ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / നവമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 9) / അദ്ധ്യായം 14

← സ്കന്ധം 9 : അദ്ധ്യായം 13

സ്കന്ധം 9 : അദ്ധ്യായം 15 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / നവമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 9) / അദ്ധ്യായം 14

ശ്രീശുക ഉവാച

അഥാതഃ ശ്രൂയതാം രാജൻ വംശഃ സോമസ്യ പാവനഃ ।
യസ്മിന്നൈലാദയോ ഭൂപാഃ കീർത്ത്യന്തേ പുണ്യകീർത്തയഃ ॥ 1 ॥

സഹസ്രശിരസഃ പുംസോ നാഭിഹ്രദസരോരുഹാത് ।
ജാതസ്യാസീത് സുതോ ധാതുരത്രിഃ പിതൃസമോ ഗുണൈഃ ॥ 2 ॥

തസ്യ ദൃഗ്ഭ്യോഽഭവത്പുത്രഃ സോമോഽമൃതമയഃ കില ।
വിപ്രൌഷധ്യുഡുഗണാനാം ബ്രഹ്മണാ കൽപിതഃ പതിഃ ॥ 3 ॥

സോഽയജദ്‌രാജസൂയേന വിജിത്യ ഭുവനത്രയം ।
പത്നീം ബൃഹസ്പതേർദ്ദർപ്പാത്‌താരാം നാമാഹരദ്ബലാത് ॥ 4 ॥

യദാ സ ദേവഗുരുണാ യാചിതോഽഭീക്ഷ്ണശോ മദാത് ।
നാത്യജത്തത്കൃതേ ജജ്ഞേ സുരദാനവവിഗ്രഹഃ ॥ 5 ॥

ശുക്രോ ബൃഹസ്പതേർദ്വേഷാദഗ്രഹീത്‌സാസുരോഡുപം ।
ഹരോ ഗുരുസുതം സ്നേഹാത് സർവ്വഭൂതഗണാവൃതഃ ॥ 6 ॥

സദേവഗണോപേതോ മഹേന്ദ്രോ ഗുരുമന്വയാത് ।
സുരാസുരവിനാശോഽഭൂത് സമരസ്താരകാമയഃ ॥ 7 ॥

നിവേദിതോഽഥാംഗിരസാ സോമം നിർഭർത്സ്യ വിശ്വകൃത് ।
താരാം സ്വഭർത്രേ പ്രായച്ഛദന്തർവത്നീമവൈത്പതിഃ ॥ 8 ॥

ത്യജ ത്യജാശു ദുഷ്പ്രജ്ഞേ മത്ക്ഷേത്രാദാഹിതം പരൈഃ ।
നാഹം ത്വാം ഭസ്മസാത്കുര്യാം സ്ത്രിയം സാന്താനികഃ സതി ॥ 9 ॥

തത്യാജ വ്രീഡിതാ താരാ കുമാരം കനകപ്രഭം ।
സ്പൃഹാമാംഗിരസശ്ചക്രേ കുമാരേ സോമ ഏവ ച ॥ 10 ॥

മമായം ന തവേത്യുച്ചൈസ്തസ്മിൻ വിവദമാനയോഃ ।
പപ്രച്ഛുരൃഷയോ ദേവാ നൈവോചേ വ്രീഡിതാ തു സാ ॥ 11 ॥

കുമാരോ മാതരം പ്രാഹ കുപിതോഽലീകലജ്ജയാ ।
കിം ന വോചസ്യസദ്‌വൃത്തേ ആത്മാവദ്യം വദാശു മേ ॥ 12 ॥

ബ്രഹ്മാ താം രഹ ആഹൂയ സമപ്രാക്ഷീച്ച സാന്ത്വയൻ ।
സോമസ്യേത്യാഹ ശനകൈഃ സോമസ്തം താവദഗ്രഹീത് ॥ 13 ॥

തസ്യാത്മയോനിരകൃത ബുധ ഇത്യഭിധാം നൃപ ।
ബുദ്ധ്യാ ഗംഭീരയാ യേന പുത്രേണാപോഡുരാൺമുദം ॥ 14 ॥

തതഃ പുരൂരവാ ജജ്ഞേ ഇളായാം യ ഉദാഹൃതഃ ।
തസ്യ രൂപഗുണൌദാര്യശീലദ്രവിണവിക്രമാൻ ॥ 15 ॥

ശ്രുത്വോർവ്വശീന്ദ്രഭവനേ ഗീയമാനാൻ സുരർഷിണാ ।
തദന്തികമുപേയായ ദേവീ സ്മരശരാർദ്ദിതാ ॥ 16 ॥

മിത്രാവരുണയോഃ ശാപാദാപന്നാ നരലോകതാം ।
നിശമ്യ പുരുഷശ്രേഷ്ഠം കന്ദർപ്പമിവ രൂപിണം ।
ധൃതിം വിഷ്ടഭ്യ ലലനാ ഉപതസ്ഥേ തദന്തികേ ॥ 17 ॥

സ താം വിലോക്യ നൃപതിർഹർഷേണോത്ഫുല്ലലോചനഃ ।
ഉവാച ശ്ലക്ഷ്ണയാ വാചാ ദേവീം ഹൃഷ്ടതനൂരുഹഃ ॥ 18 ॥

രാജോവാച

സ്വാഗതം തേ വരാരോഹേ ആസ്യതാം കരവാമ കിം ।
സംരമസ്വ മയാ സാകം രതിർന്നൗ ശാശ്വതീഃ സമാഃ ॥ 19 ॥

ഉർവ്വശ്യുവാച

കസ്യാസ്ത്വയി ന സജ്ജേത മനോ ദൃഷ്ടിശ്ച സുന്ദര ।
യദംഗാന്തരമാസാദ്യ ച്യവതേ ഹ രിരംസയാ ॥ 20 ॥

ഏതാവുരണകൌ രാജൻ ന്യാസൌ രക്ഷസ്വ മാനദ ।
സംരംസ്യേ ഭവതാ സാകം ശ്ലാഘ്യഃ സ്ത്രീണാം വരഃ സ്മൃതഃ ॥ 21 ॥

ഘൃതം മേ വീര ഭക്ഷ്യം സ്യാന്നേക്ഷേ ത്വാന്യത്ര മൈഥുനാത് ।
വിവാസസം തത്തഥേതി പ്രതിപേദേ മഹാമനാഃ ॥ 22 ॥

അഹോ രൂപമഹോ ഭാവോ നരലോകവിമോഹനം ।
കോ ന സേവേത മനുജോ ദേവീം ത്വാം സ്വയമാഗതാം ॥ 23 ॥

തയാ സ പുരുഷശ്രേഷ്ഠോ രമയന്ത്യാ യഥാർഹതഃ ।
രേമേ സുരവിഹാരേഷു കാമം ചൈത്രരഥാദിഷു ॥ 24 ॥

രമമാണസ്തയാ ദേവ്യാ പദ്മകിഞ്ജൽകഗന്ധയാ ।
തൻമുഖാമോദമുഷിതോ മുമുദേഽഹർഗ്ഗണാൻ ബഹൂൻ ॥ 25 ॥

അപശ്യന്നുർവ്വശീമിന്ദ്രോ ഗന്ധർവ്വാൻ സമചോദയത് ।
ഉർവ്വശീരഹിതം മഹ്യമാസ്ഥാനം നാതിശോഭതേ ॥ 26 ॥

തേ ഉപേത്യ മഹാരാത്രേ തമസി പ്രത്യുപസ്ഥിതേ ।
ഉർവ്വശ്യാ ഉരണൌ ജഹ്രുർന്ന്യസ്തൌ രാജനി ജായയാ ॥ 27 ॥

നിശമ്യാക്രന്ദിതം ദേവീ പുത്രയോർന്നീയമാനയോഃ ।
ഹതാസ്മ്യഹം കുനാഥേന നപുംസാ വീരമാനിനാ ॥ 28 ॥

യദ്വിശ്രംഭാദഹം നഷ്ടാ ഹൃതാപത്യാ ച ദസ്യുഭിഃ ।
യഃ ശേതേ നിശി സന്ത്രസ്തോ യഥാ നാരീ ദിവാ പുമാൻ ॥ 29 ॥

ഇതി വാക്സായകൈർവ്വിദ്ധഃ പ്രതോത്ത്രൈരിവ കുഞ്ജരഃ ।
നിശി നിസ്ത്രിംശമാദായ വിവസ്ത്രോഽഭ്യദ്രവദ്‌ രുഷാ ॥ 30 ॥

തേ വിസൃജ്യോരണൌ തത്ര വ്യദ്യോതന്ത സ്മ വിദ്യുതഃ ।
ആദായ മേഷാവായാന്തം നഗ്നമൈക്ഷത സാ പതിം ॥ 31 ॥

ഐളോഽപി ശയനേ ജായാമപശ്യൻ വിമനാ ഇവ ।
തച്ചിത്തോ വിഹ്വലഃ ശോചൻ ബഭ്രാമോൻമത്തവൻമഹീം ॥ 32 ॥

സ താം വീക്ഷ്യ കുരുക്ഷേത്രേ സരസ്വത്യാം ച തത്സഖീഃ ।
പഞ്ച പ്രഹൃഷ്ടവദനാഃ പ്രാഹ സൂക്തം പുരൂരവാഃ ॥ 33 ॥

അഹോ ജായേ തിഷ്ഠ തിഷ്ഠ ഘോരേ ന ത്യക്തുമർഹസി ।
മാം ത്വമദ്യാപ്യനിർവൃത്യ വചാംസി കൃണവാവഹൈ ॥ 34 ॥

സുദേഹോഽയം പതത്യത്ര ദേവി ദൂരം ഹൃതസ്ത്വയാ ।
ഖാദന്ത്യേനം വൃകാ ഗൃധ്രാസ്ത്വത്പ്രസാദസ്യ നാസ്പദം ॥ 35 ॥

ഉർവ്വശ്യുവാച

മാ മൃഥാഃ പുരുഷോഽസി ത്വം മാ സ്മ ത്വാദ്യുർവൃകാ ഇമേ ।
ക്വാപി സഖ്യം ന വൈ സ്ത്രീണാം വൃകാണാം ഹൃദയം യഥാ ॥ 36 ॥

സ്ത്രിയോ ഹ്യകരുണാഃ ക്രൂരാ ദുർമ്മർഷാഃ പ്രിയസാഹസാഃ ।
ഘ്നന്ത്യൽപാർത്ഥേഽപി വിശ്രബ്ധം പതിം ഭ്രാതരമപ്യുത ॥ 37 ॥

വിധായാളീകവിശ്രംഭമജ്ഞേഷു ത്യക്തസൌഹൃദാഃ ।
നവം നവമഭീപ്സന്ത്യഃ പുംശ്ചല്യഃ സ്വൈരവൃത്തയഃ ॥ 38 ॥

സംവത്സരാന്തേ ഹി ഭവാനേകരാത്രം മയേശ്വര ।
വത്സ്യത്യപത്യാനി ച തേ ഭവിഷ്യന്ത്യപരാണി ഭോഃ ॥ 39 ॥

അന്തർവ്വത്നീമുപാലക്ഷ്യ ദേവീം സ പ്രയയൌ പുരം ।
പുനസ്തത്ര ഗതോഽബ്ദാന്തേ ഉർവ്വശീം വീരമാതരം ॥ 40 ॥

ഉപലഭ്യ മുദാ യുക്തഃ സമുവാസ തയാ നിശാം ।
അഥൈനമുർവ്വശീ പ്രാഹ കൃപണം വിരഹാതുരം ॥ 41 ॥

ഗന്ധർവ്വാനുപധാവേമാംസ്തുഭ്യം ദാസ്യന്തി മാമിതി ।
തസ്യ സംസ്തുവതസ്തുഷ്ടാ അഗ്നിസ്ഥാലീം ദദുർന്നൃപ ।
ഉർവ്വശീം മന്യമാനസ്താം സോഽബുധ്യത ചരൻ വനേ ॥ 42 ॥

സ്ഥാലീം ന്യസ്യ വനേ ഗത്വാ ഗൃഹാനാധ്യായതോ നിശി ।
ത്രേതായാം സംപ്രവൃത്തായാം മനസി ത്രയ്യവർത്തത ॥ 43 ॥

സ്ഥാലീസ്ഥാനം ഗതോഽശ്വത്ഥം ശമീഗർഭം വിലക്ഷ്യ സഃ ।
തേന ദ്വേ അരണീ കൃത്വാ ഉർവ്വശീലോകകാമ്യയാ ॥ 44 ॥

ഉർവ്വശീം മന്ത്രതോ ധ്യായന്നധരാരണിമുത്തരാം ।
ആത്മാനമുഭയോർമ്മധ്യേ യത്തത്പ്രവ്രജനം പ്രഭുഃ ॥ 45 ॥

തസ്യ നിർമ്മന്ഥനാജ്ജാതോ ജാതവേദാ വിഭാവസുഃ ।
ത്രയ്യാ സ വിദ്യയാ രാജ്ഞാ പുത്രത്വേ കൽപിതസ്ത്രിവൃത് ॥ 46 ॥

തേനായജത യജ്ഞേശം ഭഗവന്തമധോക്ഷജം ।
ഉർവ്വശീലോകമന്വിച്ഛൻ സർവ്വദേവമയം ഹരിം ॥ 47 ॥

ഏക ഏവ പുരാ വേദഃ പ്രണവഃ സർവ്വവാങ്മയഃ ।
ദേവോ നാരായണോ നാന്യ ഏകോഽഗ്നിർവ്വർണ്ണ ഏവ ച ॥ 48 ॥

പുരൂരവസ ഏവാസീത്ത്രയീ ത്രേതാമുഖേ നൃപ ।
അഗ്നിനാ പ്രജയാ രാജാ ലോകം ഗാന്ധർവ്വമേയിവാൻ ॥ 49 ॥