മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം26

1 [സ്]
     ദുര്യോധനോ മഹാരാജ സുദർശശ് ചാപി തേ സുതഃ
     ഹാത ശേഷൗ തദാ സംഖ്യേ വാജിമധ്യേ വ്യവസ്ഥിതൗ
 2 തതോ ദുര്യോധനം ദൃഷ്ട്വാ വാജിമധ്യേ വ്യവസ്ഥിതം
     ഉവാച ദേവകീപുത്രഃ കുന്തീപുത്രം ധനഞ്ജയം
 3 ശത്രവോ ഹതഭൂയിഷ്ഠാ ജ്ഞാതയഃ പരിപാലിതാഃ
     ഗൃഹീത്വാ സഞ്ജയം ചാസൗ നിവൃത്തഃ ശിനിപുംഗവഃ
 4 പരിശ്രാന്തശ് ച നകുലഃ സഹദേവശ് ച ഭാരത
     യോധയിത്വാ രണേ പാപാൻ ധാർതരാഷ്ട്ര പദാനുഗാൻ
 5 സുയോധനം അഭിത്യജ്യ ത്രയ ഏതേ വ്യവസ്ഥിതാഃ
     കൃപശ് ച കൃപവർമാ ച ദ്രൗണിശ് ചൈവ മഹാരഥഃ
 6 അസൗ തിഷ്ഠതി പാഞ്ചാല്യഃ ശ്രിയാ പരമയാ യുതഃ
     ദുര്യോധന ബലം ഹത്വാ സഹ സർവൈഃ പ്രഭദ്രകൈഃ
 7 അസൗ ദുര്യോധനഃ പാർഥ വാജിമധ്യേ വ്യവസ്ഥിതഃ
     ഛത്ത്രേണ ധ്രിയമാണേന പ്രേക്ഷമാണോ മുഹുർ മുഹുഃ
 8 പ്രതിവ്യൂഹ്യ ബലം സർവം രണമധ്യേ വ്യവസ്ഥിതഃ
     ഏനം ഹത്വാ ശിതൈർ ബാണൈഃ കൃതകൃത്യോ ഭവിഷ്യസി
 9 ഗജാനീകം ഹതം ദൃഷ്ട്വാ ത്വാം ച പ്രാപ്തം അരിന്ദമ
     യാവൻ ന വിദ്രവന്ത്യ് ഏതേ താവജ് ജഹി സുയോധനം
 10 യാതു കശ് ചിത് തു പാഞ്ചാല്യം ക്ഷിപ്രം ആഗമ്യതാം ഇതി
    പരിശ്രാന്ത ബലസ് താത നൈഷ മുച്യേത കിൽബിഷീ
11 തവ ഹത്വാ ബലം സർവം സംഗ്രാമേ ധൃതരാഷ്ട്രജഃ
    ജിതാൻ പാണ്ഡുസുതാൻ മത്വാ രൂപം ധാരയതേ മഹത്
12 നിഹതം സ്വബലം ദൃഷ്ട്വാ പീഡിതം ചാപി പാണ്ഡവൈഃ
    ധ്രുവം ഏഷ്യതി സംഗ്രാമേ വധായൈവാത്മനോ നൃപഃ
13 ഏവം ഉക്തഃ ഫൽഗുനസ് തു കൃഷ്ണം വചനം അബ്രവീത്
    ധൃതരാഷ്ട്ര സുതാഃ സർവേ ഹതാ ഭീമേന മാനദ
    യാവ് ഏതാവ് ആസ്ഥിതൗ കൃഷ്ണ താവ് അദ്യ ന ഭവിഷ്യതഃ
14 ഹതോ ഭീഷ്മോ ഹതോ ദ്രോണഃ കർണോ വൈകർതനോ ഹതഃ
    മദ്രരാജോ ഹതഃ ശല്യോ ഹതഃ കൃഷ്ണ ജയദ്രഥഃ
15 ഹയാഃ പഞ്ചശതാഃ ശിഷ്ടാഃ ശകുനേഃ സൗബലസ്യ ച
    രഥാനാം തു ശതേ ശിഷ്ടേ ദ്വേ ഏവ തു ജനാർദന
    ദന്തിനാം ച ശതം സാഗ്രം ത്രിസാഹസ്രാഃ പദാതയഃ
16 അശ്വത്ഥാമാ കൃപശ് ചൈവ ത്രിഗർതാധിപതിസ് തഥാ
    ഉലൂകഃ ശകുനിശ് ചൈവ കൃതവർമാ ച സാത്വതഃ
17 ഏതദ് ബലം അഭൂച് ഛേഷം ധാർതരാഷ്ട്രസ്യ മാധവ
    മോക്ഷോ ന നൂനം കാലാദ് ധി വിദ്യതേ ഭുവി കസ്യ ചിത്
18 തഥാ വിനിഹതേ സൈന്യേ പശ്യ ദുര്യോധനം സ്ഥിതം
    അദ്യാഹ്നാ ഹി മഹാരാജോ ഹതാമിത്രോ ഭവിഷ്യതി
19 ന ഹി മേ മോക്ഷ്യതേ കശ് ചിത് പരേഷാം ഇതി ചിന്തയേ
    യേ ത്വ് അദ്യ സമരം കൃഷ്ണ ന ഹാസ്യന്തി രണോത്കടാഃ
    താൻ വൈ സർവാൻ ഹനിഷ്യാമി യദ്യ് അപി സ്യുർ അമാനുഷാഃ
20 അദ്യ യുദ്ധേ സുസങ്ക്രുദ്ധോ ദീർഘം രാജ്ഞഃ പ്രജാഗരം
    അപനേഷ്യാമി ഗാന്ധാരം പാതയിത്വാ ശിതൈഃ ശരൈഃ
21 നികൃത്യാ വൈ ദുരാചാരോ യാനി രത്നാനി സൗബലഃ
    സഭായാം അഹരദ് ദ്യൂതേ പുനസ് താന്യ് അഹരാമ്യ് അഹം
22 അദ്യാ താ അപി വേത്സ്യന്തി സർവാ നാഗപുരസ്ത്രിയഃ
    ശ്രുത്വാ പതീംശ് ച പുത്രാംശ് ച പാണ്ഡവൈർ നിഹതാൻ യുധി
23 സമാപ്തം അദ്യ വൈ കർണ സർവം കൃഷ്ണ ഭവിഷ്യതി
    അദ്യ ദുര്യോധനോ ദീപ്താം ശ്രിയം പ്രാണാംശ് ച ത്യക്ഷ്യതി
24 നാപയാതി ഭയാത് കൃഷ്ണ സംഗ്രാമാദ് യദി ചേൻ മമ
    നിഹതം വിദ്ധി വാർഷ്ണേയ ധാർതരാഷ്ട്രം സുബാലിശം
25 മമ ഹ്യ് ഏതദ് അശക്തം വൈ വാജിവൃന്ദം അരിന്ദമ
    സോഢും ജ്യാതലനിർഘോഷാം യാഹി യാവൻ നിഹന്മ്യ് അഹം
26 ഏവം ഉക്തസ് തു ദാശാർഹഃ പാണ്ഡവേന യശസ്വിനാ
    അചോദയദ് ധയാൻ രാജൻ ദുര്യോധന ബലം പ്രതി
27 തദ് അനീകം അഭിപ്രേക്ഷ്യ ത്രയഃ സജ്ജാ മഹാരഥാഃ
    ഭീമസേനോ ഽർജുനശ് ചൈവ സഹദേവശ് ച മാരിഷ
    പ്രയയുഃ സിംഹനാദേന ദുര്യോധന ജിഘാംസയാ
28 താൻ പ്രേക്ഷ്യ സഹിതാൻ സർവാഞ് ജവേനോദ്യത കാർമുകാൻ
    സൗബലോ ഽഭ്യദ്രവദ് യുദ്ധേ പാണ്ഡവാൻ ആതതായിനഃ
29 സുദർശനസ് തവ സുതോ ഭീമസേനം സമഭ്യയാത്
    സുശർമാ ശകുനിശ് ചൈവ യുയുധാതേ കിരീടിനാ
    സഹദേവം തവ സുതോ ഹയപൃഷ്ഠ ഗതോ ഽഭ്യയാത്
30 തതോ ഹ്യ് അയത്നതഃ ക്ഷിപ്രം തവ പുത്രോ ജനാധിപ
    പ്രാസേന സഹദേവസ്യ ശിരസി പ്രാഹരദ് ഭൃശം
31 സോപാവിശദ് രഥോപസ്ഥേ തവ പുത്രേണ താഡിതഃ
    രുധിരാപ്ലുത സർവാംഗ ആശീവിഷ ഇവ ശ്വസൻ
32 പ്രതിലഭ്യ തതഃ സഞ്ജ്ഞാം സഹദേവോ വിശാം പതേ
    ദുര്യോധനം ശരൈസ് തീക്ഷ്ണൈഃ സങ്ക്രുദ്ധഃ സമവാകിരത്
33 പാർഥോ ഽപി യുധി വിക്രമ്യ കുന്തീപുത്രോ ധനഞ്ജയഃ
    ശൂരാണാം അശ്വപൃഷ്ഠേഭ്യഃ ശിരാംസി നിചകർത ഹ
34 തദ് അനീകം തദാ പാർഥോ വ്യധമദ് ബഹുഭിഃ ശരൈഃ
    പാതയിത്വാ ഹയാൻ സർവാംസ് ത്രിഗർതാനാം രഥാൻ യയൗ
35 തതസ് തേ സഹിതാ ഭൂത്വാ ത്രിഗർതാനാം മഹാരഥാഃ
    അർജുനം വാസുദേവം ച ശരവർഷൈർ അവാകിരൻ
36 സത്യകർമാണം ആക്ഷിപ്യ ക്ഷുരപ്രേണ മഹായശാഃ
    തതോ ഽസ്യ സ്യന്ദനസ്യേഷാം ചിച്ഛിദേ പാണ്ഡുനന്ദനഃ
37 ശിലാശിതേന ച വിഭോ ക്ഷുരപ്രേണ മഹായശാഃ
    ശിരശ് ചിച്ഛേദ പ്രഹസംസ് തപ്തകുണ്ഡലഭൂഷണം
38 സത്യേഷും അഥ ചാദത്ത യോധാനാം മിഷതാം തതഃ
    യഥാ സിംഹോ വനേ രാജൻ മൃഗം പരിബുഭുക്ഷിതഃ
39 തം നിഹത്യ തതഃ പാർഥഃ സുശർമാണം ത്രിഭിഃ ശരൈഃ
    വിദ്ധ്വാ താൻ അഹനത് സർവാൻ രഥാൻ രുക്മവിഭൂഷിതാൻ
40 തതസ് തു പ്രത്വരൻ പാർഥോ ദീർഘകാലം സുസംഭൃതം
    മുഞ്ചൻ ക്രോധവിഷം തീക്ഷ്ണം പ്രസ്ഥലാധിപതിം പ്രതി
41 തം അർജുനഃ പൃഷാത്കാനാം ശതേന ഭരതർഷഭ
    പൂരയിത്വാ തതോ വാഹാൻ ന്യഹനത് തസ്യ ധന്വിനഃ
42 തതഃ ശരം സമാദായ യമദണ്ഡോപമം ശിതം
    സുശർമാണം സമുദ്ദിശ്യ ചിക്ഷേപാശു ഹസന്ന് ഇവ
43 സ ശരഃ പ്രേഷിതസ് തേന ക്രോധദീപ്തേന ധന്വിനാ
    സുശർമാണം സമാസാദ്യ വിഭേദ ഹൃദയം രണേ
44 സ ഗതാസുർ മഹാരാജ പപാത ധരണീതലേ
    നന്ദയൻ പാണ്ഡവാൻ സർവാൻ വ്യഥയംശ് ചാപി താവകാൻ
45 സുശർമാണം രണേ ഹത്വാ പുത്രാൻ അസ്യ മഹാരഥാൻ
    സപ്ത ചാഷ്ടൗ ച ത്രിംശച് ച സായകൈർ അനയത് ക്ഷയം
46 തതോ ഽസ്യ നിശിതൈർ ബാണൈഃ സർവാൻ ഹത്വാ പദാനുഗാൻ
    അഭ്യഗാദ് ഭാരതീം സേനാം ഹതശേഷാം മഹാരഥഃ
47 ഭീമസ് തു സമരേ ക്രുദ്ധഃ പുത്രം തവ ജനാധിപ
    സുദർശനം അദൃശ്യന്തം ശരൈശ് ചക്രേ ഹസന്ന് ഇവ
48 തതോ ഽസ്യാ പ്രഹസൻ ക്രുദ്ധഃ ശിരഃ കായാദ് അപാഹരത്
    ക്ഷുരപ്രേണ സുതീക്ഷ്ണേന സ ഹാതഃ പ്രാപതദ് ഭുവി
49 തസ്മിംസ് തു നിഹതേ വീരേ തതസ് തസ്യ പദാനുഗാഃ
    പരിവവ്രൂ രണേ ഭീമം കിരന്തോ വിശിഖാഞ് ശിതാൻ
50 തതസ് തു നിശിതൈർ ബാണൈസ് തദ് അനീകം വൃകോദരഃ
    ഇന്ദ്രാശനിസമസ്പർശൈഃ സമന്താത് പര്യവാകിരത്
    തതഃ ക്ഷണേന തദ് ഭീമോ ന്യഹനദ് ഭരതർഷഭ
51 തേഷു തൂത്സാദ്യമാനേഷു സേനാധ്യക്ഷാ മഹാബലാഃ
    ഭീമസേനം സമാസാദ്യ തതോ ഽയുധ്യന്ത ഭാരത
    താംസ് തു സർവാഞ് ശരൈർ ഘോരൈർ അവാകിരത പാണ്ഡവഃ
52 തഥൈവ താവകാ രാജൻ പാണ്ഡവേയാൻ മഹാരഥാൻ
    ശരവർഷേണ മഹതാ സമന്താത് പര്യവാരയൻ
53 വ്യാകുലം തദ് അഭൂത് സർവം പാണ്ഡവാനാം പരൈഃ സഹ
    താവകാനാം ച സമരേ പാണ്ഡവേയൈർ യുയുത്സതാം
54 തത്ര യോധാസ് തദാ പേതുഃ പരസ്പരസമാഹതാഃ
    ഉഭയോഃ സേനയോ രാജൻ സംശോചന്തഃ സ്മ ബാന്ധവാൻ