രാമായണം/അയോദ്ധ്യാകാണ്ഡം/അധ്യായം4
| ←അധ്യായം3 | രാമായണം/അയോദ്ധ്യാകാണ്ഡം രചന: അധ്യായം4 |
അധ്യായം5→ |
1 ഗതേഷ്വ് അഥ നൃപോ ഭൂയഃ പൗരേഷു സഹ മന്ത്രിഭിഃ
മന്ത്രയിത്വാ തതശ് ചക്രേ നിശ്ചയജ്ഞഃ സ നിശ്ചയം
2 ശ്വ ഏവ പുഷ്യോ ഭവിതാ ശ്വോ ഽഭിഷേച്യേത മേ സുതഃ
രാമോ രാജീവതാമ്രാക്ഷോ യൗവരാജ്യ ഇതി പ്രഭുഃ
3 അഥാന്തർഗൃഹം ആവിശ്യ രാജാ ദശരഥസ് തദാ
സൂതം ആജ്ഞാപയാം ആസ രാമം പുനർ ഇഹാനയ
4 പ്രതിഗൃഹ്യ സ തദ്വാക്യം സൂതഃ പുനർ ഉപായയൗ
രാമസ്യ ഭവനം ശീഘ്രം രാമം ആനയിതും പുനഃ
5 ദ്വാഃസ്ഥൈർ ആവേദിതം തസ്യ രാമായാഗമനം പുനഃ
ശ്രുത്വൈവ ചാപി രാമസ് തം പ്രാപ്തം ശങ്കാന്വിതോ ഽഭവത്
6 പ്രവേശ്യ ചൈനം ത്വരിതം രാമോ വചനം അബ്രവീത്
യദ് ആഗമനകൃത്യം തേ ഭൂയസ് തദ് ബ്രൂഹ്യ് അശേഷതഃ
7 തം ഉവാച തതഃ സൂതോ രാജാ ത്വാം ദ്രഷ്ടും ഇച്ഛതി
ശ്രുത്വാ പ്രമാണം അത്ര ത്വം ഗമനായേതരായ വാ
8 ഇതി സൂതവചഃ ശ്രുത്വാ രാമോ ഽഥ ത്വരയാന്വിതഃ
പ്രയയൗ രാജഭവനം പുനർ ദ്രഷ്ടും നരേശ്വരം
9 തം ശ്രുത്വാ സമനുപ്രാപ്തം രാമം ദശരഥോ നൃപഃ
പ്രവേശയാം ആസ ഗൃഹം വിവിക്ഷുഃ പ്രിയം ഉത്തമം
10 പ്രവിശന്ന് ഏവ ച ശ്രീമാൻ രാഘവോ ഭവനം പിതുഃ
ദദർശ പിതരം ദൂരാത് പ്രണിപത്യ കൃതാഞ്ജലിഃ
11 പ്രണമന്തം സമുത്ഥാപ്യ തം പരിഷ്വജ്യ ഭൂമിപഃ
പ്രദിശ്യ ചാസ്മൈ രുചിരം ആസനം പുനർ അബ്രവീത്
12 രാമ വൃദ്ധോ ഽസ്മി ദീർഘായുർ ഭുക്താ ഭോഗാ മയേപ്സിതാഃ
അന്നവദ്ഭിഃ ക്രതുശതൈസ് തഥേഷ്ടം ഭൂരിദക്ഷിണൈഃ
13 ജാതം ഇഷ്ടം അപത്യം മേ ത്വം അദ്യാനുപമം ഭുവി
ദത്തം ഇഷ്ടം അധീതം ച മയാ പുരുഷസത്തമ
14 അനുഭൂതാനി ചേഷ്ടാനി മയാ വീര സുഖാനി ച
ദേവർഷി പിതൃവിപ്രാണാം അനൃണോ ഽസ്മി തഥാത്മനഃ
15 ന കിം ചിൻ മമ കർതവ്യം തവാന്യത്രാഭിഷേചനാത്
അതോ യത് ത്വാം അഹം ബ്രൂയാം തൻ മേ ത്വം കർതും അർഹസി
16 അദ്യ പ്രകൃതയഃ സർവാസ് ത്വാം ഇച്ഛന്തി നരാധിപം
അതസ് ത്വാം യുവരാജാനം അഭിഷേക്ഷ്യാമി പുത്രക
17 അപി ചാദ്യാശുഭാൻ രാമ സ്വപ്നാൻ പശ്യാമി ദാരുണാൻ
സനിർഘാതാ മഹോൽകാശ് ച പതന്തീഹ മഹാസ്വനാഃ
18 അവഷ്ടബ്ധം ച മേ രാമ നക്ഷത്രം ദാരുണൈർ ഗ്രഹൈഃ
ആവേദയന്തി ദൈവജ്ഞാഃ സൂര്യാംഗാരകരാഹുഭിഃ
19 പ്രായേണ ഹി നിമിത്താനാം ഈദൃശാനാം സമുദ്ഭവേ
രാജാ വാ മൃത്യും ആപ്നോതി ഘോരാം വാപദം ഋച്ഛതി
20 തദ് യാവദ് ഏവ മേ ചേതോ ന വിമുഹ്യതി രാഘവ
താവദ് ഏവാഭിഷിഞ്ചസ്വ ചലാ ഹി പ്രാണിനാം മതിഃ
21 അദ്യ ചന്ദ്രോ ഽഭ്യുപഗതഃ പുഷ്യാത് പൂർവം പുനർ വസും
ശ്വഃ പുഷ്യ യോഗം നിയതം വക്ഷ്യന്തേ ദൈവചിന്തകാഃ
22 തത്ര പുഷ്യേ ഽഭിഷിഞ്ചസ്വ മനസ് ത്വരയതീവ മാം
ശ്വസ് ത്വാഹം അഭിഷേക്ഷ്യാമി യൗവരാജ്യേ പരന്തപ
23 തസ്മാത് ത്വയാദ്യ വ്രതിനാ നിശേയം നിയതാത്മനാ
സഹ വധ്വോപവസ്തവ്യാ ദർഭപ്രസ്തരശായിനാ
24 സുഹൃദശ് ചാപ്രമത്താസ് ത്വാം രക്ഷന്ത്വ് അദ്യ സമന്തതഃ
ഭവന്തി ബഹുവിഘ്നാനി കാര്യാണ്യ് ഏവംവിധാനി ഹി
25 വിപ്രോഷിതശ് ച ഭരതോ യാവദ് ഏവ പുരാദ് ഇതഃ
താവദ് ഏവാഭിഷേകസ് തേ പ്രാപ്തകാലോ മതോ മമ
26 കാമം ഖലു സതാം വൃത്തേ ഭ്രാതാ തേ ഭരതഃ സ്ഥിതഃ
ജ്യേഷ്ഠാനുവർതീ ധർമാത്മാ സാനുക്രോശോ ജിതേന്ദ്രിയഃ
27 കിം തു ചിത്തം മനുഷ്യാണാം അനിത്യം ഇതി മേ മതിഃ
സതാം ച ധർമനിത്യാനാം കൃതശോഭി ച രാഘവ
28 ഇത്യ് ഉക്തഃ സോ ഽഭ്യനുജ്ഞാതഃ ശ്വോഭാവിന്യ് അഭിഷേചനേ
വ്രജേതി രാമഃ പിതരം അഭിവാദ്യാഭ്യയാദ് ഗൃഹം
29 പ്രവിശ്യ ചാത്മനോ വേശ്മ രാജ്ഞോദ്ദിഷ്ടേ ഽഭിഷേചനേ
തസ്മിൻ ക്ഷണേ വിനിർഗത്യ മാതുർ അന്തഃപുരം യയൗ
30 തത്ര താം പ്രവണാം ഏവ മാതരം ക്ഷൗമവാസിനീം
വാഗ്യതാം ദേവതാഗാരേ ദദർശ യാചതീം ശ്രിയം
31 പ്രാഗ് ഏവ ചാഗതാ തത്ര സുമിത്രാ ലക്ഷ്മണസ് തഥാ
സീതാ ചാനായിതാ ശ്രുത്വാ പ്രിയം രാമാഭിഷേചനം
32 തസ്മിൻ കാലേ ഹി കൗസല്യാ തസ്ഥാവ് ആമീലിതേക്ഷണാ
സുമിത്രയാന്വാസ്യമാനാ സീതയാ ലക്ഷ്മണേന ച
33 ശ്രുത്വാ പുഷ്യേണ പുത്രസ്യ യൗവരാജ്യാഭിഷേചനം
പ്രാണായാമേന പുരുഷം ധ്യായമാനാ ജനാർദനം
34 തഥാ സനിയമാം ഏവ സോ ഽഭിഗമ്യാഭിവാദ്യ ച
ഉവാച വചനം രാമോ ഹർഷയംസ് താം ഇദം തദാ
35 അംബ പിത്രാ നിയുക്തോ ഽസ്മി പ്രജാപാലനകർമണി
ഭവിതാ ശ്വോ ഽഭിഷേകോ മേ യഥാ മേ ശാസനം പിതുഃ
36 സീതയാപ്യ് ഉപവസ്തവ്യാ രജനീയം മയാ സഹ
ഏവം ഋത്വിഗുപാധ്യായൈഃ സഹ മാം ഉക്തവാൻ പിതാ
37 യാനി യാന്യ് അത്ര യോഗ്യാനി ശ്വോഭാവിന്യ് അഭിഷേചനേ
താനി മേ മംഗലാന്യ് അദ്യ വൈദേഹ്യാശ് ചൈവ കാരയ
38 ഏതച് ഛ്രുത്വാ തു കൗസല്യാ ചിരകാലാഭികാങ്ക്ഷിതം
ഹർഷബാഷ്പകലം വാക്യം ഇദം രാമം അഭാഷത
39 വത്സ രാമ ചിരം ജീവ ഹതാസ് തേ പരിപന്ഥിനഃ
ജ്ഞാതീൻ മേ ത്വം ശ്രിയാ യുക്തഃ സുമിത്രായാശ് ച നന്ദയ
40 കല്യാണേ ബത നക്ഷത്രേ മയി ജാതോ ഽസി പുത്രക
യേന ത്വയാ ദശരഥോ ഗുണൈർ ആരാധിതഃ പിതാ
41 അമോഘം ബത മേ ക്ഷാന്തം പുരുഷേ പുഷ്കരേക്ഷണേ
യേയം ഇക്ഷ്വാകുരാജ്യശ്രീഃ പുത്ര ത്വാം സംശ്രയിഷ്യതി
42 ഇത്യ് ഏവം ഉക്തോ മാത്രേദം രാമോ ഭാരതം അബ്രവീത്
പ്രാഞ്ജലിം പ്രഹ്വം ആസീനം അഭിവീക്ഷ്യ സ്മയന്ന് ഇവ
43 ലക്ഷ്മണേമാം മയാ സാർധം പ്രശാധി ത്വം വസുന്ധരാം
ദ്വിതീയം മേ ഽന്തരാത്മാനം ത്വാം ഇയം ശ്രീർ ഉപസ്ഥിതാ
44 സൗമിത്രേ ഭുങ്ക്ഷ്വ ഭോഗാംസ് ത്വം ഇഷ്ടാൻ രാജ്യഫലാനി ച
ജീവിതം ച ഹി രാജ്യം ച ത്വദർഥം അഭികാമയേ
45 ഇത്യ് ഉക്ത്വാ ലക്ഷ്മണം രാമോ മാതരാവ് അഭിവാദ്യ ച
അഭ്യനുജ്ഞാപ്യ സീതാം ച ജഗാമ സ്വം നിവേശനം