മഹാഭാരതം മൂലം/സൗപ്തികപർവം/അധ്യായം18

മഹാഭാരതം മൂലം/സൗപ്തികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം18

1 [വാസുദേവ]
     തതോ ദേവയുഗേ ഽതീതേ ദേവാ വൈ സമകൽപയൻ
     യജ്ഞം വേദ പ്രമാണേന വിധിവദ് യഷ്ടും ഈപ്സവഃ
2 കൽപയാം ആസുർ അവ്യഗ്രാ ദേശാൻ യജ്ഞോചിതാംസ് തതഃ
     ഭാഗാർഹാ ദേവതാശ് ചൈവ യജ്ഞിയം ദ്രവ്യം ഏവ ച
3 താ വൈ രുദ്രം അജാനന്ത്യോ യാഥാ തഥ്യേന ദേവതാഃ
     നാകൽപയന്ത ദേവസ്യ സ്ഥാണോർ ഭാഗം നരാധിപ
4 സോ ഽകൽപ്യമാനേ ഭാഗേ തു കൃത്തി വാസാ മഖേ ഽമരൈഃ
     തരസാ ഭാഗം അന്വിച്ഛൻ ധനുർ ആദൗ സസർജ ഹ
5 ലോകയജ്ഞഃ ക്രിയാ യജ്ഞോ ഗൃഹയജ്ഞഃ സനാതനഃ
     പഞ്ച ഭൂതമയോ യജ്ഞോ നൃയജ്ഞശ് ചൈവ പഞ്ചമഃ
6 ലോകയജ്ഞേന യജ്ഞൈഷീ കപർദീ വിദധേ ധനുഃ
     ധനുഃ സൃഷ്ടം അഭൂത് തസ്യ പഞ്ച കിഷ്കു പ്രമാണതഃ
7 വഷട്കാരോ ഽഭവജ് ജ്യാ തു ധനുഷസ് തസ്യ ഭാരത
     യജ്ഞാംഗാനി ച ചത്വാരി തസ്യ സംഹനനേ ഽഭവൻ
8 തതഃ ക്രുദ്ധോ മഹാദേവസ് തദ് ഉപാദായ കാർമുകം
     ആജഗാമാഥ തത്രൈവ യത്ര ദേവാഃ സമീജിരേ
9 തം ആത്തകാർമുകം ദൃഷ്ട്വാ ബ്രഹ്മചാരിണം അവ്യയം
     വിവ്യഥേ പൃഥിവീ ദേവീ പർവതാശ് ച ചകമ്പിരേ
10 ന വവൗ പവനശ് ചൈവ നാഗ്നിർ ജജ്വാല ചൈധിതഃ
    വ്യഭ്രമച് ചാപി സംവിഗ്നം ദിവി നക്ഷത്രമണ്ഡലം
11 ന ബഭൗ ഭാസ്കരശ് ചാപി സോമഃ ശ്രീമുക്തമണ്ഡലഃ
    തിമിരേണാകുലം സർവം ആകാശം ചാഭവദ് വൃതം
12 അഭിഭൂതാസ് തതോ ദേവാ വിഷയാൻ ന പ്രജജ്ഞിരേ
    ന പ്രത്യഭാച് ച യജ്ഞസ് താൻ വേദാ ബഭ്രംശിരേ തദാ
13 തതഃ സ യജ്ഞം രൗദ്രേണ വിവ്യാധ ഹൃദി പത്രിണാ
    അപക്രാന്തസ് തതോ യജ്ഞോ മൃഗോ ഭൂത്വാ സപാവകഃ
14 സ തു തേനൈവ രൂപേണ ദിവം പ്രാപ്യ വ്യരോചത
    അന്വീയമാനോ രുദ്രേണ യുധിഷ്ഠിര നഭസ്തലേ
15 അപക്രാന്തേ തതോ യജ്ഞേ സഞ്ജ്ഞാ ന പ്രത്യഭാത് സുരാൻ
    നഷ്ടസഞ്ജ്ഞേഷു ദേവേഷു ന പ്രജ്ഞായത കിം ചന
16 ത്ര്യംബകഃ സവിതുർ ബാഹൂ ഭഗസ്യ നയനേ തഥാ
    പൂഷ്ണശ് ച ദശനാൻ ക്രുദ്ധോ ധനുഷ്കോട്യാ വ്യശാതയത്
17 പ്രാദ്രവന്ത തതോ ദേവാ യജ്ഞാംഗാനി ച സർവശഃ
    കേ ചിത് തത്രൈവ ഘൂർണന്തോ ഗതാസവ ഇവാഭവൻ
18 സ തു വിദ്രാവ്യ തത് സർവം ശിതികണ്ഠോ ഽവഹസ്യ ച
    അവഷ്ടഭ്യ ധനുഷ്കോടിം രുരോധ വിബുധാംസ് തതഃ
19 തതോ വാഗ് അമരൈർ ഉക്താ ജ്യാം തസ്യ ധനുഷോ ഽച്ഛിനത്
    അഥ തത് സഹസാ രാജംശ് ഛിന്നജ്യം വിസ്ഫുരദ് ധനുഃ
20 തതോ വിധനുഷം ദേവാ ദേവ ശ്രേഷ്ഠം ഉപാഗമൻ
    ശരണം സഹയജ്ഞേന പ്രസാദം ചാകരോത് പ്രഭുഃ
21 തതഃ പ്രസന്നോ ഭഗവാൻ പ്രാസ്യത് കോപം ജലാശയേ
    സ ജലം പാവകോ ഭൂത്വാ ശോഷയത്യ് അനിശം പ്രഭോ
22 ഭഗസ്യ നയനേ ചൈവ ബാഹൂ ച സവിതുസ് തഥാ
    പ്രാദാത് പൂഷ്ണശ് ച ദശനാൻ പുനർ യജ്ഞം ച പാണ്ഡവ
23 തതഃ സർവം ഇദം സ്വസ്ഥം ബഭൂവ പുനർ ഏവ ഹ
    സർവാണി ച ഹവീംഷ്യ് അസ്യ ദേവാ ഭാഗം അകൽപയൻ
24 തസ്മിൻ ക്രുദ്ധേ ഽഭവത് സർവം അസ്വസ്ഥം ഭുവനം വിഭോ
    പ്രസന്നേ ച പുനഃ സ്വസ്ഥം സ പ്രസന്നോ ഽസ്യ വീര്യവാൻ
25 തതസ് തേ നിഹതാഃ സർവേ തവ പുത്രാ മഹാരഥാഃ
    അന്യേ ച ബഹവഃ ശൂരാഃ പാഞ്ചാലാശ് ച സഹാനുഗാഃ
26 ന തൻ മനസി കർതവ്യം ന ഹി തദ് ദ്രൗണിനാ കൃതം
    മഹാദേവ പ്രസാദഃ സ കുരു കാര്യം അനന്തരം