ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 10

← സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 9

സ്കന്ധം 6 : അദ്ധ്യായം 11 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / ഷഷ്ഠഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 6) / അദ്ധ്യായം 10

ശ്രീശുക ഉവാച

ഇന്ദ്രമേവം സമാദിശ്യ ഭഗവാൻ വിശ്വഭാവനഃ ।
പശ്യതാമനിമേഷാണാം തത്രൈവാന്തർദ്ദധേ ഹരിഃ ॥ 1 ॥

തഥാഭിയാചിതോ ദേവൈരൃഷിരാഥർവ്വണോ മഹാൻ ।
മോദമാന ഉവാചേദം പ്രഹസന്നിവ ഭാരത ॥ 2 ॥

അപി വൃന്ദാരകാ യൂയം ന ജാനീഥ ശരീരിണാം ।
സംസ്ഥായാം യസ്ത്വഭിദ്രോഹോ ദുഃസഹശ്ചേതനാപഹഃ ॥ 3 ॥

ജിജീവിഷൂണാം ജീവാനാമാത്മാ പ്രേഷ്ഠ ഇഹേപ്സിതഃ ।
ക ഉത്സഹേത തം ദാതും ഭിക്ഷമാണായ വിഷ്ണവേ ॥ 4 ॥

ദേവാ ഊചുഃ

കിം നു തദ്ദുസ്ത്യജം ബ്രഹ്മൻ പുംസാം ഭൂതാനുകമ്പിനാം ।
ഭവദ്വിധാനാം മഹതാം പുണ്യശ്ലോകേഡ്യകർമ്മണാം ॥ 5 ॥

ന നു സ്വാർത്ഥപരോ ലോകോ ന വേദ പരസങ്കടം ।
യദി വേദ ന യാചേത നേതി നാഹ യദീശ്വരഃ ॥ 6 ॥

ഋഷിരുവാച

ധർമ്മം വഃ ശ്രോതുകാമേന യൂയം മേ പ്രത്യുദാഹൃതാഃ ।
ഏഷ വഃ പ്രിയമാത്മാനം ത്യജന്തം സന്ത്യജാമ്യഹം ॥ 7 ॥

യോഽധ്രുവേണാത്മനാ നാഥാ ന ധർമ്മം ന യശഃ പുമാൻ ।
ഈഹേത ഭൂതദയയാ സ ശോച്യഃ സ്ഥാവരൈരപി ॥ 8 ॥

ഏതാവാനവ്യയോ ധർമ്മഃ പുണ്യശ്ലോകൈരുപാസിതഃ ।
യോ ഭൂതശോകഹർഷാഭ്യാമാത്മാ ശോചതി ഹൃഷ്യതി ॥ 9 ॥

അഹോ ദൈന്യമഹോ കഷ്ടം പാരക്യൈഃ ക്ഷണഭംഗുരൈഃ ।
യന്നോപകുര്യാദസ്വാർത്ഥൈർമ്മർത്ത്യഃ സ്വജ്ഞാതിവിഗ്രഹൈഃ ॥ 10 ॥

ശ്രീശുക ഉവാച

ഏവം കൃതവ്യവസിതോ ദധ്യങ്ങാഥർവ്വണസ്തനും ।
പരേ ഭഗവതി ബ്രഹ്മണ്യാത്മാനം സന്നയൻ ജഹൌ ॥ 11 ॥

യതാക്ഷാസുമനോബുദ്ധിസ്തത്ത്വദൃഗ് ധ്വസ്തബന്ധനഃ ।
ആസ്ഥിതഃ പരമം യോഗം ന ദേഹം ബുബുധേ ഗതം ॥ 12 ॥

അഥേന്ദ്രോ വജ്രമുദ്യമ്യ നിർമ്മിതം വിശ്വകർമ്മണാ ।
മുനേഃ ശുക്തിഭിരുത്സിക്തോ ഭഗവത്തേജസാന്വിതഃ ॥ 13 ॥

വൃതോ ദേവഗണൈഃ സർവ്വൈർഗ്ഗജേന്ദ്രോപര്യശോഭത ।
സ്തൂയമാനോ മുനിഗണൈസ്ത്രൈലോക്യം ഹർഷയന്നിവ ॥ 14 ॥

വൃത്രമഭ്യദ്രവച്ഛത്രുമസുരാനീകയൂഥപൈഃ ।
പര്യസ്തമോജസാ രാജൻ ക്രുദ്ധോ രുദ്ര ഇവാന്തകം ॥ 15 ॥

തതഃ സുരാണാമസുരൈ രണഃ പരമദാരുണഃ ।
ത്രേതാമുഖേ നർമ്മദായാമഭവത്പ്രഥമേ യുഗേ ॥ 16 ॥

രുദ്രൈർവ്വസുഭിരാദിത്യൈരശ്വിഭ്യാം പിതൃവഹ്നിഭിഃ ।
മരുദ്ഭിരൃഭുഭിഃ സാധ്യൈർവ്വിശ്വേദേവൈർമ്മുരുത്പതിം ॥ 17 ॥

ദൃഷ്ട്വാ വജ്രധരം ശക്രം രോചമാനം സ്വയാ ശ്രിയാ ।
നാമൃഷ്യന്നസുരാ രാജൻ മൃധേ വൃത്രപുരഃസരാഃ ॥ 18 ॥

നമുചിഃ ശംബരോഽനർവ്വാ ദ്വിമൂർദ്ധാ ഋഷഭോഽസുരഃ ।
ഹയഗ്രീവഃ ശങ്കുശിരാ വിപ്രചിത്തിരയോമുഖഃ ॥ 19 ॥

പുലോമാ വൃഷപർവ്വാ ച പ്രഹേതിർഹേതിരുൽക്കലഃ ।
ദൈതേയാ ദാനവാ യക്ഷാ രക്ഷാംസി ച സഹസ്രശഃ ॥ 20 ॥

സുമാലിമാലിപ്രമുഖാഃ കാർത്തസ്വരപരിച്ഛദാഃ ।
പ്രതിഷിധ്യേന്ദ്രസേനാഗ്രം മൃത്യോരപി ദുരാസദം ॥ 21 ॥

അഭ്യർദ്ദയന്നസംഭ്രാന്താഃ സിംഹനാദേന ദുർമ്മദാഃ ।
ഗദാഭിഃ പരിഘൈർബ്ബാണൈഃ പ്രാസമുദ്ഗരതോമരൈഃ ॥ 22 ॥

ശൂലൈഃ പരശ്വധൈഃ ഖഡ്ഗൈഃ ശതഘ്നീഭിർഭുശുണ്ഡിഭിഃ ।
സർവ്വതോഽവാകിരൻ ശസ്ത്രൈരസ്ത്രൈശ്ച വിബുധർഷഭാൻ ॥ 23 ॥

ന തേഽദൃശ്യന്ത സംഛന്നാഃ ശരജാലൈഃ സമന്തതഃ ।
പുംഖാനുപുംഖപതിതൈർജ്ജ്യോതീംഷീവ നഭോഘനൈഃ ॥ 24 ॥

ന തേ ശസ്ത്രാസ്ത്രവർഷൌഘാ ഹ്യാസേദുഃ സുരസൈനികാൻ ।
ഛിന്നാഃ സിദ്ധപഥേ ദേവൈർല്ലഘുഹസ്തൈഃ സഹസ്രധാ ॥ 25 ॥

അഥ ക്ഷീണാസ്ത്രശസ്ത്രൌഘാ ഗിരിശൃംഗദ്രുമോപലൈഃ ।
അഭ്യവർഷൻ സുരബലം ചിച്ഛിദുസ്താംശ്ച പൂർവ്വവത് ॥ 26 ॥

     താനക്ഷതാൻ സ്വസ്തിമതോ നിശാമ്യ
          ശസ്ത്രാസ്ത്രപൂഗൈരഥ വൃത്രനാഥാഃ ।
     ദ്രുമൈർദൃഷദ്ഭിർവ്വിവിധാദ്രിശൃംഗൈ-
          രവിക്ഷതാംസ്തത്രസുരിന്ദ്രസൈനികാൻ ॥ 27 ॥

     സർവ്വേ പ്രയാസാ അഭവൻ വിമോഘാഃ
          കൃതാഃ കൃതാ ദേവഗണേഷു ദൈത്യൈഃ ।
     കൃഷ്ണാനുകൂലേഷു യഥാ മഹത്സു
          ക്ഷുദ്രൈഃ പ്രയുക്താ രുശതീ രൂക്ഷവാചഃ ॥ 28 ॥

     തേ സ്വപ്രയാസം വിതഥം നിരീക്ഷ്യ
          ഹരാവഭക്താ ഹതയുദ്ധദർപ്പാഃ ।
     പലായനായാജിമുഖേ വിസൃജ്യ
          പതിം മനസ്തേ ദധുരാത്തസാരാഃ ॥ 29 ॥

     വൃത്രോഽസുരാംസ്താനനുഗാൻ മനസ്വീ
          പ്രധാവതഃ പ്രേക്ഷ്യ ബഭാഷ ഏതത് ।
     പലായിതം പ്രേക്ഷ്യ ബലം ച ഭഗ്നം
          ഭയേന തീവ്രേണ വിഹസ്യ വീരഃ ॥ 30 ॥

     കാലോപപന്നാം രുചിരാം മനസ്വിനാം
          ഉവാച വാചം പുരുഷപ്രവീരഃ ।
     ഹേ വിപ്രചിത്തേ നമുചേ പുലോമൻ
          മയാനർവ്വൻ ശംബര മേ ശൃണുധ്വം ॥ 31 ॥

     ജാതസ്യ മൃത്യുർധ്രുവ ഏവ സർവ്വതഃ
          പ്രതിക്രിയാ യസ്യ ന ചേഹ കൢപ്താ ।
     ലോകോ യശശ്ചാഥ തതോ യദി ഹ്യമും
          കോ നാമ മൃത്യും ന വൃണീത യുക്തം ॥ 32 ॥

     ദ്വൌ സമ്മതാവിഹ മൃത്യൂ ദുരാപൌ
          യദ്ബ്രഹ്മസന്ധാരണയാ ജിതാസുഃ ।
     കളേബരം യോഗരതോ വിജഹ്യാദ്-
          യദഗ്രണീർവ്വിരശയേഽനിവൃത്തഃ ॥ 33 ॥