മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം5

1 [സ്]
     അഥ ഹൈമവതേ പ്രസ്ഥേ സ്ഥിത്വാ യുദ്ധാഭിനന്ദിനഃ
     സർവ ഏവ മഹാരാജ യോധാസ് തത്ര സമാഗതാഃ
 2 ശല്യശ് ച ചിത്രസേനശ് ച ശകുനിശ് ച മഹാരഥഃ
     അശ്വത്ഥാമാ കൃപശ് ചൈവ കൃതവർമാ ച സാത്വതഃ
 3 സുഷേണോ ഽരിഷ്ടസേനശ് ച ധൃതസേനശ് ച വീര്യവാൻ
     ജയത്സേനശ് ച രാജാനസ് തേ രാത്രിം ഉഷിതാസ് തതഃ
 4 രണേ കർണേ ഹതേ വീരേ ത്രാസിതാ ജിതകാശിഭിഃ
     നാലഭഞ് ശർമ തേ പുത്രാ ഹിമവന്തം ഋതേ ഗിരിം
 5 തേ ഽബ്രുവൻ സഹിതാസ് തത്ര രാജാനം സൈന്യസംനിധൗ
     കൃതയത്നാ രണേ രാജൻ സാമ്പൂജ്യ വിധിവത് തദാ
 6 കൃത്വാ സേനാ പ്രണേതാരം പരാംസ് ത്വം യോദ്ധും അർഹസി
     യേനാഭിഗുപ്താഃ സംഗ്രാമേ ജയേമാസു ഹൃദോ വയം
 7 തതോ ദുര്യോധനഃ സ്ഥിത്വാ രണേ രഥവരോത്തമം
     സർവയുദ്ധവിഭാഗജ്ഞം അന്തകപ്രതിമം യുധി
 8 സ്വംഗം പ്രച്ഛന്നശിരസം കംബുഗ്രീവം പ്രിയംവദം
     വ്യാകോശപദ്മാഭിമുഖം വ്യാഘ്രാസ്യം മേരുഗൗരവം
 9 സ്ഥാണോർ വൃഷസ്യ സദൃശം സ്കന്ധനേത്ര ഗതിസ്വരൈഃ
     പുഷ്ടശ്ലിഷ്ടായത ഭുജം സുവിസ്തീർണ ഘനോരസം
 10 ജവേ ബലേ ച സദൃശം അരുണാനുജ വാതയോഃ
    ആദിത്യസ്യ ത്വിഷാ തുല്യം ബുദ്ധ്യാ ചോശനസാ സമം
11 കാന്തി രൂപമുഖൈശ്വര്യൈസ് ത്രിഭിശ് ചന്ദ്രമസോപമം
    കാഞ്ചനോപല സംഘാതൈഃ സദൃശം ശ്ലിഷ്ടസന്ധികം
12 സുവൃത്തോരു കടീ ജംഘം സുപാദം സ്വംഗുലീനഖം
    സ്മൃത്വാ സ്മൃത്വൈവ ച ഗുണാൻ ധാത്രാ യത്നാദ് വിനിർമിതം
13 സർവലക്ഷണസമ്പന്നം നിപുണം ശ്രുതിസാഗരം
    ജേതാരം തരസാരീണാം അജേയം ശത്രുഭിർ ബലാത്
14 ദശാംഗം യശ് ചതുഷ്പാദം ഇഷ്വസ്ത്രം വേദ തത്ത്വതഃ
    സാംഗംശ് ച ചതുരോ വേദാൻ സമ്യഗ് ആഖ്യാന പഞ്ചമാൻ
15 ആരാധ്യ ത്ര്യംബലം യത്നാദ് വ്രതൈർ ഉഗ്രൈർ മഹാതപാഃ
    അയോനിജായാം ഉത്പന്നോ ദ്രോണേനായോനിജേന യഃ
16 തം അപ്രതിമകർമാണം രൂപേണാസദൃശം ഭുവി
    പാരഗം സർവവിദ്യാനാം ഗുണാർണവം അനിന്ദിതം
    തം അഭ്യേത്യാത്മജസ് തുഭ്യം അശ്വത്ഥാമാനം അബ്രവീത്
17 യം പുരസ്ഃ കൃത്യസഹിതാ യുധി ജേഷ്യാമ പാണ്ഡവാൻ
    ഗുരുപുത്രോ ഽദ്യ സർവേഷാം അസ്മാകം പരമാ ഗതിഃ
    ഭവാംസ് തസ്മാൻ നിയോഗാത് തേ കോ ഽസ്തു സേനാപതിർ മമ
18 [ദ്രുഅണി]
    അയം കുലേന വീര്യേണ തേജസാ യശസാ ശ്രിയാ
    സർവൈർ ഗുണൈഃ സമുദിതഃ ശല്യോ നോ ഽസ്തു ചമൂപതിഃ
19 ഭാഗിനേയാൻ നിജാംസ് ത്യക്ത്വാ കൃതജ്ഞോ ഽസ്മാൻ ഉപാഗതഃ
    മഹാസേനോ മഹാബാഹുർ മഹാസേന ഇവാപരഃ
20 ഏനം സേനാപതിം കൃത്വാ നൃപതിം നൃപസത്തമ
    ശക്യഃ പ്രാപ്തും ജയോ ഽസ്മാഭിർ ദേവൈഃ സ്കന്ദം ഇവാജിതം
21 തഥോക്തേ ദ്രോണപുത്രേണ സർവ ഏവ നരാധിപാഃ
    പരിവാര്യ സ്ഥിതാഃ ശല്യം ജയശബ്ദാംശ് ച ചക്രിരേ
    യുദ്ധായ ച മതിം ചക്രൂർ ആവേശം ച പരം യയുഃ
22 തതോ ദുര്യോധനഃ ശല്യം ഭൂമൗ സ്ഥിത്വാ രഥേ സ്ഥിതം
    ഉവാച പ്രാഞ്ജലിർ ഭൂത്വാ രാമ ഭീഷ്മ സമം രണേ
23 അയം സ കാലഃ സമ്പ്രാപ്തോ മിത്രാണാം മിത്രവത്സല
    യത്ര മിത്രം അമിത്രം വാ പരീക്ഷന്തേ ബുധാ ജനാഃ
24 സ ഭവാൻ അസ്തു നഃ ശൂരഃ പ്രണേതാ വാഹിനീമുഖേ
    രണം ച യാതേ ഭവതി പാണ്ഡവാ മന്ദചേതസഃ
    ഭവിഷ്യന്തി സഹാമാത്യാഃ പാഞ്ചാലാശ് ച നിരുദ്യമാഃ
25 [ഷല്യ]
    യത് തു മാം മന്യസേ രാജൻ കുരുരാജ കരോമി തത്
    ത്വത്പ്രിയാർഥം ഹി മേ സർവം പ്രാണാ രാജ്യം ധനാനി ച
26 [ദുർ]
    സേനാപത്യേന വരയേ ത്വാം അഹം മാതുലാതുലം
    സോ ഽസ്മാൻ പാഹി യുധാം ശ്രേഷ്ഠ സ്കാന്ദോ ദേവാൻ ഇവാഹവേ
27 അഭിഷിച്യസ്വ രാജേന്ദ്ര ദേവാനാം ഇവ പാവകിഃ
    ജഹി ശത്രൂൻ രണേ വീര മഹേന്ദ്രോ ദാനവാൻ ഇവ