രാമായണം/അയോദ്ധ്യാകാണ്ഡം/അധ്യായം3
| ←അധ്യായം2 | രാമായണം/അയോദ്ധ്യാകാണ്ഡം രചന: അധ്യായം3 |
അധ്യായം4→ |
1 തേഷാം അജ്ഞലിപദ്മാനി പ്രഗൃഹീതാനി സർവശഃ
പ്രതിഗൃഹ്യാബ്രവീദ് രാജാ തേഭ്യഃ പ്രിയഹിതം വചഃ
2 അഹോ ഽസ്മി പരമപ്രീതഃ പ്രഭാവശ് ചാതുലോ മമ
യൻ മേ ജ്യേഷ്ഠം പ്രിയം പുത്രം യൗവരാജ്യസ്ഥം ഇച്ഛഥ
3 ഇതി പ്രത്യർച്യ താൻ രാജാ ബ്രാഹ്മണാൻ ഇദം അബ്രവീത്
വസിഷ്ഠം വാമദേവം ച തേഷാം ഏവോപശൃണ്വതാം
4 ചൈത്രഃ ശ്രീമാൻ അയം മാസഃ പുണ്യഃ പുഷ്പിതകാനനഃ
യൗവരാജ്യായ രാമസ്യ സർവം ഏവോപകൽപ്യതാം
5 കൃതം ഇത്യ് ഏവ ചാബ്രൂതാം അഭിഗമ്യ ജഗത്പതിം
യഥോക്തവചനം പ്രീതൗ ഹർഷയുക്തൗ ദ്വിജർഷഭൗ
6 തതഃ സുമന്ത്രം ദ്യുതിമാൻ രാജാ വചനം അബ്രവീത്
രാമഃ കൃതാത്മാ ഭവതാ ശീഘ്രം ആനീഇയതാം ഇതി
7 സ തഥേതി പ്രതിജ്ഞായ സുമന്ത്രോ രാജശാസനാത്
രാമം തത്രാനയാം ചക്രേ രഥേന രഥിനാം വരം
8 അഥ തത്ര സമാസീനാസ് തദാ ദശരഥം നൃപം
പ്രാച്യോദീച്യാഃ പ്രതീച്യാശ് ച ദാക്ഷിണാത്യാശ് ച ഭൂമിപാഃ
9 മ്ലേച്ഛാശ് ചാര്യാശ് ച യേ ചാന്യേ വനശൈലാന്തവാസിനഃ
ഉപാസാം ചക്രിരേ സർവേ തം ദേവാ ഇവ വാസവം
10 തേഷാം മധ്യേ സ രാജർഷിർ മരുതാം ഇവ വാസവഃ
പ്രാസാദസ്ഥോ രഥഗതം ദദർശായാന്തം ആത്മജം
11 ഗന്ധർവരാജപ്രതിമം ലോകേ വിഖ്യാതപൗരുഷം
ദീർഘബാഹും മഹാസത്ത്വം മത്തമാതംഗഗാമിനം
12 ചന്ദ്രകാന്താനനം രാമം അതീവ പ്രിയദർശനം
രൂപൗദാര്യഗുണൈഃ പുംസാം ദൃഷ്ടിചിത്താപഹാരിണം
13 ഘർമാഭിതപ്താഃ പർജന്യം ഹ്ലാദയന്തം ഇവ പ്രജാഃ
ന തതർപ സമായാന്തം പശ്യമാനോ നരാധിപഃ
14 അവതാര്യ സുമന്ത്രസ് തം രാഘവം സ്യന്ദനോത്തമാത്
പിതുഃ സമീപം ഗച്ഛന്തം പ്രാഞ്ജലിഃ പൃഷ്ഠതോ ഽന്വഗാത്
15 സ തം കൈലാസശൃംഗാഭം പ്രാസാദം നരപുംഗവഃ
ആരുരോഹ നൃപം ദ്രഷ്ടും സഹ സൂതേന രാഘവഃ
16 സ പ്രാഞ്ജലിർ അഭിപ്രേത്യ പ്രണതഃ പിതുർ അന്തികേ
നാമ സ്വം ശ്രാവയൻ രാമോ വവന്ദേ ചരണൗ പിതുഃ
17 തം ദൃഷ്ട്വാ പ്രണതം പാർശ്വേ കൃതാഞ്ജലിപുടം നൃപഃ
ഗൃഹ്യാഞ്ജലൗ സമാകൃഷ്യ സസ്വജേ പ്രിയം ആത്മജം
18 തസ്മൈ ചാഭ്യുദ്യതം ശ്രീമാൻ മണികാഞ്ചനഭൂഷിതം
ദിദേശ രാജാ രുചിരം രാമായ പരമാസനം
19 തദ് ആസനവരം പ്രാപ്യ വ്യദീപയത രാഘവഃ
സ്വയേവ പ്രഭയാ മേരും ഉദയേ വിമലോ രവിഃ
20 തേന വിഭ്രാജിതാ തത്ര സാ സഭാഭിവ്യരോചത
വിമലഗ്രഹനക്ഷത്രാ ശാരദീ ദ്യൗർ ഇവേന്ദുനാ
21 തം പശ്യമാനോ നൃപതിസ് തുതോഷ പ്രിയം ആത്മജം
അലങ്കൃതം ഇവാത്മാനം ആദർശതലസംസ്ഥിതം
22 സ തം സസ്മിതം ആഭാഷ്യ പുത്രം പുത്രവതാം വരഃ
ഉവാചേദം വചോ രാജാ ദേവേന്ദ്രം ഇവ കശ്യപഃ
23 ജ്യേഷ്ഠായാം അസി മേ പത്ന്യാം സദൃശ്യാം സദൃശഃ സുതഃ
ഉത്പന്നസ് ത്വം ഗുണശ്രേഷ്ഠോ മമ രാമാത്മജഃ പ്രിയഃ
24 ത്വയാ യതഃ പ്രജാശ് ചേമാഃ സ്വഗുണൈർ അനുരഞ്ജിതാഃ
തസ്മാത് ത്വം പുഷ്യയോഗേന യൗവരാജ്യം അവാപ്നുഹി
25 കാമതസ് ത്വം പ്രകൃത്യൈവ വിനീതോ ഗുണവാൻ അസി
ഗുണവത്യ് അപി തു സ്നേഹാത് പുത്ര വക്ഷ്യാമി തേ ഹിതം
26 ഭൂയോ വിനയം ആസ്ഥായ ഭവ നിത്യം ജിതേന്ദ്രിയഃ
കാമക്രോധസമുത്ഥാനി ത്യജേഥാ വ്യസനാനി ച
27 പരോക്ഷയാ വർതമാനോ വൃത്ത്യാ പ്രത്യക്ഷയാ തഥാ
അമാത്യപ്രഭൃതീഃ സർവാഃ പ്രകൃതീശ് ചാനുരഞ്ജയ
28 തുഷ്ടാനുരക്തപ്രകൃതിർ യഃ പാലയതി മേദിനീം
തസ്യ നന്ദന്തി മിത്രാണി ലബ്ധ്വാമൃതം ഇവാമരാഃ
തസ്മാത് പുത്ര ത്വം ആത്മാനം നിയമ്യൈവ സമാചര
29 തച് ഛ്രുത്വാ സുഹൃദസ് തസ്യ രാമസ്യ പ്രിയകാരിണഃ
ത്വരിതാഃ ശീഘ്രം അഭ്യേത്യ കൗസല്യായൈ ന്യവേദയൻ
30 സാ ഹിരണ്യം ച ഗാശ് ചൈവ രത്നാനി വിവിധാനി ച
വ്യാദിദേശ പ്രിയാഖ്യേഭ്യഃ കൗസല്യാ പ്രമദോത്തമാ
31 അഥാഭിവാദ്യ രാജാനം രഥം ആരുഹ്യ രാഘവഃ
യയൗ സ്വം ദ്യുതിമദ് വേശ്മ ജനൗഘൈഃ പ്രതിപൂജിതഃ
32 തേ ചാപി പൗരാ നൃപതേർ വചസ് തച്; ഛ്രുത്വാ തദാ ലാഭം ഇവേഷ്ടം ആപ്യ
നരേന്ദ്രം ആമന്ത്യ ഗൃഹാണി ഗത്വാ; ദേവാൻ സമാനർചുർ അതീവ ഹൃഷ്ടാഃ