ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 15

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / പഞ്ചമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 5) / അദ്ധ്യായം 15

തിരുത്തുക


ശ്രീശുക ഉവാച

ഭരതസ്യാത്മജഃ സുമതിർന്നാമാഭിഹിതോ യമു ഹ വാവ കേചിത്പാഖണ്ഡിന ഋഷഭപദവീമനുവർത്തമാനം ചാനാര്യാ അവേദസമാമ്‌നാതാം ദേവതാം സ്വമനീഷയാ പാപീയസ്യാ കലൌ കൽപയിഷ്യന്തി ॥ 1 ॥

തസ്മാദ് വൃദ്ധസേനായാം ദേവതാജിന്നാമ പുത്രോഽഭവത് ॥ 2 ॥

അഥാസുര്യാം തത്തനയോ ദേവദ്യുമ്‌നസ്തതോ ധേനുമത്യാം സുതഃ പരമേഷ്ഠീ തസ്യ സുവർച്ചലായാം പ്രതീഹ ഉപജാതഃ ॥ 3 ॥

യ ആത്മവിദ്യാമാഖ്യായ സ്വയം സംശുദ്ധോ മഹാപുരുഷമനുസസ്മാര ॥ 4 ॥

പ്രതീഹാത്സുവർച്ചലായാം പ്രതിഹർത്രാദയസ്ത്രയ ആസന്നിജ്യാകോവിദാഃ സൂനവഃ പ്രതിഹർത്തുഃ സ്തുത്യാമജഭൂമാനാവജനിഷാതാം ॥ 5 ॥

ഭൂമ്‌ന ഋഷികുല്യായാമുദ്ഗീഥസ്തതഃ പ്രസ്താവോ ദേവകുല്യായാം പ്രസ്താവാന്നിയുത്സായാം ഹൃദയജ ആസീദ് വിഭുർവ്വിഭോ രത്യാം ച പൃഥുഷേണസ്തസ്മാന്നക്ത ആകൂത്യാം ജജ്ഞേ നക്താദ് ദ്രുതിപുത്രോ ഗയോ രാജർഷിപ്രവര ഉദാരശ്രവാ അജായത । സാക്ഷാദ്ഭഗവതോ വിഷ്ണോർജ്ജഗദ് രിരക്ഷിഷയാ ഗൃഹീതസത്ത്വസ്യ കലാത്മവത്ത്വാദി ലക്ഷണേന മഹാപുരുഷതാം പ്രാപ്തഃ ॥ 6 ॥

സ വൈ സ്വധർമ്മേണ പ്രജാപാലനപോഷണപ്രീണനോപലാലനാനുശാസനലക്ഷണേനേജ്യാദിനാ ച ഭഗവതി മഹാപുരുഷേ പരാവരേ ബ്രഹ്മണി സർവ്വാത്മനാർപ്പിതപരമാർത്ഥലക്ഷണേന ബ്രഹ്മവിച്ചരണാനുസേവയാപാദിതഭഗവദ്ഭക്തിയോഗേന ചാഭീക്ഷ്ണശഃ പരിഭാവിതാതിശുദ്ധമതിരുപരതാനാത്മ്യ ആത്മനി സ്വയമുപലഭ്യമാനബ്രഹ്മാത്മാനുഭവോഽപി നിരഭിമാന ഏവാവനിമജൂഗുപത് ॥ 7 ॥

തസ്യേമാം ഗാഥാം പാണ്ഡവേയ പുരാവിദ ഉപഗായന്തി ॥ 8 ॥

     ഗയം നൃപഃ കഃ പ്രതിയാതി കർമ്മഭിർ-
          യജ്വാഭിമാനീ ബഹുവിദ്ധർമ്മഗോപ്താ ।
     സമാഗതശ്രീഃ സദസസ്പതിഃ സതാം
          സത്സേവകോഽന്യോ ഭഗവത്കലാമൃതേ ॥ 9 ॥

     യമഭ്യഷിഞ്ചൻ പരയാ മുദാ സതീഃ
          സത്യാശിഷോ ദക്ഷകന്യാഃ സരിദ്ഭിഃ ।
     യസ്യ പ്രജാനാം ദുദുഹേ ധരാശിഷോ
          നിരാശിഷോ ഗുണവത്സസ്നുതോധാഃ ॥ 10 ॥

     ഛന്ദാംസ്യകാമസ്യ ച യസ്യ കാമാൻ
          ദുദൂഹുരാജഹ്രുരഥോ ബലിം നൃപാഃ ।
     പ്രത്യഞ്ചിതാ യുധി ധർമ്മേണ വിപ്രാ
          യദാശിഷാം ഷഷ്ഠമംശം പരേത്യ ॥ 11 ॥

     യസ്യാധ്വരേ ഭഗവാനധ്വരാത്മാ
          മഘോനി മാദ്യത്യുരുസോമപീഥേ ।
     ശ്രദ്ധാ വിശുദ്ധാചലഭക്തിയോഗ-
          സമർപ്പിതേജ്യാഫലമാജഹാര ॥ 12 ॥

     യത്പ്രീണനാദ്ബർഹിഷി ദേവതിര്യങ്-
          മനുഷ്യവീരുത്തൃണമാവിരിഞ്ചാത് ।
     പ്രീയേത സദ്യഃ സ ഹ വിശ്വജീവഃ
          പ്രീതഃ സ്വയം പ്രീതിമഗാദ്ഗയസ്യ ॥ 13 ॥

ഗയാദ്ഗയന്ത്യാം ചിത്രരഥഃ സുഗതിരവരോധന ഇതി ത്രയഃ പുത്രാ ബഭൂവുശ്ചിത്രരഥാദൂർണ്ണായാം സമ്രാഡജനിഷ്ട ॥ 14 ॥

തത ഉത്കലായാം മരീചിർമ്മരീചേർബ്ബിന്ദുമത്യാം ബിന്ദുമാനുദപദ്യത തസ്മാത്സരഘായാം മധുർന്നാമാഭവൻമധോഃ സുമനസി വീരവ്രതസ്തതോ ഭോജായാം മന്ഥുപ്രമന്ഥൂ ജജ്ഞാതേ മന്ഥോഃ സത്യായാം ഭൌവനസ്തതോ ദൂഷണായാം ത്വഷ്ടാജനിഷ്ട ത്വഷ്ടുർവ്വിരോചനായാം വിരജോ വിരജസ്യ ശതജിത്പ്രവരം പുത്രശതം കന്യാ ച വിഷൂച്യാം കില ജാതം ॥ 15 ॥

തത്രായം ശ്ലോകഃ -

പ്രൈയവ്രതം വംശമിമം വിരജശ്ചരമോദ്ഭവഃ ।
അകരോദത്യലം കീർത്ത്യാ വിഷ്ണുഃ സുരഗണം യഥാ ॥ 16 ॥