ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ചതുർത്ഥഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 4) / അദ്ധ്യായം 2

← സ്കന്ധം 4 : അദ്ധ്യായം 1

സ്കന്ധം 4 : അദ്ധ്യായം 3 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ചതുർത്ഥഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 4) / അദ്ധ്യായം 2

വിദുര ഉവാച

ഭവേ ശീലവതാം ശ്രേഷ്ഠേ ദക്ഷോ ദുഹിതൃവത്സലഃ ।
വിദ്വേഷമകരോത്കസ്മാദനാദൃത്യാത്മജാം സതീം ॥ 1 ॥

കസ്തം ചരാചരഗുരും നിർവ്വൈരം ശാന്തവിഗ്രഹം ।
ആത്മാരാമം കഥം ദ്വേഷ്ടി ജഗതോ ദൈവതം മഹത് ॥ 2 ॥

ഏതദാഖ്യാഹി മേ ബ്രഹ്മൻ ജാമാതുഃ ശ്വശുരസ്യ ച ।
വിദ്വേഷസ്തു യതഃ പ്രാണാംസ്തത്യജേ ദുസ്ത്യജാൻ സതീ ॥ 3 ॥

മൈത്രേയ ഉവാച

പുരാ വിശ്വസൃജാം സത്രേ സമേതാഃ പരമർഷയഃ ।
തഥാമരഗണാഃ സർവ്വേ സാനുഗാ മുനയോഽഗ്നയഃ ॥ 4 ॥

തത്ര പ്രവിഷ്ടമൃഷയോ ദൃഷ്ട്വാർക്കമിവ രോചിഷാ ।
ഭ്രാജമാനം വിതിമിരം കുർവ്വന്തം തൻമഹത്സദഃ ॥ 5 ॥

ഉദതിഷ്ഠൻസദസ്യാസ്തേ സ്വധിഷ്ണ്യേഭ്യഃ സഹാഗ്നയഃ ।
ഋതേ വിരിഞ്ചം ശർവ്വം ച തദ്ഭാസാക്ഷിപ്തചേതസഃ ॥ 6 ॥

സദസസ്പതിഭിർദക്ഷോ ഭഗവാൻ സാധു സത്കൃതഃ ।
അജം ലോകഗുരും നത്വാ നിഷസാദ തദാജ്ഞയാ ॥ 7 ॥

പ്രാങ്നിഷണ്ണം മൃഡം ദൃഷ്ട്വാ നാമൃഷ്യത്തദനാദൃതഃ ।
ഉവാച വാമം ചക്ഷുർഭ്യാമഭിവീക്ഷ്യ ദഹന്നിവ ॥ 8 ॥

ശ്രൂയതാം ബ്രഹ്മർഷയോ മേ സഹ ദേവാഃ സഹാഗ്നയഃ ।
സാധൂനാം ബ്രുവതോ വൃത്തം നാജ്ഞാനാന്ന ച മത്സരാത് ॥ 9 ॥

അയം തു ലോകപാലാനാം യശോഘ്നോ നിരപത്രപഃ ।
സദ്ഭിരാചരിതഃ പന്ഥാ യേന സ്തബ്ധേന ദൂഷിതഃ ॥ 10 ॥

ഏഷ മേ ശിഷ്യതാം പ്രാപ്തോ യൻമേ ദുഹിതുരഗ്രഹീത് ।
പാണിം വിപ്രാഗ്നിമുഖതഃ സാവിത്ര്യാ ഇവ സാധുവത് ॥ 11 ॥

ഗൃഹീത്വാ മൃഗശാവാക്ഷ്യാഃ പാണിം മർക്കടലോചനഃ ।
പ്രത്യുത്ഥാനാഭിവാദാർഹേ വാചാപ്യകൃത നോചിതം ॥ 12 ॥

ലുപ്തക്രിയായാശുചയേ മാനിനേ ഭിന്നസേതവേ ।
അനിച്ഛന്നപ്യദാം ബാലാം ശൂദ്രായേവോശതീം ഗിരം ॥ 13 ॥

പ്രേതാവാസേഷു ഘോരേഷു പ്രേതൈർഭൂതഗണൈർവൃതഃ ।
അടത്യുൻമത്തവന്നഗ്നോ വ്യുപ്തകേശോ ഹസൻ രുദൻ ॥ 14 ॥

ചിതാഭസ്മകൃതസ്നാനഃ പ്രേതസ്രങ് ന്രസ്ഥിഭൂഷണഃ ।
ശിവാപദേശോ ഹ്യശിവോ മത്തോ മത്തജനപ്രിയഃ ।
പതിഃ പ്രമഥഭൂതാനാം തമോമാത്രാത്മകാത്മനാം ॥ 15 ॥

തസ്മാ ഉൻമാദനാഥായ നഷ്ടശൌചായ ദുർഹൃദേ ।
ദത്താ ബത മയാ സാധ്വീ ചോദിതേ പരമേഷ്ഠിനാ ॥ 16 ॥

മൈത്രേയ ഉവാച

വിനിന്ദ്യൈവം സ ഗിരിശമപ്രതീപമവസ്ഥിതം ।
ദക്ഷോഽഥാപ ഉപസ്പൃശ്യ ക്രുദ്ധഃ ശപ്തും പ്രചക്രമേ ॥ 17 ॥

അയം തു ദേവയജന ഇന്ദ്രോപേന്ദ്രാദിഭിർഭവഃ ।
സഹ ഭാഗം ന ലഭതാം ദേവൈർദ്ദേവഗണാധമഃ ॥ 18 ॥

     നിഷിദ്ധ്യമാനഃ സ സദസ്യമുഖ്യൈർ
          ദ്ദക്ഷോ ഗിരിത്രായ വിസൃജ്യ ശാപം ।
     തസ്മാദ്‌വിനിഷ്ക്രമ്യ വിവൃദ്ധമന്യുർ-
          ജ്ജഗാമ കൌരവ്യ നിജം നികേതനം ॥ 19 ॥

     വിജ്ഞായ ശാപം ഗിരിശാനുഗാഗ്രണീഃ
          നന്ദീശ്വരോ രോഷകഷായദൂഷിതഃ ।
     ദക്ഷായ ശാപം വിസസർജ്ജ ദാരുണം
          യേ ചാന്വമോദംസ്തദവാച്യതാം ദ്വിജാഃ ॥ 20 ॥

യ ഏതൻമർത്ത്യമുദ്ദിശ്യ ഭഗവത്യപ്രതിദ്രുഹി ।
ദ്രുഹ്യത്യജ്ഞഃ പൃഥഗ്‌ദൃഷ്ടിസ്തത്ത്വതോ വിമുഖോ ഭവേത് ॥ 21 ॥

ഗൃഹേഷു കൂടധർമ്മേഷു സക്തോ ഗ്രാമ്യസുഖേച്ഛയാ ।
കർമ്മതന്ത്രം വിതനുതേ വേദവാദവിപന്നധീഃ ॥ 22 ॥

ബുദ്ധ്യാ പരാഭിധ്യായിന്യാ വിസ്മൃതാത്മഗതിഃ പശുഃ ।
സ്ത്രീകാമഃ സോഽസ്ത്വതിതരാം ദക്ഷോ ബസ്തമുഖോഽചിരാത് ॥ 23 ॥

വിദ്യാബുദ്ധിരവിദ്യായാം കർമ്മമയ്യാമസൌ ജഡഃ ।
സംസരന്ത്വിഹ യേ ചാമുമനു ശർവ്വാവമാനിനം ॥ 24 ॥

ഗിരഃ ശ്രുതായാഃ പുഷ്പിണ്യാ മധുഗന്ധേന ഭൂരിണാ ।
മഥ്നാ ചോൻമഥിതാത്മാനഃ സമ്മുഹ്യന്തു ഹരദ്വിഷഃ ॥ 25 ॥

സർവ്വഭക്ഷാ ദ്വിജാ വൃത്ത്യൈ ധൃതവിദ്യാ തപോവ്രതാഃ ।
വിത്തദേഹേന്ദ്രിയാരാമാ യാചകാ വിചരന്ത്വിഹ ॥ 26 ॥

തസ്യൈവം ദദതഃ ശാപം ശ്രുത്വാ ദ്വിജകുലായ വൈ ।
ഭൃഗുഃ പ്രത്യസൃജച്ഛാപം ബ്രഹ്മദണ്ഡം ദുരത്യയം ॥ 27 ॥

ഭവവ്രതധരാ യേ ച യേ ച താൻ സമനുവ്രതാഃ
പാഖണ്ഡിനസ്തേ ഭവന്തു സച്ഛാസ്ത്രപരിപന്ഥിനഃ ॥ 28 ॥

നഷ്ടശൌചാ മൂഢധിയോ ജടാഭസ്മാസ്ഥിധാരിണഃ ।
വിശന്തു ശിവദീക്ഷായാം യത്ര ദൈവം സുരാസവം ॥ 29 ॥

ബ്രഹ്മ ച ബ്രാഹ്മണാംശ്ചൈവ യദ്യൂയം പരിനിന്ദഥ ।
സേതും വിധാരണം പുംസാമതഃ പാഖണ്ഡമാശ്രിതാഃ ॥ 30 ॥

ഏഷ ഏവ ഹി ലോകാനാം ശിവഃ പന്ഥാഃ സനാതനഃ ।
യം പൂർവ്വേ ചാനുസന്തസ്ഥുർ യത്പ്രമാണം ജനാർദ്ദനഃ ॥ 31 ॥

തദ്ബ്രഹ്മ പരമം ശുദ്ധം സതാം വർത്മ സനാതനം ।
വിഗർഹ്യ യാത പാഖണ്ഡം ദൈവം വോ യത്ര ഭൂതരാട് ॥ 32 ॥

മൈത്രേയ ഉവാച

തസ്യൈവം വദതഃ ശാപം ഭൃഗോഃ സ ഭഗവാൻ ഭവഃ ।
നിശ്ചക്രാമ തതഃ കിഞ്ചിദ് വിമനാ ഇവ സാനുഗഃ ॥ 33 ॥

തേഽപി വിശ്വസൃജഃ സത്രം സഹസ്രപരിവത്സരാൻ ।
സംവിധായ മഹേഷ്വാസ യത്രേജ്യ ഋഷഭോ ഹരിഃ ॥ 34 ॥

ആപ്ലുത്യാവഭൃഥം യത്ര ഗംഗാ യമുനയാന്വിതാ ।
വിരജേനാത്മനാ സർവ്വേ സ്വം സ്വം ധാമ യയുസ്തതഃ ॥ 35 ॥