മഹാഭാരതം മൂലം/സ്ത്രീപർവം/അധ്യായം7
| ←അധ്യായം6 | മഹാഭാരതം മൂലം/സ്ത്രീപർവം രചന: അധ്യായം7 |
അധ്യായം8→ |
1 [ധൃ]
അഹോ ഽഭിഹിതം ആഖ്യാനം ഭവതാ തത്ത്വദർശിനാ
ഭൂയ ഏവ തു മേ ഹർഷഃ ശ്രോതും വാഗ് അമൃതം തവ
2 [വിദുര]
ശൃണു ഭൂയഃ പ്രവക്ഷ്യാമി മാർഗസ്യൈതസ്യ വിസ്തരം
യച് ഛ്രുത്വാ വിപ്രമുച്യന്തേ സംസാരേഭ്യോ വിചക്ഷണാഃ
3 യഥാ തു പുരുഷോ രാജൻ ദീർഘം അധ്വാനം ആസ്ഥിതഃ
ക്വ ചിത് ക്വ ചിച് ഛ്രമാത് സ്ഥാതാ കുരുതേ വാസം ഏവ വാ
4 ഏവം സംസാരപര്യായേ ഗർഭവാസേഷു ഭാരത
കുർവന്തി ദുർബുധാ വാസം മുച്യന്തേ തത്ര പണ്ഡിതാഃ
5 തസ്മാദ് അധ്വാനം ഏവൈതം ആഹുഃ ശാസ്ത്രവിദോ ജനാഃ
യത് തു സംസാരഗഹനം വനം ആഹുർ മനീഷിണഃ
6 സോ ഽയം ലോകസമാവർതോ മർത്യാനാം ഭരതർഷഭ
ചരാണാം സ്ഥാവരാണാം ച ഗൃധ്യേത് തത്ര ന പണ്ഡിതഃ
7 ശാരീരാ മാനസാശ് ചൈവ മർത്യാനാം യേ തു വ്യാധയഃ
പ്രത്യക്ഷാശ് ച പരോക്ഷാശ് ച തേ വ്യാലാഃ കഥിതാ ബുധൈഃ
8 ക്ലിശ്യമാനാശ് ച തൈർ നിത്യം ഹന്യമാനാശ് ച ഭാരത
സ്വകർമഭിർ മഹാവ്യാലൈർ നോദ്വിജന്ത്യ് അൽപബുദ്ധയഃ
9 അഥാപി തൈർ വിമുച്യേത വ്യാധിഭിഃ പുരുഷോ നൃപ
ആവൃണോത്യ് ഏവ തം പശ്ചാജ് ജരാ രൂപവിനാശിനീ
10 ശബ്ദരൂപരസസ്പർശൈർ ഗന്ധൈർശ് ച വിവിധൈർ അപി
മജ്ജമാനം മഹാപങ്കേ നിരാലംബേ സമന്തതഃ
11 സംവത്സരർതവോ മാസാഃ പക്ഷാഹോ രാത്രസന്ധയഃ
ക്രമേണാസ്യ പ്രലുമ്പന്തി രൂപം ആയുസ് തഥൈവ ച
12 ഏതേ കാലസ്യ നിധയോ നൈതാജ് ജാനന്തി ദുർബുധാഃ
അത്രാഭിലിഖിതാന്യ് ആഹുഃ സർവഭൂതാനി കർമണാ
13 രഥം ശരീരം ഭൂതാനാം സത്ത്വം ആഹുസ് തു സാരഥിം
ഇന്ദ്രിയാണി ഹയാൻ ആഹുഃ കർമ ബുദ്ധിശ് ച രശ്മയഃ
14 തേഷാം ഹയാനാം യോ വേഗം ധാവതാം അനുധാവതി
സ തു സംസാരചക്രേ ഽസ്മിംശ് ചക്രവത് പരിവർതതേ
15 യസ് താൻ യമയതേ ബുദ്ധ്യാ സ യന്താ ന നിവർതതേ
യാമ്യം ആഹൂ രഥം ഹ്യ് ഏനം മുഹ്യന്തേ യേന ദുർബുധാഃ
16 സ ചൈതത് പ്രാപ്നുതേ രാജൻ യത് ത്വം പ്രാപ്തോ നരാധിപ
രാജ്യനാശം സുഹൃൻ നാശം സുത നാശം ച ഭാരത
17 അനുതർഷുലം ഏവൈതദ് ദുഃഖം ഭവതി ഭാരത
സാധുഃ പരമദുഃഖാനാം ദുഃഖഭൈഷജ്യം ആചരേത്
18 ന വിക്രമോ ന ചാപ്യ് അർഥോ ന മിത്രം ന സുഹൃജ്ജനഃ
തഥോന്മോചയതേ ദുഃഖാദ് യഥാത്മാ സ്ഥിരസംയമഃ
19 തസ്മാൻ മൈത്രം സമാസ്ഥായ ശീലം ആപദ്യ ഭാരത
ദമസ് ത്യാഗോ ഽപ്രമാദശ് ച തേ ത്രയോ ബ്രഹ്മണോ ഹയാഃ
20 ശീലരശ്മി സമായുക്തേ സ്ഥിതോ യോ മാനസേ രഥേ
ത്യക്ത്വാ മൃത്യുഭയം രാജൻ ബ്രഹ്മലോകം സ ഗച്ഛതി