രാമായണം/അയോദ്ധ്യാകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം19

1 അഥ തം വ്യഥയാ ദീനം സവിശേഷം അമർഷിതം
 ശ്വസന്തം ഇവ നാഗേന്ദ്രം രോഷവിസ്ഫാരിതേക്ഷണം
2 ആസാദ്യ രാമഃ സൗമിത്രിം സുഹൃദം ഭ്രാതരം പ്രിയം
 ഉവാചേദം സ ധൈര്യേണ ധാരയൻ സത്ത്വം ആത്മവാൻ
3 സൗമിത്രേ യോ ഽഭിഷേകാർഥേ മമ സംഭാരസംഭ്രമഃ
 അഭിഷേകനിവൃത്ത്യർഥേ സോ ഽസ്തു സംഭാരസംഭ്രമഃ
4 യസ്യാ മദഭിഷേകാർഥം മാനസം പരിതപ്യതേ
 മാതാ നഃ സാ യഥാ ന സ്യാത് സവിശങ്കാ തഥാ കുരു
5 തസ്യാഃ ശങ്കാമയം ദുഃഖം മുഹൂർതം അപി നോത്സഹേ
 മനസി പ്രതിസഞ്ജാതം സൗമിത്രേ ഽഹം ഉപേക്ഷിതും
6 ന ബുദ്ധിപൂർവം നാബുദ്ധം സ്മരാമീഹ കദാ ചന
 മാതൄണാം വാ പിതുർ വാഹം കൃതം അൽപം ച വിപ്രിയം
7 സത്യഃ സത്യാഭിസന്ധശ് ച നിത്യം സത്യപരാക്രമഃ
 പരലോകഭയാദ് ഭീതോ നിർഭയോ ഽസ്തു പിതാ മമ
8 തസ്യാപി ഹി ഭവേദ് അസ്മിൻ കർമണ്യ് അപ്രതിസംഹൃതേ
 സത്യം നേതി മനസ് താപസ് തസ്യ താപസ് തപേച് ച മാം
9 അഭിഷേകവിധാനം തു തസ്മാത് സംഹൃത്യ ലക്ഷ്മണ
 അന്വഗ് ഏവാഹം ഇച്ഛാമി വനം ഗന്തും ഇതഃ പുനഃ
10 മമ പ്രവ്രാജനാദ് അദ്യ കൃതകൃത്യാ നൃപാത്മജാ
  സുതം ഭരതം അവ്യഗ്രം അഭിഷേചയിതാ തതഃ
11 മയി ചീരാജിനധരേ ജടാമണ്ഡലധാരിണി
  ഗതേ ഽരണ്യം ച കൈകേയ്യാ ഭവിഷ്യതി മനഃസുഖം
12 ബുദ്ധിഃ പ്രണീതാ യേനേയം മനശ് ച സുസമാഹിതം
  തത് തു നാർഹാമി സങ്ക്ലേഷ്ടും പ്രവ്രജിഷ്യാമി മാചിരം
13 കൃതാന്തസ് ത്വ് ഏവ സൗമിത്രേ ദ്രഷ്ടവ്യോ മത്പ്രവാസനേ
  രാജ്യസ്യ ച വിതീർണസ്യ പുനർ ഏവ നിവർതനേ
14 കൈകേയ്യാഃ പ്രതിപത്തിർ ഹി കഥം സ്യാൻ മമ പീഡനേ
  യദി ഭാവോ ന ദൈവോ ഽയം കൃതാന്തവിഹിതോ ഭവേത്
15 ജാനാസി ഹി യഥാ സൗമ്യ ന മാതൃഷു മമാന്തരം
  ഭൂതപൂർവം വിശേഷോ വാ തസ്യാ മയി സുതേ ഽപി വാ
16 സോ ഽഭിഷേകനിവൃത്ത്യർഥൈഃ പ്രവാസാർഥൈശ് ച ദുർവചൈഃ
  ഉഗ്രൈർ വാക്യൈർ അഹം തസ്യാ നാന്യദ് ദൈവാത് സമർഥയേ
17 കഥം പ്രകൃതിസമ്പന്നാ രാജപുത്രീ തഥാഗുണാ
  ബ്രൂയാത് സാ പ്രാകൃതേവ സ്ത്രീ മത്പീഡാം ഭർതൃസംനിധൗ
18 യദ് അചിന്ത്യം തു തദ് ദൈവം ഭൂതേഷ്വ് അപി ന ഹന്യതേ
  വ്യക്തം മയി ച തസ്യാം ച പതിതോ ഹി വിപര്യയഃ
19 കശ് ചിദ് ദൈവേന സൗമിത്രേ യോദ്ധും ഉത്സഹതേ പുമാൻ
  യസ്യ ന ഗ്രഹണം കിം ചിത് കർമണോ ഽന്യത്ര ദൃശ്യതേ
20 സുഖദുഃഖേ ഭയക്രോധൗ ലാഭാലാഭൗ ഭവാഭവൗ
  യസ്യ കിം ചിത് തഥാ ഭൂതം നനു ദൈവസ്യ കർമ തത്
21 വ്യാഹതേ ഽപ്യ് അഭിഷേകേ മേ പരിതാപോ ന വിദ്യതേ
  തസ്മാദ് അപരിതാപഃ സംസ് ത്വം അപ്യ് അനുവിധായ മാം
  പ്രതിസംഹാരയ ക്ഷിപ്രം ആഭിഷേചനികീം ക്രിയാം
22 ന ലക്ഷ്മണാസ്മിൻ മമ രാജ്യവിഘ്നേ; മാതാ യവീയസ്യ് അതിശങ്കനീയാ
  ദൈവാഭിപന്നാ ഹി വദന്ത്യ് അനിഷ്ടം; ജാനാസി ദൈവം ച തഥാ പ്രഭാവം