മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം/അധ്യായം7

മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം7

1 [സ്]
     വ്യതീതായാം രജന്യാം തു രാജാ ദുര്യോധനസ് തദാ
     അബ്രവീത് താവകാൻ സർവാൻ സംനഹ്യന്താം മഹാരഥാഃ
2 രാജ്ഞസ് തു മതം ആജ്ഞായ സാമനഹ്യത സാ ചമൂഃ
     അയോജയൻ രഥാംസ് തൂർണം പര്യധാവംസ് തഥാപരേ
3 അകൽപ്യന്ത ച മാതംഗാഃ സമനഹ്യന്ത പത്തയഃ
     ഹയാൻ ആസ്തരണോപേതാംശ് ചക്രുർ അന്യേ സഹാസ്രശഃ
4 വാദിത്രാണാം ച നിനദഃ പ്രാദുരാസീദ് വിശാം പതേ
     ബോധനാർഥം ഹി യോധാനാം സൈന്യാനാം ചാപ്യ് ഉദീര്യതാം
5 തതോ ബലാനി സർവാണി സേനാ ശിഷ്ടാനി ഭാരത
     സംനദ്ധാന്യ് ഏവ ദദൃശുർ മൃത്യും കൃത്വാ നിവർതനം
6 ശല്യം സേനാപതിം കൃത്വാ മദ്രരാജം മഹാരഥാഃ
     പ്രവിഭജ്യ ബലം സർവം അനീകേഷു വ്യവസ്ഥിതാഃ
7 തതഃ സർവേ സമാഗമ്യ പുത്രേണ തവ സൈനികാഃ
     കൃപശ് ച കൃതവർമാ ച ദ്രൗണിഃ ശല്യോ ഽഥ സൗബലഃ
8 അന്യേ ച പാർഥിവാഃ ശേഷാഃ സമയം ചക്രിരേ തദാ
     ന ന ഏകേന യോദ്ധവ്യം കഥം ചിദ് അപി പാണ്ഡവൈഃ
9 യോ ഹ്യ് ഏകഃ പാണ്ഡവൈർ യുധ്യേദ് യോ വാ യുധ്യന്തം ഉത്സൃജേത്
     സ പഞ്ചഭിർ ഭവേദ് യുക്തഃ പാതകൈഃ സോപപാതകൈഃ
     അന്യോന്യം പരിരക്ഷദ്ഭിർ യോദ്ധവ്യം സഹിതൈശ് ച നഃ
10 ഏവം തേ സമയം കൃത്വാ സർവേ തത്ര മഹാരഥാഃ
    മദ്രരാജം പുരസ്കൃത്യ തൂർണം അഭ്യദ്രവൻ പരാൻ
11 തഥൈവ പാണ്ഡവാ രാജൻ വ്യൂഹ്യ സൈന്യം മഹാരണേ
    അഭ്യയുഃ കൗരവാൻ സർവാൻ യോത്സ്യമാനാഃ സമന്തതഃ
12 തദ് ബലം ഭരതശ്രേഷ്ഠ ക്ഷുബ്ബ്ധാർണവ സമസ്വനം
    സമുദ്ധൂതാർണവാകാരം ഉദ്ധൂത രഥകുഞ്ജരം
13 [ധൃ]
    ദ്രോണസ്യ ഭീഷ്മസ്യ ച വൈ രാധേയസ്യ ച മേ ശ്രുതം
    പാതനം ശംസ മേ ഭൂയഃ ശല്യസ്യാഥ സുതസ്യ മേ
14 കഥം രണേ ഹതഃ ശല്യോ ധർമരാജേന സഞ്ജയ
    ഭീമേന ച മഹാബാഹുഃ പുത്രോ ദുര്യോധനോ മമ
15 [സ്]
    ക്ഷയം മനുഷ്യദേഹാനാം രഥനാഗാശ്വസങ്ക്ഷയം
    ശൃണു രാജൻ സ്ഥിരോ ഭൂത്വാ സംഗ്രാമം ശംസതോ മമ
16 ആശാ ബലവതീ രാജൻ പുത്രാണാം തേ ഽഭവത് തദാ
    ഹതേ ഭീഷ്മേ ച ദ്രോണേ ച സൂതപുത്രേ ച പാതിതേ
    ശല്യഃ പാർഥാൻ രണേ സർവാൻ നിഹനിഷ്യതി മാരിഷ
17 താം ആശാം ഹൃദയേ കൃത്വാ സമാശ്വാസ്യ ച ഭാരത
    മദ്രരാജം ച സമരേ സമാശ്രിത്യ മഹാരഥം
    നാഥവന്തം അഥാത്മാനം അമന്യത സുതസ് തവ
18 യദാ കർണേ ഹതേ പാർഥാഃ സിംഹനാദം പ്രചക്രിരേ
    തദാ രാജൻ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ ആവിവേശ മഹദ് ഭയം
19 താൻ സമാശ്വാസ്യതു തദാ മദ്രരാജഃ പ്രതാപവാൻ
    വ്യൂഹ്യ വ്യൂഹം മഹാരാജ സർവതോഭദ്രം ഋദ്ധിമത്
20 പ്രത്യുദ്യാതോ രണേ പാർഥാൻ മദ്രരാജഃ പ്രതാപവാൻ
    വിധുന്വൻ കാർമുകം ചിത്രം ഭാരഘ്നം വേഗവത്തരം
21 രഥപ്രവരം ആസ്ഥായ സൈന്ധവാശ്വം മഹാരഥഃ
    തസ്യ സീതാ മഹാരാജ രഥസ്ഥാശോഭയദ് രഥം
22 സ തേന സംവൃതോ വീരോ രഥേനാമിത്രകർശനഃ
    തസ്ഥൗ ശൂരോ മഹാരാജ പുത്രാണാം തേ ഭയപ്രണുത്
23 പ്രയാണേ മദ്രരാജോ ഽഭൂൻ മുഖം വ്യൂഹസ്യ ദംശിതഃ
    മദ്രകൈഃ സഹിതോ വീരൈഃ കർണ പുത്രൈശ് ച ദുർജയൈഃ
24 സവ്യേ ഽഭൂത് കൃതവർമാ ച ത്രിഗർതൈഃ പരിവാരിതഃ
    ഗൗതമോ ദക്ഷിണേ പാർശ്വേ ശകൈശ് ച യവനൈഃ സഹ
25 അശ്വത്ഥാമാ പൃഷ്ഠതോ ഽഭൂത് കാംബോജൈഃ പരിവാരിതഃ
    ദുര്യോധനോ ഽഭവൻ മധ്യേ രക്ഷിതഃ കുരുപുംഗവൈഃ
26 ഹയാനീകേന മഹതാ സൗബലശ് ചാപി സംവൃതഃ
    പ്രയയൗ സർവസൈന്യേന കൈതവ്യശ് ച മഹാരഥഃ
27 പാണ്ഡവാശ് ച മഹേഷ്വാസാ വ്യൂഹ്യ സൈന്യം അരിന്ദമാഃ
    ത്രിധാ ഭൂത്വാ മഹാരാജ തവ സൈന്യം ഉപാദ്രവൻ
28 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നഃ ശിഖണ്ഡീ ച സത്യകിശ് ച മഹാരഥഃ
    ശ്ലയസ്യ വാഹിനീം തൂർണം അഭിദുദ്രുവുർ ആഹവേ
29 തതോ യുധിഷ്ഠിരോ രാജാ സ്വേനാനീകേന സംവൃതഃ
    ശല്യം ഏവാഭിദുദ്രാവ ജിഘാംസുർ ഭരതർഷഭ
30 ഹാർദിക്യം തു മഹേഷ്വാസം അർജുനഃ ശത്രുപൂഗഹാ
    സംശപ്തക ഗണാംശ് ചൈവ വേഗതോ ഽഭിവിദുദ്രുവേ
31 ഗൗതമം ഭീമസേനോ വൈ സോമകാശ് ച മഹാരഥാഃ
    അഭ്യദ്രവന്ത രാജേന്ദ്ര ജിഘാംസന്തഃ പരാൻ യുധി
32 മാദ്രീപുത്രൗ തു ശകുനിം ഉലൂകം ച മഹാരഥൗ
    സസൈന്യൗ സഹസേനൗ താവ് ഉപതസ്ഥതുർ ആഹവേ
33 തഥൈവായുതശോ യോധാസ് താവകാഃ പാണ്ഡവാൻ രണേ
    അഭ്യദ്രവന്ത സങ്ക്രുദ്ധാ വിവിധായുധപാണയഃ
34 [ധൃ]
    ഹതേ ഭീഷ്മേ മഹേഷ്വാസേ ദ്രോണേ കർണേ മഹാരഥേ
    കുരു ഷ്വൽപാവശിഷ്ടേഷു പാണ്ഡവേഷു ച സംയുഗേ
35 സുസംരബ്ധേഷു പാർഥേഷു പരാക്രാന്തേഷു സഞ്ജയ
    മാമകാനാം പരേഷാം ച കിം ശിഷ്ടം അഭവദ് ബലം
36 [സ്]
    യഥാ വയം പരേ രാജൻ യുദ്ധായ സമവസ്ഥിതാഃ
    യാവച് ചാസീദ് ബലം ശിഷ്ടം സംഗ്രാമേ തൻ നിബോധ മേ
37 ഏകാദശ സഹസ്രാണി രഥാനാം ഭരതർഷഭ
    ദശ ദന്തി സഹസ്രാണി സപ്ത ചൈവ ശതാനി ച
38 പൂർണേ ശതസഹസ്രേ ദ്വേ ഹയാനാം ഭരതർഷഭ
    നരകോട്യസ് തഥാ തിസ്രോ ബലം ഏതത് തവാഭവത്
39 രഥാനാം ഷട് സഹസ്രാണി ഷട് സഹസ്രാശ് ച കുഞ്ജരാഃ
    ദശ ചാശ്വസഹസ്രാണി പത്തികോടീ ച ഭാരത
40 ഏതദ് ബലം പാണ്ഡവാനാം അഭവച് ഛേഷം ആഹവേ
    ഏത ഏവ സമാജഗ്മുർ യുദ്ധായ ഭരതർഷഭ
41 ഏവം വിഭജ്യ രാജേന്ദ്ര മദ്രരാജമതേ സ്ഥിതാഃ
    പാണ്ഡവാൻ പ്രത്യുദീയാമ ജയ ഗൃദ്ധാഃ പ്രമന്യവഃ
42 തഥൈവ പാണ്ഡവാഃ ശൂരാഃ സമരേ ജിതകാശിനഃ
    ഉപയാതാ നരവ്യാഘ്രാഃ പാഞ്ചാലാശ് ച യശസ്വിനഃ
43 ഏവം ഏതേ ബലൗഘേന പരസ്പരവധൈഷിണഃ
    ഉപയാതാ നരവ്യാഘ്രാഃ പൂർവാം സന്ധ്യാം പ്രതി പ്രഭോ
44 തതഃ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം ഘോരരൂപം ഭയാനകം
    താവകാനാം പരേഷാം ച നിഘ്നതാം ഇതരേതരം