മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം29
| ←അധ്യായം28 | മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം രചന: അധ്യായം29 |
അധ്യായം30→ |
1 [ധൃ]
ഹതേഷു സർവസൈന്യേഷു പാണ്ഡുപുത്രൈ രണാജിരേ
മമ സൈന്യാവശിഷ്ടാസ് തേ കിം അകുർവത സഞ്ജയ
2 കൃതവർമാ കൃപശ് ചൈവ ദ്രോണാ പുത്രശ് ച വീര്യവാൻ
ദുര്യോധനശ് ച മന്ദാത്മാ രാജാ കിം അകരോത് തദാ
3 [സ്]
സമ്പ്രാദ്രവത്സു ദാരേഷു ക്ഷത്രിയാണാം മഹാത്മനാം
വിദ്രുതേ ശിബിരേ ശൂന്യേ ഭൃശോദ്വിഗ്നാസ് ത്രയോ രഥാഃ
4 നിശമ്യ പാണ്ഡുപുത്രാണാം തദാ വിജയിനാം സ്വനം
വിദ്രുതം ശിബിരം ദൃഷ്ട്വാ സായാഹ്നേ രാജഗൃദ്ധിനഃ
സ്ഥാനം നാരോചയംസ് തത്ര തതസ് തേ ഹ്രദം അഭ്യയുഃ
5 യുധിഷ്ഠിരോ ഽപി ധർമാത്മാ ഭ്രാതൃഭിഃ സഹിതോ രണേ
ഹൃഷ്ടഃ പര്യപതദ് രാജൻ ദുര്യോധന വധേപ്സയാ
6 മാർഗമാണാസ് തു സങ്ക്രുദ്ധാസ് തവ പുത്രം ജയൈഷിണഃ
യത്നതോ ഽന്വേഷമാണാസ് തു നൈവാപശ്യഞ് ജനാധിപം
7 സ ഹി തീവ്രേണ വേഗേന ഗദാപാണിർ അപാക്രമത്
തം ഹ്രദം പ്രാവിശച് ചാപി വിഷ്ടഭ്യാപഃ സ്വമായയാ
8 യദാതു പാണ്ഡവാഃ സർവേ സുപരിശ്രാന്തവാഹനാഃ
തതഃ സ്വശിബിരം പ്രാപ്യ വ്യതിഷ്ഠൻ സാഹസൈനികാഃ
9 തതഃ കൃപശ് ച ദ്രൗണിശ് ച കൃതവർമാ ച സാത്വതഃ
സംനിവിഷ്ടേഷു പാർഥേഷു പ്രയാതാസ് തം ഹ്രദം ശനൈഃ
10 തേ തം ഹ്രദ സമാസാദ്യ യത്ര ശേതേ ജനാധിപഃ
അഭ്യഭാഷന്ത ദുർധർഷം രാജാനം സുപ്തം അംഭസി
11 രാജന്ന് ഉത്ഥിഷ്ഠ യുധ്യസ്വ സഹാസ്മാഭിർ യുധിഷ്ഠിരം
ജിത്വാ വാ പൃഥിവീം ഭുങ്ക്ഷ്വ ഹതോ വാ സ്വർഗം ആപ്നുഹി
12 തേഷാം അപി ബലം സർവം ഹതം ദുര്യോധന ത്വയാ
പ്രതിരബ്ധാശ് ച ഭൂയിഷ്ഠം യേ ശിഷ്ടാസ് തത്ര സൈനികാഃ
13 ന തേ വേഗം വിഷഹിതും ശക്താസ് തവ വിശാം പതേ
അസ്മാഭിർ അഭിഗുപ്തസ്യ തസ്മാദ് ഉത്തിഷ്ഠ ഭാരത
14 [ദുർ]
ദിഷ്ട്യാ പശ്യാമി വോ മുക്താൻ ഈദൃശാത് പുരുഷക്ഷയാത്
പാണ്ഡുകൗരവ സംമർദാജ് ജീവമാനാൻ നരർഷഭാൻ
15 വിജേഷ്യാമോ വയം സർവേ വിശ്രാന്താ വിഗതക്ലമാഃ
ഭവന്തശ് ച പരിശ്രാന്താ വയം ച ഭൃശവിക്ഷതാഃ
ഉദീർണം ച ബലം തേഷാം തേന യുദ്ധം ന രോചയേ
16 ന ത്വ് ഏതദ് അദ്ഭുതം വീരാ യദ് വോ മഹദ് ഇദം മനഃ
അസ്മാസു ച പരാ ഭക്തിർ ന തു കാലഃ പരാക്രമേ
17 വിശ്രമ്യൈകാ നിശാം അദ്യ ഭവദ്ഭിഃ സഹിതോ രണേ
പ്രതിയോത്സ്യാമ്യ് അഹം ശത്രൂഞ് ശ്വോ ന മേ ഽസ്യ് അത്ര സാംശയഃ
18 [സ്]
ഏവം ഉക്തോ ഽബ്രവീദ് ദ്രൗണീ രാജാനം യുദ്ധദുർമദം
ഉത്തിഷ്ഠ രാജൻ ഭദ്രം തേ വിജേഷ്യാമോ രണേ പരാൻ
19 ഇഷ്ടാപൂർതേന ദാനേന സത്യേന ച ജപേന ച
ശപേ രാജൻ യഥാ ഹ്യ് അദ്യ നിഹനിഷ്യാമി സോമകാൻ
20 മാ സ്മ യജ്ഞകൃതാം പ്രീതിം പ്രാപ്നുയാം സജ് ജനോചിതം
യദീമാം രജനീം വ്യുഷ്ടാം ന നിഹന്മി പരാൻ രണേ
21 നാഹത്വാ സർവപാഞ്ചാലാൻ വിമോക്ഷ്യേ കവചം വിഭോ
ഇതി സത്യം ബ്രവീമ്യ് ഏതത് തൻ മേ ശൃണു ജനാധിപ
22 തേഷു സംഭാഷമാണേഷു വ്യാധാസ് തം ദേശം ആയയുഃ
മാംസഭാരപരിശ്രാന്താഃ പാനീയാർഥം യദൃച്ഛയാ
23 തേ ഹി നിത്യം മഹാരാജ ഭീമസേനസ്യ ലുബ്ധകാഃ
മാംസഭാരാൻ ഉപാജഹ്രുർ ഭക്ത്യാ പരമയാ വിഭോ
24 തേ തത്ര വിഷ്ഠിതാസ് തേഷാം സർവം തദ് വചനം രഹഃ
ദുര്യോധന വചശ് ചൈവ ശുശ്രുവുഃ സംഗതാ മിഥഃ
25 തേ ഽപി സർവേ മഹേഷ്വാസാ അയുദ്ധാർഥിനി കൗരവേ
നിർബന്ധം പരമം ചക്രുസ് തദാ വൈ യുദ്ധകാങ്ക്ഷിണഃ
26 താംസ് തഥാ സമുദീക്ഷ്യാഥ കൗരവാണാം മഹാരഥാൻ
അയുദ്ധമനസം ചൈവ രാജാനം സ്ഥിതം അംഭസി
27 തേഷാം ശ്രുത്വാ ച സംവാദം രാജ്ഞശ് ച സലിതേ സതഃ
വ്യാധാഭ്യജാനൻ രാജേന്ദ്ര സലിലസ്ഥം സുയോധനം
28 തേ പൂർവം പാണ്ഡുപുത്രേണ പൃഷ്ടാ ഹ്യ് ആസൻ സുതം തവ
യദൃച്ഛോപഗതാസ് തത്ര രാജാനം പരിമാർഗിതാഃ
29 തതസ് തേ പാണ്ഡുപുത്രസ്യ സ്മൃത്വാ തദ് ഭാഷിതം തദാ
അന്യോന്യം അബ്രുവൻ രാജൻ മൃഗവ്യാധാഃ ശനൈർ ഇദം
30 ദുര്യോധനം ഖ്യാപയാമോ ധനം ദാസ്യതി പാണ്ഡവഃ
സുവ്യക്തം ഇതി നഃ ഖ്യാതോ ഹ്രദേ ദുര്യോധനോ നൃപഃ
31 തസ്മാദ് ഗച്ഛാമഹേ സർവേ യത്ര രാജാ യുധിഷ്ഠിരഃ
ആഖ്യാതും സലിലേ സുപ്തം ദുര്യോധനം അമർഷണം
32 ധൃതരാഷ്ട്രാത്മജം തസ്മൈ ഭീമസേനായ ധീമതേ
ശയാനം സലിലേ സർവേ കഥയാമോ ധനുർ ഭൃതേ
33 സ നോ ദാസ്യതി സുപ്രീതോ ധനാനി ബഹുലാന്യ് ഉത
കിം നോ മാംസേന ശുഷ്കേണ പരിക്ലിഷ്ടേന ശോഷിണാ
34 ഏവം ഉക്ത്വാ തതോ വ്യാധാഃ സമ്പ്രഹൃഷ്ടാ ധനാർഥിനഃ
മാംസഭാരാൻ ഉപാദായ പ്രയയുഃ ശിബിരം പ്രതി
35 പാണ്ഡവാശ് ച മഹാരാജ ലബ്ധലക്ഷാഃ പ്രഹാരിണഃ
അപശ്യമാനാഃ സമരേ ദുര്യോധനം അവസ്ഥിതം
36 നികൃതേസ് തസ്യ പാപസ്യ തേ പാരം ഗമനേപ്സവഃ
ചാരാൻ സമ്പ്രേഷയാം ആസുഃ സമന്താത് തദ് രണാജിരം
37 ആഗമ്യ തു തതഃ സർവേ നഷ്ടം ദുര്യോധനം നൃപം
ന്യവേദയന്ത സഹിതാ ധർമരാജസ്യ സൈനികാഃ
38 തേഷാം തദ് വചനം ശ്രുത്വാ ചാരാണാം ഭരതർഷഭ
ചിന്താം അഭ്യഗമത് തീവ്രാം നിഃശശ്വാസ ച പാർഥിവഃ
39 അഥ സ്ഥിതാനാം പാണ്ഡൂനാം ദീനാനാം ഭരതർഷഭ
തസ്മാദ് ദേശാദ് അപക്രമ്യ ത്വരിതാ ലുബ്ധകാ വിഭോ
40 ആജഗ്മുഃ ശിബിരം ഹൃഷ്ടാ ദൃഷ്ട്വാദുര്യോധനം നൃപം
വാര്യമാണാഃ പ്രവിഷ്ടാശ് ച ഭീമസേനസ്യ പശ്യതഃ
41 തേ തു പാണ്ഡവം ആസാദ്യ ഭീമസേനം മഹാബലം
തസ്മൈ തത് സർവം ആചഖ്യുർ യദ്വൃത്തം യച് ച വൈ ശ്രുതം
42 തതോ വൃകോദരോ രാജൻ ദത്ത്വാ തേഷാം ധനം ബഹു
ധർമരാജായ തത് സാർവം ആചചക്ഷേ പരന്തപഃ
43 അസൗ ദുര്യോധനോ രാജൻ വിജ്ഞാതോ മമ ലുബ്ധകൈഃ
സംസ്തഭ്യ സലിലം ശേതേ യസ്യാർഥേ പരിതപ്സ്യസേ
44 തദ് വചോ ഭീമസേനസ്യാ പ്രിയം ശ്രുത്വാ വിശാം പതേ
അജാതശത്രുഃ കൗന്തേയോ ഹൃഷ്ടോ ഽഭൂത് സഹ സോദരൈഃ
45 തം ച ശ്രുത്വാ മഹേഷ്വാസം പ്രവിഷ്ടം സലിലഹ്രദം
ക്ഷിപ്രം ഏവ തതോ ഽഗച്ഛത് പുരസ്കൃത്യ ജനാർദനം
46 തതഃ കിലകിലാ ശബ്ദഃ പ്രാദുരാസീദ് വിശാം പതേ
പാണ്ഡവാനാം പ്രഹൃഷ്ടാനാം പാഞ്ചാലാനാം ച സർവശഃ
47 സിംഹനാദാംസ് തതശ് ചക്രുഃ ക്ഷ്വേഡാംശ് ച ഭരതർഷഭ
ത്വരിതാഃ ക്ഷത്രിയാ രാജഞ് ജഗ്മുർ ദ്വൈപായനം ഹ്രദം
48 ജ്ഞാതഃ പാപോ ധാർതരാഷ്ട്രോ ദൃഷ്ടശ് ചേത്യ് അസകൃദ് രണേ
പ്രാക്രോശൻ സോമകാസ് തത്ര ഹൃഷ്ടരൂപാഃ സമന്തതഃ
49 തേഷാം ആശു പ്രയാതാനാം രഥാനാം തത്ര വേഗിനാം
ബഭൂവ തുമുലഃ ശബ്ദോ ദിവസ്പൃക് പൃഥിവീപതേ
50 ദുര്യോധനം പരീപ്സന്തസ് തത്ര തത്ര യുധിഷ്ഠിരം
അന്വയുസ് ത്വരിതാസ് തേ വൈ രാജാനം ശ്രാന്തവാഹനാഃ
51 അർജുനോ ഭീമസേനശ് ച മാദ്രീപുത്രൗ ച പാണ്ഡവൗ
ധൃഷ്ടദ്യുമ്നശ് ച പാഞ്ചാല്യഃ ശിഖണ്ഡീ ചാപരാജിതഃ
52 ഉത്തമൗജാ യുധാമന്യുഃ സാത്യകിശ് ചാപരാജിതഃ
പാഞ്ചാലാനാം ച യേ ശിഷ്ടാ ദ്രൗപദേയാശ് ച ഭാരത
ഹയാശ് ച സർവേ നാഗാശ് ച ശതശശ് ച പദാതയഃ
53 തഥ പ്രാപ്തോ മഹാരാജ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
ദ്വൈപായന ഹ്രദം ഖ്യാതം യത്ര ദുര്യോധനോ ഽഭവത്
54 ശീതാമല ജലം ഹൃദ്യം ദ്വിതീയം ഇവ സാഗരം
മായയാ സലിലം സ്തഭ്യ യത്രാഭൂത് തേ സുതഃ സ്ഥിതഃ
55 അഭ്യദ്ഭുതേന വിധിനാ ദൈവയോഗേന ഭാരത
സലിലാന്തർ ഗതഃ ശേതേ ദുർദർശഃ കസ്യ ചിത് പ്രഭോ
മാനുഷസ്യ മനുഷ്യേന്ദ്ര ഗദാഹസ്തോ ജനാധിപഃ
56 തതോ ദുര്യോധനോ രാജാ സലിതാന്തർ ഗതോ വസൻ
ശുശ്രുവേ തുമുലം ശബ്ദം ജലദോപമ നിഃസ്വനം
57 യുധിഷ്ഠിരസ് തു രാജേന്ദ്ര ഹ്രദം തം സഹ സോദരൈഃ
ആജഗാമ മഹാരാജ തവ പുത്രവധായ വൈ
58 അംഹതാ ശംഖനാദേന രഥനേമി സ്വനേന ച
ഉദ്ധുന്വംശ് ച മഹാരേണും കമ്പയംശ് ചാപി മേദിനീം
59 യൗധിഷ്ഠിരസ്യ സൈന്യസ്യ ശ്രുത്വാ ശബ്ദം മഹാരഥാഃ
കൃതവർമാ കൃപോ ദ്രൗണീ രാജാനം ഇദം അബ്രുവൻ
60 ഇമേ ഹ്യ് ആയാന്തി സംഹൃഷ്ടാഃ പാണ്ഡവാ ജിതകാശിനഃ
അപയാസ്യാമഹേ താവദ് അനുജാനാതു നോ ഭവാൻ
61 ദുര്യോധനസ് തു തച് ഛ്രുത്വാ തേഷാം തത്ര യശസ്വിനാം
തഥേത്യ് ഉക്ത്വാ ഹ്രദം തം വൈ മായയാസ്തംഭയത് പ്രഭോ
62 തേ ത്വ് അനുജ്ഞാപ്യ രാജാനം ഭൃശം ശോകപരായണാഃ
ജഗ്മുർ ദൂരം മഹാരാജ കൃപപ്രഭൃതയോ രഥാഃ
63 തേ ഗത്വാ ദൂരം അധ്വാനം ന്യഗ്രോധം പ്രേക്ഷ്യ മാരിഷ
ന്യവിശന്ത ഭൃശം ശ്രാന്താശ് ചിന്തയന്തോനൃപാം പ്രതി
64 വിഷ്ടഭ്യ സലിലം സുപ്തോ ധാർതരാഷ്ട്രോ മഹാബലഃ
പാണ്ഡവാശ് ചാപി സമ്പ്രാപ്താസ് തം ദേശം യുദ്ധം ഈപ്സവഃ
65 കഥം നു യുദ്ധം ഭവിതാ കഥം രാജാ ഭവിഷ്യതി
കഥം നു പാണ്ഡവാ രാജൻ പതിപത്സ്യന്തി കൗരവം
66 ഇത്യ് ഏവം ചിന്തയന്തസ് തേ രഥേഭ്യോ ഽശ്വാൻ വിമുച്യ ഹ
തത്രാസാം ചക്രിരേ രാജൻ കൃപപ്രഭൃതയോ രഥാഃ