞേ ശരൈർ മുക്തൈർ മഹാത്മഭിഃ
38 തത്ര രാജഞ് ശരൈർ മുക്തൈർ നിർമുക്തൈർ ഇവ പന്നഗൈഃ
    സ്വർണപുംഖൈഃ പ്രകാശദ്ഭിർ വ്യരോചന്ത ദിശസ് തഥാ
39 തത്രാദ്ഭുതം പരം ചക്രേ ശല്യഃ ശത്രുനിബർഹണഃ
    യദ് ഏകഃ സമരേ ശൂരോ യോധയാം ആസ വൈ ബഹൂൻ
40 മദ്രരാജഭുജോത്സൃഷ്ടൈഃ കങ്കബർഹിണ വാജിതൈഃ
    സമ്പതദ്ഭിഃ ശരൈർ ഘോരൈർ അവാകീര്യത മേദിനീ
41 തത്ര ശല്യ രഥം രാജൻ വിചരന്തം മഹാഹവേ
    അപശ്യാമ യഥാപൂർവം ശക്രസ്യാസുരസങ്ക്ഷയേ