ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 2

← സ്കന്ധം 3 : അദ്ധ്യായം 1

സ്കന്ധം 3 : അദ്ധ്യായം 3 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / തൃതീയഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 3) / അദ്ധ്യായം 2

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇതി ഭാഗവതഃ പൃഷ്ടഃ ക്ഷത്ത്രാ വാർത്താം പ്രിയാശ്രയാം ।
പ്രതിവക്തും ന ചോത്സേഹ ഔത്കണ്ഠ്യാത് സ്മാരിതേശ്വരഃ ॥ 1 ॥

യഃ പഞ്ചഹായനോ മാത്രാ പ്രാതരാശായ യാചിതഃ ।
തന്നൈച്ഛദ് രചയന്യസ്യ സപര്യാം ബാലലീലയാ ॥ 2 ॥

സ കഥം സേവയാ തസ്യ കാലേന ജരസം ഗതഃ ।
പൃഷ്ടോ വാർത്താം പ്രതിബ്രൂയാദ്ഭർത്തുഃ പാദാവനുസ്മരൻ ॥ 3 ॥

സ മുഹൂർത്തമഭൂത് തൂഷ്ണീം കൃഷ്ണാംഘ്രിസുധയാ ഭൃശം ।
തീവ്രേണ ഭക്തിയോഗേന നിമഗ്നഃ സാധു നിർവൃതഃ ॥ 4 ॥

പുളകോദ്ഭിന്നസർവ്വാംഗോ മുഞ്ചൻമീലദ്ദൃശാ ശുചഃ ।
പൂർണ്ണാർത്ഥോ ലക്ഷിതസ്തേന സ്നേഹപ്രസരസംപ്ളുതഃ ॥ 5 ॥

ശനകൈർഭഗവല്ലോകാന്നൃലോകം പുനരാഗതഃ ।
വിമൃജ്യ നേത്രേ വിദുരം പ്രത്യാഹോദ്ധവ ഉത്‌സ്മയൻ ॥ 6 ॥

ഉദ്ധവ ഉവാച

കൃഷ്ണദ്യുമണിനിമ്‌ളോചേ ഗീർണ്ണേഷ്വജഗരേണ ഹ ।
കിം നു നഃ കുശലം ബ്രൂയാം ഗതശ്രീഷു ഗൃഹേഷ്വഹം ॥ 7 ॥

ദുർഭഗോ ബത ലോകോഽയം യദവോ നിതരാമപി ।
യേ സംവസന്തോ ന വിദുർഹരിം മീനാ ഇവോഡുപം ॥ 8 ॥

ഇംഗിതജ്ഞാഃ പുരുപ്രൌഢാ ഏകാരാമാശ്ച സാത്വതാഃ ।
സാത്വതാമൃഷഭം സർവ്വേ ഭൂതാവാസമമംസത ॥ 9 ॥

ദേവസ്യ മായയാ സ്പൃഷ്ടാ യേ ചാന്യദസദാശ്രിതാഃ ।
ഭ്രാമ്യതേ ധീർന്ന തദ്വാക്യൈരാത്മന്യുപ്താത്മനോ ഹരൌ ॥ 10 ॥

പ്രദർശ്യാതപ്തതപസാമവിതൃപ്തദൃശാം നൃണാം ।
ആദായാന്തരധാദ്യസ്തു സ്വബിംബം ലോകലോചനം ॥ 11 ॥

     യൻമർത്ത്യലീലൌപയികം സ്വയോഗ-
          മായാബലം ദർശയതാ ഗൃഹീതം ।
     വിസ്മാപനം സ്വസ്യ ച സൌഭഗർദ്ധേഃ
          പരം പദം ഭൂഷണഭൂഷണാംഗം ॥ 12 ॥

     യദ്ധർമ്മസൂനോർബ്ബത രാജസൂയേ
          നിരീക്ഷ്യ ദൃക്സ്വസ്ത്യയനം ത്രിലോകഃ ।
     കാർത്സ്ന്യേന ചാദ്യേഹ ഗതം വിധാതു-
          രർവ്വാക് സൃതൌ കൌശലമിത്യമന്യത ॥ 13 ॥

     യസ്യാനുരാഗപ്ലുതഹാസരാസ-
          ലീലാവലോകപ്രതിലബ്ധമാനാഃ ।
     വ്രജസ്ത്രിയോ ദൃഗ്ഭിരനുപ്രവൃത്ത-
          ധിയോഽവതസ്ഥുഃ കില കൃത്യശേഷാഃ ॥ 14 ॥

     സ്വശാന്തരൂപേഷ്വിതരൈഃ സ്വരൂപൈ-
          രഭ്യർദ്യമാനേഷ്വനുകമ്പിതാത്മാ ।
     പരാവരേശോ മഹദംശയുക്തോ
          ഹ്യജോഽപി ജാതോ ഭഗവാൻ യഥാഗ്നിഃ ॥ 15 ॥

     മാം ഖേദയത്യേതദജസ്യ ജൻമ-
          വിഡംബനം യദ്‌വസുദേവഗേഹേ ।
     വ്രജേ ച വാസോഽരിഭയാദിവ സ്വയം
          പുരാദ് വ്യവാത്സീദ്‌യദനന്തവീര്യഃ ॥ 16 ॥

     ദുനോതി ചേതഃ സ്മരതോ മമൈതദ്-
          യദാഹ പാദാവഭിവന്ദ്യ പിത്രോഃ ।
     താതാംബ കംസാദുരുശങ്കിതാനാം
          പ്രസീദതം നോഽകൃതനിഷ്കൃതീനാം ॥ 17 ॥

     കോ വാ അമുഷ്യാംഘ്രിസരോജരേണും
          വിസ്മർത്തുമീശീത പുമാൻ വിജിഘ്രൻ ।
     യോ വിസ്ഫുരദ്ഭ്രൂവിടപേന ഭൂമേർ-
          ഭാരം കൃതാന്തേന തിരശ്ചകാര ॥ 18 ॥

     ദൃഷ്ടാ ഭവദ്ഭിർന്നനു രാജസൂയേ
          ചൈദ്യസ്യ കൃഷ്ണം ദ്വിഷതോഽപി സിദ്ധിഃ ।
     യാം യോഗിനഃ സംസ്പൃഹയന്തി സമ്യഗ്-
          യോഗേന കസ്തദ് വിരഹം സഹേത ॥ 19 ॥

     തഥൈവ ചാന്യേ നരലോകവീരാ
          യ ആഹവേ കൃഷ്ണമുഖാരവിന്ദം ।
     നേത്രൈഃ പിബന്തോ നയനാഭിരാമം
          പാർത്ഥാസ്ത്രപൂതാഃ പദമാപുരസ്യ ॥ 20 ॥

     സ്വയം ത്വസാമ്യാതിശയസ്ത്ര്യധീശഃ
          സ്വാരാജ്യലക്ഷ്മ്യാഽഽപ്തസമസ്തകാമഃ ।
     ബലിം ഹരദ്ഭിശ്ചിരലോകപാലൈഃ
          കിരീടകോട്യേഡിതപാദപീഠഃ ॥ 21 ॥

     തത്തസ്യ കൈങ്കര്യമലം ഭൃതാന്നോ
          വിഗ്ലാപയത്യംഗ യദുഗ്രസേനം ।
     തിഷ്ഠന്നിഷണ്ണം പരമേഷ്ഠിധിഷ്ണ്യേ
          ന്യബോധയദ്‌ദേവ നിധാരയേതി ॥ 22 ॥

     അഹോ ബകീ യം സ്തനകാലകൂടം
          ജിഘാംസയാപായയദപ്യസാധ്വീ ।
     ലേഭേ ഗതിം ധാത്ര്യുചിതാം തതോഽന്യം
          കം വാ ദയാലും ശരണം വ്രജേമ ॥ 23 ॥

     മന്യേഽസുരാൻഭാഗവതാംസ്ത്ര്യധീശേ
          സംരംഭമാർഗ്ഗാഭിനിവിഷ്ടചിത്താൻ ।
     യേ സംയുഗേഽചക്ഷത താർക്ഷ്യപുത്ര-
          മംസേ സുനാഭായുധമാപതന്തം ॥ 24 ॥

വസുദേവസ്യ ദേവക്യാം ജാതോ ഭോജേന്ദ്രബന്ധനേ ।
ചികീർഷുർഭഗവാനസ്യാഃ ശമജേനാഭിയാചിതഃ ॥ 25 ॥

തതോ നന്ദവ്രജമിതഃ പിത്രാ കംസാദ് വിബിഭ്യതാ ।
ഏകാദശസമാസ്തത്ര ഗൂഢാർച്ചിഃ സബലോഽവസത് ॥ 26 ॥

പരീതോ വത്സപൈർവ്വത്സാംശ്ചാരയൻ വ്യഹരദ്വിഭുഃ ।
യമുനോപവനേ കൂജദ്ദ്വിജസങ്കുലിതാംഘ്രിപേ ॥ 27 ॥

കൌമാരീം ദർശയംശ്ചേഷ്ടാം പ്രേക്ഷണീയാം വ്രജൌകസാം ।
രുദന്നിവ ഹസൻമുഗ്ദ്ധബാലസിംഹാവലോകനഃ ॥ 28 ॥

സ ഏവ ഗോധനം ലക്ഷ്മ്യാ നികേതം സിതഗോവൃഷം ।
ചാരയന്നനുഗാൻഗോപാൻ രണദ്വേണുരരീരമത് ॥ 29 ॥

പ്രയുക്താൻ ഭോജരാജേന മായിനഃ കാമരൂപിണഃ ।
ലീലയാ വ്യനുദത്താംസ്താൻ ബാലഃ ക്രീഡനകാനിവ ॥ 30 ॥

വിപന്നാന്വിഷപാനേന നിഗൃഹ്യ ഭുജഗാധിപം ।
ഉത്ഥാപ്യാപായയദ്ഗാവസ്തത്തോയം പ്രകൃതിസ്ഥിതം ॥ 31 ॥

അയാജയദ്ഗോസവേന ഗോപരാജം ദ്വിജോത്തമൈഃ ।
വിത്തസ്യ ചോരുഭാരസ്യ ചികീർഷൻ സദ്വ്യയം വിഭുഃ ॥ 32 ॥

വർഷതീന്ദ്രേ വ്രജഃ കോപാദ്ഭഗ്നമാനേഽതിവിഹ്വലഃ ।
ഗോത്രലീലാതപത്രേണ ത്രാതോ ഭദ്രാനുഗൃഹ്ണതാ ॥ 33 ॥

ശരച്ഛശികരൈർമൃഷ്ടം മാനയൻ രജനീമുഖം ।
ഗായൻ കളപദം രേമേ സ്ത്രീണാം മണ്ഡലമണ്ഡനഃ ॥ 34 ॥