മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം19

←അധ്യായം18

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം രചന:വ്യാസൻ അധ്യായം19

അധ്യായം20→

1 [വാ]
     ഏഷ പാർഥ മഹാൻ സ്വാദുഃ പശുമാൻ നിത്യം അംബുമാൻ
     നിരാമയഃ സുവേശ്മാഢ്യോ നിവേശോ മാഗധഃ ശുഭഃ
 2 വൈഹാരോ വിപുലഃ ശൈലോ വരാഹോ വൃഷഭസ് തഥാ
     തഥൈവർഷിഗിരിസ് താത ശുഭാശ് ചൈത്യക പഞ്ചമാഃ
 3 ഏതേ പഞ്ച മഹാശൃംഗാഃ പർവതാഃ ശീതലദ്രുമാഃ
     രക്ഷന്തീവാഭിസംഹത്യ സംഹതാംഗാ ഗിരിവ്രജം
 4 പുഷ്പവേഷ്ടിത ശാഖാഗ്രൈർ ഗന്ധവദ്ഭിർ മനോരമൈഃ
     നിഗൂഢാ ഇവ ലോധ്രാണാം വനൈഃ കാമി ജനപ്രിയൈഃ
 5 ശൂദ്രായാം ഗൗതമോ യത്ര മഹാത്മാ സംശിതവ്രതഃ
     ഔശീനര്യാം അജനയത് കാക്ഷീവാദീൻ സുതാൻ ഋഷിഃ
 6 ഗൗതമഃ ക്ഷയണാദ് അസ്മാദ് അഥാസൗ തത്ര വേശ്മനി
     ഭജതേ മാഗധം വംശം സ നൃപാണാം അനുഗ്രഹാത്
 7 അംഗവംഗാദയശ് ചൈവ രാജാനഃ സുമഹാബലാഃ
     ഗൗതമ ക്ഷയം അഭ്യേത്യ രമന്തേ സ്മ പുരാർജുന
 8 വനരാജീസ് തു പശ്യേമാഃ പ്രിയാലാനാം മനോരമാഃ
     ലോധ്രാണാം ച ശുഭാഃ പാർഥ ഗൗതമൗകഃ സമീപജാഃ
 9 അർബുദഃ ശക്ര വാപീ ച പന്നഗൗ ശത്രുതാപനൗ
     സ്വസ്തികസ്യാലയശ് ചാത്ര മണിനാഗസ്യ ചോത്തമഃ
 10 അപരിഹാര്യാ മേഘാനാം മാഗധേയം മണേഃ കൃതേ
    കൗശികോ മണിമാംശ് ചൈവ വവൃധാതേ ഹ്യ് അനുഗ്രഹം
11 അർഥസിദ്ധിം ത്വ് അനപഗാം ജരാസന്ധോ ഽഭിമന്യതേ
    വയം ആസാദനേ തസ്യ ദർപം അദ്യ നിഹന്മി ഹി
12 [വ്]
    ഏവം ഉക്ത്വാ തതഃ സർവേ ഭ്രാതരോ വിപുലൗജസഃ
    വാർഷ്ണേയഃ പാണ്ഡവേയൗ ച പ്രതസ്ഥുർ മാഗധം പുരം
13 തുഷ്ടപുഷ്ടജനോപേതം ചാതുർവർണ്യജനാകുലം
    സ്ഫീതോത്സവം അനാധൃഷ്യം ആസേദുശ് ച ഗിരിവ്രജം
14 തേ ഽഥ ദ്വാരം അനാസാദ്യ പുരസ്യ ഗിരിം ഉച്ഛ്രിതം
    ബാർഹദ്രഥൈഃ പൂജ്യമാനം തഥാ നഗരവാസിഭിഃ
15 യത്ര മാഷാദം ഋഷഭം ആസസാദ ബൃഹദ്രഥഃ
    തം ഹത്വാ മാഷനാലാശ് ച തിസ്രോ ഭേരീർ അകാരയത്
16 ആനഹ്യ ചർമണാ തേന സ്ഥാപയാം ആസ സ്വേ പുരേ
    യത്ര താഃ പ്രാണദൻ ഭേര്യോ ദിവ്യപുഷ്പാവചൂർണിതാഃ
17 മാഗധാനാം സുരുചിരം ചൈത്യകാന്തം സമാദ്രവൻ
    ശിരസീവ ജിഘാംസന്തോ ജരാസന്ധ ജിഘാൻസവഃ
18 സ്ഥിരം സുവിപുലം ശൃംഗം സുമഹാന്തം പുരാതനം
    അർചിതം മാല്യദാമൈശ് ച സതതം സുപ്രതിഷ്ഠിതം
19 വിപുലൈർ ബാഹുഭിർ വീരാസ് തേ ഽഭിഹത്യാഭ്യപാതയൻ
    തതസ് തേ മാഗധം ദൃഷ്ട്വാ പുരം പ്രവിവിശുസ് തദാ
20 ഏതസ്മിന്ന് ഏവ കാലേ തു ജരാസന്ധം സമർചയൻ
    പര്യ് അഗ്നികുർവംശ് ച നൃപം ദ്വിരദസ്ഥം പുരോഹിതാഃ
21 സ്നാതക വ്രതിനസ് തേ തു ബാഹുശസ്ത്രാ നിരായുധാഃ
    യുയുത്സവഃ പ്രവിവിശുർ ജരാസന്ധേന ഭാരത
22 ഭക്ഷ്യമാല്യാപണാനാം ച ദദൃശുഃ ശ്രിയം ഉത്തമാം
    സ്ഫീതാം സർവഗുണോപേതാം സർവകാമസമൃദ്ധിനീം
23 താം തു ദൃഷ്ട്വാ സമൃദ്ധിം തേ വീഥ്യാം തസ്യാം നരോത്തമാഃ
    രാജമാർഗേണ ഗച്ഛന്തഃ കൃഷ്ണ ഭീമ ധനഞ്ജയാഃ
24 ബലാദ് ഗൃഹീത്വാ മാല്യാനി മാലാകാരാൻ മഹാബലാഃ
    വിരാഗ വസനാഃ സർവേ സ്രഗ്വിണോ മൃഷ്ടകുണ്ഡലാഃ
25 നിവേശനം അഥാജഗ്മുർ ജരാസന്ധസ്യ ധീമതഃ
    ഗോവാസം ഇവ വീക്ഷന്തഃ സിംഹാ ഹൈമവതാ യഥാ
26 ശൈലസ്തംഭനിഭാസ് തേഷാം ചന്ദനാഗുരുഭൂഷിതാഃ
    അശോഭന്ത മഹാരാജ ബാഹവോ ബാഹുശാലിനാം
27 താൻ ദൃഷ്ട്വാ ദ്വിരദപ്രഖ്യാഞ് ശാലസ്കന്ധാൻ ഇവോദ്ഗതാൻ
    വ്യൂഢോരസ്കാൻ മാഗധാനാം വിസ്മയഃ സമജായത
28 തേ ത്വ് അതീത്യ ജനാകീർണാസ് തിസ്രഃ കക്ഷ്യാ നരർഷഭാഃ
    അഹം കാരേണ രാജാനം ഉപതസ്ഥുർ മഹാബലാഃ
29 താൻ പാദ്യ മധുപർകാർഹാൻ മാനാർഹാൻ സത്കൃതിം ഗതാൻ
    പ്രത്യുത്ഥായ ജരാസന്ധ ഉപതസ്ഥേ യഥാവിധി
30 ഉവാച ചൈതാൻ രാജാസൗ സ്വാഗതം വോ ഽസ്ത്വ് ഇതി പ്രഭുഃ
    തസ്യ ഹ്യ് ഏതദ് വ്രതം രാജൻ ബഭൂവ ഭുവി വിശ്രുതം
31 സ്നാതകാൻ ബ്രാഹ്മണാൻ പ്രാപ്താഞ് ശ്രുത്വാ സ സമിതിഞ്ജയഃ
    അപ്യ് അർധരാത്രേ നൃപതിഃ പ്രത്യുദ്ഗച്ഛതി ഭാരത
32 താംസ് ത്വ് അപൂർവേണ വേഷേണ ദൃഷ്ട്വാ നൃപതിസത്തമഃ
    ഉപതസ്ഥേ ജരാസന്ധോ വിസ്മിതശ് ചാഭവത് തദാ
33 തേ തു ദൃഷ്ട്വൈവ രാജാനം ജരാസന്ധം നരർഷഭാഃ
    ഇദം ഊചുർ അമിത്രഘ്നാഃ സർവേ ഭരതസത്തമ
34 സ്വസ്ത്യ് അസ്തു കുശലം രാജന്ന് ഇതി സർവേ വ്യവസ്ഥിതാഃ
    തം നൃപം നൃപശാർദൂല വിപ്രൈക്ഷന്ത പരസ്പരം
35 താൻ അബ്രവീജ് ജരാസന്ധസ് തദാ യാദവ പാണ്ഡവാൻ
    ആസ്യതാം ഇതി രാജേന്ദ്ര ബ്രാഹ്മണച് ഛദ്മ സംവൃതാൻ
36 അഥോപവിവിശുഃ സർവേ ത്രയസ് തേ പുരുഷർഷഭാഃ
    സമ്പ്രദീപ്താസ് ത്രയോ ലക്ഷ്മ്യാ മഹാധ്വര ഇവാഗ്നയഃ
37 താൻ ഉവാച ജരാസന്ധഃ സത്യസന്ധോ നരാധിപഃ
    വിഗർഹമാണഃ കൗരവ്യ വേഷഗ്രഹണകാരണാത്
38 ന സ്നാതക വ്രതാ വിപ്രാ ബഹിർ മാല്യാനുലേപനാഃ
    ഭവന്തീതി നൃലോകേ ഽസ്മിൻ വിദിതം മമ സർവശഃ
39 തേ യൂയം പുഷ്പവന്തശ് ച ഭുജൈർ ജ്യാഘാത ലക്ഷണൈഃ
    ബിഭ്രതഃ ക്ഷാത്രം ഓജോ ച ബ്രാഹ്മണ്യം പ്രതിജാനഥ
40 ഏവം വിരാഗ വസനാ ബഹിർ മാല്യാനുലേപനാഃ
    സത്യം വദത കേ യൂയം സത്യം രാജസു ശോഭതേ
41 ചൈത്യകം ച ഗിരേഃ ശൃംഗം ഭിത്ത്വാ കിം ഇവ സദ്മ നഃ
    അദ്വാരേണ പ്രവിഷ്ടാഃ സ്ഥ നിർഭയാ രാജകിൽബിഷാത്
42 കർമ ചൈതദ് വിലിംഗസ്യ കിം വാദ്യ പ്രസമീക്ഷിതം
    വദധ്വം വാചി വീര്യം ച ബ്രാഹ്മണസ്യ വിശേഷതഃ
43 ഏവം ച മാം ഉപസ്ഥായ കസ്മാച് ച വിധിനാർഹണാം
    പ്രണീതാം നോ ന ഗൃഹ്ണീത കാര്യം കിം ചാസ്മദ് ആഗമേ
44 ഏവം ഉക്തസ് തതഃ കൃഷ്ണഃ പ്രത്യുവാച മഹാമനാഃ
    സ്നിഗ്ധഗംഭീരയാ വാചാ വാക്യം വാക്യവിശാരദഃ
45 സ്നാതക വ്രതിനോ രാജൻ ബ്രാഹ്മണാഃ ക്ഷത്രിയാ വിശഃ
    വിശേഷനിയമാശ് ചൈഷാം അവിശേഷാശ് ച സന്ത്യ് ഉത
46 വിശേഷവാംശ് ച സതതം ക്ഷത്രിയഃ ശ്രിയം അർഛതി
    പുഷ്പവത്സു ധ്രുവാ ശ്രീശ് ച പുഷ്പവന്തസ് തതോ വയം
47 ക്ഷത്രിയോ ബാഹുവീര്യസ് തു ന തഥാ വാക്യവീര്യവാൻ
    അപ്രഗൽഭം വചസ് തസ്യ തസ്മാദ് ബാർഹദ്രഥേ സ്മൃതം
48 സ്വവീര്യം ക്ഷത്രിയാണാം ച ബാഹ്വോർ ധാതാ ന്യവേശയത്
    തദ് ദിദൃക്ഷസി ചേദ് രാജൻ ദ്രഷ്ടാസ്യ് അദ്യ ന സംശയഃ
49 അദ്വാരേണ രിപോർ ഗേഹം ദ്വാരേണ സുഹൃദോ ഗൃഹം
    പ്രവിശന്തി സദാ സന്തോ ദ്വാരം നോ വർജിതം തതഃ
50 കാര്യവന്തോ ഗൃഹാൻ ഏത്യ ശത്രുതോ നാർഹണാം വയം
    പ്രതിഗൃഹ്ണീമ തദ് വിദ്ധി ഏതൻ നഃ ശാശ്വതം വ്രതം