മഹാഭാരതം മൂലം/ശല്യപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം8

1 [സ്]
     തഥ പ്രവവൃതേ യുദ്ധം കുരൂണാം ഭയവർധനം
     സൃഞ്ജയൈഃ സഹ രാജേന്ദ്ര ഘോരം ദേവാസുരോപമം
 2 നരാ രഥാ ഗജൗഘാശ് ച സാദിനശ് ച സഹസ്രശഃ
     വാജിനശ് ച പരാക്രാന്താഃ സമാജഗ്മുഃ പരസ്പരം
 3 നാഗാനാം ഭീമരൂപാണാം ദ്രവതാം നിസ്വനോ മഹാൻ
     അശ്രൂയത യഥാകാലേ ജലദാനാം നഭസ്തലേ
 4 നാഗൈർ അഭ്യാഹതാഃ കേ ചിത് സരഥാ രഥിനോ ഽപതൻ
     വ്യദ്രവന്ത രണേ വീരാ ദ്രാവ്യമാണാ മദോത്കടൈഃ
 5 ഹയൗഘാൻ പാദരക്ഷാംശ് ച രഥിനസ് തത്ര ശിക്ഷിതാഃ
     ശരൈഃ സമ്പ്രേഷയാം ആസുഃ പരലോകായ ഭാരത
 6 സാദിനഃ ശിക്ഷിതാ രാജൻ പരിവാര്യ മഹാരഥാൻ
     വിചരന്തോ രണേ ഽഭ്യഘ്നൻ പ്രാസശക്ത്യൃഷ്ടിഭിസ് തഥാ
 7 ധന്വിനഃ പുരുഷാഃ കേ ചിത് സംനിവാര്യ മഹാരഥാൻ
     ഏകം ബഹവ ആസാദ്യ പ്രേഷയേയുർ യമക്ഷയം
 8 നാഗം രഥവരാംശ് ചാന്യേ പരിവാര്യ മഹാരഥാഃ
     സോത്തരായുധിനം ജഘ്നുർ ദ്രവമാണാ മഹാരവം
 9 തഥാ ച രഥിനം ക്രുദ്ധം വികിരന്തം ശരാൻ ബഹൂൻ
     നാഗാ ജഘ്നുർ മഹാരാജ പരിവാര്യ സമന്തതഃ
 10 നാഗോ നാഗം അഭിദ്രുത്യ രഥീ ച രഥിനം രണേ
    ശക്തോ തോമരനാരാചൈർ നിജഘ്നുസ് തത്ര തത്ര ഹ
11 പാദാതാൻ അവമൃദ്നന്തോ രഥവാരണവാജിനഃ
    രണമധ്യേ വ്യദൃശ്യന്ത കുർവന്തോ മഹദ് ആകുലം
12 ഹയാശ് ച പര്യധാവന്ത ചാമരൈർ ഉപശോഭിതാഃ
    ഹംസാ ഹിമവതഃ പ്രസ്ഥേ പിബന്ത ഇവ മേദിനീം
13 തേഷാം തു വാജിനാം ഭൂമിഃ ഖുരൈശ് ചിത്രാ വിശാം പതേ
    അശോഭത യഥാ നാരീ കരജ ക്ഷതവിക്ഷതാ
14 വാജിനാം ഖുരശബ്ദേന രഥേ നേമിസ്വനേന ച
    പത്തീനാം ചാപി ശബ്ദേന നാഗാനാം ബൃഹ്മിതേന ച
15 വാദിത്രാണാം ച ഘോഷേണ ശംഖാനാം നിസ്വനേന ച
    അഭവൻ നാദിതാ ഭൂമിർ നിർഘാതിർ ഇവ ഭാരത
16 ധനുഷാം കൂജമാനാനാം നിസ്ത്രിംശാനാം ച ദീപ്യതാം
    കവചാനാം പ്രഭാഭിശ് ച ന പ്രാജ്ഞായത കിം ചന
17 ബഹവോ ബാഹവശ് ഛിന്നാ നാഗരാജകരോപമാഃ
    ഉദ്വേഷ്ടന്തേ വിവേഷ്ടന്തേ വേഗം കുർവന്തി ദാരുണം
18 ശിരസാം ച മഹാരാജ പതതാം വസുധാതലേ
    ച്യുതാനാം ഇവ താലേഭ്യഃ ഫലാനാം ശ്രൂയതേ സ്വനഃ
19 ശിരോഭിഃ പതിതൈർ ഭാതി രുധിരാർദ്രൈർ വസുന്ധരാ
    തപനീയനിഭൈഃ കാലേ നലിനൈർ ഇവ ഭാരത
20 ഉദ്വൃത്തനയനൈസ് തൈസ് തു ഗതസത്ത്വൈഃ സുവിക്ഷതൈഃ
    വ്യഭ്രാജത മഹാരാജ പുണ്ഡരീകൈർ ഇവാവൃതാ
21 ബാഹുഭിശ് ചന്ദനാദിഗ്ധൈഃ സകേയൂരൈർ മഹാധനൈഃ
    പതിതൈർ ഭാതി രാജേന്ദ്ര മഹീ ശക്രധ്വജൈർ ഇവ
22 ഊരുഭിശ് ച നരേന്ദ്രാണാം വിനികൃത്തൈർ മഹാഹവേ
    ഹസ്തിഹസ്തോപമൈർ അന്യൈഃ സംവൃതം തദ് രണാംഗണം
23 കബന്ധ ശതസങ്കീർണം ഛത്ത്ര ചാമരശോഭിതം
    സേനാ വനം തച് ഛുശുഭേ വനം പുഷ്പാചിതം യഥാ
24 തത്ര യോധാ മഹാരാജ വിചരന്തോ ഹ്യ് അഭീതവത്
    ദൃശ്യന്തേ രുധിരാക്താംഗാഃ പുഷ്പിതാ ഇവ കിംശുകാഃ
25 മാതംഗാശ് ചാപ്യ് അദൃശ്യന്ത ശരതോമര പീഡിതാഃ
    പതന്തസ് തത്ര തത്രൈവ ഛിന്നാഭ്ര സദൃശാ രണേ
26 ഗജാനീകം മഹാരാജ വധ്യമാനം മഹാത്മഭിഃ
    വ്യദീര്യത ദിശഃ സർവാ വാതനുന്നാ ഘനാ ഇവ
27 തേ ഗജാ ഘനസങ്കാശാഃ പേതുർ ഉവ്യാം സമന്തതഃ
    വജ്രരുഗ്ണാ ഇവ ബഭുഃ പർവതാ യുഗസങ്ക്ഷയേ
28 ഹയാനാം സാദിഭിഃ സാർധം പതിതാനാം മഹീതലേ
    രാശയഃ സമ്പ്രദൃശ്യന്തേ ഗിരിമാത്രാസ് തതസ് തതഃ
29 സഞ്ജജ്ഞേ രണഭൂമൗ തു പരലോകവഹാ നദീ
    ശോണിതോദാ രഥാവർതാ ധ്വജവൃക്ഷാസ്ഥി ശർകരാ
30 ഭുജനക്രാ ധനുഃ സ്രോതാ ഹസ്തിശൈലാ ഹയോപലാ
    മേദോ മജ്ജാ കർദമിനീ ഛത്ത്ര ഹംസാ ഗദോഡുപാ
31 കവചോഷ്ണീഷ സഞ്ഛന്നാ പതാകാ രുചിരദ്രുമാ
    ചക്രചക്രാവലീ ജുഷ്ടാ ത്രിവേണൂ ദണ്ഡകാവൃതാ
32 ശൂരാണാം ഹർഷജനനീ ഭീരൂണാം ഭയവർധിനീ
    പ്രാവർതത നദീ രൗരാ കുരുസൃഞ്ജയസങ്കുലാ
33 താം നദീം പിതൃലോകായ വഹന്തീം അതിഭൈരവാം
    തേരുർ വാഹന നൗഭിസ് തേ ശൂരാഃ പരിഘബാഹവഃ
34 വർതമാനേ തഥാ യുദ്ധേ നിർമര്യാദേ വിശാം പതേ
    ചതുരംഗക്ഷയേ ഘോരേ പൂർവം ദേവാസുരോപമേ
35 അക്രോശൻ ബാന്ധവാൻ അന്യേ തത്ര തത്ര പരന്തപ
    ക്രോശദ്ഭിർ ബാന്ധവൈശ് ചാന്യേ ഭയാർതാ ന നിവർതിരേ
36 നിർമര്യാദേ തഥാ യുദ്ധേ വർതമാനേ ഭയാനകേ
    അർജുനോ ഭീമസേനശ് ച മോഹയാം ചക്രതുഃ പരാൻ
37 സാ വധ്യമാനാ മഹതീ സേനാ തവ ജനാധിപ
    അമുഹ്യത് തത്ര തത്രൈവ യോഷിൻ മദവശാദ് ഇവ
38 മോഹയിത്വാച താം സേനാം ഭിമ സേനധനഞ്ജയൗ
    ദധ്മതുർ വാരിജൗ തത്ര സിംഹനാദം ച നേദതുഃ
39 ശ്രുത്വൈവ തു മഹാശബ്ദം ധൃഷ്ടദ്യുമ്ന ശിഖണ്ഡിനൗ
    ധർമരാജം പുരസ്കൃത്യ മദ്രരാജം അഭിദ്രുതൗ
40 തത്രാശ്ചര്യം അപശ്യാമ ഘോരരൂപം വിശാം പതേ
    ശല്യേന സംഗതാഃ ശൂരാ യദ് അയുധ്യന്ത ഭാഗശഃ
41 മാദ്രീപുത്രൗ സരഭസൗ കൃതാസ്ത്രൗ യുദ്ധദുർമദൗ
    അഭ്യയാതാം ത്വരായുക്തൗ ജിഗീഷന്തൗ ബലം തവ
42 തതോ ന്യവർതത ബലം താവകം ഭരതർഷഭ
    ശരൈഃ പ്രണുന്നം ബഹുധാ പാണ്ഡവൈർ ജിതകാശിഭിഃ
43 വദ്യമാനാ ചമൂഃ സാ തു പുത്രാണാം പ്രേക്ഷതാം തവ
    ഭേജേ ദിശോ മഹാരാജ പ്രണുന്നാ ദൃഢധന്വിഭിഃ
    ഹാഹാകാരോ മഹാഞ് ജജ്ഞേ യോധാനാം തവ ഭാരത
44 തിഷ്ഠ തിഷ്ഠേതി വാഗ് ആസീദ് ദ്രാവിതാനാം മഹാത്മനാം
    ക്ഷത്രിയാണാം തദാന്യോന്യം സംയുഗേ ജയം ഇച്ഛതാം
    ആദ്രവന്ന് ഏവ ഭഗ്നാസ് തേ പാണ്ഡവസ് തവ സൈനികാഃ
45 ത്യക്ത്വാ യുദ്ധി പ്രിയാൻ പുത്രാൻ ഭ്രാതൄൻ അഥ പിതാമഹാൻ
    മാതുലാൻ ഭാഗിനേയാംശ് ച തഥാ സംബന്ധിബാന്ധവാൻ
46 ഹയാൻ ദ്വിപാംസ് ത്വരയന്തോ യോധാ ജഗ്മുഃ സമന്തതഃ
    ആത്മത്രാണ കൃതോത്സാഹാസ് താവകാ ഭരതർഷഭ