ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / സപ്തമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 7) / അദ്ധ്യായം 6

← സ്കന്ധം 7 : അദ്ധ്യായം 5

സ്കന്ധം 7 : അദ്ധ്യായം 7 →

ശ്രീമദ് ഭാഗവതം (മൂലം) / സപ്തമഃ സ്കന്ധഃ (സ്കന്ധം 7) / അദ്ധ്യായം 6

പ്രഹ്ളാദ ഉവാച

കൌമാര ആചരേത്പ്രാജ്ഞോ ധർമ്മാൻ ഭാഗവതാനിഹ ।
ദുർല്ലഭം മാനുഷം ജൻമ തദപ്യധ്രുവമർത്ഥദം ॥ 1 ॥

യഥാ ഹി പുരുഷസ്യേഹ വിഷ്ണോഃ പാദോപസർപ്പണം ।
യദേഷ സർവ്വഭൂതാനാം പ്രിയ ആത്മേശ്വരഃ സുഹൃത് ॥ 2 ॥

സുഖമൈന്ദ്രിയകം ദൈത്യാ ദേഹയോഗേന ദേഹിനാം ।
സർവ്വത്ര ലഭ്യതേ ദൈവാദ് യഥാ ദുഃഖമയത്നതഃ ॥ 3 ॥

തത്പ്രയാസോ ന കർത്തവ്യോ യത ആയുർവ്യയഃ പരം ।
ന തഥാ വിന്ദതേ ക്ഷേമം മുകുന്ദചരണാംബുജം ॥ 4 ॥

തതോ യതേത കുശലഃ ക്ഷേമായ ഭയമാശ്രിതഃ ।
ശരീരം പൌരുഷം യാവന്ന വിപദ്യേത പുഷ്കലം ॥ 5 ॥

പുംസോ വർഷശതം ഹ്യായുസ്തദർദ്ധം ചാജിതാത്മനഃ ।
നിഷ്ഫലം യദസൌ രാത്ര്യാം ശേതേഽന്ധം പ്രാപിതസ്തമഃ ॥ 6 ॥

മുഗ്ദ്ധസ്യ ബാല്യേ കൌമാരേ ക്രീഡതോ യാതി വിംശതിഃ ।
ജരയാ ഗ്രസ്തദേഹസ്യ യാത്യകൽപസ്യ വിംശതിഃ ॥ 7 ॥

ദുരാപൂരേണ കാമേന മോഹേന ച ബലീയസാ ।
ശേഷം ഗൃഹേഷു സക്തസ്യ പ്രമത്തസ്യാപയാതി ഹി ॥ 8 ॥

കോ ഗൃഹേഷു പുമാൻ സക്തമാത്മാനമജിതേന്ദ്രിയഃ ।
സ്നേഹപാശൈർദൃഢൈർബ്ബദ്ധമുത്സഹേത വിമോചിതും ॥ 9 ॥

കോ ന്വർത്ഥതൃഷ്ണാം വിസൃജേത്പ്രാണേഭ്യോഽപി യ ഈപ്സിതഃ ।
യം ക്രീണാത്യസുഭിഃ പ്രേഷ്ഠൈസ്തസ്കരഃ സേവകോ വണിക് ॥ 10 ॥

     കഥം പ്രിയായാ അനുകമ്പിതായാഃ
          സംഗം രഹസ്യം രുചിരാംശ്ച മന്ത്രാൻ ।
     സുഹൃത്‌സു ച സ്നേഹസിതഃ ശിശൂനാം
          കളാക്ഷരാണാമനുരക്തചിത്തഃ ॥ 11 ॥

     പുത്രാൻ സ്മരംസ്താ ദുഹിതൄർഹൃദയ്യാ
          ഭ്രാതൄൻ സ്വസൄർവാ പിതരൌ ച ദീനൌ ।
     ഗൃഹാൻ മനോജ്ഞോരുപരിച്ഛദാംശ്ച
          വൃത്തീശ്ച കുല്യാഃ പശുഭൃത്യവർഗ്ഗാൻ ॥ 12 ॥

     ത്യജേത കോശസ്കൃദിവേഹമാനഃ
          കർമ്മാണി ലോഭാദവിതൃപ്തകാമഃ ।
     ഔപസ്ഥ്യജൈഹ്വ്യം ബഹു മന്യമാനഃ
          കഥം വിരജ്യേത ദുരന്തമോഹഃ ॥ 13 ॥

     കുടുംബപോഷായ വിയന്നിജായുർ
          ന്ന ബുധ്യതേഽർത്ഥം വിഹതം പ്രമത്തഃ ।
     സർവ്വത്ര താപത്രയദുഃഖിതാത്മാ
          നിർവ്വിദ്യതേ ന സ്വകുടുംബരാമഃ ॥ 14 ॥

     വിത്തേഷു നിത്യാഭിനിവിഷ്ടചേതാ
          വിദ്വാംശ്ച ദോഷം പരവിത്തഹർത്തുഃ ।
     പ്രേത്യേഹ ചാഥാപ്യജിതേന്ദ്രിയസ്ത-
          ദശാന്തകാമോ ഹരതേ കുടുംബീ ॥ 15 ॥

     വിദ്വാനപീത്ഥം ദനുജാഃ കുടുംബം
          പുഷ്ണൻ സ്വലോകായ ന കൽപതേ വൈ ।
     യഃ സ്വീയപാരക്യവിഭിന്നഭാവ-
          സ്തമഃ പ്രപദ്യേത യഥാ വിമൂഢഃ ॥ 16 ॥

     യതോ ന കശ്ചിത്ക്വ ച കുത്രചിദ് വാ
          ദീനഃ സ്വമാത്മാനമലം സമർത്ഥഃ ।
     വിമോചിതും കാമദൃശാം വിഹാര-
          ക്രീഡാമൃഗോ യന്നിഗഡോ വിസർഗ്ഗഃ ॥ 17 ॥

     തതോ വിദൂരാത്പരിഹൃത്യ ദൈത്യാ
          ദൈത്യേഷു സംഗം വിഷയാത്മകേഷു ।
     ഉപേത നാരായണമാദിദേവം
          സ മുക്തസംഗൈരിഷിതോഽപവർഗ്ഗഃ ॥ 18 ॥

ന ഹ്യച്യുതം പ്രീണയതോ ബഹ്വായാസോഽസുരാത്മജാഃ ।
ആത്മത്വാത് സർവഭൂതാനാം സിദ്ധത്വാദിഹ സർവ്വതഃ ॥ 19 ॥

പരാവരേഷു ഭൂതേഷു ബ്രഹ്മാന്തസ്ഥാവരാദിഷു ।
ഭൌതികേഷു വികാരേഷു ഭൂതേഷ്വഥ മഹത്‌സു ച ॥ 20 ॥

ഗുണേഷു ഗുണസാമ്യേ ച ഗുണവ്യതികരേ തഥാ ।
ഏക ഏവ പരോ ഹ്യാത്മാ ഭഗവാനീശ്വരോഽവ്യയഃ ॥ 21 ॥

പ്രത്യഗാത്മസ്വരൂപേണ ദൃശ്യരൂപേണ ച സ്വയം ।
വ്യാപ്യവ്യാപകനിർദ്ദേശ്യോ ഹ്യനിർദ്ദേശ്യോഽവികൽപിതഃ ॥ 22 ॥

കേവലാനുഭവാനന്ദസ്വരൂപഃ പരമേശ്വരഃ ।
മായയാന്തർഹിതൈശ്വര്യ ഈയതേ ഗുണസർഗ്ഗയാ ॥ 23 ॥

തസ്മാത് സർവ്വേഷു ഭൂതേഷു ദയാം കുരുത സൌഹൃദം ।
ആസുരം ഭാവമുൻമുച്യ യയാ തുഷ്യത്യധോക്ഷജഃ ॥ 24 ॥

     തുഷ്ടേ ച തത്ര കിമലഭ്യമനന്ത ആദ്യേ
          കിം തൈർഗ്ഗുണവ്യതികരാദിഹ യേ സ്വസിദ്ധാഃ ।
     ധർമ്മാദയഃ കിമഗുണേന ച കാങ്ക്ഷിതേന
          സാരംജുഷാം ചരണയോരുപഗായതാം നഃ ॥ 25 ॥

     ധർമ്മാർത്ഥകാമ ഇതി യോഽഭിഹിതസ്ത്രിവർഗ്ഗ
          ഈക്ഷാ ത്രയീ നയദമൌ വിവിധാ ച വാർത്താ ।
     മന്യേ തദേതദഖിലം നിഗമസ്യ സത്യം
          സ്വാത്മാർപ്പണം സ്വസുഹൃദഃ പരമസ്യ പുംസഃ ॥ 26 ॥

     ജ്ഞാനം തദേതദമലം ദുരവാപമാഹ
          നാരായണോ നരസഖഃ കില നാരദായ ।
     ഏകാന്തിനാം ഭഗവതസ്തദകിഞ്ചനാനാം
          പാദാരവിന്ദരജസാഽഽപ്ലുതദേഹിനാം സ്യാത് ॥ 27 ॥

ശ്രുതമേതൻമയാ പൂർവ്വം ജ്ഞാനം വിജ്ഞാനസംയുതം ।
ധർമ്മം ഭാഗവതം ശുദ്ധം നാരദാദ്ദേവദർശനാത് ॥ 28 ॥

ദൈത്യപുത്രാ ഊചുഃ

പ്രഹ്ളാദ ത്വം വയം ചാപി നർത്തേഽന്യം വിദ്മഹേ ഗുരും ।
ഏതാഭ്യാം ഗുരുപുത്രാഭ്യാം ബാലാനാമപി ഹീശ്വരൌ ॥ 29 ॥

ബാലസ്യാന്തഃപുരസ്ഥസ്യ മഹത്സംഗോ ദുരന്വയഃ ।
ഛിന്ധി നഃ സംശയം സൗമ്യ സ്യാച്ചേദ്വിശ്രംഭകാരണം ॥ 30 ॥