രാമായണം/ബാലകാണ്ഡം
രചന:വാൽമീകി
അധ്യായം9

1 സുമന്ത്രശ് ചോദിതോ രാജ്ഞാ പ്രോവാചേദം വചസ് തദാ
 യഥർഷ്യശൃംഗസ് ത്വ് ആനീതഃ ശൃണു മേ മന്ത്രിഭിഃ സഹ
2 രോമപാദം ഉവാചേദം സഹാമാത്യഃ പുരോഹിതഃ
 ഉപായോ നിരപായോ ഽയം അസ്മാഭിർ അഭിചിന്തിതഃ
3 ഋഷ്യശൃംഗോ വനചരസ് തപഃസ്വാധ്യായനേ രതഃ
 അനഭിജ്ഞഃ സ നാരീണാം വിഷയാണാം സുഖസ്യ ച
4 ഇന്ദ്രിയാർഥൈർ അഭിമതൈർ നരചിത്ത പ്രമാഥിഭിഃ
 പുരം ആനായയിഷ്യാമഃ ക്ഷിപ്രം ചാധ്യവസീയതാം
5 ഗണികാസ് തത്ര ഗച്ഛന്തു രൂപവത്യഃ സ്വലങ്കൃതാഃ
 പ്രലോഭ്യ വിവിധോപായൈർ ആനേഷ്യന്തീഹ സത്കൃതാഃ
6 ശ്രുത്വാ തഥേതി രാജാ ച പ്രത്യുവാച പുരോഹിതം
 പുരോഹിതോ മന്ത്രിണശ് ച തഥാ ചക്രുശ് ച തേ തദാ
7 വാരമുഖ്യാസ് തു തച് ഛ്രുത്വാ വനം പ്രവിവിശുർ മഹത്
 ആശ്രമസ്യാവിദൂരേ ഽസ്മിൻ യത്നം കുർവന്തി ദർശനേ
8 ഋഷിപുത്രസ്യ ഘോരസ്യ നിത്യം ആശ്രമവാസിനഃ
 പിതുഃ സ നിത്യസന്തുഷ്ടോ നാതിചക്രാമ ചാശ്രമാത്
9 ന തേന ജന്മപ്രഭൃതി ദൃഷ്ടപൂർവം തപസ്വിനാ
 സ്ത്രീ വാ പുമാൻ വാ യച് ചാന്യത് സത്ത്വം നഗര രാഷ്ട്രജം
10 തതഃ കദാ ചിത് തം ദേശം ആജഗാമ യദൃച്ഛയാ
  വിഭാണ്ഡകസുതസ് തത്ര താശ് ചാപശ്യദ് വരാംഗനാഃ
11 താശ് ചിത്രവേഷാഃ പ്രമദാ ഗായന്ത്യോ മധുരസ്വരൈഃ
  ഋഷിപുത്രം ഉപാഗമ്യ സർവാ വചനം അബ്രുവൻ
12 കസ് ത്വം കിം വർതസേ ബ്രഹ്മഞ് ജ്ഞാതും ഇച്ഛാമഹേ വയം
  ഏകസ് ത്വം വിജനേ ഘോരേ വനേ ചരസി ശംസ നഃ
13 അദൃഷ്ടരൂപാസ് താസ് തേന കാമ്യരൂപാ വനേ സ്ത്രിയഃ
  ഹാർദാത് തസ്യ മതിർ ജാതാ ആഖ്യാതും പിതരം സ്വകം
14 പിതാ വിഭാണ്ഡകോ ഽസ്മാകം തസ്യാഹം സുത ഔരസഃ
  ഋഷ്യശൃംഗ ഇതി ഖ്യാതം നാമ കർമ ച മേ ഭുവി
15 ഇഹാശ്രമപദോ ഽസ്മാകം സമീപേ ശുഭദർശനാഃ
  കരിഷ്യേ വോ ഽത്ര പൂജാം വൈ സർവേഷാം വിധിപൂർവകം
16 ഋഷിപുത്രവചഃ ശ്രുത്വാ സർവാസാം മതിർ ആസ വൈ
  തദ് ആശ്രമപദം ദ്രഷ്ടും ജഗ്മുഃ സർവാശ് ച തേന ഹ
17 ഗതാനാം തു തതഃ പൂജാം ഋഷിപുത്രശ് ചകാര ഹ
  ഇദം അർഘ്യം ഇദം പാദ്യം ഇദം മൂലം ഫലം ച നഃ
18 പ്രതിഗൃഹ്യ തു താം പൂജാം സർവാ ഏവ സമുത്സുകാഃ
  ഋഷേർ ഭീതാശ് ച ശീഘ്രം തു ഗമനായ മതിം ദധുഃ
19 അസ്മാകം അപി മുഖ്യാനി ഫലാനീമാനി വൈ ദ്വിജ
  ഗൃഹാണ പ്രതി ഭദ്രം തേ ഭക്ഷയസ്വ ച മാ ചിരം
20 തതസ് താസ് തം സമാലിംഗ്യ സർവാ ഹർഷസമന്വിതാഃ
  മോദകാൻ പ്രദദുസ് തസ്മൈ ഭക്ഷ്യാംശ് ച വിവിധാഞ് ശുഭാൻ
21 താനി ചാസ്വാദ്യ തേജസ്വീ ഫലാനീതി സ്മ മന്യതേ
  അനാസ്വാദിതപൂർവാണി വനേ നിത്യനിവാസിനാം
22 ആപൃച്ഛ്യ ച തദാ വിപ്രം വ്രതചര്യാം നിവേദ്യ ച
  ഗച്ഛന്തി സ്മാപദേശാത് താ ഭീതാസ് തസ്യ പിതുഃ സ്ത്രിയഃ
23 ഗതാസു താസു സർവാസു കാശ്യപസ്യാത്മജോ ദ്വിജഃ
  അസ്വസ്ഥഹൃദയശ് ചാസീദ് ദുഃഖം സ്മ പരിവർതതേ
24 തതോ ഽപരേദ്യുസ് തം ദേശം ആജഗാമ സ വീര്യവാൻ
  മനോജ്ഞാ യത്ര താ ദൃഷ്ടാ വാരമുഖ്യാഃ സ്വലങ്കൃതാഃ
25 ദൃഷ്ട്വൈവ ച തദാ വിപ്രം ആയാന്തം ഹൃഷ്ട മാനസാഃ
  ഉപസൃത്യ തതഃ സർവാസ് താസ് തം ഊചുർ ഇദം വചഃ
26 ഏഹ്യ് ആശ്രമപദം സൗമ്യ അസ്മാകം ഇതി ചാബ്രുവൻ
  തത്രാപ്യ് ഏഷ വിധിഃ ശ്രീമാൻ വിശേഷേണ ഭവിഷ്യതി
27 ശ്രുത്വാ തു വചനം താസാം സർവാസാം ഹൃദയംഗമം
  ഗമനായ മതിം ചക്രേ തം ച നിന്യുസ് തദാ സ്ത്രിയഃ
28 തത്ര ചാനീയമാനേ തു വിപ്രേ തസ്മിൻ മഹാത്മനി
  വവർഷ സഹസാ ദേവോ ജഗത് പ്രഹ്ലാദയംസ് തദാ
29 വർഷേണൈവാഗതം വിപ്രം വിഷയം സ്വം നരാധിപഃ
  പ്രത്യുദ്ഗമ്യ മുനിം പ്രഹ്വഃ ശിരസാ ച മഹീം ഗതഃ
30 അർഘ്യം ച പ്രദദൗ തസ്മൈ ന്യായതഃ സുസമാഹിതഃ
  വവ്രേ പ്രസാദം വിപ്രേന്ദ്രാൻ മാ വിപ്രം മന്യുർ ആവിശേത്
31 അന്തഃപുരം പ്രവിശ്യാസ്മൈ കന്യാം ദത്ത്വാ യഥാവിധി
  ശാന്താം ശാന്തേന മനസാ രാജാ ഹർഷം അവാപ സഃ
32 ഏവം സ ന്യവസത് തത്ര സർവകാമൈഃ സുപൂജിതഃ
  ഋഷ്യശൃംഗോ മഹാതേജാഃ ശാന്തയാ സഹ ഭാര്യയാ