മഹാഭാരതം മൂലം/സൗപ്തികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം16

1 [വ്]
     തദ് ആജ്ഞായ ഹൃഷീകേശോ വിസൃഷ്ടം പാപകർമണാ
     ഹൃഷ്യമാണ ഇദം വാക്യം ദ്രൗണിം പ്രത്യബ്രവീത് തദാ
 2 വിരാടസ്യ സുതാം പൂർവം സ്നുഷാം ഗാണ്ഡീവധന്വനഃ
     ഉപപ്ലവ്യ ഗതാം ദൃഷ്ട്വാ വ്രതവാൻ ബ്രാഹ്മണോ ഽബ്രവീത്
 3 പരിക്ഷീണേഷു കുരുഷു പുത്രസ് തവ ജനിഷ്യതി
     ഏതദ് അസ്യ പരിക്ഷിത് ത്വം ഗർഭസ്ഥസ്യ ഭവിഷ്യതി
 4 തസ്യ തദ് വചനം സാധോഃ സത്യം ഏവ ഭവിഷ്യതി
     പരിക്ഷിദ് ഭവിതാ ഹ്യ് ഏഷാം പുനർ വംശകരഃ സുതഃ
 5 ഏവം ബ്രുവാണം ഗോവിന്ദം സാത്വത പ്രവരം തദാ
     ദ്രൗണിഃ പരമസംരബ്ധഃ പ്രത്യുവാചേദം ഉത്തരം
 6 നൈതദ് ഏവം യഥാത്ഥ ത്വം പക്ഷപാതേന കേശവ
     വചനം പുണ്ഡരീകാക്ഷ ന ച മദ്വാക്യം അന്യഥാ
 7 പതിഷ്യത്യ് ഏതദ് അസ്ത്രം ഹി ഗർഭേ തസ്യാ മയോദ്യതം
     വിരാട ദുഹിതുഃ കൃഷ്ടയാം ത്വം രക്ഷിതും ഇച്ഛസി
 8 [വാസുദേവ]
     അമോഘഃ പരമാസ്ത്രസ്യ പാതസ് തസ്യ ഭവിഷ്യതി
     സ തു ഗർഭോ മൃതോ ജാതോ ദീർഘം ആയുർ അവാപ്സ്യതി
 9 ത്വാം തു കാപുരുഷം പാപം വിദുഃ സർവേ മനീഷിണഃ
     അസകൃത് പാപകർമാണം ബാല ജീവിതഘാതകം
 10 തസ്മാത് ത്വം അസ്യ പാപസ്യ കർമണഃ ഫലം ആപ്നുഹി
    ത്രീണി വർഷസഹസ്രാണി ചരിഷ്യസി മഹീം ഇമാം
    അപ്രാപ്നുവൻ ക്വ ചിത് കാം ചിത് സംവിദം ജാതു കേന ചിത്
11 നിർജനാൻ അസഹായസ് ത്വം ദേശാൻ പ്രവിചരിഷ്യസി
    ഭവിത്രീ നഹി തേ ക്ഷുദ്രജനമധ്യേഷു സംസ്ഥിതിഃ
12 പൂയ ശോണിതഗന്ധീ ച ദുർഗ കാന്താരസംശ്രയഃ
    വിചരിഷ്യസി പാപാത്മൻ സർവവ്യാധിസമന്വിതഃ
13 വയഃ പ്രാപ്യ പരിക്ഷിത് തു വേദ വ്രതം അവാപ്യ ച
    കൃപാച് ഛാരദ്വതാദ് വീരഃ സർവാസ്ത്രാണ്യ് ഉപലപ്സ്യതേ
14 വിദിത്വാ പരമാസ്ത്രാണി ക്ഷത്രധർമവ്രതേ സ്ഥിതഃ
    ഷഷ്ടിം വർഷാണി ധർമാത്മാ വസുധാം പാലയിഷ്യതി
15 ഇതശ് ചോർധ്വം മഹാബാഹുഃ കുരുരാജോ ഭവിഷ്യതി
    പരിക്ഷിൻ നാമ നൃപതിർ മിഷതസ് തേ സുദുർമതേ
    പശ്യ മേ തപസോ വീര്യം സത്യസ്യ ച നരാധമ
16 [വ്യാസ]
    യസ്മാദ് അനാദൃത്യ കൃതം ത്വയാസ്മാൻ കർമ ദാരുണം
    ബ്രാഹ്മണസ്യ സതശ് ചൈവ യസ്മാത് തേ വൃത്തം ഈദൃശം
17 തസ്മാദ് യദ് ദേവകീപുത്ര ഉക്തവാൻ ഉത്തമം വചഃ
    അസംശയം തേ തദ്ഭാവി ക്ഷുദ്രകർമൻ വ്രജാശ്വ് ഇതഃ
18 [അഷ്വത്താമൻ]
    സഹൈവ ഭവതാ ബ്രഹ്മൻ സ്ഥാസ്യാമി പുരുഷേഷ്വ് അഹം
    സത്യവാഗ് അസ്തു ഭഗവാൻ അയം ച പുരുഷോത്തമഃ
19 [വ്]
    പ്രദായാഥ മണിം ദ്രൗണിഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാത്മനാം
    ജഗാമ വിമനാസ് തേഷാം സർവേഷാം പശ്യതാം വനം
20 പാണ്ഡവാശ് ചാപി ഗോവിന്ദം പുരസ്കൃത്യ ഹതദ്വിഷഃ
    കൃഷ്ണദ്വൈപായനം ചൈവ നാരദം ച മഹാമുനിം
21 ദ്രോണപുത്രസ്യ സഹജം മണിം ആദായ സത്വരാഃ
    ദ്രൗപദീം അഭ്യധാവന്ത പ്രായോപേതാം മനസ്വിനീം
22 തതസ് തേ പുരുഷവ്യാഘ്രാഃ സദശ്വൈർ അനിലോപമൈഃ
    അഭ്യയുഃ സഹ ദാശാർഹാഃ ശിബിരം പുനർ ഏവ ഹ
23 അവതീര്യ രഥാഭ്യാം തു ത്വരമാണാ മഹാരഥാഃ
    ദദൃശുർ ദ്രൗപദീം കൃഷ്ണാം ആർതാം ആർതതരാഃ സ്വയം
24 താം ഉപേത്യ നിർ ആനന്ദാം ദുഃഖശോകസമന്വിതാം
    പരിവാര്യ വ്യതിഷ്ഠന്ത പാണ്ഡവാഃ സഹ കേശവാഃ
25 തതോ രാജ്ഞാഭ്യനുജ്ഞാതോ ഭീമസേനോ മഹാബലഃ
    പ്രദദൗ തു മണിം ദിവ്യം വചനം ചേദം അബ്രവീത്
26 അയം ഭദ്രേ തവ മണിഃ പുത്ര ഹന്താ ജിതഃ സ തേ
    ഉത്തിഷ്ഠ ശോകം ഉത്സൃജ്യ ക്ഷത്രധർമം അനുസ്മര
27 പ്രയാണേ വാസുദേവസ്യ ശമാർഥം അസിതേക്ഷണേ
    യാന്യ് ഉക്താനി ത്വയാ ഭീരു വാക്യാനി മധു ഘാതിനഃ
28 നൈവ മേ പതയഃ സന്തി ന പുത്രാ ഭ്രാതരോ ന ച
    നൈവ ത്വം അപി ഗോവിന്ദ ശമം ഇച്ഛതി രാജനി
29 ഉക്തവത്യ് അസി ഘോരാണി വാക്യാനി പുരുഷോത്തമം
    ക്ഷത്രധർമാനുരൂപാണി താനി സംസ്മർതും അർഹസി
30 ഹതോ ദുര്യോധനഃ പാപോ രാജ്യസ്യ പരിപന്ഥകഃ
    ദുഃശാസനസ്യ രുധിരം പീതം വിസ്ഫുരതോ മയാ
31 വൈരസ്യ ഗതം ആനൃണ്യം ന സ്മ വാച്യാ വിവക്ഷതാം
    ജിത്വാ മുക്തോ ദ്രോണപുത്രോ ബ്രാഹ്മണ്യാദ് ഗൗരവേണ ച
32 യശോ ഽസ്യ പാതിതം ദേവി ശരീരം ത്വ് അവശേഷിതം
    വിയോജിതശ് ച മണിനാ ന്യാസിതശ് ചായുധം ഭുവി
33 [ദ്രൗപദീ]
    കേവലാനൃണ്യം ആപ്താസ്മി ഗുരുപുത്രോ ഗുരുർ മമ
    ശിരസ്യ് ഏതം മണിം രാജാ പ്രതിബധ്നാതു ഭാരത
34 [വ്]
    തം ഗൃഹീത്വാ തതോ രാജാ ശിരസ്യ് ഏവാകരോത് തദാ
    ഗുരുർ ഉച്ഛിഷ്ടം ഇത്യ് ഏവ ദ്രൗപദ്യാ വചനാദ് അപി
35 തതോ ദിവ്യം മണിവരം ശിരസാ ധാരയൻ പ്രഭുഃ
    ശുശുഭേ സ മഹാരാജഃ സചന്ദ്ര ഇവ പർവതഃ
36 ഉത്തസ്ഥൗ പുത്രശോകാർതാ തതഃ കൃഷ്ണാ മനസ്വിനീ
    കൃഷ്ണം ചാപി മഹാബാഹും പര്യപൃച്ഛത ധർമരാട്