രാമായണം/അയോദ്ധ്യാകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം7

1 ജ്ഞാതിദാസീ യതോ ജാതാ കൈകേയ്യാസ് തു സഹോഷിതാ
 പ്രാസാദം ചന്ദ്രസങ്കാശം ആരുരോഹ യദൃച്ഛയാ
2 സിക്തരാജപഥാം കൃത്സ്നാം പ്രകീർണകമലോത്പലാം
 അയോധ്യാം മന്ഥരാ തസ്മാത് പ്രാസാദാദ് അന്വവൈക്ഷത
3 പതാകാഭിർ വരാർഹാഭിർ ധ്വജൈശ് ച സമലങ്കൃതാം
 സിക്താം ചന്ദനതോയൈശ് ച ശിരഃസ്നാതജനൈർ വൃതാം
4 അവിദൂരേ സ്ഥിതാം ദൃഷ്ട്വാ ധാത്രീം പപ്രച്ഛ മന്ഥരാ
 ഉത്തമേനാഭിസംയുക്താ ഹർഷേണാർഥപരാ സതീ
5 രാമമാതാ ധനം കിം നു ജനേഭ്യഃ സമ്പ്രയച്ഛതി
 അതിമാത്രം പ്രഹർഷോ ഽയം കിം ജനസ്യ ച ശംസ മേ
 കാരയിഷ്യതി കിം വാപി സമ്പ്രഹൃഷ്ടോ മഹീപതിഃ
6 വിദീര്യമാണാ ഹർഷേണ ധാത്രീ പരമയാ മുദാ
 ആചചക്ഷേ ഽഥ കുബ്ജായൈ ഭൂയസീം രാഘവേ ശ്രിയം
7 ശ്വഃ പുഷ്യേണ ജിതക്രോധം യൗവരാജ്യേന രാഘവം
 രാജാ ദശരഥോ രാമം അഭിഷേചയിതാനഘം
8 ധാത്ര്യാസ് തു വചനം ശ്രുത്വാ കുബ്ജാ ക്ഷിപ്രം അമർഷിതാ
 കൈലാസ ശിഖരാകാരാത് പ്രാസാദാദ് അവരോഹത
9 സാ ദഹ്യമാനാ കോപേന മന്ഥരാ പാപദർശിനീ
 ശയാനാം ഏത്യ കൈകേയീം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
10 ഉത്തിഷ്ഠ മൂഢേ കിം ശേഷേ ഭയം ത്വാം അഭിവർതതേ
  ഉപപ്ലുതമഹൗഘേന കിം ആത്മാനം ന ബുധ്യസേ
11 അനിഷ്ടേ സുഭഗാകാരേ സൗഭാഗ്യേന വികത്ഥസേ
  ചലം ഹി തവ സൗഭാഗ്യം നദ്യഃ സ്രോത ഇവോഷ്ണഗേ
12 ഏവം ഉക്താ തു കൈകേയീ രുഷ്ടയാ പരുഷം വചഃ
  കുബ്ജയാ പാപദർശിന്യാ വിഷാദം അഗമത് പരം
13 കൈകേയീ ത്വ് അബ്രവീത് കുബ്ജാം കച് ചിത് ക്ഷേമം ന മന്ഥരേ
  വിഷണ്ണവദനാം ഹി ത്വാം ലക്ഷയേ ഭൃശദുഃഖിതാം
14 മന്ഥരാ തു വചഃ ശ്രുത്വാ കൈകേയ്യാ മധുരാക്ഷരം
  ഉവാച ക്രോധസംയുക്താ വാക്യം വാക്യവിശാരദാ
15 സാ വിഷണ്ണതരാ ഭൂത്വാ കുബ്ജാ തസ്യാ ഹിതൈഷിണീ
  വിഷാദയന്തീ പ്രോവാച ഭേദയന്തീ ച രാഘവം
16 അക്ഷേമം സുമഹദ് ദേവി പ്രവൃത്തം ത്വദ്വിനാശനം
  രാമം ദശരഥോ രാജാ യൗവരാജ്യേ ഽഭിഷേക്ഷ്യതി
17 സാസ്മ്യ് അഗാധേ ഭയേ മഗ്നാ ദുഃഖശോകസമന്വിതാ
  ദഹ്യമാനാനലേനേവ ത്വദ്ധിതാർഥം ഇഹാഗതാ
18 തവ ദുഃഖേന കൈകേയി മമ ദുഃഖം മഹദ് ഭവേത്
  ത്വദ്വൃദ്ധൗ മമ വൃദ്ധിശ് ച ഭവേദ് അത്ര ന സംശയഃ
19 നരാധിപകുലേ ജാതാ മഹിഷീ ത്വം മഹീപതേഃ
  ഉഗ്രത്വം രാജധർമാണാം കഥം ദേവി ന ബുധ്യസേ
20 ധർമവാദീ ശഠോ ഭർതാ ശ്ലക്ഷ്ണവാദീ ച ദാരുണഃ
  ശുദ്ധഭാവേ ന ജാനീഷേ തേനൈവം അതിസന്ധിതാ
21 ഉപസ്ഥിതം പയുഞ്ജാനസ് ത്വയി സാന്ത്വം അനർഥകം
  അർഥേനൈവാദ്യ തേ ഭർതാ കൗസല്യാം യോജയിഷ്യതി
22 അപവാഹ്യ സ ദുഷ്ടാത്മാ ഭരതം തവ ബന്ധുഷു
  കാല്യം സ്ഥാപയിതാ രാമം രാജ്യേ നിഹതകണ്ടകേ
23 ശത്രുഃ പതിപ്രവാദേന മാത്രേവ ഹിതകാമ്യയാ
  ആശീവിഷ ഇവാങ്കേന ബാലേ പരിധൃതസ് ത്വയാ
24 യഥാ ഹി കുര്യാത് സർപോ വാ ശത്രുർ വാ പ്രത്യുപേക്ഷിതഃ
  രാജ്ഞാ ദശരഥേനാദ്യ സപുത്രാ ത്വം തഥാ കൃതാ
25 പാപേനാനൃതസന്ത്വേന ബാലേ നിത്യം സുഖോചിതേ
  രാമം സ്ഥാപയതാ രാജ്യേ സാനുബന്ധാ ഹതാ ഹ്യ് അസി
26 സാ പ്രാപ്തകാലം കൈകേയി ക്ഷിപ്രം കുരു ഹിതം തവ
  ത്രായസ്വ പുത്രം ആത്മാനം മാം ച വിസ്മയദർശനേ
27 മന്ഥരായാ വചഃ ശ്രുത്വാ ശയനാത് സ ശുഭാനനാ
  ഏവം ആഭരണം തസ്യൈ കുബ്ജായൈ പ്രദദൗ ശുഭം
28 ദത്ത്വാ ത്വ് ആഭരണം തസ്യൈ കുബ്ജായൈ പ്രമദോത്തമാ
  കൈകേയീ മന്ഥരാം ഹൃഷ്ടാ പുനർ ഏവാബ്രവീദ് ഇദം
29 ഇദം തു മന്ഥരേ മഹ്യം ആഖ്യാസി പരമം പ്രിയം
  ഏതൻ മേ പ്രിയം ആഖ്യാതുഃ കിം വാ ഭൂയഃ കരോമി തേ
30 രാമേ വാ ഭരതേ വാഹം വിശേഷം നോപലക്ഷയേ
  തസ്മാത് തുഷ്ടാസ്മി യദ് രാജാ രാമം രാജ്യേ ഽഭിഷേക്ഷ്യതി
31 ന മേ പരം കിം ചിദ് ഇതസ് ത്വയാ പുനഃ; പ്രിയം പ്രിയാർഹേ സുവചം വചോ വരം
  തഥാ ഹ്യ് അവോചസ് ത്വം അതഃ പ്രിയോത്തരം; വരം പരം തേ പ്രദദാമി തം വൃണു