മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം/അധ്യായം71

മഹാഭാരതം മൂലം/സഭാപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം71

1 [ധ്]
     കഥം ഗച്ഛതി കൗന്തേയോ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
     ഭീമസേനഃ സവ്യസാചീ മാദ്രീപുത്രൗ ച താവ് ഉഭൗ
2 ധൗമ്യശ് ചൈവ കഥം ക്ഷത്തർ ദ്രൗപദീ വാ തപസ്വിനീ
     ശ്രോതും ഇച്ഛാമ്യ് അഹം സർവം തേഷാം അംഗവിചേഷ്ടിതം
3 [വി]
     വസ്ത്രേണ സംവൃത്യ മുഖം കുന്തീപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
     ബാഹൂ വിശാലൗ കൃത്വാ തു ഭീമോ ഗച്ഛതി പാണ്ഡവഃ
4 സികതാ വപൻ സവ്യസാചീ രാജാനം അനുഗച്ഛതി
     മാദ്രീപുത്രഃ സഹദേവോ മുഖം ആലിപ്യ ഗച്ഛതി
5 പാംസൂപലിപ്ത സർവാംഗോ നകുലശ് ചിത്തവിഹ്വലഃ
     ദർശനീയതമോ ലോകേ രാജാനം അനുഗച്ഛതി
6 കൃഷ്ണാ കേശൈഃ പ്രതിച്ഛാദ്യ മുഖം ആയതലോചനാ
     ദർശനീയാ പ്രരുദതീ രാജാനം അനുഗച്ഛതി
7 ധൗമ്യോ യാമ്യാനി സാമാനി രൗദ്രാണി ച വിശാം പതേ
     ഗായൻ ഗച്ഛതി മാർഗേഷു കുശാൻ ആദായ പാണിനാ
8 [ധൃ]
     വിവിധാന്യ് ഇഹ രൂപാണി കൃത്വാ ഗച്ഛന്തി പാണ്ഡവാഃ
     തൻ മമാചക്ഷ്വ വിദുര കസ്മാദ് ഏവം വ്രജന്തി തേ
9 [വി]
     നികൃതസ്യാപി തേ പുത്രൈർ ഹൃതേ രാജ്യേ ധനേഷു ച
     ന ധർമാച് ചലതേ ബുദ്ധിർ ധർമരാജസ്യ ധീമതഃ
10 യോ ഽസൗ രാജാ ഘൃണീ നിത്യം ധാർതരാഷ്ട്രേഷു ഭാരത
    നികൃത്യാ ക്രോധസന്തപ്തോ നോന്മീലയതി ലോചനേ
11 നാഹം ജനം നിർദഹേയം ദൃഷ്ട്വാ ഘോരേണ ചക്ഷുഷാ
    സ പിധായ മുഖം രാജാ തസ്മാദ് ഗച്ഛതി പാണ്ഡവഃ
12 യഥാ ച ഭീമോ വ്രജതി തൻ മേ നിഗദതഃ ശൃണു
    ബാഹ്വോർ ബലേ നാസ്തി സമോ മമേതി ഭരതർഷഭ
13 ബാഹൂ വിശാലൗ കൃത്വാ തു തേന ഭീമോ ഽപി ഗച്ഛതി
    ബാഹൂ ദർശയമാനോ ഹി ബാഹുദ്രവിണ ദർപിതഃ
    ചികീർഷൻ കർമ ശത്രുഭ്യോ ബാഹുദ്രവ്യാനുരൂപതഃ
14 പ്രദിശഞ് ശരസമ്പാതാൻ കുന്തീപുത്രോ ഽർജുനസ് തദാ
    സികതാ വപൻ സവ്യസാചീ രാജാനം അനുഗച്ഛതി
15 അസക്താഃ സികതാസ് തസ്യ യഥാ സമ്പ്രതി ഭാരത
    അസക്തം ശരവർഷാണി തഥാ മോക്ഷ്യതി ശത്രുഷു
16 ന മേ കശ് ചിദ് വിജാനീയാൻ മുഖം അദ്യേതി ഭാരത
    മുഖം ആലിപ്യ തേനാസൗ സഹദേവോ ഽപി ഗച്ഛതി
17 നാഹം മനാംസ്യ് ആദദേയം മാർഗേ സ്ത്രീണാം ഇതി പ്രഭോ
    പാംസൂപചിത സർഗാംഗോ നകുലസ് തേന ഗച്ഛതി
18 ഏകവസ്ത്രാ തു രുദതീ മുക്തകേശീ രജസ്വലാ
    ശോനിതാക്താർദ്ര വസനാ ദ്രൗപദീ വാക്യം അബ്രവീത്
19 യത്കൃതേ ഽഹം ഇമാം പ്രാപ്താ തേഷാം വർഷേ ചതുർദശേ
    ഹതപത്യോ ഹതസുതാ ഹതബന്ധുജനപ്രിയാഃ
20 ബന്ധുശോനിത ദിഗ്ധാംഗ്യോ മുക്തകേശ്യോ രജസ്വലാഃ
    ഏവം കൃതോദകാ നാര്യഃ പ്രവേക്ഷ്യന്തി ഗജാഹ്വയം
21 കൃത്വാ തു നൈരൃതാൻ ദർഭാൻ ഘോരോ ധൗമ്യഃ പുരോഹിതഃ
    സാമാനി ഗായൻ യാമ്യാനി പുരതോ യാതി ഭാരത
22 ഹതേഷു ഭാരതേഷ്വ് ആജൗ കുരൂണാം ഗുരവസ് തദാ
    ഏവം സാമാനി ഗാസ്യന്തീത്യ് ഉക്ത്വാ ധൗമ്യോ ഽപി ഗച്ഛതി
23 ഹാഹാ ഗച്ഛന്തി നോ നാഥാഃ സമവേക്ഷധ്വം ഈദൃശം
    ഇതി പൗരാഃ സുദുഃഖാർതാഃ ക്രോശന്തി സ്മ സമന്തതഃ
24 ഏവം ആകാര ലിംഗൈസ് തേ വ്യവസായം മനോഗതം
    കഥയന്തഃ സ്മ കൗന്തേയാ വനം ജഗ്മുർ മനസ്വിനഃ
25 ഏവം തേഷു നരാഗ്ര്യേഷു നിര്യത്സു ഗജസാഹ്വയാത്
    അനഭ്രേ വിദ്യുതശ് ചാസൻ ഭൂമിശ് ച സമകമ്പത
26 രാഹുർ അഗ്രസദ് ആദിത്യം അപർവണി വിശാം പതേ
    ഉൽകാ ചാപ്യ് അപസവ്യം തു പുരം കൃത്വാ വ്യശീര്യത
27 പ്രവ്യാഹരന്തി ക്രവ്യാദാ ഗൃധ്രഗോമായുവായസാഃ
    ദേവായതനചൈത്യേഷു പ്രാകാരാട്ടാലകേഷു ച
28 ഏവം ഏതേ മഹോത്പാതാ വനം ഗച്ഛതി പാണ്ഡവേ
    ഭാരതാനാം അഭാവായ രാജൻ ദുർമന്ത്രിതേ തവ
29 നാരദശ് ച സഭാമധ്യേ കുരൂണാം അഗ്രതഃ സ്ഥിതഃ
    മഹർഷിഭിഃ പരിവൃതോ രൗദ്രം വാക്യം ഉവാച ഹ
30 ഇതശ് ചതുർദശേ വർഷേ വിനങ്ക്ഷ്യന്തീഹ കൗരവാഃ
    ദുര്യോധനാപരാധേന ഭീമാർജുനബലേന ച
31 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ദിവം ആക്രമ്യ ക്ഷിപ്രം അന്തരധീയത
    ബ്രാഹ്മീം ശ്രിയം സുവിപുലാം ബിഭ്രദ് ദേവർഷിസത്തമഃ
32 തതോ ദുര്യോധനഃ കർണഃ ശകുനിശ് ചാപി സൗബലഃ
    ദ്രോണം ദ്വീപം അമന്യന്ത രാജ്യം ചാസ്മൈ ന്യവേദയൻ
33 അഥാബ്രവീത് തതോ ദ്രോണോ ദുര്യോധനം അമർഷണം
    ദുഃശാസനം ച കർണം ച സർവാൻ ഏവ ച ഭാരതാൻ
34 അവധ്യാൻ പാണ്ഡവാൻ ആഹുർ ദേവപുത്രാൻ ദ്വിജാതയഃ
    അഹം തു ശരണം പ്രാപ്താൻ വർതമാനോ യഥാബലം
35 ഗതാൻ സർവാത്മനാ ഭക്ത്യാ ധാർതരസ്ത്രാൻ സരാജകാൻ
    നോത്സഹേ സമഭിത്യക്തും ദൈവമൂലം അതഃ പരം
36 ധർമതഃ പാണ്ഡുപുത്രാ വൈ വനം ഗച്ഛന്തി നിർജിതാഃ
    തേ ച ദ്വാദശ വർഷാണി വനേ വത്സ്യന്തി കൗരവാഃ
37 ചരിതബ്രഹ്മ ചര്യാശ് ച ക്രോധാമർഷവശാനുഗാഃ
    വൈരം പ്രത്യാനയിഷ്യന്തി മമ ദുഃഖായ പാണ്ഡവാഃ
38 മയാ തു ഭ്രംശിതോ രാജ്യാദ് ദ്രുപദഃ സഖിവിഗ്രഹേ
    പുത്രാർഥം അയജത് ക്രോധാദ് വധായ മമ ഭാരത
39 യാജോപയാജ തപസാ പുത്രം ലേഭേ സ പാവകാത്
    ധൃഷ്ടദ്യുമ്നം ദ്രൗപദീം ച വേദീമധ്യാത് സുമധ്യമാം
40 ജ്വാലാ വർണോ ദേവദത്തോ ധനുഷ്മാൻ കവചീ ശരീ
    മർത്യധർമതയാ തസ്മാദ് ഇതി മാം ഭയം ആവിശത്
41 ഗതോ ഹി പക്ഷതാം തേഷാം പാർഷതഃ പുരുഷർഷഭഃ
    സൃഷ്ട പ്രാണോ ഭൃശതരം തസ്മാദ് യോത്സ്യേ തവാരിഭിഃ
42 മദ്വധായ ശ്രുതോ ഹ്യ് ഏഷ ലോകേ ചാപ്യ് അതിവിശ്രുതഃ
    നൂനം സോ ഽയം അനുപ്രാപ്തസ് ത്വത്കൃതേ കാലപര്യയഃ
43 ത്വരിതാഃ കുരുത ശ്രേയോ നൈതദ് ഏതാവതാ കൃതം
    മുഹൂർതം സുഖം ഏവൈതത് താലച് ഛായേവ ഹൈമനീ
44 യജധ്വം ച മഹായജ്ഞൈർ ഭോഗാൻ അശ്നീത ദത്തച
    ഇതശ് ചതുർദശേ വർഷേ മഹത് പ്രാപ്സ്യഥ വൈശസം
45 ദുര്യോധന നിശമ്യൈതത് പ്രതിപദ്യ യഥേച്ഛസി
    സാമ വാ പാണ്ഡവേയേഷു പ്രയുങ്ക്ഷ്വ യദി മന്യസേ
46 [വ്]
    ദ്രോണസ്യ വചനം ശ്രുത്വാ ധൃതരാഷ്ട്രോ ഽബ്രവീദ് ഇദം
    സമ്യഗ് ആഹ ഗുരുഃ ക്ഷത്തർ ഉപാവർതയ പാണ്ഡവാൻ
47 യദി വാ ന നിവർതന്തേ സത്കൃതാ യാന്തു പാണ്ഡവാഃ
    സ ശസ്ത്രരഥപാദാതാ ഭോഗവന്തശ് ച പുത്രകാഃ