മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം43

1 [ജ്]
     സരസ്വത്യാഃ പ്രഭാവോ ഽയം ഉക്തസ് തേ ദ്വിജസാത്തമ
     കുമാരസ്യാഭിഷേകം തു ബ്രഹ്മൻ വ്യാഖ്യാതും അർഹസി
 2 യസ്മിൻ കാലേ ച ദേശേ ച യഥാ ച വദതാം വര
     യൈശ് ചാഭിഷിക്തോ ഭഗവാൻ വിധിനാ യേന ച പ്രഭുഃ
 3 സ്കന്ദോ യഥാ ച ദൈത്യാനാം അകരോത് കദനം മഹത്
     തഥാ മേ സർവം ആചക്ഷ്വ പരം കൗതൂഹലം ഹി മേ
 4 [വൈ]
     കുരുവംശസ്യ സദൃശം ഇദം കൗതൂഹലം തവ
     ഹർഷാം ഉത്പാദയത്യ് ഏതദ് വചോ മേ ജനമേജയ
 5 ഹന്ത തേ കഥയിഷ്യാമി ശൃണ്വാനസ്യ ജനാധിപ
     അഭിഷേകം കുമാരസ്യ പ്രഭാവം ച മഹാത്മനഃ
 6 തേജോ മാഹേശ്വരം സ്കന്നം അഗ്നൗ പ്രപതിതം പുരാ
     തത് സർവഭക്ഷോ ഭഗവാൻ നാശകദ് ദഗ്ധും അക്ഷയം
 7 തേനാസീദതി തേജസ്വീ ദീപ്തിമാൻ ഹവ്യഹാവനഃ
     ന ചൈവ ധാരയാം ആസ ഗർഭം തേജോമയം തദാ
 8 സാ ഗംഗാം അഭിസാംഗമ്യ നിയോഗാദ് ബ്രഹ്മണഃ പ്രഭുഃ
     ഗർഭം ആഹിതവാൻ ദിവ്യം ഭാസ്കരോപമ തേജസം
 9 അഥ ഗംഗാപി തം ഗർഭം അസഹന്തീ വിധാരണേ
     ഉത്സസർജ ഗിരൗ രമ്യേ ഹിമവത്യ് അമരാർചിതേ
 10 സ തത്ര വവൃധേ ലോകാൻ ആവൃത്യ ജ്വലനാത്മജഃ
    ദദൃശുർ ജ്വലനാകാരം തം ഗർഭം അഥ കൃത്തികാഃ
11 ശരസ്തംബേ മഹാത്മാനം അനലാത്മജം ഈശ്വരം
    മമായം ഇതി താഃ സർവാഃ പുത്രാർഥിന്യോ ഽഭിചക്രമുഃ
12 താസാം വിദിത്വാ ഭാവം തം മാതൄണാം ഭഗവാൻ പ്രഭുഃ
    പ്രസ്നുതാനാം പയഃ ഷഡ്ഭിർ വദനൈർ അപിബത് തദാ
13 തം പ്രഭാവം സമാലക്ഷ്യ തസ്യ ബാലസ്യ കൃത്തികാഃ
    പരം വിസ്മയം ആപന്നാ ദേവ്യോ ദിവ്യവപുർ ധരാഃ
14 യത്രോത്സൃഷ്ടഃ സ ഭഗവാൻ ഗംഗയാ ഗിരിമൂർധനി
    സ ശൈലഃ കാഞ്ചനഃ സർവഃ സംബഭൗ കുരുസത്തമ
15 വർധതാ ചൈവ ഗർഭേണ പൃഥിവീ തേന രഞ്ജിതാ
    അതശ് ച സർവേ സംവൃത്താ ഗിരയഃ കാഞ്ചനാകരാഃ
16 കുമാരശ് ച മഹാവീര്യഃ കാർത്തികേയ ഇതി സ്മൃതഃ
    ഗാംഗേയഃ പൂർവം അഭവൻ മഹായോഗബലാന്വിതഃ
17 സ ദേവസ് തപസാ ചൈവ വീര്യേണ ച സമന്വിതഃ
    വവൃധേ ഽതീവ രാജേന്ദ്ര ചന്ദ്രവത് പ്രിയദർശനഃ
18 സ തസ്മിൻ കാഞ്ചനേ ദിവ്യേ ശരസ്തംബേ ശ്രിയാ വൃതഃ
    സ്തൂയമാനസ് തദാ ശേതേ ഗന്ധർവൈർ മുനിഭിസ് തഥാ
19 തഥൈനം അന്വനൃത്യന്ത ദേവകന്യാഃ സഹസ്രശഃ
    ദിവ്യവാദിത്ര നൃത്തജ്ഞാഃ സ്തുവന്ത്യശ് ചാരുദർശനാഃ
20 അന്വാസ്തേ ച നദീ ദേവം ഗംഗാ വൈ സരിതാം വരാ
    ദധാര പൃഥിവീ ചൈനം ബിഭ്രതീ രൂപം ഉത്തമം
21 ജാതകർമാദികാസ് തസ്യ ക്രിയാശ് ചക്രേ ബൃഹസ്പതിഃ
    വേദശ് ചൈനം ചതുർമൂർതിർ ഉപതസ്ഥേ കൃതാഞ്ജലിഃ
22 ധനുർവേദശ് ചതുഷ്പാദഃ ശസ്ത്രഗ്രാമഃ സസംഗ്രഹഃ
    തഥൈനം സമുപാതിഷ്ഠാത് സാക്ഷാദ് വാണീ ച കേവലാ
23 സ ദദർശ മഹാവീര്യം ദേവദേവം ഉമാപതിം
    ശൈലപുത്ര്യാ സഹാസീനം ഭൂതസംഘ ശതൈർ വൃതം
24 നികായാ ഭൂതസംഘാനാം പരംമാദ്ഭുത ദർശനാഃ
    വികൃതാ വികൃതാകാരാ വികൃതാഭരണ ധ്വജാഃ
25 വ്യാഘ്രസിംഹർക്ഷ വദനാ ബിഡാല മകരാനനാഃ
    വൃഷദംശ മുഖാശ് ചാന്യേ ഗജോഷ്ട്രവദനാസ് തഥാ
26 ഉലൂക വദനാഃ കേ ചിദ് ഗൃധ്രഗോമായുദർശനാഃ
    ക്രൗഞ്ചപാരാവത നിഭൈർ വദനൈ രാങ്കവൈർ അപി
27 ശ്വാവിത് ശക്യക ഗോധാനാം ഖരൈഡക ഗവാം തഥാ
    സാദൃശാനി വപൂംഷ്യ് അന്യേ തത്ര തത്ര വ്യധാരയൻ
28 കേ ചിച് ഛൈലാംബുദ പ്രഖ്യാശ് ചക്രാലാത ഗദായുധാഃ
    കേച് ചിദ് അഞ്ജന പുഞ്ജാഭാഃ കേ ചിച് ഛ്വേതാചലപ്രഭാഃ
29 സപ്ത മാതൃഗണാശ് ചൈവ സമാജഗ്മുർ വിശാം പതേ
    സാധ്യാ വിശ്വേ ഽഥ മരുതോ വസവഃ പിതരസ് തഥാ
30 രുദ്രാദിത്യാസ് തഥാ സിദ്ധാ ഭുജഗാം ദാനവാഃ ഖഗാഃ
    ബ്രഹ്മാ സ്വയംഭൂർ ഭഗവാൻ സപുത്രഃ സഹ വിഷ്ണുനാ
31 ശക്രസ് തഥാഭ്യയാദ് ദ്രഷ്ടും കുമാര വരം അച്യുതം
    നാരദപ്രമുഖാശ് ചാപി ദേവഗന്ധർവസത്തമാഃ
32 ദേവർഷയശ് ച സിദ്ധാശ് ച ബൃഹസ്പതിപുരോഗമാഃ
    ഋബ്ഭവോ നാമ വരദാ ദേവാനാം അപി ദേവതാഃ
    തേ ഽപി തത്ര സമാജഗ്മുർ യാമാ ധാമാശ് ച സർവശഃ
33 സ തു ബാലോ ഽപി ഭഗവാൻ മഹായോഗബലാന്വിതഃ
    അഭ്യാജഗാമ ദേവേശം ശൂലഹസ്തം പിനാകിനം
34 തം ആരജന്തം ആലക്ഷ്യ ശിവസ്യാസീൻ മനോഗതം
    യുഗപച് ഛൈലപുത്ര്യാശ് ച ഗംഗായാഃ പാവകസ്യ ച
35 കിം നു പൂർവം അയം ബാലോ ഗൗരവാദ് അഭ്യുപൈഷ്യതി
    അപി മാം ഇതി സർവേഷാം തേഷാം ആസീൻ മനോഗതം
36 തേഷാം ഏതം അഭിപ്രായം ചതുർണാം ഉപലക്ഷ്യ സഃ
    യുഗപദ് യോഗം ആസ്ഥായ സസാർജ വിവിധാസ് തനൂഃ
37 തതോ ഽഭവച് ചതുർമൂർതിഃ ക്ഷണേന ഭഗവാൻ പ്രഭുഃ
    സ്കന്ദഃ ശാഖോ വിശാഖശ് ച നൈഗമേഷശ് ച പൃഷ്ഠതഃ
38 ഏവം സ കൃത്വാ ഹ്യ് ആത്മാനം ചതുർധാ ഭഗവാൻ പ്രഭുഃ
    യതോ രുദ്രസ് തതഃ സ്കന്ദോ ജഗാമാദ്ഭുത ദർശനഃ
39 വിശാഖസ് തു യയൗ യേന ദേവീ ഗിരിവരാത്മജാ
    ശാഖോ യയൗ ച ഭഗവാൻ വായുമൂർതിർ വിഭാവസും
    നൈഗമേഷോ ഽഗമദ് ഗംഗാം കുമാരഃ പാവകപ്രഭഃ
40 സർവേ ഭാസ്വരദേഹാസ് തേ ചത്വാരഃ സമരൂപിണഃ
    താൻ സമഭ്യയുർ അവ്യഗ്രാസ് തദ് അദ്ഭുതം ഇവാഭവത്
41 ഹാഹാകാരോ മഹാൻ ആസീദ് ദേവദാനവരക്ഷസാം
    തദ് ദൃഷ്ട്വാ മഹദ് ആശ്ചര്യം അദ്ഭുതം ലോമഹർഷണം
42 തതോ രുദ്രശ് ച ദേവീ ച പാവകശ് ച പിതാമഹം
    ഗംഗയാ സഹിതാഃ സർവേ പ്രണിപേതുർ ജഗത്പതിം
43 പ്രണിപത്യ തതസ് തേ തു വിധിവദ് രാജപുംഗവ
    ഇദം ഊചുർ വചോ രാജൻ കാർത്തികേയ പ്രിയേപ്സയാ
44 അസ്യ ബാലസ്യ ഭഗവന്ന് ആധിപത്യം യഥേപ്സിതം
    അസ്മിൻ പ്രിയാർഥം ദേവേശ സാദൃശം ദാതും അർഹസി
45 തതഃ സ ഭഗവാൻ ധീമാൻ സർവലോകപിതാമഹഃ
    മനസാ ചിന്തയാം ആസ കിം അയം ലഭതാം ഇതി
46 ഐശ്വര്യാണി ഹി സർവാണി ദേവഗന്ധർവരക്ഷസാം
    ഭൂതയക്ഷവിഹംഗാനാം പന്നഗാനാം ച സർവശഃ
47 പൂർവം ഏവാദിദേശാസൗ നികായേഷു മഹാത്മനാം
    സമർഥം ച തം ഐശ്വര്യേ മഹാമതിർ അമന്യത
48 തതോ മുഹൂർതം സ ധ്യാത്വാ ദേവാനാം ശ്രേയസി സ്ഥിതഃ
    സേനാപത്യം ദദൗ തസ്മൈ സർവഭൂതേഷു ഭാരത
49 സർവദേവ നികായാനാം യേ രാജാനഃ പരിശ്രുതാഃ
    താൻ സർവാൻ വ്യാദിദേശാസ്മൈ സർവഭൂതപിതാമഹഃ
50 തതഃ കുമാരം ആദായ ദേവാ ബ്രഹ്മപുരോഗമാഃ
    അഭിഷേകാർഥം ആജഗ്മുഃ ശൈലേന്ദ്രം സഹിതാസ് തതഃ
51 പുണ്യാം ഹൈമവതീം ദേവീം സരിച്ഛ്രേഷ്ഠാം സരസ്വതീം
    സമന്തപഞ്ചകേ യാ വൈ ത്രിഷു ലോകേഷു വിശ്രുതാ
52 തത്ര തീരേ സരസ്വത്യാഃ പുണ്യേ സർവഗുണാന്വിതേ
    നിഷേദുർ ദേവഗന്ധർവാഃ സർവേ സമ്പൂർണമാനസാഃ