ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 15

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 15

തിരുത്തുക


രാജോവാച

ബലേഃ പദത്രയം ഭൂമേഃ കസ്മാദ്ധരിരയാചത ।
ഭൂത്വേശ്വരഃ കൃപണവല്ലബ്ധാർത്ഥോഽപി ബബന്ധ തം ॥ 1 ॥

ഏതദ്വേദിതുമിച്ഛാമോ മഹത്കൌതൂഹലം ഹി നഃ ।
യജ്ഞേശ്വരസ്യ പൂർണ്ണസ്യ ബന്ധനം ചാപ്യനാഗസഃ ॥ 2 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

     പരാജിതശ്രീരസുഭിശ്ച ഹാപിതോ
          ഹീന്ദ്രേണ രാജൻ ഭൃഗുഭിഃ സ ജീവിതഃ ।
     സർവ്വാത്മനാ താനഭജദ്ഭൃഗൂൻ ബലിഃ
          ശിഷ്യോ മഹാത്മാർത്ഥനിവേദനേന ॥ 3 ॥

     തം ബ്രാഹ്മണാ ഭൃഗവഃ പ്രീയമാണാ
          അയാജയൻ വിശ്വജിതാ ത്രിണാകം ।
     ജിഗീഷമാണം വിധിനാഭിഷിച്യ
          മഹാഭിഷേകേണ മഹാനുഭാവാഃ ॥ 4 ॥

     തതോ രഥഃ കാഞ്ചനപട്ടനദ്ധോ
          ഹയാശ്ച ഹര്യശ്വതുരംഗവർണ്ണാഃ ।
     ധ്വജശ്ച സിംഹേന വിരാജമാനോ
          ഹുതാശനാദാസ ഹവിർഭിരിഷ്ടാത് ॥ 5 ॥

     ധനുശ്ച ദിവ്യം പുരടോപനദ്ധം
          തൂണാവരിക്തൌ കവചം ച ദിവ്യം ।
     പിതാമഹസ്തസ്യ ദദൌ ച മാലാ-
          മമ്ലാനപുഷ്പാം ജലജം ച ശുക്രഃ ॥ 6 ॥

     ഏവം സ വിപ്രാർജ്ജിതയോധനാർത്ഥ-
          സ്തൈഃ കൽപിതസ്വസ്ത്യയനോഽഥ വിപ്രാൻ ।
     പ്രദക്ഷിണീകൃത്യ കൃതപ്രണാമഃ
          പ്രഹ്ളാദമാമന്ത്ര്യ നമശ്ചകാര ॥ 7 ॥

അഥാരുഹ്യ രഥം ദിവ്യം ഭൃഗുദത്തം മഹാരഥഃ ।
സുസ്രഗ്ദ്ധരോഽഥ സന്നഹ്യ ധന്വീ ഖഡ്ഗീ ധൃതേഷുധിഃ ॥ 8 ॥

ഹേമാംഗദലസദ്ബാഹുഃ സ്ഫുരൻമകരകുണ്ഡലഃ ।
രരാജ രഥമാരൂഢോ ധിഷ്ണ്യസ്ഥ ഇവ ഹവ്യവാട് ॥ 9 ॥

തുല്യൈശ്വര്യബലശ്രീഭിഃ സ്വയൂഥൈർദൈത്യയൂഥപൈഃ ।
പിബദ്ഭിരിവ ഖം ദൃഗ്ഭിർദ്ദഹദ്ഭിഃ പരിധീനിവ ॥ 10 ॥

വൃതോ വികർഷൻ മഹതീമാസുരീം ധ്വജിനീം വിഭുഃ ।
യയാവിന്ദ്രപുരീം സ്വൃദ്ധാം കമ്പയന്നിവ രോദസീ ॥ 11 ॥

രമ്യാമുപവനോദ്യാനൈഃ ശ്രീമദ്ഭിർന്നന്ദനാദിഭിഃ ।
കൂജദ്വിഹംഗമിഥുനൈർഗ്ഗയൻമത്തമധുവ്രതൈഃ ॥ 12 ॥

പ്രവാളഫലപുഷ്പോരുഭാരശാഖാമരദ്രുമൈഃ ।
ഹംസസാരസചക്രാഹ്വകാരണ്ഡവകുലാകുലാഃ ।
നളിന്യോ യത്ര ക്രീഡന്തി പ്രമദാഃ സുരസേവിതാഃ ॥ 13 ॥

ആകാശഗംഗയാ ദേവ്യാ വൃതാം പരിഖഭൂതയാ ।
പ്രാകാരേണാഗ്നിവർണ്ണേന സാട്ടാലേനോന്നതേന ച ॥ 14 ॥

രുക്മപട്ടകപാടൈശ്ച ദ്വാരൈഃ സ്ഫടികഗോപുരൈഃ ।
ജുഷ്ടാം വിഭക്തപ്രപഥാം വിശ്വകർമ്മവിനിർമ്മിതാം ॥ 15 ॥

സഭാചത്വരരഥ്യാഢ്യാം വിമാനൈർന്നൃർബുദൈർവൃതാം ।
ശൃംഗാടകൈർമ്മണിമയൈർവ്വജ്രവിദ്രുമവേദിഭിഃ ॥ 16 ॥

യത്ര നിത്യവയോരൂപാഃ ശ്യാമാ വിരജവാസസഃ ।
ഭ്രാജന്തേ രൂപവന്നാര്യോ ഹ്യർച്ചിർഭിരിവ വഹ്നയഃ ॥ 17 ॥

സുരസ്ത്രീകേശവിഭ്രഷ്ടനവസൌഗന്ധികസ്രജാം ।
യത്രാമോദമുപാദായ മാർഗ്ഗ ആവാതി മാരുതഃ ॥ 18 ॥

ഹേമജാലാക്ഷനിർഗ്ഗച്ഛദ്ധൂമേനാഗുരുഗന്ധിനാ ।
പാണ്ഡുരേണ പ്രതിച്ഛന്നമാർഗ്ഗേ യാന്തി സുരപ്രിയാഃ ॥ 19 ॥

     മുക്താവിതാനൈർമ്മണിഹേമകേതുഭിർ-
          ന്നാനാപതാകാവലഭീഭിരാവൃതാം ।
     ശിഖണ്ഡിപാരാവതഭൃംഗനാദിതാം
          വൈമാനികസ്ത്രീകലഗീതമംഗളാം ॥ 20 ॥

     മൃദംഗശംഖാനകദുന്ദുഭിസ്വനൈഃ
          സതാളവീണാമുരജർഷ്ടിവേണുഭിഃ ।
     നൃത്യൈഃ സവാദ്യൈരുപദേവഗീതകൈർ-
          മ്മനോരമാം സ്വപ്രഭയാ ജിതപ്രഭാം ॥ 21 ॥

യാം ന വ്രജന്ത്യധർമ്മിഷ്ഠാഃ ഖലാ ഭൂതദ്രുഹഃ ശഠാഃ ।
മാനിനഃ കാമിനോ ലുബ്ധാ ഏഭിർഹീനാ വ്രജന്തി യത് ॥ 22 ॥

     താം ദേവധാനീം സ വരൂഥിനീപതിർ-
          ബ്ബഹിഃ സമന്താദ് രുരുധേ പൃതന്യയാ ।
     ആചാര്യദത്തം ജലജം മഹാസ്വനം
          ദധ്മൌ പ്രയുഞ്ജൻ ഭയമിന്ദ്രയോഷിതാം ॥ 23 ॥

മഘവാംസ്തമഭിപ്രേത്യ ബലേഃ പരമമുദ്യമം ।
സർവ്വദേവഗണോപേതോ ഗുരുമേതദുവാച ഹ ॥ 24 ॥

ഭഗവന്നുദ്യമോ ഭൂയാൻ ബലേർന്നഃ പൂർവ്വവൈരിണഃ ।
അവിഷഹ്യമിമം മന്യേ കേനാസീത്തേജസോർജ്ജിതഃ ॥ 25 ॥

നൈനം കശ്ചിത്കുതോ വാപി പ്രതിവ്യോഢുമധീശ്വരഃ ।
പിബന്നിവ മുഖേനേദം ലിഹന്നിവ ദിശോ ദശ ।
ദഹന്നിവ ദിശോ ദൃഗ്ഭിഃ സംവർത്താഗ്നിരിവോത്ഥിതഃ ॥ 26 ॥

ബ്രൂഹി കാരണമേതസ്യ ദുർദ്ധർഷത്വസ്യ മദ് രിപോഃ ।
ഓജഃ സഹോ ബലം തേജോ യത ഏതത് സമുദ്യമഃ ॥ 27 ॥

ഗുരുരുവാച

ജാനാമി മഘവൻ ശത്രോരുന്നതേരസ്യ കാരണം ।
ശിഷ്യായോപഭൃതം തേജോ ഭൃഗുഭിർബ്രഹ്മവാദിഭിഃ ॥ 28 ॥

ഭവദ്വിധോ ഭവാൻ വാപി വർജ്ജയിത്വേശ്വരം ഹരിം
നാസ്യ ശക്തഃ പുരഃ സ്ഥാതും കൃതാന്തസ്യ യഥാ ജനാഃ ॥ 29 ॥

തസ്മാന്നിലയമുത്‌സൃജ്യ യൂയം സർവേ ത്രിവിഷ്ടപം ।
യാത കാലം പ്രതീക്ഷന്തോ യതഃ ശത്രോർവ്വിപര്യയഃ ॥ 30 ॥

ഏഷ വിപ്രബലോദർക്കഃ സമ്പ്രത്യൂർജ്ജിതവിക്രമഃ ।
തേഷാമേവാപമാനേന സാനുബന്ധോ വിനങ്ക്ഷ്യതി ॥ 31 ॥

ഏവം സുമന്ത്രിതാർത്ഥാസ്തേ ഗുരുണാർത്ഥാനുദർശിനാ ।
ഹിത്വാ ത്രിവിഷ്ടപം ജഗ്മുർഗ്ഗീർവാണാഃ കാമരൂപിണഃ ॥ 32 ॥

ദേവേഷ്വഥ നിലീനേഷു ബലിർവൈരോചനഃ പുരീം ।
ദേവധാനീമധിഷ്ഠായ വശം നിന്യേ ജഗത്ത്രയം ॥ 33 ॥

തം വിശ്വജയിനം ശിഷ്യം ഭൃഗവഃ ശിഷ്യവത്സലാഃ ।
ശതേന ഹയമേധാനാമനുവ്രതമയാജയൻ ॥ 34 ॥

തതസ്തദനുഭാവേന ഭുവനത്രയവിശ്രുതാം ।
കീർത്തിം ദിക്ഷു വിതന്വാനഃ സ രേജ ഉഡുരാഡിവ ॥ 35 ॥

ബുഭുജേ ച ശ്രിയം സ്വൃദ്ധാം ദ്വിജദേവോപലംഭിതാം ।
കൃതകൃത്യമിവാത്മാനം മന്യമാനോ മഹാമനാഃ ॥ 36 ॥