ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 3

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / അഷ്ടമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 8) / അദ്ധ്യായം 3

തിരുത്തുക


ശ്രീശുക ഉവാച

ഏവം വ്യവസിതോ ബുദ്ധ്യാ സമാധായ മനോ ഹൃദി ।
ജജാപ പരമം ജാപ്യം പ്രാഗ്‌ജന്മന്യനുശിക്ഷിതം ॥ 1 ॥

ഗജേന്ദ്ര ഉവാച

ഓം നമോ ഭഗവതേ തസ്മൈ യത ഏതച്ചിദാത്മകം ।
പുരുഷായാദിബീജായ പരേശായാഭിധീമഹി ॥ 2 ॥

യസ്മിന്നിദം യതശ്ചേദം യേനേദം യ ഇദം സ്വയം ।
യോഽസ്മാത്പരസ്മാച്ച പരസ്തം പ്രപദ്യേ സ്വയംഭുവം ॥ 3 ॥

     യഃ സ്വാത്മനീദം നിജമായയാർപ്പിതം
          ക്വചിദ് വിഭാതം ക്വ ച തത് തിരോഹിതം ।
     അവിദ്ധദൃക്സാക്ഷ്യുഭയം തദീക്ഷതേ
          സ ആത്മമൂലോഽവതു മാം പരാത്പരഃ ॥ 4 ॥

     കാലേന പഞ്ചത്വമിതേഷു കൃത്സ്നശോ
          ലോകേഷു പാലേഷു ച സർവ്വഹേതുഷു ।
     തമസ്തദാസീദ്ഗഹനം ഗഭീരം
          യസ്തസ്യ പാരേഽഭിവിരാജതേ വിഭുഃ ॥ 5 ॥

     ന യസ്യ ദേവാ ഋഷയഃ പദം വിദുർ-
          ജന്തുഃ പുനഃ കോഽർഹതി ഗന്തുമീരിതും ।
     യഥാ നടസ്യാകൃതിഭിർവ്വിചേഷ്ടതോ
          ദുരത്യയാനുക്രമണഃ സ മാവതു ॥ 6 ॥

     ദിദൃക്ഷവോ യസ്യ പദം സുമംഗളംലം
          വിമുക്തസംഗാ മുനയഃ സുസാധവഃ ।
     ചരന്ത്യലോകവ്രതമവ്രണം വനേ
          ഭൂതാത്മഭൂതാഃ സുഹൃദഃ സ മേ ഗതിഃ ॥ 7 ॥

     ന വിദ്യതേ യസ്യ ച ജൻമ കർമ്മ വാ
          ന നാമരൂപേ ഗുണദോഷ ഏവ വാ ।
     തഥാപി ലോകാപ്യയസംഭവായ യഃ
          സ്വമായയാ താന്യനുകാലമൃച്ഛതി ॥ 8 ॥

തസ്മൈ നമഃ പരേശായ ബ്രഹ്മണേഽനന്തശക്തയേ ।
അരൂപായോരുരൂപായ നമ ആശ്ചര്യകർമ്മണേ ॥ 9 ॥

നമ ആത്മപ്രദീപായ സാക്ഷിണേ പരമാത്മനേ ।
നമോ ഗിരാം വിദൂരായ മനസശ്ചേതസാമപി ॥ 10 ॥

സത്ത്വേന പ്രതിലഭ്യായ നൈഷ്കർമ്മ്യേണ വിപശ്ചിതാ ।
നമഃ കൈവല്യനാഥായ നിർവ്വാണസുഖസംവിദേ ॥ 11 ॥

നമഃ ശാന്തായ ഘോരായ മൂഢായ ഗുണധർമ്മിണേ ।
നിർവ്വിശേഷായ സാമ്യായ നമോ ജ്ഞാനഘനായ ച ॥ 12 ॥

ക്ഷേത്രജ്ഞായ നമസ്തുഭ്യം സർവ്വാധ്യക്ഷായ സാക്ഷിണേ ।
പുരുഷായാത്മമൂലായ മൂലപ്രകൃതയേ നമഃ ॥ 13 ॥

സർവ്വേന്ദ്രിയഗുണദ്രഷ്ട്രേ സർവ്വപ്രത്യയഹേതവേ ।
അസതാച്ഛായയോക്തായ സദാഭാസായ തേ നമഃ ॥ 14 ॥

     നമോ നമസ്തേഽഖിലകാരണായ
          നിഷ്കാരണായാദ്ഭുതകാരണായ ।
     സർവ്വാഗമാമ്നായമഹാർണ്ണവായ
          നമോഽപവർഗ്ഗായ പരായണായ ॥ 15 ॥

     ഗുണാരണിച്ഛന്നചിദൂഷ്മപായ
          തത്ക്ഷോഭവിസ്ഫൂർജ്ജിതമാനസായ ।
     നൈഷ്കർമ്മ്യഭാവേന വിവർജ്ജിതാഗമ-
          സ്വയം പ്രകാശായ നമസ്കരോമി ॥ 16 ॥

     മാദൃക് പ്രപന്നപശുപാശവിമോക്ഷണായ
          മുക്തായ ഭൂരികരുണായ നമോഽലയായ ।
     സ്വാംശേന സർവ്വതനുഭൃൻമനസി പ്രതീത-
          പ്രത്യഗ്‌ദൃശേ ഭഗവതേ ബൃഹതേ നമസ്തേ ॥ 17 ॥

     ആത്മാത്മജാപ്തഗൃഹവിത്തജനേഷു സക്തൈർ-
          ദുഷ്പ്രാപണായ ഗുണസംഗവിവർജ്ജിതായ ।
     മുക്താത്മഭിഃ സ്വഹൃദയേ പരിഭാവിതായ
          ജ്ഞാനാത്മനേ ഭഗവതേ നമ ഈശ്വരായ ॥ 18 ॥

     യം ധർമ്മകാമാർത്ഥവിമുക്തികാമാ
          ഭജന്ത ഇഷ്ടാം ഗതിമാപ്നുവന്തി ।
     കിം ത്വാശിഷോ രാത്യപി ദേഹമവ്യയം
          കരോതു മേഽദഭ്രദയോ വിമോക്ഷണം ॥ 19 ॥

     ഏകാന്തിനോ യസ്യ ന കഞ്ചനാർത്ഥം
          വാഞ്ഛന്തി യേ വൈ ഭഗവത്പ്രപന്നാഃ ।
     അത്യദ്ഭുതം തച്ചരിതം സുമംഗളം
          ഗായന്ത ആനന്ദസമുദ്രമഗ്നാഃ ॥ 20 ॥

     തമക്ഷരം ബ്രഹ്മ പരം പരേശ-
          മവ്യക്തമാധ്യാത്മികയോഗഗമ്യം ।
     അതീന്ദ്രിയം സൂക്ഷ്മമിവാതിദൂര-
          മനന്തമാദ്യം പരിപൂർണ്ണമീഡേ ॥ 21 ॥

യസ്യ ബ്രഹ്മാദയോ ദേവാ വേദാ ലോകാശ്ചരാചരാഃ ।
നാമരൂപവിഭേദേന ഫൽഗ്വ്യാ ച കലയാ കൃതാഃ ॥ 22 ॥

     യഥാർച്ചിഷോഽഗ്നേഃ സവിതുർഗ്ഗഭസ്തയോ
          നിര്യാന്തി സംയാന്ത്യസകൃത് സ്വരോചിഷഃ ।
     തഥാ യതോഽയം ഗുണസം പ്രവാഹോ
          ബുദ്ധിർമ്മനഃ ഖാനി ശരീരസർഗ്ഗാഃ ॥ 23 ॥

     സ വൈ ന ദേവാസുരമർത്ത്യതിര്യങ്-
          ന സ്ത്രീ ന ഷണ്ഡോ ന പുമാന്ന ജന്തുഃ ।
     നായം ഗുണഃ കർമ്മ ന സന്ന ചാസ-
          ന്നിഷേധശേഷോ ജയതാദശേഷഃ ॥ 24 ॥

     ജിജീവിഷേ നാഹമിഹാമുയാ കി-
          മന്തർബ്ബഹിശ്ചാവൃതയേഭയോന്യാ ।
     ഇച്ഛാമി കാലേന ന യസ്യ വിപ്ലവ-
          സ്തസ്യാത്മലോകാവരണസ്യ മോക്ഷം ॥ 25 ॥

സോഽഹം വിശ്വസൃജം വിശ്വമവിശ്വം വിശ്വവേദസം ।
വിശ്വാത്മാനമജം ബ്രഹ്മ പ്രണതോഽസ്മി പരം പദം ॥ 26 ॥

യോഗരന്ധിതകർമ്മാണോ ഹൃദി യോഗവിഭാവിതേ ।
യോഗിനോ യം പ്രപശ്യന്തി യോഗേശം തം നതോഽസ്മ്യഹം ॥ 27 ॥

     നമോ നമസ്തുഭ്യമസഹ്യവേഗ-
          ശക്തിത്രയായാഖിലധീഗുണായ ।
     പ്രപന്നപാലായ ദുരന്തശക്തയേ
          കദിന്ദ്രിയാണാമനവാപ്യവർത്മനേ ॥ 28 ॥

നായം വേദ സ്വമാത്മാനം യച്ഛക്ത്യാഹംധിയാ ഹതം ।
തം ദുരത്യയമാഹാത്മ്യം ഭഗവന്തമിതോഽസ്മ്യഹം ॥ 29 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

     ഏവം ഗജേന്ദ്രമുപവർണ്ണിതനിർവ്വിശേഷം
          ബ്രഹ്മാദയോ വിവിധലിംഗഭിദാഭിമാനാഃ ।
     നൈതേ യദോപസസൃപുർന്നിഖിലാത്മകത്വാത്-
          തത്രാഖിലാമരമയോ ഹരിരാവിരാസീത് ॥ 30 ॥

     തം തദ്വദാർത്തമുപലഭ്യ ജഗന്നിവാസഃ
          സ്തോത്രം നിശമ്യ ദിവിജൈഃ സഹ സംസ്തുവദ്ഭിഃ ।
     ഛന്ദോമയേന ഗരുഡേന സമുഹ്യമാന-
          ശ്ചക്രായുധോഽഭ്യഗമദാശു യതോ ഗജേന്ദ്രഃ ॥ 31 ॥

     സോഽന്തഃസരസ്യുരുബലേന ഗൃഹീത ആർത്തോ
          ദൃഷ്ട്വാ ഗരുത്മതി ഹരിം ഖ ഉപാത്തചക്രം ।
     ഉത്ക്ഷിപ്യ സാംബുജകരം ഗിരമാഹ കൃച്ഛ്രാ-
          ന്നാരായണാഖിലഗുരോ ഭഗവന്നമസ്തേ ॥ 32 ॥

     തം വീക്ഷ്യ പീഡിതമജഃ സഹസാവതീര്യ
          സഗ്രാഹമാശു സരസഃ കൃപയോജ്ജഹാര ।
     ഗ്രാഹാദ് വിപാടിതമുഖാദരിണാ ഗജേന്ദ്രം
          സം പശ്യതാം ഹരിരമൂമുചദുച്ഛ്രിയാണാം ॥ 33 ॥