മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം30

←അധ്യായം29

മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം30

അധ്യായം31→

1 [സ്]
     തതസ് തേഷ്വ് അപയാതേഷു രഥേഷു ത്രിഷു പാണ്ഡവാഃ
     തം ഹ്രദം പ്രത്യപദ്യന്ത യാത്ര ദുര്യോധനോ ഽഭവത്
 2 ആസാദ്യ ച കുരു ശ്രേഷ്ഠ തദാ ദ്വൈപായന ഹ്രദം
     സ്തംഭിതം ധാർതരാഷ്ട്രേണ ദൃഷ്ട്വാ തം സലിലാശയം
     വാസുദേവം ഇദം വാക്യം അബ്രവീത് കുരുനന്ദനഃ
 3 പശ്യേമാം ധാർതരാഷ്ട്രേണ മായാം അപ്സു പ്രയോജിതാം
     വിഷ്ടഭ്യ സലിലം ശേതേ നാസ്യ മാനുഷതോ ഭയം
 4 ദൈവീം മായാം ഇമാം കൃത്വാ സലിലാന്തർ ഗതോ ഹ്യ് അയം
     നികൃത്യാ നികൃതിപ്രജ്ഞോ ന മേ ജീവൻ വിമോക്ഷ്യതേ
 5 യദ്യ് അസ്യ സമരേ സാഹ്യം കുരുതേ വജ്രഭൃത് സ്വയം
     തഥാപ്യ് ഏനം ഹതം യുദ്ധേ ലോകോ ദ്രക്ഷ്യതി മാധവ
 6 [വാ]
     മായാവിന ഇമാം മായാം മായയാ ജഹി ഭാരത
     മായാവീ മായയാ വധ്യഃ സത്യം ഏതദ് യുധിഷ്ഠിര
 7 കിര്യാഭ്യുപായൈർ ബഹുലൈർ മായാം അസ്പു പ്രയോജ്യ ഹ
     ജഹി ത്വം ഭരതശ്രേഷ്ഠ പാപാത്മാനം സുയോധനം
 8 കിര്യാഭ്യുപായൈർ ഇന്ദ്രേണ നിഹതാ ദൈത്യദാനവാഃ
     ക്രിയാഭ്യുപായൈർ ബഹുഭിർ ബലിർ ബദ്ധോമഹാത്മനാ
 9 ക്രിയാഭ്യുപായൈഃ പൂർവം ഹി ഹിരണ്യാക്ഷോ മഹാസുരഃ
     ഹിരണ്യകശിപുശ് ചൈവ ക്രിയയൈവ നിഷൂദിതൗ
     വൃത്രശ് ച നിഹതോ രാജൻ ക്രിയയൈവ ന സംശയഃ
 10 തഥാ പൗലസ്ത്യ തനയോ രാവണോ നാമ രാക്ഷസഃ
    രാമേണ നിഹതോ രാജൻ സാനുബന്ധഃ സഹാനുഗഃ
    ക്രിയയാ യോഗം ആസ്ഥായ തഥാ ത്വം അപി വിക്രമ
11 ക്രിയാഭ്യുപായൈർ നിഹതോ മയാ രാജൻ പുരാതനേ
    താരകശ് ച മഹാദൈത്യോ വിപ്രചിത്തിശ് ച വീര്യവാൻ
12 വാതാപിർ ഇല്വലശ് ചൈവ ത്രിശിരാശ് ച തഥാ വിഭോ
    സുന്ദോപസുന്ദാവ് അസുരൗ ക്രിയയൈവ നിഷൂദിതൗ
13 ക്രിയാഭ്യുപായൈർ ഇന്ദ്രേണ ത്രിദിവം ഭുജ്യതേ വിഭോ
    ക്രിയാ ബലവതീ രാജൻ നാന്യത് കിം ചിദ് യുധിഷ്ഠിര
14 ദൈത്യാശ് ച ദാനവാശ് ചൈവ രാക്ഷസാഃ പാർഥിവാസ് തഥാ
    ക്രിയാഭ്യുപായൈർ നിഹതാഃ ക്രിയാം തസ്മാത് സമാചര
15 [സ്]
    ഇത്യ് ഉക്തോ വാസുദേവേന പാണ്ഡവഃ സംശിതവ്രതഃ
    ജലസ്ഥം തം മഹാരാജ തവ പുത്രം മലാ ബലം
    അഭ്യഭാഷത കൗന്തേയഃ പ്രഹസന്ന് ഇവ ഭാരത
16 സുയോധന കിമർഥോ ഽയം ആരംഭോ ഽസ്പു കൃതസ് ത്വയാ
    സർവം ക്ഷത്രം ഘാതയിത്വാ സ്വകുലം ച വിശാം പതേ
17 ജലാശയം പ്രവിഷ്ടോ ഽദ്യ വാഞ്ഛഞ് ജീവിതം ആത്മനഃ
    ഉത്തിഷ്ഠ രാജൻ യുധ്യസ്വ സഹാസ്മാഭിഃ സുയോധന
18 സ ച ദർപോ നരശ്രേഷ്ഠ സ ച മാനഃ ക്വ തേ ഗതഃ
    യസ് ത്വം സംസ്തഭ്യ സലിലം ഭീതോ രാജൻ വ്യവസ്ഥിതഃ
19 സർവേ ത്വാം ശൂര ഇത്യ് ഏവ ജനാ ജൽപന്തി സംസദി
    വ്യർഥം തദ് ഭവതോ മന്യേ ശൗര്യം സലിലശായിനഃ
20 ഉത്തിഷ്ഠ രാജൻ യുധ്യസ്വ ക്ഷത്രിയോ ഽസി കുലോദ്ഭവഃ
    കൗരവേയോ വിശേഷേണ കുലേ ജന്മ ച സംസ്മര
21 സ കഥം കൗരവേ വംശേ പ്രശംസഞ് ജന്മ ചാത്മനഃ
    യുദ്ധാദ് ഭീതസ് തതസ് തോയം പ്രവിശ്യ പ്രതിതിഷ്ഠസി
22 അയുദ്ധം അവ്യവസ്ഥാനം നൈഷ ധർമഃ സനാതനഃ
    അനാര്യജുഷ്ടം അസ്വർഗ്യം രണേ രാജൻ പലായനം
23 കഥം പാരം അഗത്വാ ഹി യുദ്ധേ ത്വം വൈ ജിജീവിഷുഃ
    ഇമാൻ നിപതിതാൻ ദൃഷ്ട്വാ പുത്രാൻ ഭ്രാതൄൻ പിതൄംസ് തഥാ
24 സംബന്ധിനോ വയസ്യാംശ് ച മാതുലാൻ ബാന്ധവാംസ് തഥാ
    ഘാതയിത്വാ കഥം താത ഹ്രദേ തിഷ്ഠസി സാമ്പ്രതം
25 ശൂരമാനീ ന ശൂരസ് ത്വം മിഥ്യാ വദസി ഭാരത
    ശൂരോ ഽഹം ഇതി ദുർബുദ്ധേ സർവലോകസ്യ ശൃണ്വതഃ
26 ന ഹി ശൂരാഃ പലായന്തേ ശത്രൂൻ ദൃഷ്ട്വാ കഥം ചന
    ബ്രൂഹി വാ ത്വം യയാ ധൃത്യാ ശൂര ത്യജസി സംഗരം
27 സ ത്വം ഉത്തിഷ്ഠ യുധ്യസ്വ വിനീയ ഭയം ആത്മനഃ
    ഘാതയിത്വാ സർവസൈന്യം ഭ്രാതൄംശ് ചൈവ സുയോധന
28 നേദാനീം ജീവിതേ ബുദ്ധിഃ കാര്യാ ധർമചികീർഷയാ
    ക്ഷത്രധർമം അപാശ്രിത്യ ത്വദ്വിധേന സുയോധന
29 യത് തത് കർണം ഉപാശ്രിത്യ ശകുനിം ചാപി സൗബലം
    അമർത്യ ഇവ സംമോഹാത് ത്വം ആത്മാനം ന ബുദ്ധവാൻ
30 തത് പാപം സുമഹത് കൃത്വ പ്രതിയുധ്യസ്വ ഭാരത
    കഥം ഹി ത്വദ്വിധോ മോഹാദ് രോചയേത പലായനം
31 ക്വ തേ തത് പൗരുഷം യാതം ക്വ ച മാനഃ സുയോധന
    ക്വ ച വിക്രാന്തതാ യാതാ ക്വ ച വിസ്ഫൂർജിതം മഹത്
32 ക്വ തേ കൃതാസ്ത്രതാ യാതാ കിം ച ശേഷേ ജലാശയേ
    സ ത്വം ഉത്തിഷ്ഠ യുധ്യസ്വ് അക്ഷത്ര ധർമേണ ഭാരത
33 അസ്മാൻ വാ ത്വം പരാജിത്യ പ്രശാധി പൃഥിവീം ഇമാം
    അഥ വാ നിഹതോ ഽസ്മാഭിർ ഭൂമൗ സ്വപ്സ്യസി ഭാരത
34 ഏഷ തേ പ്രഥമോ ധർമഃ സൃഷ്ടോ ധാത്രാ മഹാത്മനാ
    തം കുരുഷ്വ യഥാതഥ്യം രാജാ ഭവ മഹാരഥ
35 [ദുർ]
    നൈതച് ചിത്രം മഹാരാജ യദ് ഭീഃ പ്രാണിനം ആവിശത്
    ന ച പ്രാണഭയാദ് ഭീതോ വ്യപയാതോ ഽസ്മി ഭാരത
36 അരഥശ് ചാനിഷംഗീ ച നിഹതഃ പാർഷ്ണിസാരഥിഃ
    ഏകശ് ചാപ്യ് അഗണഃ സംഖ്യേ പ്രത്യാശ്വാസം അരോചയം
37 ന പ്രാണഹേതോർ ന ഭയാൻ ന വിഷാദാദ് വിശാം പതേ
    ഇദം അംഭഃ പ്രവിഷ്ടോ ഽസ്മി ശ്രമാത് ത്വ് ഇദം അനുഷ്ഠിതം
38 ത്വം ചാശ്വസിഹി കൗന്തേയ യേ ചാപ്യ് അനുഗതാസ് തവ
    അഹം ഉത്ഥായ വഃ സർവാൻ പ്രതിയോത്സ്യാമി സംയുഗേ
39 [യ്]
    ആശ്വസ്താ ഏവ സർവേ സ്മ ചിരം ത്വാം മൃഗയാമഹേ
    തദ് ഇദാനീം സമുത്തിഷ്ഠ യുധ്യസ്വേഹ സുയോധന
40 ഹത്വാ വാ സമരേ പാർഥാൻ സ്ഫീതം രാജ്യം അവാപ്നുഹി
    നിഹതോ വാ രണേ ഽസ്മാഭിർ വീരലോകം അവാപ്സ്യസി
41 [ദുർ]
    യദർഥം രാജ്യം ഇച്ഛാമി കുരൂണാം കുരുനന്ദന
    ത ഇമേ നിഹതാഃ സർവേ ഭ്രാതരോ മേ ജനേശ്വര
42 ക്ഷീണരത്നാം ച പൃഥിവീം ഹതക്ഷത്രിയ പുംഗവാം
    നാഭ്യുത്സഹാമ്യ് അഹം ഭോക്തും വിധവാം ഇവ യോഷിതം
43 അദ്യാപി ത്വ് അഹം ആശംസേ ത്വാം വിജേതും യുധിഷ്ഠിര
    ഭങ്ക്ത്വാ പാഞ്ചാല പാണ്ഡൂനാം ഉത്സാഹം ഭരതർഷഭ
44 ന ത്വ് ഇദാനീം അഹം മന്യേ കാര്യം യുദ്ധേന കർഹി ചിത്
    ദ്രോണേ കർണേ ച സംശാന്തേ നിഹതേ ച പിതാമഹേ
45 അസ്ത്വ് ഇദാനീം ഇയം രാജൻ കേവലാ പൃഥിവീ തവ
    അസഹായോ ഹി കോ രാജാ രാജ്യം ഇച്ഛേത് പ്രശാസിതും
46 സുഹൃദസ് താദൃശാൻ ഹിത്വാ പുത്രാൻ ഭ്രാതൄൻ പിതൄൻ അപി
    ഭവദ്ഭിശ് ച ഹൃതേ രാജ്യേ കോ നു ജീവേത മാദൃശഃ
47 അഹം വനം ഗമിഷ്യാമി ഹ്യ് അജിനൈഃ പ്രതിവാസിതഃ
    രതിർ ഹി നാസ്തി മേ രാജ്യേ ഹതപക്ഷസ്യ ഭാരത
48 ഹതബാന്ധവ ഭൂയിഷ്ഠാ ഹതാശ്വാ ഹതകുഞ്ജരാ
    ഏഷാ തേ പൃഥിവീ രാജൻ ഭുങ്ക്ഷ്വൈനാം വിഗതജ്വരഃ
49 വനം ഏവ ഗമിഷ്യാമി വസാമോ മൃഗചർമണീ
    ന ഹി മേ നിർജിതസ്യാസ്തി ജീവിതേ ഽദ്യ സ്പൃഹാ വിഭോ
50 ഗച്ഛ ത്വം ഭുങ്ക്ഷ്വ രാജേന്ദ്ര പൃഥിവീം നിഹതേശ്വരാം
    ഹതയോധാം നഷ്ടരത്നാം ക്ഷീണവപ്രാം യഥാസുഖം
51 [യ്]
    ആർതപ്രലാപാൻ മാ താത സലിലസ്ഥഃ പ്രഭാഷഥാഃ
    നൈതൻ മനസി മേ രാജൻ വാശിതം ശകുനേർ ഇവ
52 യദി ചാപി സമർഥഃ സ്യാസ് ത്വം ദാനായ സുയോധന
    നാഹം ഇച്ഛേയം അവനിം ത്വയാ ദത്താം പ്രശാസിതും
53 അധർമേണ ന ഗൃഹ്ണീയാം ത്വയാ ദത്താം മഹീം ഇമാം
    ന ഹി ധർമഃ സ്മൃതോ രാജൻ ക്ഷത്രിയസ്യ പ്രതിഗ്രഹഃ
54 ത്വയാ ദത്താം ന ചേച്ഛേയം പൃഥിവീം അഖിലാം അഹം
    ത്വാം തു യുദ്ധേ വിനിർജിത്യ ഭോക്താസ്മി വസുധാം ഇമാം
55 അനീശ്വരശ് ച പൃഥിവീം കഥം ത്വം ദാതും ഇച്ഛസി
    ത്വയേയം പൃഥിവീ രാജൻ കിം ന ദത്താ തദൈവ ഹി
56 ധർമതോ യാചമാനാനാം ശമാർഥം ച കുലസ്യ നഃ
    വാർഷ്ണേയം പ്രഥമം രാജൻ പ്രത്യാഖ്യായ മഹാബലം
57 കിം ഇദാനീം ദദാസി ത്വം കോ ഹി തേ ചിത്തവിഭ്രമഃ
    അഭിയുക്തസ് തു കോ രാജാ ദാതും ഇച്ഛേദ് ധി മേദിനീം
58 ന ത്വം അദ്യ മഹീം ദാതും ഈശഃ കൗരവനന്ദന
    ആച്ഛേത്തും വാ ബലാദ് രാജൻ സ കഥം ദാതും ഇച്ഛസി
    മാം തു നിർജിത്യ സംഗ്രാമേ പാലയേമാം വസുന്ധരാം
59 സൂച്യ് അഗ്രേണാപി യദ് ഭൂമേർ അപി ധ്രീയേത ഭാരത
    തൻ മാത്രം അപി നോ മഹ്യ ന ദദാതി പുരാ ഭവാൻ
60 സ കഥം പൃഥിവീം ഏതാം പ്രദദാസി വിശാം പതേ
    സൂച്യ് അഗ്രം നാത്യജഃ പൂർവം സ കഥം ത്യജസി ക്ഷിതിം
61 ഏവം ഐശ്വര്യം ആസാദ്യ പ്രശാസ്യ പൃഥിവീം ഇമാം
    കോ ഹി മൂഢോ വ്യവസ്യേത ശത്രോർ ദാതും വസുമ്ം ധരാം
62 ത്വം തു കേവലമൗർഖ്യേണ വിമൂഢോ നാവബുധ്യസേ
    പൃഥിവീം ദാതുകാമോ ഽപി ജീവിതേനാദ്യ മോക്ഷ്യസേ
63 അസ്മാൻ വാ ത്വം പരാജിത്യ പ്രശാധി പൃഥിവീം ഇമാം
    അഥ വാ നിഹതോ ഽസ്മാഭിർ വ്രജ ലോകാൻ അനുത്തമാൻ
64 ആവയോർ ജീവതോ രാജൻ മയി ച ത്വായി ച ധ്രുവം
    സംശയഃ സർവഭൂതാനാം വിജയേ നോ ഭവിഷ്യതി
65 ജീവിതം തവ ദുഷ്പ്രജ്ഞ മയി സമ്പ്രതി വർതതേ
    ജീവയേയം ത്വ് അഹം കാമം ന തു ത്വം ജീവിതും ക്ഷമഃ
66 ദഹനേ ഹി കൃതോ യത്നസ് ത്വയാസ്മാസു വിശേഷതഃ
    ആശീവിഷൈർ വിഷൈശ് ചാപി ജലേ ചാപി പ്രവേശനൈഃ
    ത്വയാ വിനികൃതാ രാജൻ രാജ്യസ്യ ഹരണേന ച
67 ഏതസ്മാത് കാരണാത് പാപജീവിതം തേ ന വിദ്യതേ
    ഉത്തിഷ്ഠോത്തിഷ്ഠ യുധ്യസ്വ തത് തേ ശ്രേയോ ഭവിഷ്യതി
68 [സ്]
    ഏവം തു വിവിധാ വാചോ ജയ യുക്താഃ പുനഃ പുനഃ
    കീർതയന്തി സ്മ തേ വീരാസ് തത്ര തത്ര ജനാധിപ