ക്രിസ്ത സഭാചരിത്രം/അഞ്ചാമത്കാലം

←നാലാമത്കാലം

ക്രിസ്ത സഭാചരിത്രം രചന:ഹെർമൻ ഗുണ്ടർട്ട് അഞ്ചാമത്കാലം

സഭാചരിത്രാനുക്രമണിക→

[ 373 ] ഞ്ച്ബാസൽസംഘങ്ങളിൽരൊമാസനത്തിന്നുപ്രതികൂലമായികല്പി
ച്ചുകിടക്കുന്നവെപ്പുകളെതള്ളിച്ചുഇനിഗുണീകരണംവരികയില്ലമടിശ്ശീ൧൫൧൭
ലെക്കുംസ്വസ്ഥതെക്കുംഒരുനാളുംമുട്ടുണ്ടാകയുംഇല്ലഎന്നുനിശ്ചയിച്ചു
പൊയആണ്ടിൽതന്നെദൈവംമെല്ലെവട്ടംകൂട്ടിഇരുന്നമഹാപുതുക്കം
ഇടിപൊലെകെൾ്പാറായ്‌വന്നു–

അഞ്ചാംകാലം

ലുഥർമുതൽഇന്നുവരെയും(൧൫൧൭–൧൮൪൮)

൧.,സഭാഗുണീകരണത്തിന്റെആയുസ്സ(൧൭൧൭–൧൬൫൦)

ദെവസഭമനുഷ്യകല്പിതങ്ങളാൽനന്നഉഴന്നുപൊയാറെഗുണമാ
യമാറ്റംഉദിച്ചുഎങ്കിലുംഎല്ലാടവുംഅല്ലകിഴക്കെസഭഉണക്കുമരം
പൊലെനിന്നുപൊയിപടഞ്ഞാറിൽമാനുഷാകിട്ടത്തൊടുംകൂടദിവ്യജീ
വനുംശെഷിച്ചിരിക്കെഅവരിലുംലത്തീനർമുതലായതെക്കെജാതി
കൾഅല്ലവടക്കർതന്നെഗുണീകരണത്തിന്നുവിശെഷപാത്രമായ്‌വന്നു–
ആയതിന്റെഉല്പത്തിചുരുക്കുപറയാം–

സ്കൊലസ്ത്യർക്രമത്താലെ൭വാക്ചിഹ്നങ്ങളെസങ്കല്പിച്ചതിൽതിരു
വത്താഴംപ്രധാനമായി–അതിൽഅപ്പമാറ്റംകല്പിച്ചനാൾമുതൽ
(൧൨൧൫)പട്ടക്കാർദൈവത്തെഉണ്ടാക്കുന്നവരുംഅനുതാപികളുടെ
പാപത്തെഇല്ലാതാക്കുന്നവരുംചത്തവരുടെനരകവെദനകളെഅ
കറ്റുന്നവരുംആയ്ചമഞ്ഞുസഭയിൽഅസഹ്യമായകൎത്തൃത്വത്തെ
നടത്തിസാധുക്കളെമുഴുവനുംകാല്ക്കീഴാക്കിഇരുന്നു–ഗുണീകരണത്തി
ങ്കലെദാഹംപലരിലുംവ്യാപിച്ചുമുഴുത്തപ്പൊൾആവകക്കാരിലുംജ [ 374 ] ഡസ്വാതന്ത്ര്യവുംലൊ കവിദ്യയും വിചാരിക്കുന്നവർഅധികംആയി—
അപ്രകാരംഉള്ളവൎക്കകൎദ്ദിനാലരുംപാപ്പാവുംആവാൻവിരൊധംഎ
തുംഇല്ല— വെദപ്രകാരംദൈവത്തെസെവിപ്പാനുള്ളസ്വാതന്ത്ര്യം
മാത്രംദിവസെനചുരുങ്ങിപൊയി—

൧൮൪൩ {ജന} അപ്പൊൾസഹ്സനാട്ടിൽഔഗുസ്തീന്യസന്യാസിയായലുഥർമുമ്പെത
പസ്സുമുതലായക്രിയകളാൽപാപമുക്തിയെസമ്പാദിപ്പാൻവളരെശ്ര
മിച്ചുംപ്രാൎത്ഥിച്ചുംപൊരുതുകൊണ്ടുഎങ്കിലുംപാപംവിടുന്നില്ലഎന്നുക
ണ്ടുഎറിയകാലംതീവ്രവെദനപിടിച്ചിരുന്നപ്പൊൾജീവപ്രദമായദെ
വനീതിവിശ്വാസത്താലെവരുന്നപ്രകാരംവെദവായനയാലുംഔഗു
സ്തീന്റെവ്യാഖ്യാനങ്ങളാലുംഅറിഞ്ഞുക്രമത്താലെആശ്വാസംലഭി
ക്കയുംചെയ്തു— ഔഗുസ്തീന്യമഠങ്ങൾ്ക്കമെല്നൊക്കിയായസ്തൌവിച്ച്അ
വന്റെഗുണാധിക്യംഅറിഞ്ഞുവിത്തമ്പൎക്കഎന്നസഹ്സവിദ്യാലയ
൧൫൦൮ ത്തിൽപണ്ഡിതനാവാൻസംഗതിവരുത്തിയപ്പൊൾ രൊമയെയും
അവൻചെന്നുകണ്ടുസഭാദൂഷ്യങ്ങളെഗ്രഹിച്ചുമടങ്ങിവന്നുമാനുഷ
ത്തെതള്ളിദെവവചനത്തെപഠിപ്പിക്കയുംചെയ്തു— കല്പനചൊദിപ്പതു
വിശ്വാസത്താൽലഭിക്കുന്നുഎന്നഔഗുസ്തീന്റെവാക്കുസകലത്തിലും
പ്രമാണമാക്കിയപ്പൊൾശിഷ്യന്മാർ പലരുംസ്കൊലസ്ത്യന്യായങ്ങളെത
ള്ളിവെദത്തെശ്രദ്ധിച്ചുപൊന്നു—

൧൫൧൭ അപ്പൊൾലെയൊപാപ്പാഅളവില്ലാത്തചെലവിന്നുമുട്ടുണ്ടാകയാൽ
കെഫാപള്ളിയുടെനിൎമ്മാണത്തിന്നുംതുൎക്കപടെക്കുംഎന്നുചൊല്ലിസക
ലരാജ്യങ്ങളിലുംപാപമൊചനപത്രികകളെവില്പിപ്പാൻതുടങ്ങി— ശെഷം
രാജ്യക്കാർവിരൊധിച്ചാറെദുഷിച്ചവരിൽഐക്യംപൊരായ്കയാൽ [ 375 ] ചിലൎക്ക അനിഷ്ടവുംചിലൎക്കഇഷ്ടവും ആയിമയിഞ്ചിലെമെലദ്ധ്യ
ൻആകുത്തകഎടുത്തുദീത്തൽ എന്നദൊമിനിക്കാനനെവെ
ലെക്കാക്കിദുയിച്ചൎക്കഅനുതാപംകൂടാതെഅതാതവിലെക്കുപാപ
ക്ഷമാധാരങ്ങളെനരകത്തിന്റെപ്രത്യൌഷധംഎന്നുപ്രശംസിച്ചു
വില്പിക്കയുംചെയ്തു— അപ്പൊൾലുഥർതന്റെപള്ളിയിൽവരുന്നവ
ൎക്കമാനസാന്തരംവെണ്ടാതെആയപ്രകാരംകണ്ടുപണംകൊടുത്താ
ൽഒരുപാപവുംതീരുകയില്ലഎന്നുപ്രസംഗിച്ചതല്ലാതെപാപംക്ഷ
മിപ്പാൻമനുഷ്യരാൽ കഴികയില്ല അനുതപിക്കുന്നവൎക്കുദെവക
രുണയാൽക്ഷമലഭിക്കെഉള്ളുഎന്നുംമറ്റും ൯൫ വാക്യങ്ങളെഎഴു
തിതാൻതൎക്കിച്ചുരക്ഷിപ്പാൻകൈഎറ്റുആകടലാസ്സപള്ളിവാതുക്ക
ൽപതിക്കയും ചെയ്തു— ൧൫൧൭ {അക്ത൩൧}

ആയത്അനെകർവായിച്ചുഎങ്ങുംപരസ്യമാക്കിയാറെപലനാടുകളി
ലുംഭ്രമവുംസന്തൊഷവുംഉണ്ടായി— ഇവനെമടിയാതെചുടെണംഎന്നു
ചിലരുംഇവൻനമ്മെപട്ടക്കാരുടെചതിയിൽനിന്നുരക്ഷിക്കുംഎന്നുചി
ലരുംവിചാരിച്ചുവാദിച്ചുവരുമ്പൊൾശത്രുക്കൾപലശാസ്ത്രങ്ങളെയുംആ
ധാരമാക്കിശാസിച്ചതിന്നുലുഥർവെദവചനം മാത്രംഎനിക്കവിശ്വാ
സാധാരംഎന്നുതൎക്കിച്ചുകൊണ്ടു വിശ്വാസത്താൽഅത്രെനീതിവരുന്നു
എന്നുപാപ്പാദൂതനൊടുവാദിച്ചുഅവന്റെഉപായങ്ങളിൽനിന്നുതെറ്റി ൧൫൧൮
ഒടിശെഷംവിദ്യാലയഗുരുക്കളിലുംതന്റെപക്ഷംഉറപ്പിക്കയുംചെയ്തു—
പിന്നെകൌശലംകൊണ്ടുഅവനെമിണ്ടാതെആക്കുവാൻവിചാരി
ച്ചത് മില്ത്തിച്ചിന്റെസാമവാക്കിനാൽഎകദെശംസാധിച്ചാറെഎൿഎ
ന്നശ്രുതിപ്പെട്ടവാഗ്വീരൻലൈപ്സിക്കിൽവെച്ചുപരസ്യമായിതൎക്കി [ 376 ] പ്പാൻ കറൽസ്തത്തെയുംലുഥരെയും ക്ഷണിച്ചുപലരുംകൂടിവന്നപ്പൊ
ൾ— പാപ്പാധികാരംദൈവത്താലൊമനുഷ്യരാലൊഎങ്ങിനെഉണ്ടായി
എന്നുചൊദിച്ചതിന്നു അതുവെദഥിൽ കാണുന്നില്ല ആകയാൽമാനു
ഷംഅത്രെയവനരും പാപ്പാവെഅനുസരിക്കാതെകണ്ടുംക്രിസ്ത്യാന
രായ്പാൎക്കുന്നുവല്ലൊഎന്നുകെട്ടാറെഇതുഹുസ്സിന്റെദുരുപദെശംഎ
ന്നുഎൿകാണിച്ചുലുഥരുംഹുസ്സിൻഉപദെശത്തിലുംപരമാൎത്ഥം ഉണ്ടുഎ
ന്നുംകൊംസ്തഞ്ചിലെപിതാക്കന്മാരിലുംതെറ്റുഉണ്ടുഎന്നുംപറഞ്ഞ
പ്പൊൾലുഥർവെദങ്കള്ളൻഎന്നുശത്രുക്കൾ്ക്കപ്രസിദ്ധമാകയുംചെയ്തു— ലു
ഥരൊക്രമത്താലെപാപ്പാമായകളെഎല്ലാംആരാഞ്ഞുവ്യാജംഎന്നു
ഗ്രഹിച്ചുവെദവും പാപ്പാവും ഒരുനാളും ഒക്കുകയില്ലഎന്നുനിശ്ചയിച്ചു—അ
പ്രകാരം മെലെങ്ക്തൊൻഎന്നവിദ്വാൻഎബ്രയയവനഭാഷകളുടെ
നിശ്ചയത്താൽ ലുഥൎക്കുതുണനിന്നുപലൎക്കുംബൊധംവരുത്തിശെഷംഒ
രൊമെധാവികൾസത്യത്തിന്നുവെണ്ടിതൂവൽപ്രയൊഗിച്ചുസഹ്സപ്രഭു
വായഫ്രീദരീക്‌ലുഥൎക്കുഹിംസഇല്ലാതാക്കുകയുംചെയ്തു—

അവനെഒടുക്കെണ്ടതിന്നുഎൿരൊമയിൽചെന്നുഇതുവങ്കാൎയ്യം
എന്നുബൊധിപ്പിച്ചുഭയപ്പെടുത്തിശാപകല്പനവരുത്തുകയുംചെയ്തു—
൧൫൧൯ – ൫൬ അന്നുദുയിച്ചപ്രഭുക്കൾസ്പാന്യരാജാവായ ൫ആം കരലെ കൈസ
രാക്കിവരിച്ചപ്പൊൾ— ലുഥർസഭയെനന്നാക്കെണ്ടതിന്നുപ്രഭുക്ക
ളെഉണൎത്തിച്ചത്— ഹസ്താൎപ്പണത്താലുംപട്ടത്താലുംവിശെഷമായഒ
രുദൈവവരംകിട്ടായ്കയാൽബൊധകർമറ്റകൂട്ടരിൽഉയൎന്നുപൊ
കെണ്ടതല്ലവിവാഹനിഷെധവുംനന്നല്ല— അദ്ധ്യക്ഷന്മാർ അതാ
തനാട്ടിലെസഭകളെനടത്തിപൊരാവുപാപ്പാഎല്ലാവരിലും [ 377 ] മെലദ്ധ്യക്ഷനായിരിക്കട്ടെലൊകാധികാരംഒന്നുംവെണ്ടാതാനുംരാ
ജ്യത്തിന്നല്ലവെദത്തിന്നുഅവൻഉത്സാഹിക്കട്ടെദുഷ്ടരെശിക്ഷിക്ക
യുംശിഷ്ടരെപരിപാലിക്കയുംകൈസർമുതലായലൊകാധികാരികളു
ടെധൎമ്മമത്രെ— എന്നിങ്ങിനെപാപ്പാവൊടുമത്സരിക്കുമ്പൊൾആശാപാ
ജ്ഞയുംഎത്തിലുഥർവിദ്യാലയക്കാരുമായിപുറപ്പെട്ടുഅതിനെഘൊ
ഷത്തൊടുംകൂടെദഹിപ്പിക്കയും ചെയ്തു (൧൫൨൦, ദശ. ൧൦)—

അക്കാലത്തുതന്നെ ൨൦ വയസ്സുള്ളകൈസർദുയിച്ചപ്രഭുസംഘത്തി
ന്നായിവൎമ്മിസിൽവന്നെത്തി— അവന്നുസ്പാന്യബെല്ഗ്യനവപൊലി
മുതലായമഹാരാജ്യങ്ങൾഉള്ളതിന്നിമിത്തം ഫ്രാഞ്ചിരാജാവ്അസൂ
യപ്പെട്ടുപടെക്കുകൊപ്പിട്ടാറെ— കരൽപാപ്പാവിന്റെസഹായംവെ
ണംഎന്നുനിശ്ചയിച്ചുദുയിച്ചർമിക്കവാറുംആഗ്രഹിക്കുന്നഗുണീകര
ണത്തെനിരസിച്ചുരൊമാസനത്തിന്നുപ്രസാദംവരുത്തുവാൻഒരു
മ്പെട്ടു— പാപ്പാകൈക്കൂലിയുംമുഖസ്തുതിയുംവളരെഅയച്ചിട്ടും പ്ര
ഭുക്കൾഒക്കയുംരൊമക്കാരുടെസാഹസദ്രവ്യാശാകൌശലങ്ങളെകു
റിച്ചുംമുറയിട്ടതകൊണ്ടുവിസ്താരം കൂടാതെലുഥരെതള്ളുവാൻ കഴി
കയില്ലഎന്നുകൈസൎക്കനിശ്ചയംവന്നപ്പൊൾലുഥരെവൎമ്മസിലെക്ക
ക്ഷണിച്ചു— സഖിമാർനീവരരുത് നിന്നെഹുസ്സെപൊലെനടത്തുംഎന്നു
പദെശിച്ചാറെയും അവൻപുറപ്പെട്ടുദൈവത്തെതുണയാക്കിവൎമ്മസി
ൽഎത്തിപ്രഭുസംഘത്തിൽകൈസർമുഖെനചൊദ്യംഉണ്ടായപ്പൊ
ൾതാൻസ്ഥിരതയൊടെകാൎയ്യത്തെതെളിയിച്ചുപറഞ്ഞുവെദവച
നത്താൽ എന്റെകുറ്റംകാണിച്ചഒഴികെഞാൻഉപദെശിച്ചതിനെ ൧൫൨൧ {എപ്രി ൧൮}
പ്രത്യപഹരിക്കയില്ലഞാൻവെദത്തിൽ അത്രെകുടുങ്ങിപൊയിവെ [ 378 ] റെകഴികയില്ലദൈവംസഹായംഎന്നുപറഞ്ഞു— അതിനാൽദുയിച്ച
ലൊകർപലൎക്കുംസന്തൊഷംതൊന്നികൈസർമുതലായസ്പാന്യർഅ
വൻകൊംസ്തഞ്ചിലെസാധാരണസംഘവെപ്പുകളെയുംതള്ളുന്നുവല്ലൊ
എന്നുവിസ്മയിച്ചുഭ്രാന്തൻ എന്നുംവെദങ്കള്ളൻഎന്നുംശപിച്ചുപാ
പ്പാവുമായികറാർ ഉറപ്പിച്ചുലുഥരെരാജ്യത്തിൽ നിന്നുംസഭയിൽനി
ന്നുംഛെദിച്ചുകളഞ്ഞുപുസ്തകങ്ങളെദഹിപ്പിച്ചുഇനിഅദ്ധ്യക്ഷന്മാർ
ശൊധനചെയ്തിട്ടല്ലാതെആരുംഒന്നുംഅച്ചടിപ്പിക്കരുതഎന്നുക
ല്പിക്കയുംചെയ്തു— ലുഥരെആത്മാവെദൈവത്തിൽഭരമെല്പിച്ചു
മടങ്ങിപൊകുമ്പൊൾസഹ്സപ്രഭുദയവിചാരിച്ചുആളുകളെഅയച്ചു
അവനെ ആരും അറിയാത്തഒരുകൊട്ടയിൽഒളിപ്പിക്കയുംചെയ്തു—
അനെകർലുഥർമരിച്ചുഎന്നുനിരൂപിച്ചുസങ്കടപ്പെടുകയുംമറ്റവ
ർഅഞ്ചിവിറെക്കയുംചെയ്യുമ്പൊൾപിത്തമ്പൎക്കിലുള്ളവർ ലുഥരെ
കൂടാതെഗുണീകരണത്തെശുഷ്കാന്തിയൊടെനടത്തികൊണ്ടിരുന്നു—
പട്ടക്കാർചിലർവിവാഹംചെയ്വാന്തുടങ്ങിഅതിൽഒരുത്തൻതടവി
ൽഅകപ്പെട്ടുമരിച്ചുപിന്നെചിലസന്യാസികൾമഠംവിട്ടുതൊഴിൽ
ചെയ്തുപജീവനം കഴിച്ചുപലരുംമീസാരാധനയെതള്ളിപള്ളിയിൽ
വെച്ചുസാഹസംതുടങ്ങിപട്ടക്കാരെപരിഹസിച്ചു— ചിലർ ശിശുസ്നാന
ത്തെനിരസിച്ചുപ്രവാചകന്മാരായിഎഴുനീറ്റുകരൽസ്തത്ത്എന്നവി
ദ്യാലയഗുരുവെവശമാക്കിയപ്പൊൾപള്ളിബിംബങ്ങളെതകൎപ്പാൻ
തുനിഞ്ഞു അധികാരികൾ സമ്മതിക്കാഞ്ഞാൽസഭക്കാർതങ്ങളാൽ
ആകുന്നെടത്തൊളംഇടൎച്ചകളെനീക്കെണംഎന്നുപദെശിച്ചുതാ
ബൊൎയ്യരെപൊലെലൊകവിദ്യയുംതള്ളിഎഴുത്തുപള്ളികൾവെണ്ടാ [ 379 ] ദെവസംഭാഷണത്താൽസകലവുംഗ്രഹിച്ചുകൊള്ളെണംഎന്നുവാ
ദിച്ചുമെലങ്ക്തൊനെയുംസഹ്സപ്രഭുവെയുംഭ്രമിപ്പിച്ചുവെച്ചപ്പൊൾ
ലുഥർഎകാന്തവാസത്തെസഹിയാഞ്ഞുപിശാച്നിന്നെ സകലവുംമ
റിച്ചുവെപ്പാനുംസുവിശെഷത്തിന്നുഅപവാദംവരുത്തുവാനുംനൊ
ക്കുന്നുഎന്നുകണ്ടുപ്രഭുവിന്റെകല്പനകൂടാതെപിത്തമ്പൎക്കിൽമ
ടങ്ങിവന്നുശക്തിയുള്ളപ്രസംഗങ്ങളാൽകലക്കത്തെശമിപ്പിച്ചുപ്രവാ ൧൫൨൨ {മാൎച്ച}
ചകരൊടുഎതിർപൊരുതുസാധുക്കളെഉറപ്പിക്കയുംചെയ്തു—

അന്നുമുതൽസകലവും പുതുക്കെണംഎന്നല്ലവെദത്തിന്നുപ്രതികൂ
ലമായതുമാത്രം മാറ്റിസൂക്ഷ്മത്തൊടെനടക്കെണംഎന്നുലുഥൎക്കുംസ്നെ
ഹിതന്മാൎക്കും നന്നായിതൊന്നിഇടിക്കുന്നതിന്നല്ലനടുന്നതിന്നധികംഅ
ദ്ധ്വാനിക്കയും ചെയ്തു— മെലങ്ക്തൊൻ ക്രിസ്തൊപദെശസംക്ഷെപം
ചമെച്ചുവിദ്വാന്മാൎക്കആശ്ചൎയ്യം ജനിപ്പിച്ചുലുഥർസുവിശെഷംദുയി
ച്ചഭാഷയിൽ ആക്കിഅച്ചടിപ്പിച്ചുപരത്തിവായിപ്പിച്ചുവ്യാഖ്യാ
നിക്കയുംചെയ്തു—

പുറത്തുനിന്നുള്ളവിരൊധംഎകദെശംഅടങ്ങികൈസർയുദ്ധത്തി
ന്നുപുറപ്പെട്ടശെഷം പ്രഭുകൂട്ടം രാജ്യത്തെനടത്തിശാന്തതയൊടെ
സുവിശെഷത്തെഅറിയിച്ചാൽചെതംഇല്ലഎന്നുതീൎച്ചകല്പിക്കയുംചെ
യ്തു— ആറാംഹദ്രിയാൻ പാപ്പാസഭെക്കവളരെകെടുപിടിച്ചിരിക്കുന്നു ൧൫൨൧ – ൨൩
സത്യം ഞാൻ ഗുണീകരണത്തിന്നുനൊക്കാംഎന്നുനല്ലമനസ്സൊടെഅ
റിയിച്ചപ്പൊൾ പ്രഭുകൂട്ടക്കാർദുയിച്ചരുടെസങ്കടങ്ങൾ നൂറുംബൊധി
പ്പിച്ചുമാറ്റംചൊദിച്ചുപാപ്പാവുംചിലതഅനുസരിപ്പാൻവിചാരിച്ചാ
റെരൊമക്കാർവിരൊധിച്ചുഅസഹ്യപ്പെടുത്തുകയാൽഅവൻദുഃഖി [ 380 ] മരിച്ചു— സത്യവെദംപലെടത്തുംപരന്നുദുയിച്ചനാടുതൊറുംപട്ടണം
തൊറുംഒരൊരൊബൊധകർ അതിനെതാല്പൎയ്യമായിനടത്തിബെല്ഗ്യ
൧൫൨൬ സന്യാസികൾചിലർഅതിന്നായിഅഗ്നിമരണംസഹിക്കയുംചെയ്തു—സ
ഹ്സഹെസ്സ പ്രുസ്യതുടങ്ങിയുള്ളവടക്കെദുയിച്ചർമിക്കവാറുംസുവിശെ
ഷത്തിന്നുചെവിചാച്ചുസന്തൊഷിച്ചു— തെക്കരിൽഔസ്ത്രിയബവൎയ്യ
൧൫൨൪ യുംചിലഅദ്ധ്യക്ഷന്മാരുംക്ലെമന്തപാപ്പാവൊടുകറാർഉറപ്പിച്ചുദെ
വസ്വംകാൽഅംശംകൈക്കൂലിയായിവാങ്ങിചിലസഭാദൊഷങ്ങളെ
മാറ്റിഗുണീകരണംമതിയാക്കിസുവിശെഷക്കാരെഹിംസിക്കയുംചെ
യ്തു— ഇങ്ങിനെവെദപുതുക്കംനിമിത്തംദുയിച്ചമഹാരാജ്യംരണ്ടുഭാഗമാ
യിപിളൎന്നുതുടങ്ങി—

൧൫൨൧ എങ്ക്ലന്തരാജാവായ ൮ ആം ഹെന്രി ലുഥരെആക്ഷെപിപ്പാൻ ൭ വാക്ചി
ഹ്നങ്ങളെകുറിച്ചുഎഴുതിയപ്പൊൾലുഥർ ഉപചാരംഎല്ലാംവെടിഞ്ഞു
പരിഹാസത്തൊടെഉത്തരംഎഴുതി— ഭീരുവിദ്വാനായഎരസ്മൻരാജാ
വെയുംപാപ്പാവെയുംഅനുസരിച്ചുമനുഷ്യചിത്തത്തിന്നുഗുണംചെ
യ്വാൻസ്വാതന്ത്ര്യശക്തിഉണ്ടെന്നുകാട്ടുവാൻലുഥരൊടുഎതിൎത്തുഒരു
പ്രബന്ധംചമെച്ചാറെലുഥർഇവൻസുവിശെഷസാരംഅറിയുന്നില്ല
എന്നുകാണിച്ചുവിദ്യയുടെഅഹങ്കാരത്തെതാഴ്ത്തികരൽസ്തന്തിന്റെ
പക്ഷംനില്ക്കുന്നപ്രവാചകരും മറുസ്നാനക്കാരുംചിലർലുഥർജനസ്വാ
തന്ത്ര്യംവിരൊധിച്ചുകൊണ്ടുആത്മാവില്ലാത്തവനായിപൊയിഎന്നു
മുറയിട്ടുഎല്ലാമുതലുംസാമാന്യമായിഅനുഭവിച്ചുദൈവരാജ്യംഗി
ദ്യൊന്റെവാൾകൊണ്ടുഭൂമിയിൽസ്ഥാപിക്കെണമെന്നുപദെശി
ച്ചുകൊണ്ടുകുടിയാന്മാരെഇളക്കിച്ചുസുവിശെഷംചൊല്ലിരാജ്യമത്സ [ 381 ] രംതുടങ്ങിയാറെ— ലുഥർ ആവകക്കാരെയും അവരെഉപദ്രവിക്കുന്ന
അധികാരികളെയുംശാസിച്ചു— കുടിയാന്മാരൊപലനാട്ടിലുംഎഴുനീ ൧൫൨൫
റ്റുകൂട്ടം കൂടിപുറപ്പെട്ടുകൊയ്മകളെനീക്കികൊട്ടകളെയും മഠങ്ങ
ളെയുംഭസ്മമാക്കിയപ്പൊൾ— പഴയമതംഉറപ്പിച്ചപ്രഭുക്കൾമാത്രമല്ല
സുവിശെഷകപ്രഭുക്കളുംകൂടെപൊരുതുമത്സരത്തെക്രൂരമായിഅട
ക്കുകയുംചെയ്തു— ഇതുഗുണീകരണത്തിന്റെഫലംഎന്നുവൈരികൾ
പറഞ്ഞതിനാൽസുവിശെഷവ്യാപനത്തിന്നുചിലദിക്കിൽതടങ്ങ
ൽ അധികം ആയ്വന്നുഒരുതലവൻ ൪൦ സുവിശെഷ പ്രസംഗികളെ
നിരത്തിന്നരികിൽതൂക്കിച്ചുപലനാട്ടിലുംഹിംസ അതിക്രമിക്കയും ചെ
യ്തു—

അധികംതടുത്തംവരുത്തിയത്‌തിരുവത്താഴതൎക്കംതന്നെ—സ്വിച്ച
രിൽഗുണീകരണംവെറെപ്രകാരംഉണ്ടായി— ബാസലിൽവസിക്കു
ന്നഎരസ്മന്റെശിഷ്യന്മാർവിദ്യകളെഅഭ്യസിച്ചുസഭാദൂഷ്യ
ങ്ങളെഅറിഞ്ഞുക്രമെണധൈൎയ്യപ്പെട്ടു ആക്ഷെപിച്ചതുംഅല്ലാ
തെ— ജ്വിംഗ്ലി എന്നബൊധകൻചുരികിൽവെച്ചുസുവിശെഷംപ്ര
സംഗിച്ചുസ്വിച്ചർഇനിഅന്യരാജാക്കന്മാരെകൂലിക്കാരായിസെവിച്ചു
കൊണ്ടുരക്തംചിന്നിക്കെണ്ടതല്ലഎന്നുവാദിച്ചുപാപ്പാവിന്റെമാസ
പ്പടിയുംതാൻവെറുത്തുഒരൊരൊതൎക്കത്തിൽജയിച്ചശെഷം— ൧൫൨൦
രാജാവില്ലാതെതങ്ങൾയൊഗംകൂടിഭരിക്കുന്നനാട്ടുകാരുടെസ
മ്മതംവരുത്തിമനുഷ്യകല്പിതങ്ങളെസഭയിൽനിന്നുതള്ളിക്കയും
ചെയ്തു— മീസാരാധനബിംബങ്ങൾപുണ്യവാളർതിരുശെഷിപ്പുകൾമ
ഠനെൎച്ചകൾമുതലായത്എല്ലാംനീക്കിയപ്പൊൾ— ലുചൎന്നമുതലാ [ 382 ] ൧൫൨൫ യ ൬ മലനാടുകൾവളരെകൊപിച്ചുയുദ്ധത്തിന്നുഒരുമ്പെട്ടുബെ
ൎന്നബാസൽതുടങ്ങിയുള്ളവആരെയുംഹെമിക്കരുത്പഴയതഎ
ല്ലാം ഒരുപൊലെതള്ളുകയും അരുത് എന്നൊരുനടുവഴിയെഅ
ന്വെഷിക്കയുംചെയ്തു— അന്നുമുതൽസ്വിച്ചനാടുകളിലുംഇന്നെവര
യും അന്തഃഛിദ്രംഒടുങ്ങിഇല്ല—— അക്കാലം കറൽസ്തത്തലുഥരെവ
ളരെദ്വെഷിച്ചുകൊണ്ടുബാസലിൽവന്നുതിരുവത്താഴത്തിൽക്രി
സ്തശരീരംഇല്ലഒൎമ്മെക്കായിട്ടത്രെസ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു— ഇത്എ
ന്റെശരീരംഎന്നവാചകത്തിൽരക്ഷിതാവ്കൈക്കലുള്ളതല്ല
തന്റെമാറിടം കാണിച്ചിരിക്കുന്നുഎന്നുപദെശിച്ചുഎരസ്മന്റെ
ശിഷ്യന്മാർമാനുഷബുദ്ധിയെഅധികം ആശ്രയിക്കകൊണ്ടുഅ
വന്റെപക്ഷത്തിൽ ചെൎന്നു— അതുകൊണ്ടുലുഥർവളരെവിഷാദി
ച്ചുഅത്താഴത്തിൽ യെശുവിന്റെശരീരംകൂടെഉള്ളത്ബുദ്ധിക്കവിരൊധം
എങ്കിലുംവചനത്തിൽസ്പഷ്ടമായികാണുകകൊണ്ടുബാലഭാവ
ത്തൊടെഉറപ്പിക്കെണംഎന്നുതൎക്കിച്ചുസ്വിച്ചരുടെഗുണീകരണംലുഥ
രുടെപ്രവൃത്തിയൊടുവെൎപിരികയുംചെയ്തു— വെദത്തിൽകാണാത്ത
ത്എല്ലാംതള്ളെണംഎന്നുസ്വിച്ചൎക്കതൊന്നിലുഥരൊവെദത്തിന്നുവി
പരീതമായത് നീക്കിയാൽമതിഎന്നുനിശ്ചയിച്ചുപാൎത്തു

അങ്ങിനെഇരിക്കുമ്പൊൾകൈസർഫ്രാഞ്ചിനെജയിച്ചുരാജാവെയു
ദ്ധത്തിൽപിടിച്ചുതന്നൊടുനടക്കെണ്ടപ്രകാരംസത്യംചെയ്യിച്ചുവിട്ട
പ്പൊൾ— ക്ലെമന്തപാപ്പാകൈസരുടെശ്രീത്വത്താൽ അസൂയഭാവിച്ചു
ഫ്രാഞ്ചിരാജാവ്സത്യംകൈക്കൊള്ളെണ്ടതല്ലഎന്നുനിശ്ചയിച്ച
ശെഷം കരല്പാപ്പാവെശിക്ഷിപ്പാൻനിശ്ചയിച്ചുഅതുകൊണ്ടുദു [ 383 ] യിച്ചപ്രഭുകൂട്ടംസ്പൈരിൽവെച്ചുനിരൂപിക്കുമ്പൊൾവെദകാൎയ്യങ്ങ ൧൫൨൬
ളെഅതാതപ്രഭുക്കൾതാന്താങ്ങൾ്ക്കബൊധിച്ചപ്രകാരംനടത്തട്ടെഎ
ന്നുള്ളതീൎച്ചപ്രസിദ്ധമാക്കി പ്രഭുക്കളുംസഭക്കാരും ഒരൊരൊനാടുകളിൽ
നിന്നുഅദ്ധ്യക്ഷന്മാരുടെഅധികാരത്തെതള്ളിസുവിശെഷപ്രസം
ഗത്തെയുംപുതിയസഭാക്രമത്തെയുംനടത്തുകയുംചെയ്തു— അതല്ലാ
തെകൈസരുടെശത്രുക്കൾ ഒന്നിച്ചുയുദ്ധത്തിന്നുകൊപ്പിട്ടപ്പൊൾക
രൽദുയിച്ചരെവിളിച്ചുഅവരുംസന്തൊഷത്തൊടെഇതല്യയിൽക
ടന്നുപാപ്പാവിന്റെനെരെനടന്നുരൊമയിൽ പൊരുതുകയറിപുരാ ൧൫൨൭
ണനിക്ഷെപങ്ങളെഎല്ലാംകൊള്ളയിട്ടുചിലപട്ടാളക്കാർ കൎദ്ദിനാ
ലവെഷംകെട്ടിപരിഹാസത്തിന്നായിസംഘംകൂടികുടിച്ചുലുഥരെ
പാപ്പാവാക്കിവിരുന്നുകഴിക്കയുംചെയ്തു—

അക്കാലംഫ്രാഞ്ചിരാജാവ്തുൎക്കസുല്ത്താനെസഹായത്തിന്നുക്ഷണി
ച്ചത്‌കൊണ്ടുഅവൻദനുവെകടന്നുഉംഗ്രരെജയിച്ചുഅവരുടെ
രാജാവുംപട്ടുപൊകയാൽകൈസരുടെഅനുജനായഫെൎദ്ദീന ൧൫൨൬
ന്തഉംഗ്ര ബൊഹമ്യരാജ്യങ്ങൾ്ക്കുംകിരീടപതിയായ്തീൎന്നുദുയിച്ചരുടെ
സഹായത്താൽ തുൎക്കരെതടുക്കയുംചെയ്തു— ലുഥരും തുൎക്കഭയം നിമി
ത്തംദുയിച്ചർഎല്ലാവരുംഐകമത്യംവിചാരിക്കെണംഎന്നുവള
രെഉത്സാഹിപ്പിച്ചുബവൎയ്യമുതലായരൊമാനുസാരികളുടെദ്വെഷ്യം
നിമിത്തംഒരുമസാധിച്ചില്ലതാനും— പ്രഭുസംഘംസ്പൈരിൽകൂടിയ
പ്പൊൾഇനിരൊമമതത്തെആരുംവിട്ടുപൊകരുതുമീസാരാധന ൧൫൨൯
പൊലുംഎവിടയുംനടക്കെണംഎന്നുകല്പനയായപ്പൊൾ—സഹ്സ
ഹെസ്സമുതലായസുവിശെഷക്കാർഞങ്ങൾവെദവചനത്തെബ [ 384 ] ഹുമാനിക്കെഉള്ളുഎന്നഒർ അസമ്മതിപത്രികഎഴുതിഒപ്പിടുകയാ
ൽ പ്രൊതെസ്തന്തർ (ദൈവികത്തിൽഭൂരിപക്ഷത്തെസമ്മതിക്കാ
ത്തവർ) എന്നപെർലഭിച്ചു— അതിനാൽകൈസർകൊപിച്ചു
പാപ്പാഫ്രാഞ്ചിമുതലായവരൊടുള്ളഇടച്ചൽസമൎപ്പിച്ചുസഭഎ
വിടയുംഎകൊപിക്കെണംഎന്നകറാർചെയ്തു— സുലൈമാൻ
വിയന്നയൊളംജയിച്ചുനടന്നുനഗരത്തെവളഞ്ഞുകൊണ്ടശെഷം
ആവതില്ലഎന്നുകണ്ടുമടങ്ങിപൊകയാൽതുൎക്കഭയംഅകന്നു
പൊയാറെകൈസർഇനിദുയിച്ചരാജ്യത്തെവഴിക്കാക്കെണ്ടതിന്നു
നെരംവന്നുഎന്നുനിശ്ചയിച്ചുസമീപിക്കയുംചെയ്തു— അവൻപട
യൊടുകൂടവന്നാൽഎങ്ങിനെഎതിൎക്കാംഎന്നുസുവിശെഷക്കാർസം
ശയിച്ചപ്പൊൾഒരുമിച്ചുആയുധങ്ങളെഎടുത്തുതടുക്കെണംഎന്നു
ഹെസ്യനായഫിലിപ്പമന്ത്രിച്ചതുലുഥർവിരൊധിച്ചു—സ്വിച്ചരും
ദുയിച്ചപ്രൊതെസ്തന്തരുംഎകൊപിപ്പാൻനൊക്കെണംഎന്നു
ഭാവിച്ചാറെലുഥർജ്വിംഗ്ലിമുതലായവർഹെസ്സകൊട്ടയിൽ
കൂടിവന്നുസംഭാഷണംകഴിച്ചുതിരുവത്താഴംഒഴികെസകല
ഉപദെശങ്ങളിലുംഒത്തപ്രകാരംനിശ്ചയിച്ചിട്ടുംആഒരുവ്യത്യാ
സംനിമിത്തംഎകസഭയായിചെരാതെവെവ്വെറെപാൎത്തു—

അനന്തരംകൈസർതുൎക്കകലഹത്തിന്നുംവെദഛിദ്രത്തിന്നുംചി
കിത്സിപ്പാൻഔഗുസ്പുരിയിൽസംഘംകൂടിയപ്പൊൾപ്രഭുക്കളുംനാനാ
രാജമന്ത്രികളുംകൂടിവന്നദിവസത്തിൽപ്രൊതെസ്തന്തർമെല
ങ്ക്തൊനെകൊണ്ടുഎഴുതിച്ചവിശ്വാസവിവരംവായിപ്പിച്ചുശത്രുക്ക
ളുടെമുമ്പാകെനല്ലസാക്ഷ്യംപറഞ്ഞു— അതിൽനിക്കയ്യകൊം [ 385 ] സ്തന്തീനപുരിഖല്ക്കെദൊൻ എന്നസാധാരണസംഘവെപ്പുകളിൻപ്ര
കാരംത്രിത്വത്തെയുംക്രിസ്തുവിൻരണ്ടുസ്വഭാവങ്ങളെയുംമനുഷ്യവീ
ഴ്ചയെയുംകരുണയാലുള്ളഎഴുനീല്പിനെയുംസമ്മതിച്ചുഅരീയക്കാ
ർപെലാഗ്യർമറുസ്നാനക്കാർമുതലായവരുടെദുൎബ്ബൊധനകളെതള്ളി
സൎവ്വകാലത്തുംവെദപ്രകാരംദെവസഭയിൽഉള്ളവിശ്വാസത്തെ
ഉയൎത്തിയതല്ലാതെ— രൊമയിൽനിന്നുസങ്കല്പിച്ചിട്ടുനുഴഞ്ഞുവന്ന
പുതുമകളെഇവ്വണ്ണംആക്ഷെപിച്ചിരിക്കുന്നു— സഭക്കാൎക്കതിരുപാ
നീയംനിഷെധിക്കപട്ടക്കാരുടെവിവാഹംതടുക്കമീസാരാധനമരി
ച്ചവൎക്കുംജീവികൾ്ക്കുംവെണ്ടിപാപബലിയാക്കുകപട്ടക്കാരൻപാപം
വെവ്വെറെഎറ്റുപറയിക്കനൊമ്പുമുതലായപാരമ്പൎയ്യവെപ്പുക
ളെകല്പിക്കസന്യാസനെൎച്ചകളെമുഖ്യമാക്കുകഅദ്ധ്യക്ഷന്മാർസ
ഭയിൽകൎത്തൃത്വംനടത്തുകഈവകഎല്ലാം ഔഗുസ്പുരിസ്വീകാരത്തി
ൽ വെദസാക്ഷ്യങ്ങളാലുംപുരാണപിതാക്കന്മാരുടെവചനങ്ങളാലും
തള്ളികിടക്കുന്നു— ആയത്എല്ലാംവായിച്ചുകെട്ടാറെകൈസരും ൧൫൩൦ {ജൂൻ ൨൫}
മഹാലൊകരുംവിസ്മയിച്ചുഔഗുസ്പുരിഅദ്ധ്യക്ഷൻഇത്എല്ലാം
കാൎയ്യംതന്നെഎന്നുക്ഷണത്തിൽസമ്മതിക്കയുംചെയ്തു—പലരാ
ജദൂതന്മാരും ആസ്വീകാരംമറുഭാഷയിൽ ആക്കിതാന്താങ്ങ
ടെസ്വാമികൾ്ക്ക അയക്കയുംചെയ്തു— ഇങ്ങിനെസഭകൾ്ക്കപുതുതായി
സാധിച്ചഉപദെശചുരുക്കംഗുണീകരണത്താലുള്ളഫലങ്ങളിൽമു
ഖ്യമായത്എന്നുപറയാം— അതിന്നുസുവിശെഷം നടക്കുന്നസകല
നാടുകളിൽനിന്നും ക്രമത്താലെസമ്മതംവന്നിരിക്കുന്നു—

ഇങ്ങിനെഅറിയിച്ചവിശ്വാസത്തെകൈസൎക്ക ഉപായത്താലുംപെ [ 386 ] ടികാട്ടുകയാലുംഇളക്കുവാൻകൂടിഇല്ല— പലസംഭാഷണങ്ങളിലും
മെലങ്ക്തൊൻസമാധാനരക്ഷെക്കായിശത്രുക്കൾ്ക്കഒരൊന്നിൽഇടം
കൊടുത്തുഎങ്കിലുംഅവൻ സമ്മതിച്ചത് ഒന്നും പാപ്പാവിന്നുപൊ
രാതെആയിലുഥരുംസ്നെഹിതന്മാ ൎക്കവെണ്ടിനിത്യംപ്രാൎത്ഥിച്ചു
അവരെ കത്തുകളെകൊണ്ടുധൈൎയ്യപ്പെടുത്തിയതിന്റെശെഷം
ഇപ്പൊൾമതിനിങ്ങൾപറഞ്ഞസാക്ഷിഅവർകൈക്കൊൾ്കയില്ല
തിരിച്ചുവരുവിൻഎന്നുവിളിച്ചാറെ— സുവിശെഷക്കാർ ഔഗുസ്പു
രിയെവിട്ടുകൈസരും അവരുടെപക്ഷത്തെമുറ്റുംതള്ളിയപ്ര
കാരംസംഘവിധിനടത്തുകയുംചെയ്തു— അപ്പൊൾസഹ്സ്യൻഹെ
സ്യൻമുതലായപ്രഭുക്കളുംപട്ടണങ്ങളുംഐകമത്യപ്പെട്ടുസുവിശെ
ഷത്തെവിടാതെപിടിച്ചുകൊള്ളെണ്ടതിന്നുശ്മല്ക്കല്ദിൽവെച്ചുഒരു
കറാർചെയ്തുദെനരാജാവും പ്രജകളൊടുകൂടെസുവിശെഷ
ത്തെകൈക്കൊണ്ടുശ്മല്ക്കല്ദക്കാരുടെപക്ഷംചെൎന്നുഅദ്ധ്യക്ഷന്മാർവ
ളരെഎതിൎത്തുനിന്നിട്ടുംനൊൎവ്വയിലുംഇസ്ലന്തിലുംഗുണീകരണം
നടത്തുകയുംചെയ്തു—ശ്വെദരിലുംഗുസ്താവ്എന്നജനരക്ഷിതാവ്‌രാ
ജ്യപരിപാലനത്തിന്നായിസഭാസ്വംകാംക്ഷിച്ചുകൊണ്ടുഗുണീകരണ
ത്തിന്നുഇടംകൊടുത്തുഉപദെഷ്ടാക്കൾപൊരാഞ്ഞിട്ടുമിക്കവാറുംജ
നങ്ങൾ്ക്കുംമാറ്റംഅനിഷ്ടമായിഎങ്കിലുംസുവിശെഷപക്ഷംആ
രാജ്യത്തിലുംക്രമത്താലെവെരൂന്നിനിന്നു— ആയത്എല്ലാംവിചാ
രിച്ചപ്പൊൾകൈസർസുവിശെഷക്കാരെഹെമിച്ചുകൂടാഎന്നു
കണ്ടുതുൎക്കപടയാലുംവലഞ്ഞുകൊണ്ടുശ്മല്ക്കല്ദക്കാരൊടുഇണങ്ങിഅ
൧൫൩൨വരുടെസഹായത്താൽതുൎക്കരെതടുക്കുകയുംചെയ്തു— [ 387 ] ഇപ്രകാരംദുയിച്ചരിൽആയുധപ്രയൊഗംകൂടാതെദെവകടാക്ഷ
ത്താലെഗുണീകരണംഉറെക്കുമ്പൊൾസ്വിച്ചരിൽഅതിന്നുസങ്കടമു
ള്ളതൊല്വിവന്നു— അവിടെഅന്തഃഛിദ്രംതീൎക്കെണ്ടതിന്നുസംഭാ
ഷണംവെണംഞാൻജയംവരുത്താംഎന്നുഎൿകൈയെറ്റ
പ്പൊൾരണ്ടുപക്ഷക്കാരുംഒരൊരൊനാട്ടിലെദൂതന്മാരുംബാദനിൽവന്നു
കൂടിയനാൾ— ജ്വിംഗ്ലിക്കപകരംബാസൽക്കാരനായഒയ്ക്കെലന്വ ൧൫൨൬
ദ്യൻഎന്നസഖിസത്യാന്വെഷികൾ്ക്കമതിയായസാക്ഷ്യംപറഞ്ഞു
തൎക്കത്തിൽ ജയിച്ചുബെൎന്നഎന്നമികെച്ചനാടുഗുണീകരണത്തെ
അംഗീകരിക്കയുംചെയ്തു— ഉടനെബാസൽമുതലായ ഉദാസീനപക്ഷ ൧൫൨൮
ക്കാരുംസുവിശെഷത്തെഅനുസരിച്ചുമലനാടുകൾഅഞ്ചുംകൊ
പിച്ചുപഴയമതംരക്ഷിപ്പാൻസുവിശെഷക്കാരെഹിംസിച്ചുഔസ്ത്രി
യയൊടുസഹായംചൊദിക്കയുംചെയ്തു— ഇവർദ്രൊഹികളായാൽആ
യുധങ്ങളാൽഹെമിച്ചുസുവിശെഷത്തിന്നുഒരുവാതിൽതുറക്കെണം
എന്നുജ്വിംഗ്ലിചുരികിൽപ്രസംഗിച്ചുമലനാടുകൾ്ക്കധാന്യംഒന്നുംവി
ല്ക്കരുത്എന്നുവിധിവരുത്തിയപ്പൊൾ— അവർപരവശന്മാരായിവാ
ൾഎടുത്തുവിചാരിയാത്തനെരത്തിൽചുരികിന്റെനെരെവന്നു—
അന്നുചുരിക്യർബദ്ധപ്പെട്ടുഎതിരിട്ടുതൊറ്റതുംഅല്ലാതെജ്വിം
ഗ്ലിയുംകൂടെപൊൎക്കളത്തിൽപട്ടുഅവന്റെസഖിദുഃഖത്താൽമരി ൧൫൩൧
ച്ചുപൊയിഗുണീകൃതനാടുകൾഅഭയംവീണുലുചൎന്നമുതലായനാടു
കൾ്ക്കകീഴ്പെട്ടുസുവിശെഷ കാൎയ്യംഒടുങ്ങാതെഇരിക്കെണ്ടതിന്നുദുഃ
ഖെനസമ്മതംവരുത്തുകയുംചെയ്തു— ഇതുവാളാൽസാധിക്കുന്നകാൎയ്യം
അല്ലഎന്നുഅപ്പൊൾസഭകൾ്ക്കസ്പഷ്ടമായ്വന്നു— [ 388 ] എങ്കിലും ദുയിച്ചപ്രൊതെസ്തന്തരും ലുഥരെപൊലെസാക്ഷിവച
നത്തിന്റെശക്തിയെഎകാശ്രയമാക്കിനടന്നില്ല— ഹെസ്യനായഫി
ലിപ്പ രാജ്യകൎയ്യങ്ങളിൽ പ്രാപ്തിയുള്ളവീരനാകയാൽജ്വിംഗ്ലി
യെ കണ്ടനാൾമുതൽ അവന്റെഭാവങ്ങളെഅധികംഅനുസരിച്ചു
ആയുധങ്ങളുംഉപായങ്ങളുംപ്രയൊഗിച്ചുസുവിശെഷത്തിന്നുജ
യംവരുത്തുവാൻ നൊക്കിമുതിൎന്നു— വീൎത്തമ്പൎക്കഎന്നനാട്ടുകാൎക്ക
ദൈവവചനത്തിൽദാഹംമുഴുത്തുഎങ്കിലും ഔസ്ത്രിയനായഫെൎദ്ദി
നന്തഅവരെഅമൎത്തികാഠിന്യത്തൊടെ വാണുകൊണ്ടിരുന്നു—അ
ന്നുപാപ്പാവിന്നും പ്രാഞ്ചിക്കുംകൈസരിൽവളരെഅസൂയതൊ
ന്നുകകൊണ്ടുഹെസ്യൻ അവരുടെസഖ്യതതനിക്കവരുത്തിപട്ടാളം
ചെൎത്തുവീൎത്തമ്പൎക്കിൽ പ്രവെശിച്ചുജയിച്ചുതനിക്കബന്ധുവായപുരാ
ണാവകാശിയെപിന്നെയും അവിടെവാഴിച്ചുഗുണീകരണം ആനാ
൧൫൩൪ ട്ടിലും പ്രജകളുടെസന്തൊഷത്തിന്നായിനടത്തിഒടുവിൽകൈസരു
ടെസമ്മതംകൂടെവാങ്ങുകയും ചെയ്തു— പൊമര ബ്രണ്ടമ്പുൎഗ്ഗവാഴിക
൧൫൩൯ ളുംമറ്റുംസുവിശെഷക്കാരുടെപക്ഷംതിരിഞ്ഞുഫ്രാഞ്ചിരാജാ
വ കുറെകാലംമാത്രംസുവിശെഷക്കാൎക്കഅനുകൂലനായിപാൎത്തു
പിന്നെപാപ്പാവിന്റെഇഷ്ടംഅനുസരിച്ചുസ്വരാജ്യത്തിലെസത്യഗ്രാ
ഹികളെഹിംസിച്ചുഎങ്ക്ലന്തിലെഹെന്രിയൊസ്ത്രീസക്തനാകയാൽ
കൈസരുടെമൂത്തസഹൊദരിയായഭാൎയ്യയെഉപെക്ഷിപ്പാൻപാ
പ്പാവൊടുസമ്മതംചൊദിച്ചുവളരെതാമസംഉണ്ടായശെഷംകിട്ടാ
ഞ്ഞിട്ടുതന്നെത്താൻഎങ്ക്ലിഷസഭെക്ക്തലയാക്ക്സഭാസ്വംഎ
൧൫൩൪ ടുത്തുഇഷ്ടംപൊലെവിവാഹംകഴിച്ചുംകെട്ടിയുംപുതിയസഭാക്ര [ 389 ] മംകല്പിച്ചുംപൊന്നുതന്റെഅഭിലാഷത്തെവഴിപ്പെടാത്തരൊ
മക്കാരെയുംസുവിശെഷക്കാരെയുംഒരുപൊലെഹിംസിച്ചുംദഹി
പ്പിച്ചുംവാണു— അവനൊടുംഹെസ്യൻസഖ്യതഅന്വെഷിച്ചുസ്വിച്ച
ക്കാരെലുഥരൊടുഎകദെശംഒരുമനമാക്കികൈസൎക്കനീരസ ൧൫൩൫
വുംഭയവുംവൎദ്ധിപ്പിച്ചു— ഒടുക്കംഭാൎയ്യയുടെദീൎഘവ്യാധിയെവിചാ
രിച്ചുഫിലിപ്പരഹസ്യമായിരണ്ടാമതുംവിവാഹംചെയ്വാൻതുനിക
യാൽസുവിശെഷക്കാൎക്കൊക്കലൊകാപവാദംവരുത്തിതാൻപലവങ്കാ
ൎയ്യങ്ങൾ്ക്കപ്രാപ്തൻ എങ്കിലുംസുവിശെഷകാൎയ്യംനടത്തുവാനുംതന്നെ
ത്താൻഭരിപ്പാനുംപൊരാത്തവൻഎന്നുകാണിച്ചു—

ശ്മല്ക്കല്ദക്കാരുടെവൎദ്ധനനിമിത്തംപഴയമതക്കാർവിഷാദിച്ചു
തങ്ങളിലുംഒരൊരൊസമയംചെയ്തുവടെക്കുകൊപ്പിട്ടപ്പൊൾ
കൈസർആകുന്നെടത്തൊളം ഐക്യതവരുത്തെണംഎന്നുവെച്ചു
ഇരുപക്ഷക്കാരെകൊണ്ടുംചിലസംഭാഷണങ്ങളെകഴിപ്പിച്ചുഅപ്പൊ
ൾഇതല്യയിലുംഅനെകർഔഗുസ്തീനെപൊലെദെവകരുണയെ
പ്രമാണമാക്കിമനുഷ്യക്രിയകൾരക്ഷെക്കുനിസ്സാരംഎന്നു കണ്ടുചില
ർലുഥരുടെഗുണീകരണത്തിന്നുചെവിചായ്ചുവെഗംമാറ്റംവണം
എന്നുആഗ്രഹിച്ചുസുവിശെഷത്തെപരത്തിപൊന്നു— മറ്റചിലർരൊ
മസഭയെവിടാതെവിശ്വാസരത്നത്തെഅല്പംമറെച്ചുക്രമത്താലെ
ദൂഷ്യങ്ങൾ്ക്കചികിത്സിപ്പാൻകാത്തിരുന്നു— അവരിൽകൊന്തരീനിക
ൎദ്ദിനാലൻതന്നെമുമ്പൻ— ആയവനെപാപ്പാതന്റെദൂതനാക്കിമെ
ലങ്ക്തൊനൊടുള്ളസംഭാഷണത്തിന്നായിനിയൊഗിച്ചപ്പൊൾഇ
രുവരുംഒരുമാസംമുഴുവൻദെവസഹായത്താലെസംഭാഷിച്ചു— [ 390 ] മനുഷ്യവീഴ്ചെയെയും വിശ്വാസത്താലെനീതീകരണത്തെയുംമറ്റും
സുവിശെഷപ്രകാരംവിധിയാക്കിഛിദ്രംനീങ്ങുംഐക്യം വരുംഎ
൧൫൪൧ ന്നുസന്തൊഷിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു— എങ്കിലുംലുഥരുംഭക്തനായസഹ്സ്യ
നും നിങ്ങൾ അവന്യായമായിരക്തം ചിന്നിച്ചപ്രകാരംസമ്മതിച്ചനു
താപംചെയ്യാഞ്ഞാൽചെൎച്ചവരികയില്ലഎന്നുഎതിൎത്തുനിത്യംസം
ശയിച്ചുപാൎത്തു പാപ്പാവുംദുയിച്ചരിൽ ഐക്യംവന്നാൽകൈസർ
സൎവ്വശക്തനായിപൊകും എന്നുശങ്കിച്ചിരുന്നുഒടുക്കം ഐക്യപ്ര
യത്നം എല്ലാംചൊട്ടിപൊകയുംചെയ്തു—

അപ്പൊൾകൈസർഫ്രാഞ്ചിമുതലായവരൊടുയുദ്ധത്തിൽ അക
പ്പെടുകകൊണ്ടുശ്മല്ക്കല്ദക്കാർഭയംഎന്നിയെദുയിച്ചരാജ്യത്തിൽത
ന്നിഷ്ടംനടത്തിപൊന്നു— ആകയാൽ കരൽഫ്രാഞ്ചിയൊടിണങ്ങി
വെദങ്കള്ളരെഒടുക്കെണം എന്നുഇരുവരും നിശ്ചയിച്ചുപാപ്പാസക
൧൫൪൫ ലമതതൎക്കവും തീൎക്കെണ്ടതിന്നുത്രിയന്തിൽ ഒരുസാധാരണസംഘം
കൂടുവാൻക്ഷണിച്ചു— അപ്പൊൾ ലുഥർ മതയുദ്ധംഉണ്ടാകുംഎന്നുക
ണ്ടുപലപ്പൊഴും ക്ലെശിച്ചു ഇതിന്റെമുമ്പെമരിക്കെണ്ടതിന്നുഅ
൧൮൪൬ {ഫെബ്ര. ൧൮} പെക്ഷിച്ചുകൊണ്ടുസമാധാനത്തൊടെഉറങ്ങിപൊയി— പിന്നെകൈ
സർഹെസ്യനൊടുനിങ്ങളും ത്രിയന്തിൽവെച്ചുവെദകാൎയ്യംവിചാരി
ക്കെണ്ടതിന്നുവൈദികന്മാരെഅയക്കെണംഎന്നുകല്പിച്ചു— ഹെസ്യ
ൻഅവിടെഉള്ളവർ ഞങ്ങളെകൂടാതെഒരൊരൊവെപ്പുകളെവി
ധിച്ചുവല്ലൊ— സത്യത്തിന്റെഉറവുവെദത്തിൽ മാത്രമല്ലഎഴുതികാ
ണാത്തപാരമ്പൎയ്യ ഉപദെശത്തിലും ഉണ്ടുഎന്നുംദെവകരുണയാലും
മനുഷ്യപ്രയത്നത്താലുംനീതിവരുന്നുഎന്നും അവർതീൎത്തിരി [ 391 ] ക്കുന്നുകഷ്ടം— ഇവ്വണ്ണംഞങ്ങളുടെപക്ഷംമുഴുവനുംതള്ളിയതി
ന്റെശെഷം ഞങ്ങളുംകൂടി നിരൂപിക്കുന്നതിനാൽഎന്തുപകാരം— അ
വർഅന്യന്മാരത്രെദുയിച്ചസഭക്കാർസംഘമായികൂടിയാൽഞ
ങ്ങളും മനസ്സൊടെചെൎന്നിരിക്കും എന്നുത്തരംപറഞ്ഞപ്പൊൾ—
കൈസർഎകൊപിപ്പാൻ കഴിവില്ലസഭയുംരാജ്യവുംരണ്ടുംഛിദ്രിച്ചു
പൊകെണമൊ എന്നു കണ്ടുരൊമയൊടുസത്യംചെയ്തു— സഹായവും
വാങ്ങിശ്മല്ക്കല്ദക്കാരെശപിച്ചുപടതുടങ്ങുകയുംചെയ്തു—

തടുപ്പാൻഎല്ലാസുവിശെഷക്കാരും ചെൎന്നില്ലചെൎന്നവൎക്കനല്ല
സൈന്യംഉണ്ടായിട്ടുംഅവർഒരൊന്നുചൊല്ലിവെഗംതമ്മിൽപിരിഞ്ഞു
പൊയി— സഹ്സ്യന്റെബന്ധുവായമൊരിച്ച്താൻസുവിശെഷക്കാരൻ
എങ്കിലുംകൈസരുടെഭാഗത്തുനിന്നുപൊരുതു— കൈസർപ്രബല
പ്പെട്ടുസഹ്സ്യനെയുദ്ധത്തിൽപിടിച്ചുനാടുകളെമൊരിചിന്നുകൊ
ടുക്കയും ചെയ്തു— *ഹെസ്യനുംഅഭയംവീണുതടവിൽ ആയി— ൧൫൪൭
അപ്പൊൾകൈസർസുവിശെഷക്കാരെഅടക്കിവെക്കെണ്ടതിന്നു
ത്രിയന്തിൽനിന്നുവിധിവരുവൊളംഒരുഅന്തരക്രമം കല്പിച്ചുസുവി
ശെഷസഭകളിലും അനെകരൊമാചാരങ്ങളെയുംചടങ്ങുകളെയുംപു
തുതായികല്പിച്ചുനടത്തി— പലനാടുകളിലുംഭയംഇല്ലാത്തബൊധക
ന്മാർകുഡുംബങ്ങളുമായിപുറപ്പെട്ടുഭ്രമിക്കെണ്ടിവന്നു— മെലങ്ക്തൊൻ
മുതലായവർഭയത്താലെഎകദെശംഅനുസരിച്ചുപാൎത്തു— മഗ്ദബു [ 392 ] ൎഗ്ഗപട്ടണക്കാർവീൎയ്യംപ്രവൃത്തിച്ചുഅന്തരക്രമത്തെശപിച്ചുചിലവ
ൎഷം ആയുധങ്ങളെധരിച്ചു എതിർനിന്നുഅവരെഅടക്കിവെപ്പാ
ൻ മൊരിചിന്നുകല്പനആയാറെഅവൻ വളരെകാലംപൊരുതു
കൈസരുടെഉറ്റശിഷ്യൻ എന്നപൊലെകാണിച്ചുഗൂഢമായിഫ്രാ
ഞ്ചിയൊടുകറാർചെയ്തുപണംവാങ്ങിപട്ടണത്തെഅടക്കിയഉടനെ
സുവിശെഷക്കാരുടെരക്ഷെക്കായികൈസരുടെനെരെപുറ
പ്പെട്ടുപൊരാടിജയിച്ചുകൈസരുംദുഃഖെനവിട്ടുപൊയിപസ്സാവി
൧൫൫൨ ൽവെച്ചുമൊരിചുമായിസന്ധിച്ചുസുവിശെഷക്കാൎക്കമതസ്വാതന്ത്ര്യം
കല്പിക്കയും ചെയ്തു— ഹെസ്യൻ തന്റെനാട്ടിൽ മടങ്ങിവന്നുവാണുസ
ഹ്സ്യൻചിലജന്മദെശങ്ങളെമാത്രംവാങ്ങിമൊരിചിൽഅസൂയഭാവി
ക്കാതെവാണുകൊണ്ടിരുന്നു— പിന്നെഔഗുസ്പുരിയിൽവെച്ചുപ്രഭു
൧൫൫൫ സംഘംകൂടിയപ്പൊൾസുവിശെഷക്കാരായപ്രഭുക്കൾക്കുംപട്ടണങ്ങ
ൾ്ക്കുംരൊമമതക്കാരാൽഒരുവിരൊധവുംഅരുതുത്രിയന്തിലെസാ
ധാരണസംഘത്താൽ മതത്തിൽ ഒരുമസാധിക്കുന്നില്ലഎങ്കിൽ
ദുയിച്ചൎക്കഅതിനാൽഒരുഭയവുംവെണ്ടാ— എന്നിങ്ങിനെപല
തുംവിധിച്ചുകൈസരുംതന്റെഅഭീഷ്ടംഎല്ലാംനിഷ്ഫലംഎന്നു
കണ്ടുദുയിച്ചകിരീടവുംഔസ്ത്രിയമുതലായകിഴക്കെനാടുകളും അ
നുജങ്കൽഎല്പിച്ചുപുത്രനായ ൨ആം ഫിലിപ്പെബെല്ഗ്യസ്പാന്യന
വപൊലിഅമെരിക്കമുതലായരാജ്യങ്ങളിലുംവാഴിച്ചുതാൻലൊ
൧൫൫൬ കത്തെനിരസിച്ചുഒരുസ്പാന്യമഠംപുക്കു— ൨ വൎഷം താപസനായിപാ
ൎത്തുമരിക്കയുംചെയ്തു—

ഇപ്രകാരംദുയിച്ചമുതലായരാജ്യങ്ങളിൽലുഥർആരംഭിച്ചഗുണീ [ 393 ] കരണം എകദെശം ജയം കൊണ്ടപ്പൊൾഗെനെവയിൽ കല്വിൻ
എന്നമഹാത്മാവമൂന്നാം ഗുണീകാരിയായിഎഴുന്നുവിളങ്ങി— ജ്വിംഗ്ലി
യുടെതൊല്വിയാൽദുയിച്ചസ്വിച്ചരിൽഗുണീകരണം നിന്നുപൊയശെ
ഷംഫരൽഎന്നഒരുപരമൊത്സാഹിഫ്രാഞ്ചിസ്വിച്ചരിൽസുവിശെ
ഷംപ്രസംഗിച്ചുജനത്തെഇളക്കിപള്ളിബിംബങ്ങളെതകൎത്തുകള
ഞ്ഞു നടന്നു— അവൻഗെനെവപട്ടണത്തിൽവെച്ചുതൎക്കിച്ചു ജയി ൧൫൩൫
ച്ചുഗുണീകരണം നടത്തിയപിറ്റെവൎഷത്തിൽഫ്രാഞ്ചിൽ നിന്നു
സത്യം നിമിത്തംഒടിപൊയകല്വിൻ ആപട്ടണത്തിൽവന്നു—ഫര
ൽഅവൻദിവ്യൻഎന്നുഅറിഞ്ഞുഉടനെനീഇവിടെനിന്നുപൊ
കരുതുപൊയാൽദെവശാപംതട്ടുംഎന്നുചൊല്ലിഭയപ്പെടുത്തിപാ
ൎപ്പിച്ചുഗെനെവസഭയെഭരമെല്പിക്കയും ചെയ്തു— കല്വിൻദെവഭ ൧൫൩൬
ക്തിയുംസന്മാൎഗ്ഗത്തിന്നുത്സാഹവും എത്രയും നിഷ്ഠയൊടുകൂടധരിക്കുന്ന
വൻഎങ്കിലും ആശുഷ്കാന്തിയൊടുഅല്പംകാഠിന്യവുംകലൎന്നുകാണു
ന്നു— ഉപദെശത്തിൽതൎക്കസൂക്ഷ്മതനന്നഉണ്ടുഅവങ്കൽ കളിവാക്കുംഉ
പമാപ്രയൊഗവുംജനരഞ്ജനയും കാണ്മാനുംഇല്ല— തിരുവത്താഴത്തി
ൽ ക്രിസ്തുശരീരത്തിന്റെചിഹ്നങ്ങളെഉള്ളുഎന്നുജ്വിംഗ്ലിതൎക്കിച്ചുവ
ല്ലൊ കല്വിനൊവിശ്വാസത്താൽ അനുഭവിക്കുന്നവൎക്കക്രിസ്തുശരീ
രവുംലഭിക്കുന്നുഅവിശ്വാസികൾ്ക്കചിഹ്നം മാത്രംലഭിക്കുന്നു— ആകയാ
ൽ അപ്പത്തിൽഅല്ലവിശ്വാസമുള്ളഅനുഭവത്തിൽതന്നെക്രി
സ്തുകൂടുന്നുഎന്നുംക്രിസ്തുശരീരംസ്വൎഗ്ഗത്തിൽഅത്രെആകുന്നത്‌വി
ശ്വാസി ആത്മാവിൽആയിഅവിടത്തൊളംഉയരുന്നുഎന്നുംവാ
ദിച്ചു— ലുഥർ ക്രിസ്തുശരീരം മഹത്വപ്പെട്ടുസൎവ്വവ്യാപിയായ്ചമഞ്ഞു [ 394 ] തനിക്കഇഷ്ടമായാൽ അപ്പത്തിലും ഇറങ്ങിവരുവാൻ എന്തുവി
രൊധം എന്നുവിചാരിച്ചു— പിന്നെമുന്നിൎണ്ണയത്തെകുറിച്ചു ഉപ
ദെശിക്കുന്നതിൽ കല്വിൻ നിഷ്ഠുരവാക്കുകളെഒഴിച്ചില്ല— ദൈവം
തെരിഞ്ഞെടുത്തവരിൽ കരുണയും ലൊകാരംഭം മുതൽ നിരസി
ച്ചവരിൽനീതിയുംകാട്ടുവാൻ നിശ്ചയിച്ചുചിലരെനിത്യജീവനാ
യും ചിലരെനിത്യനാശത്തിന്നായും മുന്നിൎണ്ണയിച്ചിരിക്കുന്നുആക
യാൽയെശുമരിച്ചിരിക്കുന്നത് തെരിഞ്ഞെടുത്തവൎക്ക വെണ്ടിമാ
ത്രം ആകുന്നു അവരിൽ വിരൊധിച്ചു കൂടാത്തകരുണയാൽഗു
ണത്തിന്നായിവ്യാപരിക്കുന്നുഎന്നുകല്വിന്റെഭാവം— ദൈവംആ
രെയും നിൎബ്ബന്ധിക്കുന്നില്ലകരുണയാൽഎല്ലാവൎക്കായിട്ടുംയെ
ശുവെഅയച്ചുഎല്ലാവരെയുംആകൎഷിക്കെഉള്ളു— ദാഹിക്കുന്നവ
രിൽസൎവ്വഗുണവും താൻ വ്യാപരിക്കുന്നു തന്നെതള്ളുന്നവരെതാ
നും മുൻ അറിഞ്ഞുതള്ളുക അത്രെചെയ്യുന്നുഎന്നുലുഥരുടെപക്ഷം
ശെഷം കല്വിൻപള്ളിയിൽചിത്രവും അലങ്കാരവും അരുത്
വാദ്യഘൊഷം അരുത്ക്രിസ്ത്യാനരിൽനെരമ്പൊക്കവെണ്ടാഞാ
യറാഴ്ചയെശബ്ബത്തുപൊലെആചരിക്കെണം ആയതല്ലാതെ
പെരുന്നാൾ ഒന്നും അരുത് ക്രിസ്തീയവ്യവസ്ഥയെഅനുസരിക്കാത്ത
വരെമൊശധൎമ്മപ്രകാരംശിക്ഷിക്കെണം എന്നും മറ്റുംസഭാക്ര
മമാക്കിഗെനെവയിൽ ആരെയുംശങ്കിക്കാതെനടത്തുവാൻ
നൊക്കിയപ്പൊൾ കളിക്കാരുംജഡസ്വാതന്ത്ര്യക്കാരുംസ്തംഭിച്ചുനു
കംസഹിയാഞ്ഞുഅവനെആട്ടികളകയുംചെയ്തു—

൧൫൪൧ എങ്കിലും രൊമക്കാരുടെകൌശലത്താൽ നന്നക്ലെശിച്ചുനിഴൽ [ 395 ] ഒന്നും കാണാത്തപ്പൊൾഗനെവാക്കാർ അവനെപിന്നെയും മാ
നത്തൊടെ ക്ഷണിച്ചുനഗരകാൎയ്യംക്രമത്തിൽ ആക്കുവാൻനി
യൊഗിച്ചു— അവനും മൂപ്പരുടെകൂട്ടത്തെസ്ഥാപിച്ചുഅവനെകൊണ്ടു
വീടുതൊറും അന്വെഷണംകഴിപ്പിച്ചുംപാപം ഒന്നും പൊറുക്കാ
ത്തവണ്ണം പരിപാലിച്ചും വിപരീതക്കാരെപട്ടണത്തിൽനിന്നുപുറ
ത്താക്കുകയുംചെയ്തു— അക്കാലംസൊചിൻ മുതലായഇതല്യക്കാർ
രൊമൊപദെശത്തെ കുറിച്ചുസംശയിച്ചതല്ലാതെത്രിത്വത്തെയുംത
ള്ളുവാൻ തുനിഞ്ഞുക്രിസ്തുദിവ്യൻഎങ്കിലുംദൈവമല്ലഎന്നുവാദിച്ചു
പലരാജ്യങ്ങളിലും കടന്നുപദെശിച്ചു— അവനിൽസെൎവ്വെത്എ
ന്നഒരു സ്പാന്യൻ ഉണ്ടുആയവൻഗെനെവയിൽവന്നുയെശുപി
താവിന്റെനിത്യപുത്രനല്ലഎന്നുചൊല്ലിയത്കല്വിൻ അറിഞ്ഞു
വിസ്താരംകഴില്ലിച്ചുതടവിൽ ആയാറെ— താൻ കണ്ടുപഠിപ്പി
ച്ചുഅവൻഅനുതാപംകാട്ടാതെഇരുന്നപ്പൊൾമരണവിധിവ
രുത്തിദഹിപ്പിക്കയുംചെയ്തു— ഉപദെശംനിമിത്തംഒട്ടും കൊല്ലരു ൧൫൫൩
ത്‌മൊശധൎമ്മം നമുക്കുപറ്റുന്നില്ലഎന്നുലുഥൎക്കമനസ്സിൽഉറെച്ചി
രുന്നു—

ഇങ്ങിനെകല്വിനിൽഒരൊരൊതെറ്റുകളെപറഞ്ഞത് മതിയാ
കട്ടെ അവന്റെക്രിയയുടെഘനത്തെയുംഫലങ്ങളെയുംഎങ്ങി
നെപറയെണ്ടു— അവൻ പട്ടണക്കാരിൽസന്മാൎഗ്ഗവുംസ്വാതന്ത്ര്യ
ശ്രദ്ധയും നട്ടുവളൎത്തിയശെഷംഇതല്യഫ്രാഞ്ചിഎങ്ക്ലന്തമുതലാ
യ രാജ്യങ്ങളിൽനിന്നുവെദം നിമിത്തംഭ്രഷ്ടായജനങ്ങൾ്ക്കഗെനെ
വതന്നെ ആശ്രയസ്ഥാനമായിചമഞ്ഞു— കല്വിൻഉണ്ടാക്കിയവിദ്യാ [ 396 ] ൧൫൫൮ ലയത്തിൽനിന്നുചിലആയിരം സുവിശെഷ്കന്മാരെവളൎത്തിഫ്രാ
ഞ്ചിക്കും മറ്റും നിയൊഗിച്ചുആരാജ്യങ്ങളിൽ ഒക്കയുംതന്റെമതഭാ
വംപരത്തിക്കൊണ്ടുദുഷ്ടരാജാക്കന്മാരൊടുഎതിൎത്തുസഭാസ്വാതന്ത്ര്യംവ
രുത്തെണംഎന്നുള്ളആഗ്രഹം ജ്വലിപ്പിച്ചുഎങ്ക്ലന്തസ്കൊത്യഹൊ
ല്ലന്തവടക്കെ അമെരിക്കമുതലായവറ്റിന്റെസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്നു
ആദികാരണമായ്തീൎന്നിരിക്കുന്നു— ലുഥർപക്ഷംപ്രഭുക്കളിൽപിതൃ
ഭാവവുംപ്രജകളിൽ മത്സരമില്ലാത്ത അനുസരണവുംവരുത്തിയത്
കല്വിന്റെപക്ഷം പ്രജാ പ്രഭുത്വത്തിന്നുഅനുകൂലം—

ലുഥർജ്വിംഗ്ലികല്വിൻ മുതലായവർ ഇപ്രകാരംഗുണീകരണംനടത്തി
പൊരുന്നസമയം രൊമക്കാൎക്കശക്തിദിവസെന കുറഞ്ഞുപൊയിലജ്ജ
ഒരൊന്നുസംഭവിച്ചുപാപ്പാവിന്നുഇതല്യയിൽകൂടെഅധികാരക്ഷ
യം അണഞ്ഞുവരികയുംചെയ്തു— കൊന്തരീനികൎദ്ദിനാലൻമുതലാ
യസജ്ജനങ്ങൾപതുക്കെഉള്ളമാറ്റത്തിന്നായിവട്ടംകൂട്ടിയപ്രകാരം
പറഞ്ഞുവല്ലൊ— എന്നാറെരണ്ടിനുംഐക്യംവരികയില്ലഎന്നുകണ്ട
ഉടനെരൊമയുടെമുറിക്കു ചികിത്സിപ്പാൻ കറഫകൎദ്ദിനാലൻ കൂ
ട്ടരുമായിഅദ്ധ്വാനിച്ചുതൊറ്റബലങ്ങളെപിന്നെയുംചെൎത്തുആഭി
മാന്യം ജനിപ്പിച്ചുതാമസം കൂടാതെസുവിശെഷത്തെഒടുക്കെണ്ടതി
ന്നുഇതല്യയിൽ എങ്ങും അന്വെഷകകൂട്ടങ്ങളെസ്ഥാപിച്ചുഭയങ്കരമാ
൧൫൪൨ യഹിംസയെആരംഭിച്ചുകറഫയുടെമരുമകൻ മുതലായസുവിശെ
ഷക്കാർഒടിസ്വിച്ചദുയിച്ചനാടുകളിൽ വാങ്ങിപാൎത്തു ആയിരങ്ങൾത
ടവിൽ അകപ്പെട്ടുപലർമരിക്കയുംചെയ്തു— ചിലർ ഇതലസ്വിച്ചരി
ൽശരണം അന്വെഷിച്ചുസുവിശെഷം പരത്തിയപ്പൊൾ അവിടെ [ 397 ] ചെറുസഭകൾ ഉണ്ടായി— ഹിംസതീരാതെഅതിക്രമിച്ചപ്പൊൾലൊ
ക്കൎന്നിൽ ഉള്ളസുവിശെഷക്കാർ എല്ലാവരും നാടുവിട്ടുചുരികിൽ
വന്നു കുടിയെറിപട്ടുനെയ്ത്തുതൊഴിൽഅവിടെനടത്തുകയുംചെ ൧൫൫൫
യ്തു— കറഫതാൻ ൪ആം പൌൽ എന്നനാമംധരിച്ചുപാപ്പാവായാ ൧൫൫൫ – ൫൯
റെ ൮൦ വയസ്സുള്ളവൻ എങ്കിലും യൌവനശുഷ്കാന്തിപൂണ്ടുസുവി
ശെഷക്കാരെ മാത്രമല്ലകൊന്തരീനിയുടെസ്നെഹിതന്മാരെയും
ഹിംസിച്ചുചിലകൎദ്ദിനാലരെയുംക്രിസ്തുരക്തംപാപിയുടെഎകാശ്രയം
തന്നെഎന്നുപ്രസിദ്ധമാക്കിയത് കൊണ്ടുതടവിൽആക്കിവീടു
തൊറുംസംശയമുള്ളപുസ്തകങ്ങളെതിരഞ്ഞുവരുത്തിചിലപുസ്തക
ശാലകളെഅശെഷംദഹിപ്പിക്കയുംചെയ്തു— വെദങ്കള്ളരൊടുസം
ഭാഷിച്ചാലും അവരുടെ എഴുത്തുകളെവായിച്ചാലും പ്രാണഭയം
ഉണ്ടായി— ലുക്കയിൽ ൭൦ വയസ്സുള്ളവൈദികൻ ഉണ്ടുഅവൻസുവി
ശെഷക്കാരനല്ലഎങ്കിലും രക്ഷയുടെഒന്നാമത്തെഅടിസ്ഥാനം
എന്തെന്നുചൊദിച്ചതിന്നുക്രിസ്തുഎന്നുപറഞ്ഞപ്പൊൾരണ്ടാമത്
എന്തെന്നുചൊദ്യത്തിന്നുക്രിസ്തുഎന്നും മൂന്നാമതും ക്രിസ്തുഎന്നുംപ
റഞ്ഞസംഗതിയാൽ അവനെ ക്ഷണത്തിൽതൂക്കിദഹിപ്പിച്ചു— പ
ണ്ടുകലബ്രിയയിൽ ഉള്ള ൨ വല്ദെസസഭകൾ മീസയിൽവരായ്ക
കൊണ്ടുഒരാളും കുട്ടിയുംശെഷിക്കാതവണ്ണംവാളാൽ മുടിഞ്ഞുപൊയി—
വെനെത്യയിൽസുവിശെഷക്കാരെരാത്രിതൊറുംതൊണികളി ൧൫൬൦
ൽ കരെറ്റി കടലിൽ മുക്കികളഞ്ഞു— ത്രിയന്തിലെസാധാരണസം
ഘക്കാർമുക്കാൽഅംശംഇതലർആകകൊണ്ടുഅവരുടെവെ
പ്പുകളെകൊണ്ടുപാപ്പാവിന്നുഒരുതാഴ്ചയുംസംഭവിക്കാതെപു [ 398 ] തിയഉറപ്പുവന്നു— അവർ പാപ്പാധികാരം ഒട്ടും കുറെക്കാതെഅസ
ഹ്യമായിവൎദ്ധിച്ചചിലദൂഷ്യങ്ങളെമാറ്റിനടപ്പിൽശുദ്ധിയുംസൂക്ഷ്മ
ക്രമവും കല്പിച്ചുസുവിശെഷക്കാരുടെപക്ഷത്തെമുഴുവനുംതള്ളി
൧൫൪൫ – ൬൩ ശപിച്ചു— ൧൯ വൎഷത്തെതാമസകൌശലങ്ങളെകൊണ്ടുവരു
ത്തീട്ടുള്ളൟസംഘവെപ്പുകൾ ഇന്നയൊളം മാറാതെരൊമസഭയു
ടെഅടിസ്ഥാനംതന്നെആകുന്നു— സാധാരണസഭാസംഘംപിന്നെ
൬൬ – ൭൨ കൂടിയതുംഇല്ല— ഒടുക്കം ൫ ആം പീയൻപാപ്പാ ഇതല്യയിൽഎങ്ങും
ഗുണീകരണ ശെഷിപ്പുകളെ ക്രൂരമായിസംഹരിക്കയാൽജന്മ
ദെശത്തിൽ ൩൦൦ വൎഷംകൊണ്ടു നിത്യം ക്ഷയിച്ചുപൊയസൎവ്വാധികാ
രംരൊമശാസനെക്കപുതുതായിലഭിച്ചിരിക്കുന്നു—

ഇതല്യയിൽമാത്രം അല്ലസൎവ്വലൊകത്തുംഗുണീകരണത്തെഒ
ടുക്കെണ്ടുന്നപടെക്കു യെശുവിതർ എന്നപുതിയസന്യാസിനാമം
രൊമാസനത്തിന്നുമുഖ്യബലമായ്തീൎന്നു— ലുഥരുടെആദികാല
ത്തുഫ്രഞ്ചിക്കാനരിൽനിന്നുകപ്പുചീനർ എന്നപുതിയഭിക്ഷുക്ക
൧൫൨൫ ൾ ഉത്ഭവിച്ചു ജനത്തെവശമാക്കുവാൻ പ്രസംഗത്താലും മറ്റും അദ്ധ്വാ
൧൫൪൨ നിച്ചശെഷം അവരുടെതലവനായഒക്കിൻ എന്നുചൊല്ക്കൊണ്ട
പ്രസംഗിഒടിപൊയിസുവിശെഷക്കാരെചെൎന്നതുകൊണ്ടുപാപ്പാ
ക്കൾവെറെ ഭടന്മാരെഅന്വെഷിച്ചു— ലൊയൊലഎന്ന ഒരുസ്പാ
ന്യപ്രഭുപടയിൽ മുറിയെറ്റുകിടന്നുനെരമ്പൊക്കിന്നായിപുണ്യ
വാളരുടെകഥകളെവായിക്കുമ്പൊൾ ക്രിസ്തുഭടനായിരിക്കുന്നത
ത്രെനല്ലൂ എന്നുനിശ്ചയിച്ചുദ്രവ്യം ഉപെക്ഷിച്ചു വളരസഞ്ചരിച്ച
ശെഷം പറീസിൽ വെച്ചുചിലഭക്തന്മാരെ കണ്ടുസ്നെഹിച്ചുഅവ [ 399 ] അവരൊടുഒന്നിച്ചുസന്യാസം നെൎന്നുയരുശലെം യാത്രവിചാരിച്ചു ൧൫൩൪
അതിന്നുമുടക്കംവന്നപ്പൊൾധൎമ്മശാലകളിൽ ഒടിഒടിരൊഗികളെ
സെവിച്ചുപുണ്ണുകളെനക്കിതപസ്സചെയ്തുപൊന്നുകീൎത്തിഉണ്ടാക്കി
യപ്പൊൾ— പാപ്പാവിന്റെചെകവരായിഎവിടെഎങ്കിലുംകൂലി
കൂടാതെചെല്ലുവാനുംഎതാനും അനുഷ്ഠിപ്പാനും പ്രതിജ്ഞചെ
യ്തു യെശുവിതുർ എന്നപെർലഭിക്കയുംചെയ്തു— അവരിൽനിന്നു ൧൫൪൦ – ൪൨
ശവെർഎന്നസ്പാന്യൻ ആസ്യജാതികളെനെറ്റുവാൻപുറപ്പെട്ടു ൧൫൪൨
പൊൎത്തുഗാൽ രാജാവിന്റെസമ്മതത്താൽ ഗൊവയിൽ ചെന്നുമു
മ്പെലൌകികരായപൊൎത്തുഗീസരിൽ അനുതാപം പ്രസംഗിച്ചുനാ
ട്ടുകാരത്തികളൊടുവിവാഹംചെയ്യിച്ചുഅവരെസ്നാനംചെയ്തുപി
ന്നെകൊച്ചിയിൽ വന്നുതൂത്തുക്കുടിയിലെപരവന്മാർപൊൎത്തുഗാ
ലെആശ്രയിച്ചുക്രിസ്തനാമംധരിച്ചപ്രകാരംകെട്ടിട്ടുഅവരിൽ
രൊമാവിശ്വാസത്തെനടത്തികൊല്ലക്കാരയുംസ്നാനംചെയ്യിച്ചു
പുതിയസഭകളെമറ്റെ യെശുവിതരിൽഎല്പിച്ചുമലാക്കവഴി
യായിജാപാനിൽഒടിപലരെവിശ്വസിപ്പിച്ചുചീനത്തെകാണ്മാ
ൻ ചെന്നപ്പൊൾവ്യാധിപിടിച്ചുമരിക്കയുംചെയ്തു— അവൻ അത്ഭു
തകാരിയുംശവംദ്രവിക്കാത്തപുണ്യവാളനുംഹിന്തുഅപൊസ്ത ൧൫൫൨
ലനും എന്നുരൊമക്കാർപ്രശംസിച്ചുഅനെകയെശുവിതരുംപൊ
ൎത്തുഗാലിന്റെസഹായത്താൽ ആസ്യയിൽവന്നു കൊടുങ്ങല്ലൂരിൽ
ഒരുമഠം ഉണ്ടാക്കിസുറിയാണികളെനെടുവാൻശ്രമിച്ചുവിശ്വാസസം
ശയമുള്ളവരെഗൊവയിൽ അന്വെഷകരെഎല്പിച്ചുചുട്ടുഹബെ
ശിലെ എകസ്വഭാവക്കാരെപാപ്പാവിന്നുകീഴ്പെടുത്തിജ്യൊതിഷ [ 400 ] ക്കാരായിനടിച്ചുമഹാചീനത്തിലും പുക്കുഅജ്ഞാനത്തെപാതിസഹി
ച്ചുംകൊണ്ടുക്രിസ്തനാമത്തെഎടുപ്പിച്ചുഅമെരിക്കഖണ്ഡത്തിലുംപ
ലജാതികളെസഭയൊടുചെൎക്കയുംചെയ്തു— ആയതഒക്കയുംപൊൎത്തു
ഗീസരുടെനിൎബ്ബന്ധത്താലും അനവധികൌശലങ്ങളാലും നടപ്പിൽ
ഒരുഅനുഭവം കാണാതവണ്ണവുംസാധിച്ചത്എങ്കിലുംപാപ്പാക്കൾ
വളരെപ്രശംസിച്ചുയുരൊപരാജ്യങ്ങൾചിലതിൽസഭകുറഞ്ഞുപൊ
യിട്ടുംകിഴക്കെദിക്കിൽഇരട്ടിച്ചവൎദ്ധനത്താൽആശ്വസിച്ചുകൊ
ള്ളാംഎന്നുസ്തുതിക്കയുംചെയ്തു—

എങ്കിലുംമ്ലെഛ്ശന്മാരെഅല്ലസുവിശെഷക്കാരനെടണ്ടതിന്നു
യെശുവിതർ അധികം അദ്ധ്വാനിച്ചു— അതിന്നായിപാപ്പാഅവ
ൎക്കുസകലഅധികാരവുംകൊടുത്തുസഭാവൎദ്ധനെക്കായിഎതുപാ
യംപ്രയൊഗിച്ചാലുംധൎമ്മംതന്നെഎന്നുസമ്മതിക്കയുംചെയ്തു— അ
വർപ്രത്യെകംബുദ്ധിവിശെഷമുള്ളബാല്യക്കാരെപഠിപ്പിക്കുവാ
ത്സല്യത്താലെവശമാക്കിരാജാക്കന്മാരെഒരൊരൊദൊഷങ്ങൾ്ക്ക
ഇടംകൊടുക്കയാൽ അധീനരാക്കിനാനാവെഷംധരിച്ചുസൎവ്വരാജ്യ
ങ്ങളിലുംപുക്കുരഹസ്യവൎത്തമാനങ്ങളെരൊമയിൽഉള്ളതലവനൊ
ടുനിത്യം അറിയിച്ചുകല്പനകളെവാങ്ങിമനസ്സിൽഒരുശല്യവുംവരാ
തെനിവൃത്തിച്ചുപൊന്നു— ഫെൎദ്ദിനന്തകൈസർദുയിച്ചരിൽമതസ
൧൫൫൬ – ൬൪ ന്ധിയെമാനിച്ചുവാഴുമ്പൊൾ ഔസ്ത്രിയബവൎയ്യകളിലുംസുവിശെഷം
നിത്യംജയംകൊണ്ടുനടന്നുപഴയമതംദിവസെനമറഞ്ഞുപൊയ
൧൫൫൮ പ്പൊൾ യെശുവിതർമുമ്പെബവൎയ്യയിൽ ഒരുഅന്വെഷണംകഴിച്ചു
രൊമക്കടങ്ങാത്തവരെപതുക്കെഹിംസിച്ചുകുറെച്ചുശിഷ്ടന്മാരെ [ 401 ] നാട്ടിൽനിന്നുആട്ടിക്കളഞ്ഞുരാജ്യത്തിന്നുശുദ്ധിവരുത്തുകയുംചെ
യ്തു— മക്ഷിമില്യാൻകൈസർഉള്ളിൽതാൻസുവിശെഷക്കാരനാക ൧൫൬൪ – ൭൬
കൊണ്ടുമതസന്ധിപ്രകാരംഔസ്ത്രിയയിൽആചരിച്ചപ്പൊൾഅവ
നെനീക്കുവാൻ‌ രൊമയിൽനിന്നുവളരെപെടികാട്ടി— മരിച്ചപ്പൊൾ
യെശുവിതർ മെല്ക്കൊണ്ടുനിത്യപ്രയത്നത്താലെഔസ്ത്രിയമുതലായ
പലദുയിച്ചനാടുകളെയും ക്രമെണരൊമെക്കടിമയാക്കിവെക്കയും
ചെയ്തു—

അവർ എത്രയുംഐക്യപ്പെട്ടുമുതിൎന്നുവരുന്നതിനിടയിൽദുയിച്ച
സുവിശെഷക്കാർ ലുഥർ കല്വിൻ ഈരണ്ടുനാമങ്ങളെയും ഉപദെശങ്ങ
ളെയുംചൊല്ലിതമ്മിൽവളരെഇടഞ്ഞുവിദ്യാലയങ്ങളിലും പള്ളികളിലും
തീരാത്തതൎക്കങ്ങളെനടത്തിക്രിസ്തശരീരം അത്താഴത്തിൽ ഉണ്ടൊഎ
ങ്ങിനെഅനുഭവമായ്വരുന്നുക്രിസ്തുമാനുഷത്വംസൎവ്വവ്യാപിയൊദുഷ്ട
ന്മാർ മുന്നിൎണ്ണയത്താലെനശിച്ചുപൊകുന്നുവൊഎന്നീവകപലതുംപ്ര
മാണമായിതൊന്നി— ബ്രെമൻ മുതലായപട്ടണങ്ങളും പലാത്യവാഴി
യും കല്വിൻപക്ഷംചെൎന്നുമെലങ്ക്തൊനും ചിലതിൽ ആഭാവംഅ ൧൫൬൦
വലംബിച്ചു ഐക്യക്ഷയം നിമിത്തംവളരെവിഷാദിച്ചുഅവർഎല്ലാ
വരുംഒന്നായിരിക്കെണ്ടതിന്നുഎന്നതുപിന്നെയുംപിന്നെയുംപ്രാൎത്ഥി
ച്ചുമരിക്കയുംചെയ്തു— ൧൫൬൦— കല്വിനുംതന്റെഅനന്തവെലതി
കച്ചുമരിച്ചു— (൧൫൬൪)— അനന്തരംശുദ്ധലുഥരാനൎക്കും കല്വിന്റെ
പക്ഷക്കാർക്കുംസഹ്സമുതലായനാടുകളിലുംവാഗ്യുദ്ധങ്ങൾ അധികം
ജ്വലിച്ചാറെലുഥരുടെപക്ഷത്തെഉറപ്പിക്കെണ്ടുന്നഐകമത്യസം
ഗ്രഹത്താലുംദുയിച്ചസുവിശെഷത്തിൽഅശെഷസമ്മതംവന്ന ൧൫൮൦ [ 402 ] തുംഇല്ല— ഈവാദങ്ങളുടെഅനുഭവംഎന്തെന്നാൽദുയിച്ചസഭയി
ൽസ്നെഹം കുറഞ്ഞുഉപദെശസൂക്ഷ്മത്തിൽശ്രദ്ധവൎദ്ധിച്ചുവന്നുഅതു
കൂടാതെപലൎക്കുംസുവിശെഷത്തിൽമടിവുവന്നുപലബൊധകരുംപ്ര
ഭുക്കളെശങ്കിച്ചും കുഞ്ഞിക്കുട്ടികളെവിചാരിച്ചുംമെല്പെട്ടവരുടെകല്പ
നപ്രകാരം ഉപദെശംവസ്ത്രംഎന്നപൊലെമാറ്റുവാൻതുടങ്ങി— യെ
ശുവിതരും നിങ്ങൾകണ്ടുവൊപഴയമതത്തിൽമാത്രംതൎക്കമില്ലാത്ത
ഐകമത്യംഉണ്ടുഎന്നുചൊല്ലിപലരെചതിച്ചുംമുഖസ്തുതിവാഗ്ദത്ത
ങ്ങളാലും ഒരൊരൊപ്രഭുക്കളെവശീകരിച്ചുംനടന്നുമതസന്ധിലുഥരാ
നരൊടുചെയ്തിട്ടുണ്ടായിരിക്കും കല്വിന്യരൊടുഒരുനാളുംസന്ധിഉണ്ടാ
യിട്ടില്ലഎന്നുവാദിച്ചുഇരുവകക്കാരെവെവ്വെറെനിഗ്രഹിപ്പാൻ
ഒരുമ്പെടുകയുംചെയ്തു— യെശുവിതദാസന്മാരിൽ വിശിഷ്ടനായ
൧൫൮൬ – ൯൮ കരലിന്റെപുത്രനായ ൨ആം ഫിലിപ്പതന്നെ— അഛ്ശനൊടുഒന്നി
ച്ചുദുയിച്ചപടകളിൽനിന്നുമടങ്ങിവന്നസ്പാന്യർപലരുംസുവിശെഷ
ത്തെഗ്രഹിച്ചുസ്നെഹിച്ചപ്പൊൾഅവർപുതുനിയമം മുതലായപുസ്ത
കങ്ങളെനാട്ടുഭാഷയിൽആക്കിപരത്തുകയാൽഫിലിപ്പ്കൊപ
പരവശനായി ൧൨ പട്ടണങ്ങളിൽ അന്വെഷണചിതകളെസ്ഥാപി
ച്ചുആണ്ടുതൊറുംസുവിശെഷക്കാരെകൂട്ടമായിദഹിപ്പിച്ചു— കരലി
ന്റെഅന്ത്യദിവസങ്ങളിൽ അവനൊടുസത്യാശ്വാസംപറഞ്ഞതൊ
ലെത് മെലദ്ധ്യക്ഷനായകറഞ്ചയെമരണപൎയ്യന്തംതടവിൽപാൎപ്പി
ച്ചുപലരെയും ആട്ടിസ്വന്തപുത്രനെയുംഅന്വെഷകരുടെവാളിൽ
എല്പിച്ചുപരമാൎത്ഥജ്യൊതിയെസ്പാന്യയിൽ കൊടുക്കയുംചെയ്തു—
എങ്ക്ലന്തിലെദുഷ്ടരാജാവുംപാപ്പാവുംആയ ൮ആം ഹെന്രിമരി [ 403 ] ച്ചശെഷംബാലൻഎങ്കിലുംദെവഭക്തിഉള്ള ൬ആം എദ്വൎദ്ദക്രന്മ ൧൫൪൭ – ൫൩
ർ മുതലായഅദ്ധ്യക്ഷന്മാരുടെപക്ഷം അനുസരിച്ചുഗുണീകരണ
ത്തെനടത്തിയശെഷം— ജ്യെഷ്ഠയായമറിയവാണുഅമ്മയുടെഉ ൧൫൫൩ – ൫൮
പെക്ഷണം മറക്കാതെപ്രതിക്രിയചെയ്വാൻതുടങ്ങി അധികം പ്ര
ജകളുടെസമ്മതത്താൽരൊമെക്കുകീഴ്പെട്ടുഫിലിപ്പെഭൎത്താവാക്കു
കയുംചെയ്തു— അപ്പൊൾ എങ്ക്ലന്തിലുംസാക്ഷികൾ ൩൦൦ ഒളംദഹിച്ചുമ
രിച്ചുലത്തിമർമുതലായഅദ്ധ്യക്ഷന്മാർമൂവരും സന്തൊഷത്തൊ
ടെപാടിമരിച്ചുമെലദ്ധ്യക്ഷനായക്രന്മർഭയംഹെതുവായിസത്യത്തി
ൽനിന്നുഭ്രംശിച്ചതിൽപിന്നെധൈൎയ്യപ്പെട്ടുഅനുതാപംകാട്ടിതടി
യെറിയഉടനെവ്യാജത്തിന്നുഒപ്പിട്ടകൈയെശപിച്ചുജ്വാലയിൽ
നീട്ടിചുട്ടുതാനുംപ്രാൎത്ഥിച്ചു പ്രാണനെവിട്ടു— തടിമെൽഒരുഗൎഭിണി
പ്രസവിച്ചപ്പൊൾചുടുന്നവർ കുട്ടിയെവലിച്ചുരക്ഷിച്ചാറെരാജ്ഞി
യുടെകല്പനയാൽ അതുപിന്നെയും തീയിൽചാടെണ്ടിവന്നു—ഇവ
ളുടെവാഴ്ചമുതൽകൊണ്ടത്രെഎങ്ക്ലിശവംശംരൊമമതത്തെമന
സ്സൊടെവെറുത്തുസുവിശെഷത്തെപ്രമാണമാക്കി— അതുകൊണ്ടുഅ
വളുടെഅനുജയായഎലിശബത്ത് വെശ്യാപുത്രിഎങ്കിലും ജന ൧൫൫൮ – ൧൬൦൩
സമ്മതത്താൽസിംഹാസനംഎറിയപ്പൊൾഫിലിപ്പ്അവളെഭാ
ൎയ്യയായിആഗ്രഹിച്ചുഅവൾരൊമസംബന്ധംഎല്ലാംനീരസിച്ചുവി
വാഹംചെയ്യാതെഗുണീകരണത്തെഉറപ്പിച്ചപ്പൊൾപാപ്പാഅവ
ളെശപിച്ചുസ്കൊതരാക്ഞിക്കഎങ്ക്ലിഷവാഴ്ചയെകല്പിച്ചുകൊടുക്ക
യുംചെയ്തു—

അതിന്നുകഴിവുഒട്ടുംവന്നില്ല— സ്കൊതരിൽഹമില്ത്തൻഎന്നലുഥ [ 404 ] ൧൫൨൮ ർശിഷ്യൻസത്യത്തിന്നുവെണ്ടിസാക്ഷിയായിമരിച്ചശെഷം
രൊമക്കാൎക്കുംസുവിശെഷത്തിന്നുംതമ്മിൽനെടുമ്പൊർസംഭവി
ച്ചതിൽ പിന്നെ— ക്നൊക്ഷ എന്നസത്യവീരൻ ഗെനെവയിൽപാ
ൎത്തുകല്വിന്റെമമതഉണ്ടാക്കിയപ്പൊൾസഭയെയുംരാജ്യത്തെ
യുംനന്നാക്കുവാനുള്ളഉപായങ്ങളെ എല്ലാംവിചാരിച്ചുസ്ത്രീകൾക്ക
സഭയിൽഒട്ടും അധികാരംഇല്ലപിന്നെക്രിസ്ത്യാനൎക്കപറ്റുന്നരാജ്യ
വാഴ്ചഅവൎക്കഎങ്ങിനെസാധിക്കാംഎന്നുംസഭാവാഴ്ചക്രിസ്തുവി
ന്നത്രെഉള്ളുമൂപ്പന്മാൎക്ക അദ്ധ്യക്ഷന്മാരുംവെണ്ടാഎന്നുഉറപ്പി
ച്ചുസ്കൊത്യയിൽമടങ്ങിവന്നുജനങ്ങളെഇളക്കിആയുധങ്ങളെധരി
പ്പിച്ചുമറിയരാജ്ഞിക്കസഹായിക്കുന്ന ഫ്രാഞ്ചിപട്ടാളത്തെ ആ
ട്ടിക്കളഞ്ഞുപള്ളിബിംബമഠങ്ങളെയുംഇടിച്ചുതകൎത്തുകല്വിൻ
ഉപദെശത്തെസ്കൊതരുടെപ്രജാസംഘത്താൽവ്യവസ്ഥയാ
൧൫൬൦ ക്കിവെപ്പിക്കയുംചെയ്തു— സഭാസ്വത്താൽരണ്ടാംഅംശം പ്രഭുക്ക
ന്മാർ അപഹരിച്ചുഒരംശം മൂപ്പന്മാരുടെവൃത്തിക്കുംസാധാരണബാ
ലശിക്ഷെക്കും കല്പിച്ചുകൊടുത്തു— സുന്ദരിയായരാജ്ഞിഫ്രാഞ്ചി
ഭൎത്താവിന്റെമരണത്താൽവിധവയായശെഷംസ്കൊത്യയിൽ
൧൫൬൧ വന്നുസ്പാന്യ ഫ്രാഞ്ചിസഹായത്താൽരൊമമതത്തെപതുക്കെഉറപ്പി
പ്പാൻ വിചാരിച്ചു— അങ്ങിനെചെയ്താൽഎങ്ക്ലിഷകിരീടത്തിന്നും
അവകാശം ഉണ്ടെന്നുപാപ്പാവിന്റെതീൎപ്പു— ക്നൊക്ഷഉണൎന്നു
കൊണ്ടു അവളുടെകൊപവും കണ്ണീരുംവിചാരിയാതെഎതിൎത്തു
നിന്നുരാജ്ഞിയുടെ മീസാരാധനയെയും നൃത്തക്രീഡകളെയും
നിത്യപ്രസംഗങ്ങളാൽ ആക്ഷെപിച്ചുപൊന്നുജനങ്ങൾക്കബൊ [ 405 ] ധം വരുത്തി— മറിയമൊഹപരവശയായിചെയ്തദുഷ്ക്രിയകൾപ്രസി
ദ്ധമായ്വന്നാറെസ്കൊതർ മത്സരിച്ചുഎലിശബത്തിൻസഹായത്താൽ
മറിയയെജയിച്ചുനീക്കി— അവൾഎങ്ക്ലന്തിൽ ഒടിഎലിശബത്തെ
അഭയംപ്രാപിച്ചപ്പൊൾ അവളുടെകുറ്റംതെളിഞ്ഞുവന്നശെഷം
തടവിൽആയി പിന്നെയുംരൊമകൌശലങ്ങളെപിണെച്ചുപൊ
രുകയാൽഒടുവിൽ മരണശിക്ഷെക്കഉൾപെടുകയും ചെയ്തു— അ
വളുടെപുത്രനായ യാകൊബ്‌സ്കൊതരാജാവായശെഷംക്നൊക്ഷി
ന്റെആത്മാവുള്ളമൂപ്പന്മാർരാജാവിന്നുസഭയിൽഒട്ടുംഅധികാരം
ഇല്ലഎന്നുറെച്ചുലൌകികന്മാരെവിരൊധിച്ചുനിന്നു— എലിശബ
ത്തൊഎങ്ക്ലിഷസഭയുടെഅമ്മയായ്വാണുകൊണ്ടതല്ലാതെഹിം
സാ കാലത്തുപരദെശത്തുചെന്നുപാൎത്തു കല്വിന്റെപക്ഷംഉറ
പ്പിച്ചുമടങ്ങിവന്നപുരിതാനരൊടുവളരെഇടഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു—
പുരിതാനർ ആർ എന്നാൽശുദ്ധിതല്പരന്മാർ അത്രെ— അവർഅ
ദ്ധ്യക്ഷശാസനയും പള്ളിയിൽ അലങ്കാരഘൊഷാദികളുംവായി
ക്കുന്ന പ്രാൎത്ഥനയും മറ്റും രൊമയുടെപുളിച്ചമാവത്രെആകുന്നുസ
ഭകളുടെമൂപ്പന്മാർ രാജകല്പനകൂടാതെസംഘങ്ങളിൽ കൂടിഗുണീ
കരണത്തെനിവൃത്തിച്ചുപൊരെണംഎന്നുതൎക്കിച്ചു— അവൎക്കരാജ്ഞി
ഒട്ടുംഇടംകൊടുക്കാതെതാൻസഭയുടെതലയായിസകലവുംനടത്തി
കൊണ്ടിരുന്നു— അതിനാൽപലൎക്കും അപ്രിയംതൊന്നിഎങ്കിലും
രാജ്ഞിയുടെഅധികാരം കുറെപ്പാൻരൊമക്കാരുടെനിത്യവി
രൊധങ്ങൾനിമിത്തംസംഗതിഉണ്ടായില്ലഎലിശബത്ത്‌പരദെശ
ത്തിൽസങ്കടപ്പെടുന്ന കല്വിന്യൎക്കഇടവിടാതെതുണനില്ക്കയും [ 406 ] ചെയ്തു—

അവരിൽ അധികം ക്ലെശിച്ചുപൊയതുബെൽഗ്യഹൊല്ലന്തമുതലാ
യ താണനാട്ടുക്കാർതന്നെ— അവിടെ കരലിന്റെകാലത്തുലുഥരു
ടെ ഉപദെശം പരന്നപ്പൊൾപലരും രക്തസാക്ഷികളായിമരിച്ച
ശെഷം മറുസ്നാനക്കാർസ്വതന്ത്രാത്മികർ മുതലായവിപരീതക്കാ
രുംനുഴഞ്ഞുവ്യാപാരംനിമിത്തം സുവിശെഷക്കാരുംവന്നുപാൎത്തു
ഒടുക്കംഫ്രാഞ്ചിക്കാരുടെപ്രയത്നത്താൽ കല്വിന്യപക്ഷം അധി
കം വ്യാപിച്ചുറെക്കയുംചെയ്തു— പിന്നെശുദ്ധിവരുത്തുവാൻഫി
ലിപ്പപുതിയ അദ്ധ്യക്ഷന്മാരെയും അന്വെഷകകൂട്ടങ്ങളെയും
കല്പിച്ചു ത്രിയന്തസംഘവെപ്പുകളെസമ്മതിക്കെണംഎന്നുചൊ
ദിച്ചപ്പൊൾ പ്രഭുക്കൾ ഇതുഞങ്ങളുടെസ്വാതന്ത്ര്യയത്തിന്നുവിരൊ
൧൫൬൬ ധം എന്നുചൊല്ലിഎതിൎത്തുതമ്മിൽ കറാർചെയ്തുപുരുഷാരങ്ങളും
ഒരൊരൊദിക്കിൽ പള്ളികളെഅതിക്രമിച്ചുചിത്രബിംബാലങ്കാ
രങ്ങളെയുംതകൎത്തുകളകയുംചെയ്തു— അത്രൊളംധൈൎയ്യംവന്നതു
ഫ്രാഞ്ചികല്വിന്യരുടെജയത്താൽതന്നെ— ഫ്രാഞ്ചിയിൽ ൧൫൬൨
മുതൽകൊണ്ടുചിലപ്രഭുക്കൾ രാജ്യകാംക്ഷനിമിത്തം കല്വിന്യരെ
ഇനിഹിംസകളെസഹിക്കരുത് ആയുധങ്ങളെപിടിക്കെണംഎ
൧൫൬൦ – ൭൪ ന്നുപറഞ്ഞുഇളക്കിച്ചുരാജാവായ ൯ആം കരലൊടുഒരൊരൊയു
ദ്ധംചെയ്തു— മതസന്ധികളെവരുത്തിഇരുന്നു— അതുകൊണ്ടുഹൊല്ല
ന്ത പ്രഭുക്കളും മത്സരഭാവം അധികം കാണിച്ചുരാജാവെഭയപ്പെ
ടുത്തുവാൻ കഴിഞ്ഞില്ലതാനും അവൻ അല്ബഎന്നഭയങ്കരസെ
൧൫൬൭ നാപതിയെനിയൊഗിച്ചുഅല്ബകലഹക്കാരെയുംസാധുക്കളെയും [ 407 ] ഒരുപൊലെപിടിച്ചുഭെദ്യം ചെയ്യിച്ചും കൊന്നുംനടന്നുപുതിയനി
കിതിയും കല്പിച്ചുതാണനാടുകളെഅസഹ്യമാംവണ്ണം ഉപദ്രവിച്ചാ
റെ— പലരും കപ്പൽഎറിഎങ്ക്ലന്തിൽഒടിപൊയിഗൂഢമായിസഹായം
വാങ്ങിസ്പാന്യകപ്പലുകളെവെവ്വെറെ കവൎന്നുപൊന്നശെഷംഒ
ന്നിച്ചുകൂടിബ്രീൽ എന്നചെറുതുറമുഖത്തഇറങ്ങിപൊരുതുകയറി
നാട്ടുകാൎക്കസ്പാന്യപട്ടാളങ്ങളൊടുഎതിരിടുവാൻധൈൎയ്യംജനി
പ്പിക്കയുംചെയ്തു— ആവൎഷത്തിൽതന്നെഫ്രാഞ്ചിരാജാവിന്റെഅ ൧൫൭൨
മ്മയും മെദിചിഎന്നസൎപ്പവംശത്തിന്റെ പുത്രിയും ആയ കഥരീന
കല്വിന്യരെഫ്രാഞ്ചിയിൽനിന്നുമുടിച്ചുകളവാൻ ആസുരമായ ഉപാ
യംവിചാരിച്ചു— നിസ്സാരനായരാജാവ് അവരൊടുസന്ധിച്ചുവളരെ
മുഖസ്തുതിപറഞ്ഞുകൊടുത്തുഅവരുടെ തലയും നവറ രാജാവുംആ
യഹൈന്രീകിന്നു അനുജയെഭാൎയ്യയാക്കികൊടുക്കാംഎന്നുവാഗ്ദ
ത്തം ചെയ്തു കല്വിന്യപ്രഭുക്കളും മറ്റും തിങ്ങിവിങ്ങിപറിസിൽകൂടി
വന്നപ്പൊൾ നടുരാത്രിയിൽതന്നെപഴയമതക്കാർ എഴുനീറ്റു ശ ൧൫൭൨ {൨൪ ഔഗു}
ത്രുക്കളെ കണ്ടെടത്തുനിന്നുകൊന്നുരാജാവ്താൻ കൊയിലകത്തു
നിന്നുഒടുന്നവരെവെടിവെച്ചുംഹൈന്രികെമീസയിൽകൂടുവാൻനി
ൎബ്ബന്ധിച്ചുംപൊയശെഷം രാജ്യത്തിൽ മുച്ചൂടും അപ്രകാരം തന്നെ
ആചരിച്ചു ൫൦൦൦൦ സുവിശെഷക്കാരൊളംകൊല്ലിച്ചുആവൎത്തമാന
ത്താൽപാപ്പാവളരെആശ്വസിച്ചു വലിയപ്രദക്ഷിണംകഴിച്ചുതാൻ
ഹല്ലലൂയഎന്നുപാടുകയുംചെയ്തു— ശെഷം രാജ്യങ്ങളിലൊരൊമക്കാ
രെഒരുനാളുംവിശ്വസിച്ചുകൂടാഎന്നുനിശ്ചയംവന്നു— ഫ്രാഞ്ചിരാജാ
വിന്നുഹിതമായഫലം ലഭിച്ചുതാൻ കൊന്നപ്രജകളെ കിനാവിലും [ 408 ] നിത്യം കണ്ടുവിറെച്ചും ഭ്രമിച്ചും മരിച്ചു— കല്വിന്യരിൽശെഷിച്ചവർവി
ടാതെപടകൂടിസന്ധിചെയ്യുമ്പൊൾ ഒക്കയും നിശ്ചയത്തിന്നായി
ഇന്നകൊട്ടകളെഞങ്ങളുടെകൈക്കൽ എല്പിക്കെണംഎന്നു
ചൊദിച്ചുവാങ്ങുകയുംചെയ്തു—

അതുകൊണ്ടുതാണനാട്ടുകാരും അല്ബയൊടുജീവപൎയ്യന്തംപൊ
രുതുജയിച്ചു അവരിൽ രൊമക്കാരായബെല്ഗ്യരുംകൂടെസ്പാന്യ
പട്ടാളങ്ങളുടെക്രൂരതപൊറുക്കാതെഹൊല്ലന്തരൊടുചെൎന്നുയുദ്ധം
തുടൎന്നുകൊണ്ടിരുന്നു— അവരൊടുആവതില്ല എന്നുകണ്ടപ്പൊൾ
ഫിലിപ്പതെക്കെനാടുകളൊടുഇണങ്ങിഅവരുടെഅഭീഷ്ട
പ്രകാരം ലൊകസ്വാതന്ത്ര്യം കല്പിച്ചുകൊടുത്തുസുവിശെഷക്കാ
രെആട്ടിക്കളഞ്ഞുയെശുവിതരെവരുത്തിരൊമഭ്രാന്തിയെ
൧൫൭൯ ഉറപ്പിക്കയും ചെയ്തു— ഹൊല്ലന്തമുതലായവടക്കെനാടുകളൊജനം
രാജാവിന്നല്ലരാജാവജനത്തിന്നുവെണ്ടിആകുന്നുഅവൻ ജ
നത്തിന്നുപറ്റാഞ്ഞാൽ അവനെഅകറ്റെണം എന്നകാരണം
ചൊല്ലിരാജനാമത്തെഒഴിച്ചു പ്രജാപ്രഭുത്വംകല്പിച്ചുപ്രഭുവായ
ഒരാന്യനെതലയാക്കുകയുംചെയ്തു— രാജാവെമാറ്റുവാൻ പ്രജ
കളുടെപക്ഷത്തിന്നുന്യായം കള്ളവിശ്വാസമുള്ളവനെനീക്കുന്നത്
എത്രയുംധൎമ്മം പ്രജാസമ്മതംതന്നെരാജാധികാരത്തിന്റെഉറവു
പാപ്പാധികാരം മാത്രംദൈവികവും നിത്യവും ആകുന്നുഎന്നുയെ
ശുവിതർപണ്ടുപരത്തിയഉപദെശത്തെ കല്വിന്യർ ഇങ്ങിനെനട
ത്തിഇരിക്കുന്നു— യെശുവിതർ ഒരുഒറ്റുകാരനെഅയച്ചുഒരാന്യ
൫൮൪ നെകൊല്ലിച്ചശെഷംഹൊല്ലന്ത ർവളരെക്ലെശിച്ചാറെഎലി [ 409 ] ശബത്തതുണെക്കായിപട്ടാളത്തെഅയച്ചു—

അതുകൊണ്ടുപാപ്പാമറ്റപലദിക്കിലും ജയിച്ചുവല്ലൊഎങ്ക്ലന്തെയും
അടക്കുവാൻസമയംവന്നുഎന്നുവെച്ചുയെശുവിതരെഎങ്ക്ലന്തിൽ
നിയൊഗിച്ചാറെഎലിശബത്തചിലരെകൊല്ലിച്ചുരൊമക്കാൎക്ക
ശരണമായസ്കൊതമറിയയുടെശിരശ്ഛെദം കഴിപ്പിച്ചു— അപ്പൊ ൧൫൮൭
ൾപാപ്പാ പുതുയജബെലെശപിച്ചുഫിലിപ്പിന്നുപണംകൊടുത്തു
അവനും പൊൎത്തുഗാലെസ്വാധീനമാക്കിയതുകൊണ്ടുസ്പാന്യപൊൎത്തു
ഗീസകപ്പലുകളെഒക്കയുംചെൎത്തുഎങ്ക്ലന്തിൽപടചെയ്വാൻഅയ
ച്ചു— അന്നുഎങ്ക്ലിഷകപ്പൽചുരുക്കവുംചെറിയതുംഅത്രെകപ്പല്ക്കാ
ൎക്കുധൈൎയ്യവുംവൈദഗ്ദ്ധ്യവുംനന്ന ഉണ്ടൂ സുവിശെഷത്തിന്നുവെണ്ടി
അനെ കർപൊരുതുമരിച്ചും ജയിച്ചുംകൊണ്ടശെഷംദൈവം കൊ
ടുങ്കാറ്റുകളെകൊണ്ടുഅജെയസന്നാഹത്തെതകൎത്തുകളകയുംചെ ൧൫൮൮
യ്തു— ഈജയം മുതൽകൊണ്ടുഎങ്ക്ലന്തുംഹൊല്ലന്തും കപ്പലൊട്ടത്തി
ന്നുമുഖ്യസ്ഥാനങ്ങളായ്വന്നു അവരുടെകപ്പലുകൾഹിന്തുകടലിലും
വന്നുപൊൎത്തുഗീസസ്പാന്യരെയുംക്രമത്താലെഗൊവഅല്ലാതെസ
കലതീരങ്ങളിൽനിന്നും ദ്വീപുകളിൽനിന്നും നീക്കിസുവിശെഷം
അറിയിക്കാതെകച്ചവടംമാത്രംനടത്തുകയാൽ ലൊകവ്യാപാര നി
ക്ഷെപങ്ങളും ആരണ്ടുരാജ്യങ്ങളിൽകൂടുകയുംചെയ്തു*

ഒടുവിൽഫിലിപ്പഫ്രാഞ്ചിയിൽ രൊമെക്കജയംവരുത്തുവാൻവള
രെചെലവുകഴിച്ചതുംവ്യൎത്ഥമായി— ആരാജ്യങ്ങളിൽരണ്ടുമൂന്നുവക [ 410 ] ക്കാർതങ്ങളിൽപൊരുതപ്രകാരംഎങ്ങിനെപറയെണ്ടു— ദെവകാൎയ്യ
ത്തെചൊല്ലിപടകൂടിയാലും എല്ലാവൎക്കും ആന്തരമായിലൊ കവാഴ്ച
൧൫൮൯ തന്നെപ്രമാണം— ഒടുക്കം നവറരാജാവ് ൪ ആം ഹെന്രികായിഫ്രഞ്ചി
സിംഹാസനം എറിസ്പാന്യരെനീക്കിയപ്പൊൾഫ്രാഞ്ചിവംശംമുക്കാ
ൽഅംശംവിശ്വസിക്കുന്നപ്രകാരം രാജാവും വിശ്വസിക്കെണം എ
ന്നാലെസുഖെനവാഴാംഎന്നുവെച്ചുതാൻ പാപ്പാവൊടുക്ഷമചൊദി
൧൫൯൩ ച്ചുസുവിശെഷമതത്തെനിരസിച്ചുയെശുവിതരെവരുത്തിസ്ഥാപി
ച്ചുഎങ്കിലും— കല്വിന്യൎക്കഭയംവരാതവണ്ണം നന്തപരസ്യത്താൽ രാജ
൧൫൯൮ ധാനിഇല്ലാത്തമിക്കവാറുംസ്ഥലങ്ങളിൽ വിരൊധംകൂടാതെതങ്ങളു
ടെമതപ്രകാരം ആചരിച്ചുപൊരെണ്ടതിന്നുസ്വാതന്ത്ര്യവും നിശ്ചയ
ത്തിന്നായിചിലകൊട്ടകളും കല്പിച്ചുകൊടുക്കയുംചെയ്തു— ആവൎഷത്തി
ൽതന്നെഫിലിപ്പ ആശാഭഗ്നനായിമരിച്ചു— ഇങ്ങിനെസുവിശെഷ
പ്രസംഗം അനെകം പൊരാട്ടങ്ങളാൽ പാതിയുരൊപയിൽവെരൂന്നി
ഇരിക്കുന്നു— ദുയിച്ചനാടുകളിലുംദെനസ്വെദരാജ്യങ്ങളിലുംഔഗുസ്പു
രിസ്വീകാരം പ്രമാണംസ്വിച്ച ഫ്രാഞ്ചിഹൊല്ലന്തസ്കൊത്യസഭകളിൽ
കല്വിന്റെപക്ഷംഉറെച്ചുഎങ്ക്ലന്തിൽഅദ്ധ്യക്ഷസഭവാണു— ഉം
ഗ്രർപൊലർ മുതലായ്ക്കകിഴക്കരിലും യവനരൊമസഭകൾ്ക്കും അതാ
തസുവിശെഷമതവികാരങ്ങൾക്കുംഇടംഉണ്ടായിരുന്നു— ഇതല്യസ്പാ
ന്യപൊൎത്തുഗാൽഈമൂന്നിൽമാത്രംഗുണീകരണംഎല്ലാംകെട്ടു
൧൬൦൦ പൊയിരുന്നു—

ഈസകലയുദ്ധങ്ങളാൽസുവിശെഷക്കാൎക്കജഡായുധങ്ങളിലെ
ആശ്രയത്താൽവിശ്വാസംസ്നെഹംപ്രത്യാശമുതലായദിവ്യരത്നങ്ങ [ 411 ] ളും പതുക്കെകുറഞ്ഞുപൊയിരൊമക്കാൎക്കമുമ്പെത്തധൎമ്മക്ഷയംഒ
ൎക്കുംതൊറുംലജ്ജതൊന്നിഭക്തിയുംശുദ്ധിയുംഒരുവിധമായിവൎദ്ധി
ച്ചുവന്നു— അതുകൊണ്ടുഇങ്ങുവെളിച്ചംഅങ്ങുഇരിട്ടുഎന്നുഗുണീകരണ
ത്തിന്റെആരംഭത്തിൽസ്തുതിച്ചുവിധിച്ചതുപൊലെ കാലക്രമത്തി
ൽഖണ്ഡിച്ചുപൊരുവാൻകഴികയില്ല ഭയങ്കരമായമതയുദ്ധംശമി
തുംഇല്ലഎന്നുവെണ്ടാ അപ്പൊൾമാത്രം ആരംഭിച്ചുഎന്നുതൊന്നു
ന്നു—— ദുയിച്ചരിൽ കല്വിന്യനായപലാത്യപ്രഭുകൈസരൊടുഎതി
ൎപ്പാൻ ചിലസുവിശെഷപ്രഭുക്കളൊടുഒരുസത്യംചെയ്തുഫ്രാഞ്ചിക്കാ
രനായഹൈന്രികെചങ്ങാതിയാക്കിയപ്പൊൾ അവർ ഒക്കത്തക്ക
ഔസ്ത്രിയനെതാഴ്തുവാൻ ഒരുമ്പെട്ടു— അതിന്നായിപുറപ്പെടുന്നസ
മയംഹൈന്രിക് ഒരുരൊമക്കാരന്റെ കത്തിയാൽ മരിച്ചു— പി ൧൬൧൦
ന്നെ ബൊഹമ്യസുവിശെഷക്കാരും പാനീയക്കാരും യെശുവിതരാൽ
പല അസഹ്യങ്ങളെയും അനുഭവിച്ചുകൈസരുടെ മന്ത്രികളൊടുവാ ൧൬൧൮
ദിച്ചുഅവരെമാളികമെലിൽനിന്നുതാഴത്തുചാടിമത്സരംതുടങ്ങി
പലാത്യ പ്രഭുവെരാജാവാക്കിവരിച്ചു— ശെഷംദുയിച്ചൎക്കും പ്രത്യെ
കംസഹ്സ്യന്നും അനിഷ്ടംഎങ്കിലും അവൻ കിരീടത്തെവാങ്ങിപടെക്ക
ഒരുങ്ങുകയുംചെയ്തു— ൨ആം ഫെൎദ്ദിനന്തകൈസരും അവന്റെതു
ണയായബവൎയ്യയിൽ മക്ഷിമില്യാനും ഇരുവരും യെശുവിതശിഷ്യ
ന്മാരുംസ്ഥിരമനസ്സുള്ളവരുംആകയാൽ ഇതുസുവിശെഷമല്ലമത്സ
രം അത്രെഎന്നുനിശ്ചയിച്ചുദൈവത്തെതുണആക്കിജയിച്ചു പ്രൊ
തെസ്തന്തരെബൊഹമ്യ ഔസ്ത്രിയയിലും ഒടുക്കുകയുംചെയ്തു— ഉംഗ്ര പ്ര
ജകളിൽ സുവിശെഷക്കാരായവർമിക്കതുംരൊമയിലെക്കമനസ്സു [ 412 ] തിരിഞ്ഞു— ശെഷം ഒരൊരൊദുയിച്ചർ എങ്ക്ലിഷദെനഹൊല്ലന്ത
സഹായങ്ങളെആശ്രയിച്ചുപടതുടൎന്നാറെഅവരും ക്രമത്താലെ
തൊറ്റു— അതിന്റെ കാരണം രൊമക്കാരിൽ ഐക്യം ഉണ്ടയിരിക്കു
മ്പൊൾസുവിശെഷക്കാർപലതുംചൊല്ലിതങ്ങളിൽ പിണങ്ങികൊണ്ടി
രുന്നു— ഹൊല്ലന്തിലുംഫ്രാഞ്ചിലും മുന്നിൎണ്ണയത്തെകുറിച്ചുവാദങ്ങൾ ഉണ്ടാ
യശെഷം അൎമ്മിന്യൻ അൎദ്ധപെലാഗ്യപക്ഷത്തെഉറപ്പിച്ചു— അവ
ന്റെശിഷ്യന്മാർപ്രജാപ്രഭുത്വത്തിന്നുവെണ്ടിഉത്സാഹിക്കകൊണ്ടുഒ
രാന്യൻസൎവ്വാധികാരത്തെകാംക്ഷിച്ചുകല്വിന്യരെവശീകരിച്ചു ശത്രു
൧൬൧൮ – ൧൯ ക്കളെനീക്കിദൊദ്രക്തസംഘത്താൽ അൎമ്മിന്യപക്ഷത്തെതള്ളിക്ക
യുംചെയ്തു— എങ്കിലും കല്വിന്യസഭകളിൽ അൎമ്മിന്യഛിദ്രംഒടുങ്ങിഇല്ല
രൊമക്കാർതാണനാടുകളെഅടക്കുവാനുംപുതിയ ഉത്സാഹം കായ്യുകയും
☩൧൬൨൧ ചെയ്തു— ദുയിച്ചരിൽ ആൎന്തമുതലായസത്യബൊധകന്മാർ മതതൎക്ക
ത്താലും അക്ഷര നിശ്ചയത്താലുംസഭെക്കുരക്ഷയില്ലഎന്നുകണ്ടുസ
ത്യക്രിസ്തീയത്വം യെശുവൊടുള്ള ഐക്യം എന്നുപദെശിച്ചുകൊള്ളു
ന്നപ്രബന്ധങ്ങളാൽസാധുക്കൾ്ക്കനാനാഭാഷകളിലും നല്ലആഹാരവും
ആദുഷ്കാലത്തിൽസ്ഥിരമുള്ള ആശ്വാസവും നല്കിഇരിക്കുന്നുഎങ്കി
ലും അക്ഷരസെവക്കാർലുഥരുടെപെർചൊല്ലിഅവരെവെദങ്ക
ള്ളർഎന്നുദുഷിച്ചിരിക്കുന്നു— ലുഥർ കല്വിൻഇവരുടെആത്മാവ്സ
ഭകളിൽനിന്നുമറഞ്ഞുപൊവാറായി—

കൈസർജയംകൊണ്ടപ്പൊൾസുവിശെഷക്കാരുടെഅധികാര
ത്തെതാഴ്ത്തെണംഎന്നുവെച്ചു കല്വിന്യരൊടല്ലലുഥരാനരൊടുമാത്രം
മതസന്ധിഉണ്ടെന്നുംഇവർ ൭൦ വൎഷത്തിന്നകം അതിക്രമിച്ചമഠങ്ങ [ 413 ] ളെയും അദ്ധ്യക്ഷനാടുകളെയും ഇങ്ങുകൊടുത്തുവെക്കെണം എന്നു ൧൬൨൯
കല്പിച്ചു പ്രുസ്യയെയുംഹൊല്ലന്തെയുംവീണ്ടുംകൈക്കലാക്കുവാൻ
ഒരുങ്ങി— യെശുവിതർ എല്ലാം ഒന്നാക്കെണം എന്ന അധികം
മുട്ടിച്ചുനല്ലസഭാസ്വംഎല്ലാംബലാല്ക്കാരമായിഅടക്കുകയുംചെയ്തു
ഗുണീകരണത്താലുള്ള മുറിക്കരൊമക്കാർ എകദെശംഭെദംവരു ൧൬൩൦
ത്തിചിലരാജ്യങ്ങളിലും പഴയമതത്തിന്നുപുതിയമഹത്വംവരികയും
ചെയ്തു— യവനസഭകൾ ഒരൊന്നുപൊലെമുതലായകിഴക്കെനാടുക
ളിൽ പാപ്പാവിന്റെമെല്ക്കൊയ്മെക്കടങ്ങികൊംസ്തന്തീനപുരിയി
ലെപത്രിയൎക്കാവായലുക്കരിദീൎഘയാത്രകളിൽഗെനെവസഭ
യൊടുപരിചയം വന്നപ്പൊൾ കല്വിന്യവിദ്യയെയവനരിൽ പരത്തു
വാനും പുതിയജീവനെകത്തിപ്പാനും പ്രയാസപ്പെട്ടാറെയെശുവി
തർ ഇവൻ വിശ്വാസദ്രൊഹിഎന്നുപ്രസിദ്ധമാക്കിമൂന്നുവട്ടം മറു
നാടുകടത്തിച്ചുഅവൻപിന്നെയുംനഗരത്തിൽമടങ്ങിവന്നാറെസുല്താ
നെവശീകരിച്ചതിനാൽ അവൻ ആനല്ലവൃദ്ധനെകടലിൽമു
ക്കികളഞ്ഞു— *സൊബിലിഎന്നഒരുയെശുവിതൻപാണ്ടിയി
ലെപരവന്മാരെ കണ്ടുനിരസിച്ചു ഉത്തമജാതികളെനെടെണ്ടതിന്നു ൧൬൦൬
ബ്രാഹ്മണവെഷംധരിച്ചു ഉത്തരദിക്കിൽനിന്നുവന്നദ്വിജൻഎ
ന്നുനടിച്ചുസംസ്കൃതമന്ത്രങ്ങളെപറഞ്ഞുമധുരയിൽ ക്രമത്താലെ ൭൦
ബ്രാഹ്മണരെവിശ്വസിപ്പിച്ചുപാപ്പാസമ്മതത്താലെശെഷം യെശു
വിതരുംഹിന്തുദെശത്തിൽ അപ്രകാരം ആചരിച്ചുകീൎത്തിപരത്തുക [ 414 ] യുംചെയ്തു— ഡില്ലിപാൎശാവിന്റെആളുകളിലും ചിലർവിശ്വസിച്ചുജഹ
ങ്ങീർപാൎശാവ്താൻ രൊമക്കാരൻ ആവാനുംഭാവിച്ചുചീനത്തി
ൽശ്രാദ്ധം മുതലായസംപ്രദായങ്ങളെനിഷെധിക്കായ്കയാൽ യെ
ശുവിതർനിത്യംജയിച്ചുസഭകളെവൎദ്ധിപ്പിച്ചുഈസകലപ്രെരി
തപ്രയത്നത്തിന്നുമൂലസ്ഥാനമായിപ്രൊപഗന്തഎന്നവ്യാപന ക്കൂട്ടം
രൊമയിൽ തന്നെസ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു (൧൬൨൨) എഫിഫന്യഉത്സവ
ത്തിൽകാലത്താലെസകലജാതികളിൽനിന്നും അയച്ചുചെൎത്തബാ
ല്യക്കാർനാനാഭാഷകളിൽ രൊമാജയങ്ങളെസ്തുതിച്ചുപൊരു
കയുംചെയ്തു—

എങ്കിലും അപജയങ്ങളും അണഞ്ഞു— ജാപാനിലെയെശുവി
തർ ലൊകവാഴ്ചയെകാംക്ഷിച്ചപ്പൊൾകഠിനഹിംസഉണ്ടായി
൧൬൧൯ ആയിരങ്ങൾസാക്ഷികളായ്മരിച്ചശെഷംസഭനശിക്കയുംചെയ്തു
ഹൊല്ലന്തർ കച്ചവടത്തിന്നായിഅവിടെവന്നാൽ യെശുബിംബ
ത്തിൽതുപ്പിക്രൂശിന്മെൽചവിട്ടികൊണ്ടത്രെ രാജ്യപ്രവെശത്തി
ന്നുഅനുവാദംവാങ്ങി— ഹബെശിലെ യെശുവിതപത്രിയൎക്കാഎ
കസ്വരൂപക്കാരിൽ മെല്ക്കൊയ്മനടത്തിയശെഷം നാട്ടുകാർമത്സ
൧൮൩൫ രിച്ചുപൊരുതു യെശുവിതരെനീക്കുകയുംചെയ്തു— യുരൊപയിലും
പാപ്പാമതക്കാരുടെഐക്യവുംശുഷ്കാന്തിയുംശ്രീത്വവുംഉച്ചതിരി
ഞ്ഞുപൊയപ്രകാരം മങ്ങിതളൎന്നുചമഞ്ഞു— അതിന്ന ആയുധമായത്
കൎദ്ദിനാലനുംഫ്രാഞ്ചിമന്ത്രിയും ആയ റിഷല്യു എന്നലൊകമാലുമി
തന്നെ— അവൻ തന്റെരാജ്യത്തിലെകല്വിന്യരൊടുപൊരാടിഅ
വൎക്കുപണ്ടുസമ്മതിച്ചുകൊടുത്തകൊട്ടകളെഅടക്കിമതംനിമിത്തം [ 415 ] ഉപദ്രവിക്കാതെ മത്സരത്തിന്നുള്ളശക്തിയെമാത്രം നീക്കി അവരു
ടെപ്രഭുക്കളെസ്ഥാനമാനങ്ങളാൽ രൊമവിശ്വാസത്തിലെ ക്ക
ആകൎഷിച്ചതിന്റെശെഷം കൈസരുടെവൎദ്ധനയിൽ അസൂയ
പ്പെട്ടുദുയിച്ചപ്രൊതസ്തന്തരെതുണെപ്പാൻ നിശ്ചയിക്കയും ചെയ്തു
അതിന്നിമിത്തം യെശുവിതർ ൨൦ വൎഷത്തിന്നുമുമ്പെഹൈന്രീകെ
കൊല്ലിച്ചിരുന്നുറിഷല്യുവെപാപ്പാശാസിച്ചതുംഇല്ല—

സ്വെദരാജ്യത്തിൽ യെശുവിതർ രണ്ടുരാജാക്കന്മാരെവശത്താക്കി
സുവിശെഷത്തൊടുപടതുടങ്ങിയശെഷം മത്സരങ്ങൾ ഉണ്ടായിരാ
ജാവും യെശുവിതരും രാജ്യത്തിൽനിന്നുഒടിപൊകെണ്ടിവന്നു— ൧൫൯൯
അന്നുലുഥരുടെഉപദെശത്തെപിന്നെയുംസൎവ്വപ്രമാണമാക്കിയ
വന്റെമകൻഗുസ്താവ് അദൊല്ഫ ആകുന്നു അവൻ രുസ്സരൊടും ൧൬൧൧ – ൩൨
പൊലരൊടും പടകൂടിജയിച്ചശെഷംകൈസർഉപദ്രവിച്ചസുവി
ശെഷക്കാരെഉദ്ധരിപ്പാനുംസ്വെദൎക്കുജയഫലങ്ങളെവരുത്തു
വാനുംദുൎഭാഗ്യമുള്ളദുയിച്ചരാജ്യത്തിൽസന്നാഹത്തൊടുകൂടെവന്നു
പ്രൊതസ്തന്തപ്രഭുക്കളാലും ഫ്രാഞ്ചിസഹായത്താലും ബലങ്ങ
ളെവൎദ്ധിപ്പിച്ചുവൎഷങ്ങളുടെജയങ്ങളാൽകൈസരെയുംരൊമക്കാ
രെയുംതാഴ്ത്തിപാപ്പാവിന്റെ മുഖ്യമായ ആശെക്കുഭംഗംവരുത്തു
കയുംചെയ്തു— അവൻ ലുചൻ പൊൎക്കളത്തിൽ ജയിച്ചുപട്ടുപൊ ൧൬൩൨
യശെഷം ദുയിച്ചർസ്വെദർ ഫ്രഞ്ചിക്കാരും പിന്നെയും ൧൬ ആ
ണ്ടുഅസുരഭാവംപൂണ്ടുപൊരുതുദുയിച്ചരാജ്യം കാടാക്കി
ദെവാരാധനവിദ്യാഭ്യാസം മുതലായതഒക്കയും എകദെശംനശി
പ്പിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു— ഈ മുപ്പതുവൎഷത്തെ യുദ്ധം വെസ്തഫല്യ [ 416 ] ൧൬൪൮ സന്ധിയാൽ തീൎന്നപ്പൊൾസ്വെദരും ഫ്രാഞ്ചിയുംദുയിച്ചനാടുക
ളെചിലതുസമ്മാനംവാങ്ങിശെഷമുള്ളവറ്റിൽ ലുഥരാനൎക്കും കല്വി
ന്യൎക്കും രൊമക്കാരൊടുഒത്തവണ്ണംവാഴുവാൻ അനുവാദം ഉണ്ടായി
എങ്കിലും അതാത ആൾ്ക്കല്ലവാഴുന്നൊൎക്കമാത്രം തന്റെതന്റെനാ
ട്ടിൽഹിതമായമാൎഗ്ഗം നടത്തുവാൻ ന്യായം എന്നുവെച്ചവെപ്പു— അ
ത് ഒരുനാളും അരുതുഎന്നുപാപ്പാശപിച്ചതുകൈസർമുതലായ
രൊമക്കാരും ഉള്ളിൽ നിരപ്പുവന്നില്ലഎങ്കിലുംതളൎച്ചനിമിത്തവും
ശെഷിച്ചപ്രജകളുടെമത്സരഭാവം നിമിത്തവുംകൂട്ടാക്കാതെഇ
രുന്നു— ദുയിച്ചരാജ്യം അന്നുമുതൽ പലനാടുകളും ൩ മതങ്ങളുമായി
പിരിഞ്ഞു ഐക്യക്ഷയത്താൽ ലൊകത്തിൽശക്തി ഇല്ലാതെ
ദെവസഭപതുങ്ങിസമാധാനത്തൊടെകഴിപ്പാൻ പൊരുന്നപാത്രമാ
യിപാൎത്തു—

എങ്ക്ലന്തിലുംഗുണീകരണത്താൽ അന്തഃഛിദ്രവും രാജ്യപരിവൎത്ത
നവും ഉണ്ടായിഎങ്കിലും താഴ്ച അല്ലചക്രവൎത്തിത്വംതന്നെഅതി
ന്റെഅന്ത്യഫലമായിസാധിച്ചു— എലിശബത്തസന്തതിഇല്ലാതെമ
൧൬൦൩ – ൨൫ രിച്ചപ്പൊൾസ്തുവൎത്തവംശത്തിലെസ്കൊതരാജാവായയാകൊബ
(൧ആം ജെംസ്സ്) എങ്ക്ലന്തിലുംവാണുതുടങ്ങിആയവൻബാല്യംമുത
ൽ സ്കൊതമൂപ്പന്മാരുടെനിഷ്ഠയും പ്രാഗത്ഭ്യവുംഹെതുവായിട്ടുകൂടക്കൂ
ടസങ്കടപ്പെട്ടു കല്വിന്യഭാവത്തെനിരസിച്ചുഅദ്ധ്യക്ഷന്മാർഇല്ലാ
ഞ്ഞാൽ രാജാവുംഇല്ലരൊമയുംഗെനെവയെക്കാൾനല്ലൂഎന്നു
വെച്ചുതാൻ മെലദ്ധ്യക്ഷനായിഭരിപ്പാൻ നിശ്ചയിച്ചപ്പൊൾരൊ
മക്കാരും പുരിതാനരും എങ്ക്ലിഷപള്ളിയിൽഅടങ്ങായ്കകൊണ്ടുഇ [ 417 ] രുവക ക്കാരൊടും വലിയപിഴകളെവാങ്ങിദാരിദ്ര്യത്താൽ ഹെ
മിപ്പാൻ തുനിഞ്ഞു— അതുകൊണ്ടുഒരുരൊമക്കാരൻ രാജാവെ
യും പ്രജാസംഘക്കാരെയും ഒരുമിച്ചുകൊല്ലെണം എന്നുവിചാരി
ച്ചുചിലരെവശത്താക്കികൊവിലകത്തിങ്കീഴിൽ വലിയതുരവുണ്ടാ
ക്കി വെടിമരുന്നുനിറെച്ചു— കത്തിക്കും മുമ്പെഅതുവെളിച്ചത്തുവന്നു ൧൬൦൫
കഠിനശിക്ഷകളുംഉണ്ടായി— രാജാവ് കളികുടിമുതലായതല്ലാ
തെവെദശാസ്ത്രങ്ങളെയും രസിച്ചുശീലിച്ചുഎങ്ക്ലിഷവെദഭാഷാന്തരത്തി
ന്നുംസാധാരണജപസംഗ്രഹത്തിന്നും നിവൃത്തിവരുത്തി എങ്കിലും
രാജബുദ്ധി ഇല്ലാത്തവനായി ൨ പ്രത്യെകം ആഗ്രഹിച്ചു— പ്രജാസം
ഘത്താൽവാദം കൂടാതെപണംകിട്ടെണം എന്നുംസ്കൊതരിലുംഅ
ദ്ധ്യക്ഷന്മാരെവാഴിക്കെണം എന്നും അത്രെ— രണ്ടും നടത്തുവാൻത
നിക്കദിവ്യന്യായം ഉണ്ടുഎന്നുവെദവചനത്താൽ നിത്യം കാട്ടും മു
ഖസ്തുതിക്കാർപുതിയശലൊമൊൻ എന്നുപെർവിളിക്കയുംചെയ്തു—
അതിനാൽ അനെകർവിഷാദിച്ചുഹൊല്ലന്തരുടെസ്വാതന്ത്ര്യംക
ണ്ടുനാണിച്ചുപുരിതാനരും രൊമക്കാരുംവലിയവരുംചെറിയവരും
ജന്മഭൂമിയെനിരസിച്ചുവടക്കെഅമെരിക്കയിൽ ഒടികുടിയെറി
കാടുവയക്കിപുതിയനാടുകളിൽ രാജൊപദ്രവംകൂടാതെവസിച്ചു
സഭാകാൎയ്യം താന്താങ്ങൾ്ക്കബൊധിച്ചപ്രകാരംനടത്തി— സ്വാതന്ത്ര്യസ
ക്തന്മാർ എല്ലാവരും മറുനാടുകടന്നില്ലതാനും— പ്രജാസമ്മതംകൂടാ
തെഎങ്ക്ലന്തിൽ നികിതിഎതുംഎടുപ്പാറില്ലഎന്നുപലരുംവാദിച്ചു—
പിന്നെസ്കൊത്യയിൽ അയച്ച അദ്ധ്യക്ഷന്മാർ മൂപ്പക്കൂട്ടങ്ങളിൽ
മെൽവിചാരണ അതിക്രമിച്ചുബാലന്മാരിൽകൈവെപ്പുതിരുവ [ 418 ] ത്താഴത്തിൽ മുട്ടുകുത്തുകപലപെരുനാളുകളെആചരിക്കഇത്യാദി
എങ്ക്ലിഷസമ്പ്രദായങ്ങളെകല്പിച്ചപ്പൊൾ— കല്വിന്യർക്നൊക്ഷി
ന്റെവാക്കുകളെയും അഛ്ശന്മാർചെയ്തപുരാണപ്രതിജ്ഞയെയുംഒൎത്തൊ
ൎത്തുദുഃഖിച്ചുകൂടിദൈവമുമ്പാകെകരഞ്ഞുവിശ്വാസസ്ഥിരതെക്കാ
യിപ്രാൎത്ഥിക്കയുംചെയ്തു—

ഈപുതിയആത്മപ്രവൃത്തിസ്കൊതരിൽതൊന്നുമ്പൊൾതന്നെയാ
൧൬൨൫ – ൪൯ കൊബമരിച്ചു അവന്റെമകനായ ൧ ആം കരൽ (ചാൎലസ്സ) സ്പാന്യബാ
ന്ധവം കഴിയാതെവന്നപ്പൊൾ ഫ്രാഞ്ചിപുത്രിയെവിവാഹംചെയ്ത
നെരം ഇനിരൊമക്കാരായപ്രജകളൊടു പള്ളിപ്പിഴവാങ്ങുകയില്ലഎ
ന്നവാഗ്ദത്തവും കൊടുത്തു— അത് എങ്ക്ലിഷസുവിശെഷക്കാൎക്കുവളരെ
അനിഷ്ടമായി— ദുയിച്ചമതയുദ്ധത്തിൽസഹൊദരന്മാൎക്കുസഹാ
യിക്കെണ്ടതായിരുന്നുഎന്നുഅവരുടെഭാവം— ശെഷം രാജാവ്
പ്രജാസംഘത്തൊടുഇടഞ്ഞുതന്റെഇഷ്ടപ്രകാരംപുതിയവരവു
കളെസങ്കല്പിച്ചു— അതിന്നായിഹമ്പ്തൻ അന്യായപ്പെട്ടപ്പൊൾ ജന
രഞ്ജനനന്നലഭിച്ചു— പ്രിൺ എന്നഒരുപുരിതാനൻ കൂത്തുനൃത്തനാ
ടകങ്ങളെയും പിശാചകളിഎന്നഒരുപ്രബന്ധത്തിൽകാട്ടിശാ
സിച്ചപ്പൊൾ— ലൌദ് എന്ന മെലദ്ധ്യക്ഷൻ രാജാവും രാജ്ഞിയും
വെഷം മാറികളിക്കുന്നുവല്ലൊഇവൻ രാജാവെദുഷിച്ചസ്വാമി
ദ്രൊഹിതന്നെ എന്നുകല്പിച്ചു പ്രിണെതടവിൽ ആക്കിചെവിക
൧൬൩൪ ളെഅറുക്കയുംചെയ്തു— അവന്റെധൈൎയ്യംക്ഷയിച്ചില്ലതാനുംദെ
വകാൎയ്യത്തിലെസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്നായി ഇവൻസാക്ഷിഎന്നുജന
ങ്ങൾക്കതൊന്നി— ലൌദ് ജനത്തിന്റെഅപ്രിയംവിചാരിയാതെ [ 419 ] ഞായറാഴ്ചയിലെ കളിയും നെരമ്പൊക്കുംതുടങ്ങിയുള്ളരൊമാചാര
ങ്ങളെക്രമത്താലെപൂകിപ്പാൻ ഉത്സാഹിച്ചുപൊന്നു— അപ്പൊൾസ്വാ
ധീനർഎന്നഒരുമതഭെദംഉണ്ടായിഅവരും കല്വിന്യശാഖതന്നെ
ഒരുനാട്ടിലെസഭകൾ്ക്കഒരുപൊലെയുള്ളനടപ്പുവെണ്ടാ അതാതദി
ക്കിലെപുനൎജ്ജാതന്മാർസഭയായികൂടിയാൽതങ്ങൾ്ക്കബൊധിച്ച
ക്രമത്തെതങ്ങൾതന്നെനിശ്ചയിക്കയുംഹിതന്മാരെഉപദെഷ്ടാ
ക്കന്മാരായിവരിക്കയുംചെയ്യാംഎന്നുവിധിച്ചു— ബപ്തിസ്തർഎന്ന
വരും ഉദിച്ചുവിശ്വാസത്തിൽസ്നാനംചെയ്ക ന്യായംഎന്നുവാദിച്ചു—
ഇങ്ങിനെപലരും എഴുനീറ്റുനിത്യനിൎബ്ബന്ധംസഹിയാഞ്ഞുഅമെരി
ക്കയിൽവാങ്ങികുടിയെറി— പൊയവരിൽ എല്യൊത്തഎന്നവൻ
ഉണ്ടുചെന്നിറക്കാരുടെഭാഷഗ്രഹിച്ചുസുവിശെഷഭാഷാന്തരംച
മെച്ചുആ കാട്ടാളരിൽ പ്രെരിതവെലയെദീൎഘക്ഷാന്തിയൊടെചെ
യ്തുകൊണ്ടവൻതന്നെ— അധികംജനങ്ങൾ പൊവാൻ വിചാരിച്ച
പ്പൊൾ മന്ത്രികൾരാജ്യദ്രവ്യത്തിന്നുനാശംവരും എന്നുനിരൂപി
ച്ചുമുടക്കിഹമ്പ്തൻ ക്രൊംവൽ മുതലായപുരിതാനരെപാൎത്തുകൊൾ്വാ
ൻഹെമിച്ചു—

അനന്തരം ലൌദ് എങ്ക്ലിഷരൊമപ്രാൎത്ഥനകളെചെൎത്തുസ്കൊത
ൎക്കുപുതിയജപസംഗ്രഹംചമെച്ചാറെപള്ളിയിലെസ്ത്രീകളും കല
ഹിച്ചുസ്കൊതർ ഒരുമനപ്പെട്ടുനൊമ്പെടുത്തുസത്യമതത്തെപരിപാ
ലിക്കെണം എന്നുള്ളവംശകറാരെപുതുതാക്കിപ്രഭുക്കളും മൂപ്പന്മാ ൧൬൩൭
രും ഒട്ടൊഴിയാതെകരഞ്ഞുചിലർസ്വന്തരക്തത്താലെഒപ്പിട്ട
ശെഷംസംഘംകൂടിഅദ്ധ്യക്ഷന്മാരുടെസാഹസത്തിന്നുന്യായംവി [ 420 ] സ്തരിപ്പാൻ ഒരുമ്പെടുകയും ചെയ്തു— നിങ്ങൾ ഉടനെപിരിഞ്ഞുപൊ
കെണം എന്നുരാജകല്പനവന്നപ്പൊൾഞങ്ങൾരാജാധിരാജാ
വിന്റെനാമത്തിൽ കൂടി ഇരിക്കുന്നുസഭെക്കഒരുവൻഅത്രെ
തല ആകുന്നുഎന്നുഅവർപറഞ്ഞുഅദ്ധ്യക്ഷന്മാരെസഭയിൽ
൧൬൩൮ നിന്നുപുറത്താക്കിജപസംഗ്രഹത്തെതള്ളുകയുംചെയ്തു— കരൽ
എങ്ക്ലിഷഅദ്ധ്യക്ഷന്മാരൊടുദ്രവ്യംവാങ്ങിപൊർതുടങ്ങിയപ്പൊ
ൾസ്കൊതർതങ്ങളുടെകൊടിമെൽക്രിസ്തുവിന്റെരാജകിരീട
ത്തിന്നുവെണ്ടിഎന്നയുദ്ധകാരണംഎഴുതി കൂട്ടമായികൂടിഎങ്ക്ലി
ഷഭടന്മാർ രക്തം ചിന്നിപ്പാൻ മനസ്സില്ലാതെതൊറ്റുഒടിപൊ
കയുംചെയ്തു—

അപ്പൊൾകരൽവെറെവഴികാണാഞ്ഞുഎങ്ക്ലിഷപ്രജാസം
൧൬൪൦ ഘത്തെ ക്ഷണിച്ചു— അതിന്നായിഹമ്പ്തൻ കൂട്ടരുമായിഎത്തി
വന്നപ്പൊൾ രാജാവ്പണത്തിന്നുഅപെക്ഷിച്ചുഅവരും രാജ
മന്ത്രിയുടെമെൽ അന്യായം ബൊധിപ്പിച്ചുമരണവിധിവരുത്തി—
ലൌദിന്നുംശിക്ഷവന്നു— അതിനാൽ രാജാപെടിച്ചു്സ്കൊതരെവശ
ത്താക്കുവാൻ യാത്രയായപ്പൊൾ ഐൎലന്തിലെരൊമക്കാർഒ
രുദിവസം കലഹിച്ചു ൫൦൦൦൦ സുവിശെക്കാരെ ക്രൂരമായികൊ
൧൬൪൧ ന്നു ഇതുരാജകല്പനഎന്നുപറകയുംചെയ്തു— അതുവ്യാജം എങ്കി
ലും പ്രജാസംഘക്കാർ രാജാവെവിശ്വസിച്ചുകൂടാഎന്നുവെച്ചു
പട്ടാളങ്ങളെയും നടത്തെണ്ടതുരാജാവല്ലഞങ്ങൾതന്നെഎ
ന്നുവാദിച്ചുരാജാവുംക്ലെശിച്ചുപ്രഭുക്കളിലുംപ്രമാണികളിലും ആ
ശ്രയിച്ചുപ്രജാസംഘക്കാരൊടുപടതുടങ്ങുകയുംചെയ്തു— അതി [ 421 ] ന്റെ വിവരം പറവാൻ കാലം പൊരാ—

എങ്ക്ലിഷപ്രജകൾയെശുനമ്മുടെരാജാവെന്നുനിശ്ചയിച്ചുസ്കൊത
രുടെകറാരിൽ കൂടിമൂപ്പസംഘങ്ങൾസഭാരക്ഷെക്കുമതിഎന്നുതീ
ൎത്തുഎങ്ക്ലിഷഐരിഷസ്കൊതസഭകളുടെശ്രെഷ്ഠദൂതന്മാർ ൧൫൦
വെസ്തമിംസ്തരിൽസംഘം കൂടിവളരെപ്രാൎത്ഥനയൊടുംവെദാ ൧൬൪൩ – ൪൭
ന്വെഷണത്തൊടുംകൂടസഭാവിശ്വാസംആരാധനാക്രമംനിത്യനടപ്പു
മുതലായതിന്നു കല്വിൻക്രമപ്രകാരംതീൎപ്പുവരുത്തുകയുംചെയ്തു—
ദുഷ്പ്രവൃത്തിക്കാരെസഭയിൽനിന്നുനീക്കുവാൻ മൂപ്പന്മാർവിധിച്ചത്
പ്രജാസംഘക്കാർ സമ്മതിച്ചില്ലതാനുംഇവൎക്കരാജ്യം മാത്രമല്ലസഭയെ
യുംനടത്തുവാൻകാംക്ഷജനിച്ചു— അതല്ലാതെപ്രജാസംഘക്കാരുടെ
പട്ടാളത്തിൽ മൂപ്പന്മാരുടെവെപ്പുകൾനടന്നില്ലഒരൊരൊഭടന്മാർ താ
ന്താങ്ങടെമനസ്സാക്ഷിയെമാത്രം അനുസരിച്ചുസ്വാധീനരായിദൈ
വത്തെസെവിച്ചുഒരൊരൊആത്മാവ്ഉറഞ്ഞപ്രകാരം പ്രവചിപ്പാ
ൻതുടങ്ങി— മതഭെദങ്ങൾ എണ്ണമില്ലാതൊളംഉണ്ടായിഅതുകൊണ്ടു
സ്കൊതർഭയപ്പെട്ടപ്പൊൾനന്നഞെരുങ്ങിപ്പൊയരാജാവൊടുഇ
ണങ്ങുവാൻവിചാരിച്ചുഎങ്കിലുംഅദ്ധ്യക്ഷന്മാരെനീക്കുന്നത്എ
ന്റെമനസ്സാക്ഷിക്കുവിരൊധംഎന്നുരാജാവ്തീൎച്ചപറകകൊണ്ടുനി
രപ്പുവന്നില്ലഅവർഅവനെഎങ്ക്ലിഷ പ്രജകളിൽഎല്പിച്ചുകൊ
ടുക്കയുംചെയ്തു— അവിടപലവഴിയും വിചാരിച്ചശെഷംസ്വാധീന
ർമാത്രമല്ലസമീകാരികളുംപട്ടാളത്തിൽഅധികംവൎദ്ധിച്ചുഎല്ലാവ
ൎക്കും ഒരുപൊലെതന്നെരാജ്യകാൎയ്യങ്ങളിൽഅധികാരം ഉണ്ടുദെവ
കാൎയ്യത്തിൽ ഒരൊരുത്തൻ തന്റെഇഷ്ടംപൊലെഎന്നുവാദിച്ചുസ [ 422 ] മ്മതം വരുത്തി പ്രജാസംഘത്തിന്റെവാഴ്ചയെആയുധബലത്താൽ
തീൎത്തുവെച്ചുമിക്കവാറുംസംഘക്കാരെനീക്കിശെഷമുള്ളവരെകൊ
ണ്ടുരാജാവിന്നുന്യായംവിസ്തരിപ്പിച്ചുലൊണ്ടൻ കൊവിലകത്തിന്റെ
൧൮൪൯ {ജനു, ൩൦} പ്രാകാരത്തിൽവെച്ചുശിരശ്ഛെദം കഴിപ്പിക്കയും ചെയ്തു—

എങ്ക്ലന്തിലും രാജ്യാധികാരം എല്ലാം പ്രജകളുടെകൈക്കൽആയി
ശൌൎയ്യത്താലുംഭക്തിയാലുംസെനാപതിയായ്ചമഞ്ഞക്രൊംവൽപ്ര
ജാപ്രഭുത്വത്തിന്റെപരിപാലകൻഎന്നപെർധരിച്ചു ൩ രാജ്യങ്ങ
ളെയും നടത്തിദെവാരാധനയിൽ സ്വാതന്ത്ര്യം എങ്ക്ലിഷധൎമ്മംആക്കുക
യുംചെയ്തു—

ഇപ്രകാരംപാപ്പാവും യെശുവിതരും എല്ലാം ഒന്നാക്കെണ്ടതിന്നു
അദ്ധ്വാനിച്ചുവ്യൎത്ഥമായ്വന്നുവല്ലൊ— സഭാവാഴ്ചയെആഗ്രഹിക്കയാ
ൽഎങ്ക്ലിഷരാജാവിന്നുംശിക്ഷസംഭവിച്ചുഎന്നുസുവിശെഷക്കാൎക്ക
തെളിവായി— അവരുടെവൈരികളൊനിങ്ങളുടെമാറ്റംസാക്ഷാൽആ
ത്മികം മാത്രമല്ലലൌകികവുംആകുന്നു— ഗുണീകരണത്താൽരാജാ
ക്കന്മാർ നശിക്കുന്നു ജനങ്ങളുംവെവ്വെറെമനസ്സാക്ഷികളാൽപല
പലസഭകളുംനാമങ്ങളുംചൊല്ലിഛിദ്രിച്ചുപൊകുന്നുഎന്നുകുറ്റംപറ
ഞ്ഞുമുറയിടുകയും ചെയ്തു— ഗുണീകരണത്തിന്റെശുഭാശുഭഫലങ്ങൾഇ
പ്രകാരംവെളിപ്പെട്ടുവന്നിരിക്കുന്നു—

൨., സഭാവിശ്വാസത്തിന്നുപ്രപഞ്ചപ്രാമാണ്യത്താ
ൽബലക്ഷയവുംഒരൊരൊദിവ്യപുതുക്കവും വ
ന്ന ആയുസ്സു (൧൬൫൦ – ൧൮൪൮)

ഗുണീകരണംജനിച്ചകാലത്ത്സുവിശെഷംഒരൊരൊജാതികൾ്ക്കും [ 423 ] അഭീഷ്ടമായിരുന്നുരൊമസഭയും എതിൎത്തുകൊള്ളുവാൻപുതിയ
ശുഷ്കാന്തിധരിച്ചപ്പൊൾപലവംശങ്ങളുംപഴയമതരക്ഷെക്കായി
ഒരുമനപ്പെട്ടിരുന്നു— ക്രമത്താലെപ്രൊതസ്തന്തരിൽ അനെകർ
വെദംചൊല്ലിതന്നിഷ്ടത്തെനടത്തുന്നകപടഭക്തിയിൽഅകപ്പെ
ട്ടുരൊമക്കാരും തിരുസഭയെകുറിച്ചുത്സാഹിക്കുന്നതിൽതളൎന്നുപൊ
യി— രിഷല്യുകൎദ്ദിനാലൻ സഭാജയത്തെക്കാളുംസ്വരാജ്യവൎദ്ധന
നല്ലൂഎന്നതുപ്രമാണമാക്കിയതുമുതൽ കൊണ്ടുഇരുവകക്കാരുംഎ
തിരാളിയെഒടുക്കുവാൻ കഴികയില്ലല്ലൊഎന്നുകണ്ടുപ്രപഞ്ചഭൊ
ഗമഹത്വങ്ങളെഅധികം അന്വെഷിച്ചു— അതുകൊണ്ടുരാജാക്കൾ
മന്ത്രികൾ ജനക്കൂട്ടങ്ങളുംവിശ്വാസത്തെമുഖ്യമാക്കിയ പ്രകാരംഈ
൨൦൦ വൎഷത്തിന്നകം കാണുന്നില്ലദൈവംതന്റെപ്രവൃത്തിയെഘൊ
ഷംകൂടാതെ അതാതദിക്കിലെസാധുക്കളിൽമാത്രം നടത്തിപൊ
രുന്നു— ക്രിസ്തുനാമത്തെധരിച്ചലൊകംസെവിക്കുന്നബിംബങ്ങളി
ൽഒരുഭെദം കാണുന്നു— ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ വങ്കച്ചവടത്താൽദ്രവ്യം
വൎദ്ധിപ്പിക്കയും കഴിഞ്ഞനൂറ്റാണ്ടിൽപഴയന്യായംമാറ്റിലൊക
സ്വാതന്ത്ര്യം സ്ഥാപിക്കയും ഇങ്ങിനെരണ്ടുക്രമെണഭൂരിപക്ഷത്തി
ന്നുപുരുഷാൎത്ഥങ്ങളായിതൊന്നിഇരിക്കുന്നു—

വെസ്തഫല്യസന്ധിയാൽഹൊല്ലന്തഎന്നചെറിയനാട്ടിന്നുസ്പാന്യ ൧൬൪൮
യൊടുള്ളനെടുമ്പടകഴിഞ്ഞുവന്നപ്പൊൾസകലയുരൊപ്യരുംഈ
പ്രജാപ്രഭുത്വത്തിന്നുഎത്രശ്രീത്വംവന്നുഎന്നുഅതിശയിച്ചുനൊ
ക്കികൊണ്ടിരുന്നു— അതിന്റെ കാരണംതൊഴിലുത്സാഹവും കപ്പ
ലൊട്ടവുംവങ്കച്ചവടവുംതന്നെഎന്നുസൎവ്വപ്രസിദ്ധമായി— ഹിന്തു [ 424 ] കടലിൽ അവൎക്കുയവനദ്വീപും ജാപാൻ ചീനകച്ചവടവും ഉണ്ടുതെ
ക്കെ അഫ്രിക്കതലയിൽഅവർ കുടിയെറിപാൎത്തു (൧൬൫൧) പൊ
ൎത്തുഗീസരിൽനിന്നുസിംഹളദ്വീപു (൧൬൫൬) യാഴപാണംതൂ
൧൬൬൩ ത്തുകുടിനാഗരപട്ടണം കൊല്ലം (൧൬൬൧) കൊച്ചി കണ്ണനൂർ
മുതലായതും എടുത്തുയെശുവിതരെകൊടുങ്ങല്ലൂരിൽനിന്നുആ
ട്ടിസുറിയാണികൾ്ക്കലൊകസ്വാതന്ത്ര്യം വരുത്തി— ഇങ്ങിനആസ്യഅ
ഫ്രിക്ക അമെരിക്ക യുരൊപഖണ്ഡങ്ങളിൽനിന്നുകപ്പല്ക്കനിത്യ
വരുത്തും പൊക്കും ദ്രവ്യത്തിന്നു അനന്തവൎദ്ധനയും വിദ്യെക്ക
ഒരൊരൊപുതുമയുംസംഭവിച്ചുപടവെണ്ടിവന്നാൽപണത്താൽ
കൂലിച്ചെകവരുംരാജതുണയും വെണ്ടുവൊളം കിട്ടും— പൊൎത്തുഗാ
ലിൽനിന്നു ആട്ടിക്കളഞ്ഞ യഹൂദരും രൊമക്കാർ നീക്കിയസുവി
ശെഷക്കാരും പ്രൊതസ്തന്തദെശങ്ങളിൽനിന്നുവാങ്ങിയരൊമ
ക്കാർമുതലായമതവികാരികളുംഭെദം കൂടാതെഅവിടെചെ
ന്നുപാൎത്തുപ്രയത്നം കഴിച്ചുസുഖെനവാഴും— പണംവരുത്തുന്നത്
ഒന്നും നിഷിദ്ധമല്ലവല്ലവൻവെദത്തെയുംധൎമ്മവ്യവസ്ഥാ ന്യാ
യങ്ങളെയും രാജാക്കന്മാരെയും പരിഹസിച്ചു ദുഷിച്ചെഴുതിയാ
ലും ദ്രവ്യാശയാൽ അച്ചടിപ്പിച്ചുവില്ക്കുന്നവർ അവിടെഉണ്ടു— എ
ന്നിങ്ങിനെ എല്ലാംവിചാരിച്ചപ്പൊൾസൎവ്വരാജ്യങ്ങളിലുംഹൊല്ല
ന്തിലെ നടപ്പു പ്രമാണമായിതൊന്നിരൊമക്കാർസുവിശെഷ
ദ്വെഷം ക്രമത്താലെമറന്നുആപുതിയമാതിരിപ്രകാരം ലൌകി
കത്തിന്നുഅദ്ധ്വാനിച്ചുയെശുവിതരും പുരാണമതശുഷ്കാന്തിവി
ട്ടുഎങ്ങുംവ്യാപിച്ചവരാകയാൽ കൂട്ടുവ്യാപാരത്താൽ ദ്രവ്യവും അ [ 425 ] ധികാരവുംപതുക്കെവൎദ്ധിപ്പിപ്പാൻ ഉത്സാഹിക്കയുംചെയ്തു— മാൎഗ്ഗത
ൎക്കങ്ങളിലുംസാക്ഷിമരണങ്ങളിലുംഉപെക്ഷഎവിടയുംഅതിക്ര
മിച്ചു—

പഴയമതത്തിന്നുസ്പാന്യയുടെഅധഃപതനത്താൽഫ്രാഞ്ചിരാ
ജ്യം അധിഷ്ഠാനമായ്വന്നു— അക്കാലത്ത ൧൪ ലുയിസ്സ അതി ൧൬൪൩ – ൧൭൧൫
ന്നുരാജാവ്ഫ്രാഞ്ചിപ്രജകളെയുംസൎവ്വയുരൊപയെയും കാല്ക്കീ
ഴാക്കുവാൻ നൊക്കുന്ന അഹമ്മതിക്കാരൻതന്നെ— അവനുംകച്ച
വടംചുങ്കം കുത്തകമുതലായതിനാൽ വരുന്നലാഭങ്ങളെആഗ്ര
ഹിച്ചുമൊരിശമദഗസ്കർ തുടങ്ങിയുള്ളദ്വീപുകളിൽആളയച്ചു
കുടിയെറ്റിചൊഴമണ്ഡലത്തിലും മലയാളത്തിലും മറ്റും പാണ്ടി
ശാലകളെ എടുപ്പിച്ചതല്ലാതെ— പറിസിൽ മതവ്യാപനത്തിന്നു
ഒരുമഠംസ്ഥാപിച്ചുശെഷംസന്യാസിനാമങ്ങളെഅപമാനിച്ചു ൧൬൬൩
യെശുവിതരെകൊണ്ടുമഹാചീനം പുതുച്ചെരിമുതലായദെശങ്ങ
ളിൽ രൊമമതത്തെപരത്തികച്ചവടത്തെനടത്തുകയുംചെയ്തു—
അവർഅക്കാലംഫ്രാഞ്ചിയിൽഎത്രയും ഗ്രാഹ്യന്മാർ— പാപം എ
റ്റുപറയുന്നവരൊടുഒരുശാസനാവാക്കുംഇല്ല— സകലദൊഷത്തി
ന്നും ഒഴി കഴിവുകാട്ടും പാപം എന്നത് ദെവകല്പനാലംഘനമല്ലൊ
എന്നാൽ ദെവകല്പനനന്നഅറിയാതെഎങ്കിലുംസ്പഷ്ടമായി
ഒൎക്കാതെഎങ്കിലും മുഴുമനസ്സുകൂടാതെഎങ്കിലുംശീലംഹെതുവാ
യിട്ടുഎങ്കിലുംഒരുമഹാനെഅനുസരിച്ചുഎങ്കിലും പിഴെച്ചുപൊ
യാൽ ലംഘനംപറവാനില്ല ദുഃഖിക്കെണ്ടായെശുവിൻനുകംഎ
ത്രയും കനം കുറഞ്ഞതല്ലൊഎന്നുഅവർപറഞ്ഞുആയിരംകൌ [ 426 ] ശലങ്ങളെകൊണ്ടുപാപികൾ്ക്കആശ്വാസവും തങ്ങൾ്ക്കജനരഞ്ജന
യുംവരുത്തും— രാജാവ്‌നിത്യവ്യഭിചാരിആകകൊണ്ടുഅവർക
ല്പിച്ചസമാധാനത്തിൽ ആശ്രയിച്ചുഅവരെഎറ്റവും കടാക്ഷി
☩൧൬൩൮ ച്ചു പൊന്നു—

അപ്പൊൾ യാൻസൻ എന്ന അദ്ധ്യക്ഷൻ ഔഗുസ്തീനെഅനുസ
രിച്ചുതീൎത്തപുസ്തകത്തെഫ്രാഞ്ചിയിലെഭക്തന്മാർപലരുംപ്രമാണമാ
ക്കി കരുണയാലെനീതിഅല്ലാതെ കണ്ടുമനുഷ്യന്നുഒരുഗുണവും
ഇല്ലഎന്നുകണ്ടുയെശുവിതരൊടുവാദംതുടങ്ങി— യാൻസന്യർ രൊമസ
ഭയെയും പുരാണപിതാക്കന്മാരെയും വിട്ടുവെദവചനത്തെഎകാശ്ര
യം ആക്കുവാൻ മനസ്സില്ലാത്തത് ഒഴികെലുഥരുടെആദിഭാവത്തൊ
ടുവളരെഒത്തുവന്നു— സ്ത്രീകളുംപുരുഷന്മാരുംവളരെ കൂടിപൊൎത്ത്രൊ
യൽ മറത്തെഅധിവാസം ആക്കി വെദത്തെയും ഔഗുസ്തീൻ മുതലാ
യവരെയുംഭാഷയിൽ ആക്കിപരത്തികുട്ടികളെനന്നപഠിപ്പിച്ചവി
ദ്യയെയുംവൎദ്ധിപ്പിച്ചിരുന്നു— യെശുവിതർ അസൂയപ്പെട്ടുവിരൊ
൧൬൫൬ ധിച്ചാറെപസ്കൽ എന്നഗണിതശാസ്ത്രിയെശുവിതരുടെഉപദെശം
ദൊഷമത്രെഎന്നുഒരുപുസ്തകംചമെച്ചുപരിഹാസമാക്കിനല്ലകാ
ൎയ്യത്തിന്നുത്സാഹിച്ചാൽഎതുപായവുംശുഭംഎന്നുംരണ്ടൎത്ഥംഉള്ള
വാക്കുകളെപറഞ്ഞുഒരുഅൎത്ഥത്തെതാൻനിരൂപിച്ചുമറ്റവനെ
വെറെഅൎത്ഥത്തെപിടിപ്പിച്ചാൽ വ്യാജമല്ലഎന്നുംഅനുതാപംഅ
ല്പംഎങ്കിലും പാപമൊചനത്തിന്നുമതിഎന്നുംമറ്റുംയെശുവിതപ
ക്ഷങ്ങൾഎത്രയുമല്ലാത്തവഎന്നുലൊകസമ്മതമായി— യെശുവി
തർകൊപപരവശന്മാരായിരാജാവെയും പാപ്പാവെയുംവശീകരി [ 427 ] ച്ചപ്പൊൾ അവൻയാൻസന്റെഉപദെശങ്ങളെശപിച്ചുഅതിനാൽ
വളരെഹിംസയുംസത്യത്തിന്നുനല്ലസാക്ഷിയുംഉണ്ടായി—

ആകാലത്തുതന്നെക്രൊംവൽ നിത്യജയങ്ങളാൽ രാജതെജസ്സൊ
ടെവിളങ്ങുകകൊണ്ടുലുയിസ്സസ്നെഹം കാട്ടിഅവനൊടുഒന്നിച്ചുനിരാ
ധാരസ്പാന്യരെതാഴ്ത്തുവാൻനിശ്ചയിച്ചും എങ്ക്ലന്തൊടുസഖ്യതചെയ്തു—
ഉടനെക്രൊംവൽസ്പാന്യകൊയ്മയൊടുനിങ്ങൾസുവിശെഷക്കാരെഉ
പദ്രവിക്കുന്നതുമതിയാക്കെണംഅന്വെഷണകൂട്ടവുംവിശ്വാസചിത
യുംഅരുത്എന്നുചൊദിച്ചപ്പൊൾ കടല്പടതുടങ്ങി— സവൊയവാഴിപ
ല്ദെസരെഹിംസിപ്പാൻ കപ്പുചീനരെയുംപടയെയുംനിയൊഗിച്ചു ആ
യുധബലത്താൽ അവരെ ഹിമകാലത്തുതന്നെമലകളിലെക്ക് ആ
ട്ടിയപ്പൊൾക്രൊംവൽ ഉടനെഇവരെപിന്നെയുംചെൎത്തുകൊണ്ടുമാനു
ഷഭാവം കാട്ടെണം എന്നുചൊദിച്ചുലുയിസെകൊണ്ടുസവൊയനെ
യുംഅനുസരിപ്പിക്കയുംചെയ്തു— ആയത് എല്ലാംകെട്ടാറെപാപ്പാലുയി
സ്സിങ്കൽഅപ്രിയംഭാവിച്ചുരാജാവുംപാപ്പാവിന്റെവിരൊധവാ
ക്കുകളെപൊറുക്കാതെഅവനൊടുകലഹിച്ചുപടതുടങ്ങിതാഴ്മയൊടെ
അഭയം ചൊദിപ്പാറാക്കി— അതിനാൽ യാൻസന്യൎക്ക ഉപദ്രവംശ ൧൬൬൪
മിച്ചുപല അദ്ധ്യക്ഷന്മാരും അവരുടെപക്ഷംതിരിഞ്ഞു—

ശെഷം ലുയിസ്സഫ്രാഞ്ചിസഭയെതന്നിഷ്ടംപൊലെനടത്തിമഠസ്വ
ങ്ങളും പള്ളിസ്ഥാനങ്ങളുംഹിതന്മാൎക്കകല്പിച്ചുപാപ്പാധികാരത്തെകു
റെച്ചുപൊന്നുഒടുവിൽ അദ്ധ്യക്ഷന്മാരെസംഘത്തിന്നായിക്ഷണിച്ചു
ഗാല്യസഭെക്ക ൪ വെപ്പുകൾ പ്രമാണം എന്നവിധിവരുത്തുകയുംചെ ൧൬൮൨
യ്തു— അവ എന്തു. ൧., രാജാധികാരംപാപ്പാധികാരത്തിന്നുഒട്ടും കീ [ 428 ] ഴ്പെട്ടതല്ല ൨., പാപ്പാവിനെക്കാൾ സാധാരണസഭാസംഘം മെല്പെട്ട
ത. ൩., ഗാല്യസഭയുടെനടപ്പു മാറാത്തതു. ൪., പാപ്പാ വിശ്വാസത്തെസം
ബന്ധിച്ചു വല്ലതും വിധിച്ചാലുംസഭാസമ്മതം വരുവൊളംതൎക്കത്തിന്നു
൧൬൭൬ – ൮൯ ഇടൗണ്ടു— ആയവ ൧൧ ഇന്നൊചെന്തഒട്ടുംസമ്മതിച്ചില്ല യെശുവി
തരരുടെദുൎമ്മാൎഗ്ഗത്തെയുംശാസിച്ചുരാജാവ് പിന്നെയും ആയുധംധരി
ച്ചിട്ടും പാപ്പാസ്ഥിരതയൊടെവിരൊധംപറഞ്ഞുപാൎത്തു— എങ്കി
ലും ലുയിസ്സസുവിശെഷക്കാൎക്കും മതസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്നും അനുകൂല
ൻഎന്നുവിചാരിക്കരുത്— പാപ്പാവൊടുകലഹിക്കുന്നസമയംത
ന്നെ യെശുവിതർ രാജാവെഉണൎത്തിച്ചുനിങ്ങൾപഴയമതത്തിൽഉ
റച്ചുനില്ക്കുന്നപ്രകാരം ഒന്നുകാട്ടെണം കല്വിന്യരെഒടുക്കിയാൽദെ
വകടാക്ഷവും പാപപരിഹാരവും ലഭിക്കും— എന്നതുകെട്ടുലുയിസ
മുമ്പെപണത്താലുംസ്ഥാനമാനങ്ങളാലുംസുവിശെഷക്കാരെനെടു
വാൻപ്രയാസപ്പെട്ടുപിന്നെ അവരുടെവീടുതൊറും അഞ്ചുംപത്തുംഭ
ടന്മാരെപാൎപ്പിച്ചുനിത്യപീഡയാൽ മീസയിൽചെരുവാൻ നിൎബ്ബന്ധി
൧൬൮൧ ച്ചു— ക്രമത്താലെ ൬ ലക്ഷംസുവിശെഷക്കാർ മുമ്പെപരസ്യമായും
പിന്നെമരണശിക്ഷയെവിചാരിയാതെഎങ്ങിനെഎങ്കിലുംവഴിഅ
ന്വെഷിച്ചും അതിർകടന്നൊടിഹൊല്ലന്തഎങ്ക്ലന്തപ്രുസ്യമുതലായ
നാടുകളിൽ കുടിയെറി— അപ്പൊൾ മന്ത്രിസുവിശെഷക്കാർആരും
ഫ്രാഞ്ചിയിൽഇല്ലഎല്ലാവരും എകദെശംഇങ്ങുചെൎന്നിരിക്കുന്നുഎന്നു
ബൊധിച്ചത്കൊണ്ടു— പിതാമഹൻ കല്പിച്ചുകൊടുത്തനന്തപരസ്യത്തെ
൧൬൮൫ തള്ളി ൧൬൦൦ പള്ളികളെയുംഇടിച്ചു ആയിരംആയിരംവിശ്വാസിക
ളെജീവപൎയ്യന്തംചങ്ങലക്കാരാക്കിബൊധകന്മാരെകാണുമ്പൊൾ [ 429 ] കൊന്നുകളഞ്ഞശെഷം— ചിലർ മലകളിൽവാങ്ങിപാൎത്തുപ്രാൎത്ഥ
നെക്കുകാട്ടിൽകൂടിവെദനിശ്ചയംഇല്ലായ്കയാൽദൎശനങ്ങളെ കണ്ടാ
ശ്രയിച്ചു പ്രവചിച്ചുവാൾഎടുത്തു ൨൦ വൎഷം ഫ്രാഞ്ചിപടയാളിക
ളൊടുപൊരാടിപൊന്നുഒടുവിൽ മാനത്തൊടെഇണങ്ങുകയുംചെ
യ്തു— പാപ്പാ ഈഹിംസാവിവരംകെട്ടാറെഇങ്ങിനെഹെമത്താ ൧൭൦൪
ൽ മനന്തിരിവുവരുത്തുന്നതുയെശുവിന്റെവഴിഅല്ലഎന്നുതാ
നും വിഷാദിച്ചുപറഞ്ഞു—

ഇവ്വണ്ണംപാപ്പാവെയുംസുവിശെഷത്തെയും അതിക്രമിക്കുന്ന ൧൪
ലുയിസ്സ ചുറ്റുമുള്ള രാജ്യങ്ങളെയുംഅപ്രകാരംതന്നെചതിച്ചും
നിൎബ്ബന്ധിച്ചും നടന്നു— എങ്ക്ലന്തിൽക്രൊംവലിന്റെമരണശെഷം
കരലിന്റെപുത്രൻ പിന്നെയും പ്രവെശിച്ചുമൂപ്പസഭക്കാരുടെസ
മ്മതത്താൽ രാജാവായാറെ ൨ആം കരൽ അവൻഗൂഢമായിരൊമ ൧൬൬൦ – ൮൫
ക്കാരൻ ആകയാൽ മൂപ്പന്മാൎക്കചെയ്തവാഗ്ദത്തംഎല്ലാംമറന്നുഅ
ദ്ധ്യക്ഷന്മാരെഎങ്ക്ലിഷസ്കൊതസഭകളിൽപിന്നെയുംസ്ഥാപിച്ചുഇന്ന
അവധിയിൽഎല്ലാപട്ടക്കാരും ഒരുപൊലെ അനുസരിച്ചുഒപ്പിടെ
ണംഎന്നുകല്പിക്കയുംചെയ്തു— അതിനാൽ ഒരുദിവസം എങ്ക്ലന്തി ൧൬൬൨
ൽ ൨൦൦൦ മൂപ്പന്മാൎക്കും ൪൦൦ സ്കൊതൎക്കും വെല ഇല്ലാതെവന്നുചെന്നാ
യ്ക്കൾ ആട്ടിങ്കൂട്ടത്തിൽ കയറി— രാജാവ് വെശ്യമാരൊടുകൂടകളിച്ചുവി
ശ്വാസത്തെയുംസന്മാൎഗ്ഗത്തെയും ഒരുപൊലെതള്ളുവാൻ വഴികാണി
ച്ചുചെലവിന്നുപൊരായ്കയാൽ ലുയിസൊടുസ്വാകാൎയ്യമായിമാസപ്പ
ടിവാങ്ങിരൊമമതത്തെ ക്രമത്താലെഎങ്ക്ലന്തിൽസ്ഥാപിപ്പാൻസ
ഖ്യതചെയ്തുഫ്രാഞ്ചിയൊടുഒന്നിച്ചുസ്വാതന്ത്ര്യസ്ഥാനമായഹൊല്ല [ 430 ] ന്തെഒടുക്കുവാൻഒരുമ്പെട്ടുസ്വരാജ്യമാനത്തെ ഫ്രാഞ്ചിക്കുവിറ്റുസുവി
ശെഷവിരൊധത്തെചിരിച്ചുസഹിക്കയുംചെയ്തു— മഹാലൊകരും
പ്രാകൃതന്മാരും എല്ലാപുരിതാനർമൂപ്പർസ്വാധീനർബപ്തിസ്തർ
മുതലായവരെമുറ്റും കപടഭക്തിക്കാർ എന്നഒഴികഴിവുചൊല്ലിപരി
ഹസിച്ചുംഹിംസിച്ചുംപൊന്നു— അക്കാലംബുന്ന്യൻ എന്നഒരുബപ്തിസ്ത
പ്രസംഗിയെശുവെഅറിയിപ്പാൻ മടിയായ്കയാൽ ൧൨ വൎഷംതടവി
ൽപാൎത്തുക്രിസ്തുകഷ്ടമഹത്വവുംഅനുഭവിച്ചുസഞ്ചാരിയുടെസ്വൎഗ്ഗപ്ര
യാണംമുതലായശ്രെഷ്ഠൊപമകളെതീൎക്കയുംചെയ്തു— അദ്ധ്യക്ഷപ
ള്ളിയിൽ തിരുവത്താഴത്തിന്നുചെരാത്തവൎക്കും രാജാവ്സഭാശിര
സ്സുഎന്നുസമ്മതിക്കാത്തവൎക്കുംരാജവെലഇല്ലഎന്നു (൧൬൭൩)
വെച്ചവെപ്പു—

അന്നുമുതൽ എങ്ക്ലന്തിൽദിസ്സന്തർ എന്നഭിന്നമതികൾ എങ്ക്ലിഷ
സഭെക്ക് പുറത്തുനില്ക്കുന്നു— ഉപദെശം നിമിത്തമല്ലനടപ്പുചൊല്ലിഭി
ന്നതഉണ്ടു— മൂപ്പകൂട്ടങ്ങൾഒരുവകെക്കുപ്രമാണംസ്വാധീനരുംബപ്തിസ്ത
രും ഒരൊരൊഊൎക്കാർതങ്ങൾതന്നെഉപദെഷ്ടാക്കളെപണിക്ക്ആ
ക്കുന്നു— മൂന്നുവകയുംമിക്കതും കല്വിന്യർ— അദ്ധ്യക്ഷസഭയിലൊഅൎമ്മി
ന്യഭാവങ്ങൾ വളരെഅതിക്രമിച്ചുഈപക്ഷങ്ങൾ്ക്കഎല്ലാംവൃഥാവാദം
ഉണ്ടു— എന്നുഫൊക്ഷവിചാരിച്ചുബാഹ്യമായത്ഒക്കയും നിസ്സാരംവെദ
☩൧൬൯൧ പുസ്തകവുംസ്നാനഭൊജനവുംബാഹ്യമായുള്ളവയല്ലൊഉള്ളിലെ
ക്രിസ്തുമതിഉള്ളത്തിൽദെവവചനംകെൾ്ക്കെണം ഉള്ളത്തെ കഴുകിഊ
ട്ടെണംപിന്നെപട്ടക്കാരൻപെരുനാൾപാട്ടുമുതലായത്ഒന്നുംവെണ്ടാ
സഭക്കാർ കൂടിയാൽ ആത്മാവ് ഉത്സാഹിപ്പിക്കുന്നആണൊപെണ്ണൊ [ 431 ] പറയട്ടെ— എന്നതല്ലാതെആകൂട്ടർസത്യംചെയ്കപടകൂടുകരാജവെ
ലഎടുക്കഇത്യാദിനിഷെധിച്ചുരാജാവെയുംനീഎന്നുവിളിക്കകൊ
ണ്ടു (ഇളക്കക്കാർ) ക്വെക്കർ എന്നപെരുംവളരെഉപദ്രവവുംഉണ്ടാ
യി— അതുകൊണ്ടുപെന്ന്എന്നഒരുദെവഭക്തൻ പരിഹാസവും തട
വും നന്ന അനുഭവിച്ചശെഷം കരൽ രാജാവൊടുഅമെരിക്കയി
ൽ ഒരുദെശംവാങ്ങിസ്നെഹിതന്മാരൊടു കൂടെ കപ്പലെറി കടന്നു ൧൬൮൧
ചെന്നിറക്കാരൊടു കറാർചെയ്തുപെൻസ്വില്വന്യനാട്ടിന്നുഅടിസ്ഥാനം
ഇട്ടുപൂൎണ്ണമതസ്വാതന്ത്ര്യംകല്പിക്കയുംചെയ്തു—

ക്വെക്കർസകലകഷ്ടങ്ങളും മിണ്ടാതെ അനുഭവിച്ചുസ്കൊതരൊരാ
ജാവ്ആട്ടീട്ടുള്ളമൂപ്പന്മാരുടെപ്രസംഗങ്ങളെകെൾ്പാൻ വയലിലുംകാ
ട്ടിലും കൂടും പള്ളിയിൽ പൊകഇല്ലപട്ടാളക്കാർമൂപ്പന്മാരെകെട്ടി
കൊണ്ടു പൊയാൽ ആയുധങ്ങളെധരിക്കും— എന്നാറെസംശയമുള്ളവ
രെകണ്ടാൽവിസ്താരം കൂടാതെകൊല്ലാംഎന്നുരാജാവ്കല്പിച്ചുസ്കൊ
തരിൽ അനെകർവംശകറാരെഒൎത്തുആയുധപാണികളായികാട്ടുപ്രാ
ൎത്ഥനെക്ക്ചെരുംപടയാളികൾവളഞ്ഞാൽ മതസ്വാതന്ത്ര്യയത്തി
ന്നായിപൊരുതുമരിക്കും— കമരൊൻഎന്നയുവാവ്ക്രിസ്തുമാത്രം രാ ൧൬൮൦
ജാവാകയാൽ കരലൊടുനിത്യപടവെണം എന്നുത്സാഹിപ്പിച്ചു— അവ
നെപടയാളികൾകൊന്നുതലഅറുത്തുതടവിൽഉള്ളഅഛ്ശനെകാട്ടിഅ
റിയുമൊഎന്നുചൊദിച്ചപ്പൊൾ അവൻ തലയെചുംബിച്ചുഞാൻഅറി
യുന്നുദെവെഷ്ടംനല്ലതുകൎത്താവ്എനിക്കും കുട്ടികൾ്ക്കുംദൊഷമായത്
ഒന്നുംചെയ്ക ഇല്ലഎന്നുകണ്ണീർകൂടാതെപറഞ്ഞു— കമരൊന്യരെജ
യിപ്പാൻവിഷമംഅത്രെഅതുകൊണ്ടുസ്ത്രീകുട്ടിപൊട്ടൻഎവരൊ [ 432 ] ടുഎങ്കിലും രാജാവെവാഴ്ത്തെണംഎന്നുചെകവർ കല്പിക്കുംമനൊ
ബൊധ്യത്തിൽശല്യംനിമിത്തംരാജാവാഴുകഎന്നുപറയാത്തവരെ
ഭെദ്യംചെയ്തുകൊല്ലും

ഇങ്ങിനെമരിച്ചവർ എകദെശം ൧൮൦൦— കരൽ അന്ത്യാഭിഷെ
കത്തെവാങ്ങിമരിച്ചപ്പൊൾഅനുജനായരണ്ടാംയാകൊബ്
൧൬൮൫ – ൮൮ രൊമമതത്തെവാഴിക്കെണ്ടതിന്നുമതസ്വാതന്ത്ര്യം കല്പിച്ചുരൊമ
ക്കാർദിസ്സന്തർ ക്വെക്കർ മുതലായവൎക്കഹിംസഎല്ലാംഒടുങ്ങി— എ
ന്നാറെഅദ്ധ്യക്ഷസഭക്കാർദ്വെഷ്യപ്പെട്ടുമത്സരഭാവംകാണിച്ചുസ
കലരാജ്യത്തും രൊമഭയം പുതുക്കിരാജാവിന്നുമാസപ്പടികൊടു
ത്തുപൊരുന്നലുയിസ ആവൎഷത്തിൽതന്നെഫ്രാഞ്ചികല്വിന്യൎക്ക
അസഹ്യഹിംസവരുത്തിയല്ലൊ— സുവിശെഷസ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്നാ
യിചെറുത്തുനില്പാൻസമയംവന്നുഎന്നുഎല്ലാവൎക്കുംതൊന്നി—രാജ
൧൬൮൮ പുത്രിയെവെട്ട ഒരാന്യനായ ൩ വില്യം ഹൊല്ലന്തിലെപട്ടാളത്തൊടും
കൂടവന്നുഎങ്ക്ലിഷപ്രജകളുടെസഹായത്താലെരാജാവെനീക്കിഎ
ങ്ക്ലന്തിൽ അദ്ധ്യക്ഷന്മാൎക്കുംസ്കൊതരിൽമൂപ്പന്മാൎക്കുംമുമ്പുകൊടുത്തു
ദിസ്സന്തർമുതലായമതഭെദങ്ങൾക്കനിൎവ്വിഘ്നത കല്പിച്ചുഐൎലന്തി
ൽ മത്സരിച്ചരൊമക്കാരെഅമൎത്തുകയുംചെയ്തു— ൟപരിവൎത്തനത്താ
ൽ എങ്ക്ലന്തിന്നുസുവിശെഷക്കാരിലും യുരൊപരാജ്യങ്ങളിലും ശ്രെ
ഷ്ഠത്വം ലഭിച്ചു—

യാക്കൊബ്‌ലുയിസെഅഭയംപ്രാപിച്ചുപാൎത്തുഇരുവരുംഎങ്ക്ലിഷ
കിരീടത്തിന്നായിഅദ്ധ്വാനിച്ചത്എല്ലാംനിഷ്ഫലമായി— അവരു
ടെഅപജയംപാപ്പാവിന്നുവളരെസന്തൊഷം— അതിന്റെകാര [ 433 ] ണംവില്യംഎങ്ക്ലന്തഹൊല്ലന്തൟരണ്ടിന്നും കൈസരെയുംതുണ
ആക്കിലുയിസെശിക്ഷിപ്പാൻപുറപ്പെട്ടു— അവന്റെഡംഭുതാണു
പൊയതിന്റെശെഷംഅവനുംഫ്രാഞ്ചിഅദ്ധ്യക്ഷന്മാരും പാപ്പാ
വൊടുക്ഷമചൊദിച്ചുആഗാല്യസഭാവെപ്പുകൾനാലുംതള്ളുകയും
ചെയ്തു—— അനന്തരംയെശുവിതരസ്നെഹിതനായ ഒരുപുതിയപാ ൧൬൯൩
പ്പായാൻസന്യഭാവത്തെകെവലംശപിക്കയാൽഫ്രാഞ്ചിയിൽ ൧൭൧൩
വെച്ചഔഗുസ്തീനെഅനുസരിക്കുന്നരൊമക്കാൎക്കുവളരെകാലംഹിംസഉ
ണ്ടായി— *ആത്മാവിന്നുക്രിസ്തുവൊടുള്ളഐക്യത്തെയും നിരപെക്ഷ
യെയും ഫെനലൊൻ എന്ന അദ്ധ്യക്ഷശ്രെഷ്ഠൻ വളരെഭക്തിയൊ
ടെഉപദെശിച്ചപ്പൊൾപാപ്പാഅതുവുംതള്ളിഅവൻവിനയപൂൎവ്വമാ
യിശാസനത്തെതാൻപള്ളിയിൽവായിച്ചറിയിച്ചുപാപ്പാജ്ഞെക്കുകീ
ഴ്പെട്ടുതന്റെപ്രബന്ധംനിരസിക്കയുംചെയ്തു— എങ്കിലും കല്വിന്യർയാ
ൻസന്യർമുതലായവർഹൊല്ലന്തിൽവാങ്ങിലുയിസിന്റെനിഷ്ഠുര
തയെനിത്യം ആക്ഷെപിച്ചുഫ്രാഞ്ചിയിൽവാദവുംഹിംസയുംതീരാ
യ്കയാൽ മഹാജനങ്ങളുംവിദഗ്ദ്ധരുംഒക്കയുംവിഘ്നംകൂടാതെവാ
ഴെണ്ടതിന്നുദെവകാൎയ്യത്തിൽ ഉദാസീനത അത്യാവശ്യംഎന്നറിഞ്ഞു
ലൌകികത്തെസൎവ്വപ്രമാണമാക്കിനാസ്തികരൊളംതാണുപൊക
യുംചെയ്തു—

ദുയിച്ചപ്രൊതസ്തന്തരിൽ ആകാലത്തുപുതിയദെവപ്രവൃത്തിതുട
ങ്ങി— രൊമയൊടും കല്വിന്യരൊടുംഉള്ളതൎക്കം അല്പംശമിച്ചപ്പൊ
ൾ കലിഷ്ടൻ ഉപദെശിച്ചത്— ഇരുവരൊടും ആകുന്നെടത്തൊളം ☩ ൧൬൭൬ [ 434 ] ഭെദത്തിന്നല്ല ഐക്യത്തിന്നായിശ്രമിക്കെണം അപൊസ്തലവി
ശ്വാസപ്രമാണം അടിസ്ഥാനം ആകട്ടെഭിന്നതഉള്ളഉപദെശങ്ങ
ളെഅധികം പ്രശംസിക്കരുതു— എന്നതുകൊണ്ടുതകൎത്തവായ്പടഎല്ലാ
പള്ളികളിലുംഉണ്ടായികള്ളസമാധാനമല്ലശുദ്ധിവെണംഎന്നു മി
ക്കവാറു ബൊധകന്മാരുടെപക്ഷം— ബ്രണ്ടമ്പുൎഗ്ഗവാഴികല്വിന്യ
നാകകൊണ്ടുലുഥരാനപള്ളികളിൽവാദംഅരുത്എന്നുകല്പി
൧൬൬൫ ച്ചുദിവ്യകവിയായഗെൎഹൎത്തമുതലായവർ മനൊബൊധം നിമി
ത്തം അനുസരിക്കായ്കകൊണ്ടുഅവരെനീക്കി— മറ്റുപലരുംനിത്യ
തൎക്കത്തെകെൾ്പാൻ പള്ളിക്കുപൊകുന്നതിനാൽഎന്തുസാരംവീ
ട്ടിൽനിന്നുസുഖെനവായിച്ചുംധ്യനിച്ചും പ്രാൎത്ഥിക്കാമെല്ലൊഎന്നുനി
രൂപിച്ചുപൊയാറെസ്പെനർഎന്നബൊധകൻദെവകരുണയാ
ലെഉദിച്ചു— ബുദ്ധിയാലും അഭ്യാസത്താലും അല്ലമാനസാന്തരത്താ
ൽതന്നെസത്യം ഗ്രഹിക്കും— രൊമയെമാത്രംദുഷിച്ചാൽതന്നെ
ദെവകടാക്ഷംഉണ്ടെന്നുഭാവിച്ചുകൂടാ— സഭയെസെവിക്കുന്നആ
ചാൎയ്യത്വം പട്ടക്കാരിലല്ലജീവനുള്ളവിശ്വാസികൾഎല്ലാവരിലും
ഉണ്ടുഎന്നുള്ളവാക്കിനാലുംഎഴുത്തുകളാലുംകാണിച്ചുപള്ളിയിലെ
ചൊദ്യൊത്തരങ്ങളെവരുത്തിപള്ളിക്കുപുറമെവീടുകളിൽഭക്തന്മാ
രുടെചെറുകൂട്ടങ്ങളെനടത്തിഅനെകർഗുണീകരണതൎക്കംനിമി
ത്തംഉപെക്ഷിച്ചുപൊയവെദവായനയുംവ്യാഖ്യാനവുംസഹസ്രാ
ബ്ദവാഴ്ചയുടെപ്രത്യാശയുംസൂക്ഷ്മമായചാരിത്രശുദ്ധിയുംപുതുതാ
യിജ്വലിപ്പിച്ചുബഹുഹൃദയങ്ങളിലുംഗുണീകരണത്തെനിവൃത്തിക്ക
യുംചെയ്തു— അതിന്നുവളരെപരിഹാസവും(ഭക്തിക്കാർ) പിയതിസ്തർ [ 435 ] എന്നദുഷിനാമവുംവിരൊധവുംഉണ്ടായിസഹ്സവാഴിസ്പെനരുടെശാ
സനവാക്കുസഹിയാതെഅവനെനീക്കുകയുംചെയ്തു— ഉടനെ ബ്രണ്ട
മ്പുൎഗ്ഗവാഴിഅവനെബെൎലിനിലെക്കക്ഷണിച്ചുപള്ളിയുംഎല്പിച്ചു
പിയതിസ്തവൈദികന്മാർപഠിപ്പിക്കെണ്ടതിന്നു ഹല്ലയിൽഒരുപുതി
യവിദ്യാലയംസ്ഥാപിക്കയുംചെയ്തു— അന്നുമുതൽ ലുഥരാനൎക്കപരിപാ ൧൬൯൨
ലകനായസഹ്സവാഴിപൊലരാജാവാകെണംഎന്നഅഭിമാനംവി
ചാരിച്ചുരൊമമതത്തെകൈക്കൊൾ്കയാൽബ്രണ്ടമ്പുൎഗ്ഗന്നുസുവിശെഷ
ക്കാരിൽമൂപ്പുവന്നു— സഹ്സപൊലരാജ്യങ്ങൾവെഗം ക്ഷയിക്കുന്നതിന്നിടയി ൧൬൯൭
ൽ ബ്രണ്ടമ്പുൎഗ്ഗന്നു പ്രുസ്യരാജത്വവുംശുഭവൎദ്ധനയുംലഭിച്ചു—

ഹല്ലയിൽപിയതിസ്തപണ്ഡിതരിൽ ഫ്രങ്കവിശിഷ്ടനായിവിളങ്ങി ൧൭൨൭☩
—ലുഥരെപൊലെവളരെപൊരാടീട്ടത്രെവിശ്വാസസന്തൊഷത്തെ
പ്രാപിച്ചപ്പൊൾനീതീകരണവചനത്തെപിടിച്ചുകൊള്ളുന്നചത്തവി
ശ്വാസത്തൊടുഎതിൎത്തുനിന്നുപുനൎജ്ജനനത്തിന്റെഫലങ്ങൾക്കായി
ചൊദിച്ചുശുദ്ധീകരണത്തിന്നായിപ്രബൊധിപ്പിച്ചുകൊണ്ടുപണ്ടുവി
ത്തമ്പൎക്കഗെനെവയുംഉള്ളപ്രകാരംഹല്ലയെജീവനുള്ളവിശ്വാസ
ത്തിന്നുഉറവാക്കി— ശത്രുക്കൾലുഥരുടെഅക്ഷരംചൊല്ലിതൎക്കിക്കുന്തൊ
റുംഅവൻജീവനുള്ളവിശ്വാസത്തിന്റെപുതുപ്രവൃത്തികളെഇടവിടാ
തെകാട്ടി— അനാഥരെപ്രത്യെകംകൈക്കൊണ്ടുനിത്യപ്രാൎത്ഥനയാൽ
അവൎക്കുവിശാലമായഭവനംതീൎത്തുദെവഭക്തിയുള്ളയുവാക്കളെവ
ളൎത്തി ൬൦൦൦ ഒളം വെദശസ്ത്രങ്ങളെഅഭ്യസിപ്പിച്ചുദുയിച്ചസഭെക്കവിശ്വ
സ്തബൊധകരാക്കിപുറജാതികളൊടുംസുവിശെഷം അറിയിക്കെണ്ട
തിന്നുദുയിച്ചരിൽ പുതിയഉത്സാഹംവരുത്തുകയുംചെയ്തു— [ 436 ] ഫ്രങ്കവെദം മുതലായസാരപുസ്തകങ്ങളെപലപ്പൊഴും അച്ചടിപ്പിച്ചുസ്നെ
ഹിതസഹായത്താൽ കുറഞ്ഞവിലെക്ക്എവിടെയുംപരത്തുമ്പൊൾഈവ
കചിലത് പുറജാതികൾ്ക്കുംകൂടെഅയപ്പാൻസംഗതിവന്നാൽകൊള്ളാം
എന്നുകൂടക്കൂടെനിനെച്ചുപ്രാൎത്ഥിച്ചു— എന്നാൽദെനരാജാവ്ഹൊല്ല
ന്തരുംഎങ്ക്ലിഷുംചെയ്തത്‌പൊലെ ഹിന്തുകച്ചവടത്തിന്നായിഒരുകുമ്പ
ഞ്ഞിയെ കല്പിച്ചപ്പൊൾതഞ്ചാവൂർ നായകനൊടുതരംഗമ്പാടിദെശം
൧൬൨൦ വാങ്ങികൊട്ടഎടുപ്പിച്ചുവളരെകാലംകൊള്ളക്കൊടുക്കനടത്തിയശെ
ഷം ൪ ഫ്രിദരീക് രാജാവ്എന്റെദെശത്തിൽ വിഹ്രഹാരാധനക്കാർ
ഉണ്ടല്ലൊഅവരെപഠിപ്പിക്കെണംഎന്നുവെച്ചുഹല്ലയിൽഫ്രങ്ക
യൊടുആളുകളെചൊദിച്ചപ്പൊൾഅവൻ ശിഷ്യന്മാരിൽവിദഗ്ദ്ധരായ
ചീഗമ്പല്ഗെയും സഖിയെയും തെരിഞ്ഞയച്ചു— ഇവർദെനരാജാവെ
൧൭൦൬ (ജൂല, ൯) ചെന്നുകണ്ടുകല്പനവാങ്ങിചൊഴമണ്ഡലത്തിൽഇറങ്ങിഹിന്തുദെവക
ളൊടുംമുസല്മാനരൊടും പുതുച്ചെരിയിലെയെശുവിതരൊടുംസുവി
ശെഷപൊർതുടങ്ങുകയുംചെയ്തു— എങ്കിലുംദെനാധികാരികൾതന്നെവള
രെദ്വെഷ്യപ്പെട്ടുപരിഹസിച്ചുനിത്യംവിരൊധിച്ചുഒരുദിവസംചീഗമ്പ
ല്ഗെതടവിൽആക്കിയശെഷം രാജസഹായത്താൽസങ്കടത്തിൽനി
ന്നുആശ്വസിച്ചുഒരുചെറിയസഭയെചെൎത്തുസുവിശെഷത്തെതമി
ൾ്പെടുത്തുകയുംചെയ്തു— അന്നുഎങ്ക്ലിഷരാജ്ഞിക്കുദെനൻഭൎത്താവാ
കകൊണ്ടുഈപുതിയസ്നെഹപ്രവൃത്തിഎങ്ക്ലന്തിലുംപരസ്യമായ്വന്നു—

എങ്ക്ലിഷസ്നെഹിതന്മാർഅച്ചടിക്കൂടംമുതലായസഹായങ്ങളെഅയക്കു
കയാൽതമിൾവെദത്തെപരത്തുവാൻസംഗതിവന്നു— ഇപ്രകാരം
ദുയിച്ചർ ദെനർ എങ്ക്ലിഷുംസുവിശെഷവ്യാപനത്തിന്നായിചെയ്ത [ 437 ] പുതിയ പ്രയത്നത്തെഅവർഒരുമനപ്പെട്ടുനടത്തി— അതിന്നുള്ള
ബൊധകരെ ഫ്രങ്കയും പുത്രനും ആവശ്യപ്രകാരംഹല്ലന്തിൽനിന്നു
പരിച്ചുംനിയൊഗിച്ചും വിചാരിച്ചും ഇരുന്നു— ഹൊല്ലന്തൎക്കുംക്രമത്താ
ലെനാണംതൊന്നിഅവർ നാഗപട്ടണം മുതലായസ്ഥലങ്ങളിലുംസിം
ഹളംതുടങ്ങിയുള്ളദ്വീപുകളിലുംസുവിശെഷത്തെപ്രസിദ്ധമാ
ക്കെണ്ടതിന്നുശ്രമിച്ചു— ദിവ്യജീവത്വംഎറഇല്ലാത്തബൊധകരെഅ
യച്ചിട്ടുംസ്ഥാനമാനങ്ങളെകല്പിച്ചുകൊടുത്തുംസിംഹളക്കാരെയുംത
മിഴരെയും രണ്ടുമൂന്നുലക്ഷത്തൊളംസ്നാനം കഴിപ്പിച്ചുപള്ളികളെഎ
ടുപ്പിക്കയും ചെയ്തു—

അന്യദിക്കുകൾ്ക്കും ആദെനരാജാവിന്റെശുഷ്കാന്തിയാൽഒരുഫലം
ഉണ്ടായി— നൊൎവ്വഎന്നദെനനാട്ടിന്റെവടക്കെഅംശത്തിൽഹിമ
ത്തിൽപാൎത്തുമാൻ കൂട്ടങ്ങളൊടുകൂടെസഞ്ചരിക്കുന്ന ലപ്പർ എന്ന
മ്ലെഛ്ശജാതിഉണ്ടു— അവരെവെസ്തൻ എന്നഒരുബൊധകൻചെ ☩൧൭൨൭
ന്നുലൊകസൌഖ്യം വെറുത്തുശീതം മറന്നു അവരൊടുഒന്നിച്ചുസഞ്ച
രിച്ചുസുവിശെഷത്തെഅറിയിക്കയുംചെയ്തു— എഗദഎന്നബൊധക
ൻ ഗ്രീൻലന്തിൽ പണ്ടുദെനസഭ ഉണ്ടായിരുന്നുവല്ലൊനിത്യഹിമം നി
മിത്തം ഈ ൩൦൦ വൎഷത്തിന്നകംഅവിടെക്ക് കപ്പൽഒട്ടുംഒടീട്ടില്ലപ
ക്ഷെ ആൾശെഷിച്ചുഅവർവെദത്തെയും ഗുണീകരണത്തെയുംഎങ്ങി
നെഅറിയുംഎന്നിങ്ങിനെമനസ്സിൽക്ലെശിച്ചുദെനരാജാവെയുംക
ച്ചവടക്കാരെയും വശീകരിച്ചുതാൻ ഗ്രീൻലന്തിൽ ഒടിഇറങ്ങിവളരെ ൧൭൨൧
കഷ്ടപ്പെട്ടുഅന്വെഷിച്ചുപാൎത്തുപുരാണക്രിസ്ത്യാനരുടെ ഒരുചിഹ്നവും
കാണാതെആയപ്പൊൾഅവിടെമീൻപിടിക്കാരുടെഭാഷയെവശാ [ 438 ] ക്കിഒരുസഭയെചെൎക്കയുംചെയ്തു—

പിയതിസ്തരാൽഭ്രാതൃകൂട്ടത്തിന്നുംനൂതനജീവനുണ്ടായി— ആയവ
ർഹുസ്യരുടെഉത്തമസന്തതിഎന്നുമുമ്പെപറഞ്ഞുവല്ലൊ— മുപ്പത്താ
ണ്ടിലെയുദ്ധത്താൽ ബൊഹമ്യമഹൎയ്യമുതലായ ഔസ്ത്രിയ നാടുകളി
ൽസുവിശെഷം നഷ്ടപ്രായമായി ഉംഗ്രപ്രൊതസ്തന്തർമാത്രംഹിംസ
കളിലുംഒടുങ്ങാതെവളരെകാലംകൈസരൊടുഎതിർനിന്നുപാതിസ
മാധാനംവരുത്തി— ശെഷംനാടുകളിൽവല്ലവരുംവിശ്വാസംകാട്ടിയാ
ൽതടവിലാക്കുകിലുമാംനാടുകടത്തുകിലുമാം— ഇങ്ങിനെഔസ്ത്രിയയി
ൽനിന്നുസഹ്സയിൽ ഒടിപൊയഒരുവിശ്വാസിസ്വരൂപത്തിൽ ചിഞ്ച
൧൭൦൦ ന്തൊൎഫഎന്നപ്രഭുജനിച്ചുഅവൻതന്റെബാല്യത്തിലെനിത്യംയെ
ശുവൊടുസംസാരിച്ചുസ്പെനർഫ്രങ്കമുതലായവരുടെഅനുഗ്രഹത്താ
ൽ വൎദ്ധിച്ചുയെശുനാമത്തിന്നായിനിരന്തരംസെവിപ്പാൻനെൎന്നു—പ
ലരാജ്യങ്ങളൂടെപ്രയാണംചെയ്തുയെശുവിന്റെആളുകളെഎതുവൎണ്ണം
എങ്കിലും തിരഞ്ഞുഅവരുടെഅവസ്ഥഗ്രഹിച്ചുകൊള്ളുമ്പൊൾ
പറിസിൽ വെച്ചുശ്രെഷ്ഠയാൻസന്യരൊടുംപരിചയംഉണ്ടായിരൊമ
മുതലായനാമഭെദങ്ങളെകൊണ്ടുയെശുസ്നെഹത്തിന്നുഭെദംവരരുത്
എന്നുനിശ്ചയിച്ചുനടന്നുസത്യമുള്ളഐക്യത്തിന്റെദൃഷ്ടാന്തംതന്റെ
തലമുറെക്ക കാട്ടുകയുംചെയ്തു— അവൻ മടങ്ങിവന്നപ്പൊൾ ഒരുദെ
൧൭൨൨ ശംവാങ്ങി ഹെൎഹ്നുത്തഎന്നഊർതീൎത്തുഔസ്ത്രിയനാടുകളിൽനിന്നു
സുവിശെഷംനിമിത്തംഒടിവന്നവരെ ചെൎത്തുഈഗ്രാമംസഭെക്കു
മുഴുവനുംപുതുക്കംവരുത്തുന്ന കടുമണിആയിരിക്കെണംഎന്നുവെ
ച്ചുഭ്രാതാക്കൾ ലുഥാനർകല്വിന്യർ ഇങ്ങിനെമൂന്നുഅവയവമുള്ളദെ [ 439 ] ഹത്തെഇടച്ചൽകൂടാതെമൂപ്പന്മാരെകൊണ്ടുനടത്തിച്ചുപൊന്നു— അവ
ന്റെകഷ്ടങ്ങളെയുംപ്രവൃത്തികളെയുംവിവരിപ്പാൻപാടില്ല— കൈ
സർ ഇവൻഎന്റെപ്രജകളെവലിച്ചെടുക്കുന്നുഎന്നുസങ്കടപ്പെട്ട
പ്പൊൾ സഹ്സവാഴിചിഞ്ചന്തൊൎഫെനാട്ടിന്നുപുറത്തയച്ചു— പിന്നെഅ
വൻചിലഭക്തിയുള്ളരൊമക്കാരൊടുംമമതവിടാതെപാപ്പാവെമാനി
ച്ചുലെഖനം എഴുതിയപ്പൊൾലുഥരാനർമുറയിട്ടുഈദ്രൊഹിനമ്മെ
രൊമയിൽഎല്പിക്കുംഎന്നുദുഷിച്ചുപറഞ്ഞു— പിയതിസ്തരൊടുംവി
രൊധങ്ങൾഉണ്ടായി— കുട്ടിയെപൊലെഒട്ടും മടിയാതെരക്ഷിതാവെ
വിശ്വസിച്ചുഅവന്റെരക്തത്തിൽആശ്രയിച്ചാൽമതിഎന്നുഅവ
ന്റെപക്ഷം— സ്വപാപം ആരാഞ്ഞറിഞ്ഞുഅനുതപിക്കുന്നതിൽവെണ്ടു
വൊളംക്ലെശിച്ചുഅഴിനിലപൂണ്ടിട്ടത്രെവിശ്വസിപ്പാൻതുനിയാവു
എന്നുപിയതിസ്തരുടെപക്ഷംഇങ്ങിനെപലവാദങ്ങൾഉണ്ടായിട്ടും
സ്നെഹത്തിന്റെഊഷ്മാവ്കെട്ടില്ല— അവൻ താൻവിൎത്തമ്പൎഗ്ഗനാട്ടി
ൽ ചെന്നുആസഭയിൽ ബെംഗൽ മുതലായവൈദികന്മാരാൽ വ ☩൧൭൫൨
ൎദ്ധിച്ച ജീവനെയും വെദജ്ഞാനത്തെയും കണ്ടുസന്തൊഷിച്ചുസഖ്യ
തചെയ്തുതു ബിംഗൻഎന്ന അവരുടെവിദ്യാലയത്തിൽതാൻബൊ
ധകസ്ഥാനംഎല്കകയും ചെയ്തു—

ശെഷംചിഞ്ചന്തൊൎഫദെനരാജാവൊടുസ്നെഹംകെട്ടിഎഗദയുടെ
പ്രവൃത്തിവിവരംകെട്ടാറെഅവന്നുസഹായത്തിന്നായി ൨ ഭ്രാതാക്ക
ളെഗ്രീൻലന്തിലെക്ക് നിയൊഗിച്ചു— മദ്ധ്യാമെരിക്കയിൽപലതുരു
ത്തികളും അതാതയുരൊപ്യൎക്കഉണ്ടു— കാപ്പിപഞ്ചസാരമുതലായ്തു
ണ്ടാക്കുവാൻ അഫ്രിക്കയിൽനിന്നുഅടിമകളെവാങ്ങിപാൎപ്പിച്ചുവെലന [ 440 ] ടത്തുന്നുന്യായം— ദെനരാജാവിന്നുതൊമാമുതലായദ്വീപുകൾഉണ്ടുഅ
തിൽനിന്നുഒരുകാപ്പിരിയെകണ്ടപ്പൊൾ ചിഞ്ചന്തൊൎഫ മനസ്സലി
ഞ്ഞുരാജസമ്മതംവാങ്ങിഅവിടെക്കുംഭ്രാതാക്കളെഅയച്ചു— ആയ
൧൭൩൨ വർ ഉടയവരുടെ വിരൊധം നിമിത്തം വെറെവഴികാണാഞ്ഞുതങ്ങൾ
തന്നെഅടിമപ്പണിഎടുത്തുകൊണ്ടുകാപ്പിരികളുടെമമതഉണ്ടാക്കി
സഭകളെചെൎപ്പാൻ തുടങ്ങി— മറ്റവരെമറ്റെദിക്കിലും അയച്ചു
സുവിശെഷംവ്യാപിപ്പിക്കയും ചെയ്തു—

അക്കാലത്തദുയിച്ചരിൽ ഒരുമെലദ്ധ്യക്ഷൻസലിസ്പുൎഗ്ഗനാട്ടിൽ
പ്രൊതസ്തന്തപ്രജകളെകണ്ടുയെശുവിതരെകൊണ്ടുമനന്തിരിവാ
൧൭൨൭ ൻ നിൎബ്ബന്ധിച്ചുകൈസരുടെപട്ടാളങ്ങളെകൊണ്ടുവളരെഉപദ്രവി
ച്ചപ്പൊൾ— അവരുടെപ്രമാണികൾഎല്ലാവരുംകാട്ടിൽകൂടിവന്നു
കൈകളെഉപ്പിൽ ഇട്ടുസുവിശെഷവിശ്വാസത്തെയും സഹൊദര
സ്നെഹത്തെയും മരണപൎയ്യന്തം കാത്തുകൊൾ്വാൻസത്യം ചെയ്തു ഉപ്പുതി
൧൭൩൧ ന്നുകയുംചെയ്തു— (൪. മൊശ. ൧൮, ൧൯)— ഈ ഉപ്പുകറാർ മത്സരംഎ
ന്ന അദ്ദ്യക്ഷൻ കല്പിച്ചുശിക്ഷിച്ചുഅവരെഹെമിപ്പാൻ കഴിഞ്ഞ
തുംഇല്ല— അപ്പൊൾഹിമകാലത്തുതന്നെ ഒരുദിവസവും വൈകാ
തെനാടുകടപ്പാൻ കല്പനയായി ഉടനെ ൩൦൦൦൦ ആൾവീടുനിലങ്ങളെ
യും വിട്ടു മലകളിൽനിന്നിറങ്ങി പലവഴിയായും പുറപ്പെട്ടു— അവർപ്രാ
ൎത്ഥിച്ചുപാടിനടക്കുമ്പൊൾപലനഗരക്കാരുംരൊമക്കാരും കുട്ടികളും
പാതിരിമാരും അസംഗതിയായി കൂടിപുറപ്പെട്ടുനാടുവിട്ടുപൊയി—
എന്റെദെശം കാടായാലുംവെദങ്കള്ളർഅരുത് എന്നുഅദ്ധ്യക്ഷ
ന്റെവിധി— ദുയിച്ചപ്രൊതസ്തന്തരും വിശെഷാൽ പ്രുസ്യരാജാവും അ [ 441 ] വരെ മനസ്സൊടെ കൈക്കൊണ്ടുദെശങ്ങളെകൊടുത്തുപലരും അ
മെരിക്കയിൽഒടികുടിയെറി—

ഇങ്ങിനെഒടിവന്നവരെയും ചിഞ്ചന്തൊൎഫ കണ്ടുസഹായിച്ചുതാൻ
രുസ്യഹൊല്ലന്തഎങ്ക്ലന്ത അമെരിക്കമുതലായരാജ്യങ്ങളിൽ ചെ
ന്നുപുതിയഭ്രാതൃഗ്രാമങ്ങളെസ്ഥാപിച്ചുനാമക്രിസ്ത്യാനരെയും
മ്ലെഛ്ശജാതികളെയും യെശുവിശ്വാസത്തിൽചെൎപ്പാൻ ശ്രമിക്ക
യുംചെയ്തു— സകലക്രിസ്ത്യാനരുടെ ഐക്യതയുംസഭെക്കരാജാധി
കാരം ഇല്ലായ്കയും യെശുരക്തത്തെസൎവ്വത്തിന്നുംഅടിസ്ഥാനം
ആക്കുകയും ഇങ്ങിനെഉള്ളതുഅവൻ ജീവപൎയ്യന്തം മുഖ്യമാക്കി
നടന്നുനല്ലകൊയ്ത്തിനെചെൎത്തും വളരെവിത്തുവിതെച്ചുംതന്റെ
വെലനിവൃത്തിക്കയുംചെയ്തു— ഈഭ്രാതൃക്കൂട്ടം ഇന്നുവരെയുംദെവാ ☩൧൭൬൦
നുഗ്രഹത്തൊടെവളൎന്നു ആവെലതന്നെചെയ്തുപൊരുന്നു—

എങ്ക്ലന്തിൽകൂടെചിഞ്ചന്തൊൎഫഒരുവലിയപ്രവൃത്തിക്ക് സഹായമാ
യിരുന്നു— അവിടെ ൧൬൮൮ പരിവൎത്തനം മുതൽഅദ്ധ്യക്ഷസഭയി
ലും ദിസ്സന്തരിലും മുച്ചൂടും മരണപ്രായമായ ഉപെക്ഷഅതിക്ര
മിച്ചിട്ടുഎല്ലാം ലൌകികമായിപൊയിപലവിദ്വാന്മാർ സുവിശെ
ഷംശുദ്ധവ്യാജംഎന്നുകാട്ടുവാൻപുസ്തകങ്ങളെഎഴുതിപരത്തി
ചിലഅവിശ്വാസികൾ(മെസൻ) പെരിങ്കല്ലർ എന്നരഹസ്യസ
ഖ്യതസ്ഥാപിച്ചു— അത്എകദെശംശാക്തെയംപൊലെ— അതിനാ ൧൭൨൧
ൽ എകദൈവംസന്മാൎഗ്ഗകല്പനകൾ ഇവസമ്മതിക്കുന്നഎതുവകക്കാ
രെയുംസഹൊദരരാക്കിചെൎത്തുസൎവ്വലൊകത്തുംഗുണവാന്മാരുടെവാഴ്ച
യെവരുത്തികൊണ്ടുഭൂമിയിൽദൈവാലയംചമെക്കെണംഎന്നുള്ള [ 442 ] അഭിപ്രായവുംശലൊമൊൻ രാജാവ്ൟസഖ്യതെക്ക് ആദികാര
ണൻ എന്നവ്യാജപ്രശംസയുംഉണ്ടു— പാപ്പാക്കൾ അതിനെനിത്യംശ
പിച്ചിട്ടും അതുഎവിടയുംവ്യാപിച്ചുപ്രൊതസ്തന്തർ രൊമക്കാർ യഹൂ
ദർ മുസല്മാനർപാൎസികൾ മുതലായവരും അതിൽ കൂടി ഇരിക്കുന്നു——

ആകാലത്തുതന്നെവെസ്ലി എന്നസഹൊദരന്മാർ ഇരുവരും ഒൿസ്ഫ
൧൭൨൯ ൎത്ത വിദ്യാലയത്തിൽ തന്നെ വെദശാസ്ത്രാഭ്യാസം കഴിക്കുമ്പൊൾ
മറ്റുചിലബാല്യക്കാരൊടും നിത്യവായനപ്രാൎത്ഥന ആത്മശൊ
ധനരൊഗിവിചാരണതടവുകാരെനൊക്കിസംഭാഷണം മുതലാ
യസല്ക്രിയകളെഒരുസ്ഥിര ക്രമത്തിൽ നടത്തിപൊരെണ്ടതിന്നുത
മ്മിൽഒരുനിയമംചെയ്തുലൊകർപരിഹസിച്ചുമെഥൊദിസ്തർ (ക്ര
മവാന്മാർ) എന്നപെർ വിളിക്കയുംചെയ്തു— അവർനീതീകരണ
ത്തെഅറിയാതെപരിഹാസത്തെസഹിച്ചുനല്ലശുഷ്കാന്തിയൊടെ
ജഡത്തെപീഡിപ്പിച്ചുനടന്നുദൈവത്തെമുഴുമനസ്സൊടെഅന്വെ
ഷിച്ചുപൊരുമ്പൊൾ— അല്പം കീൎത്തിഉണ്ടായിഅമെരിക്കയിലുള്ള
അധികാരികൾ അവരെ എങ്ക്ലിഷപ്രജകൾ്ക്കുംചെന്നിറക്കാൎക്കുംസുവി
൧൭൩൫ ശെഷം അറിയിപ്പാൻ വിളിച്ചു— അവർ കപ്പലെറിഒടുമ്പൊൾകൊ
ടുങ്കാറ്റുണ്ടായിവെസ്ലിക്കമരണഭീതിനീങ്ങിയതുംഇല്ല— ആ കപ്പലി
ൽതന്നെ ൨൬ ദുയിച്ചർ ഉണ്ടായിരുന്നു— അവർമിക്കവാറുംസാധുക്കൾനി
ത്യംതാഴ്മയും ശാന്തതയും കാട്ടിയതല്ലാതെ പെടിഒട്ടും കാണുമാറില്ല—
അത് എങ്ങിനെഎന്നുചൊദിച്ചാറെഅവർ ഭ്രാതൃക്കൂട്ടക്കാർ ആ
കുന്നുഅമെരിക്കയിൽസുവിശെഷകരായിപൊകുന്നുരക്ഷിതാവ്
ചെയ്യുന്നത് എല്ലാംതങ്ങൾ്ക്കസന്തൊഷംഎന്നുകെട്ടപ്പൊൾവെസ്ലി [ 443 ] അതിശയിച്ചു— അമെരിക്കയിലെപ്രവൃത്തി ക്ഷണത്തിൽ സാധിക്കാ
യ്കയാൽ യുരൊപയിൽ മടങ്ങിഒടി ഭ്രാതാക്കളിൽ കണ്ട പ്രകാരംഎ
ങ്ക്ലിഷസ്നെഹിതന്മാരെചെറുകൂട്ടങ്ങളായിചെൎത്തു ഉറപ്പുവരുത്തുവാ
ൻ പ്രയാസപ്പെട്ടു— ഉള്ളത്തിൽ വളരെകഷ്ടിച്ചതിന്റെശെഷം ഒരു
ഭ്രാതാവൊടുള്ളസംഭാഷണങ്ങളാൽ വെളിച്ചം ഉദിച്ചുയെശുരക്തത്താ
ലെപാപമൊചനംതെളിഞ്ഞുവരികയും ചെയ്തു— ൧൭൩൮

അപ്പൊൾകിട്ടിയസത്യത്തെ വയലിൽവെച്ചും മറ്റും പ്രസംഗിച്ചുവ
ചനത്തിൽ അളവില്ലാത്തദാഹത്തെകൊളുത്തിപലെടത്തും ചെറുകൂ
ട്ടങ്ങളെചെൎത്തുസൂക്ഷ്മക്രമത്തിൽനടത്തുകയുംചെയ്തു— അറിവ് അല്പം
എങ്കിലുംശുഷ്കാന്തിഎറിയവരെ പ്രസംഗിപ്പാൻനിയൊഗിച്ചുനാടുതൊ
റുംആഴ്ചതൊറുംഉള്ളവൎത്തമാനങ്ങളെകെട്ടുവിചാരിച്ചുപറ്റുന്നഉപാ
യങ്ങളെകണ്ടുനടത്തിപൊരുമ്പൊൾവെലഅതിശയമായിവൎദ്ധിച്ചു—
എങ്ക്ലിഷസഭാപ്രമാണികൾഇതു ക്രമെക്കെടുഎന്നുവളരെവിരൊ
ധിച്ചുഅപമാനിച്ചുപലബൊധകരുംഈമെഥൊദിസ്തരുടെശുശ്രൂ
ഷയാൽ വിശ്വസിക്കയുംചെയ്തു— അതാൽ അദ്ധ്യക്ഷസഭയിലും
പുതിയജീവത്വംജനിച്ചു— രാജാവ്താൻഅവരുടെസൽഗുണം
അറിഞ്ഞുനിൎവ്വിഘ്നതകല്പിച്ചു— അവർദിസ്സന്തരെപൊലെരാ
ജസഭയെവിടുന്നവരല്ലപിയതിസ്തരുംഭ്രാതാക്കളുംഎന്നപൊ
ലെസഭയിൽ ഉപ്പായിപാൎപ്പാൻ നിശ്ചയിച്ചവർ— ഇരുവകക്കാരെ
ക്കാളും മെഥൊദിസ്തരുടെ പ്രവൃത്തിഅധികംവ്യാപിച്ചിരിക്കു
ന്നുതാനും—

ഭിന്നതകൾ ഉണ്ടായാറെയും ആവെലെക്ക് കുറവ്‌വന്നില്ല— വെസ്ലി [ 444 ] നിങ്ങൾശുദ്ധീകരണത്തിന്നായിനിത്യം അദ്ധ്വാനിച്ചുപുതുതായിജനി
ക്കാത്തവർ എങ്കിലുംവായിച്ചുപ്രാൎത്ഥിച്ചുസ്നെഹക്രിയകളെനടത്തി
പൂൎണ്ണവിശ്വാസത്തെഅന്വെഷിക്കെണംഅതുകിട്ടിഎങ്കിൽ ഇ
ഹലൊകത്തിൽതന്നെപാപം ഇല്ലാത്തതികവിൽ എത്തെണം എ
ന്നുത്സാഹിപ്പിച്ചു— ചിഞ്ചന്തൊൎഫയെശുമാത്രം എന്റെതികവു— മൎത്യ
നിലെതികവുഒരുനാളും എത്താത്തതുഭയസംശയങ്ങൾ ഇല്ലാത്ത ക
ൎത്തൃവിശ്വാസം പ്രമാണം അതുകിട്ടുമ്മുമ്പെ ഭക്തിക്കായിഅദ്ധ്വാനിക്കു
൧൭൪൦ ന്നത് കൎമ്മസെവ അത്രെ എന്നുവാദിച്ചു— എന്നിങ്ങിനെ ഇരുവരും
പിരിഞ്ഞുപൊയി— ഭ്രാതാക്കളിൽചിലർകള്ളസമാധാനത്തിൽ ആ
ശ്രയിച്ചുപൊയിമെഥൊദിസ്തർ നിത്യപൊരാട്ടം നിമിത്തംകൂടക്കൂ
ടെരക്ഷാസന്തൊഷത്തെമറന്നും ഇരിക്കുന്നു— തെരിഞ്ഞെടുത്തവൎക്ക
വെണ്ടിമാത്രം ക്രിസ്തുമരിച്ചുമുന്നിൎണ്ണയത്താൽ അത്രെ എഴുനീല്പും
അധഃപതനവുംസംഭവിക്കുന്നുപുനൎജ്ജാതൻവീഴുകയില്ലഎന്നു
ഹ്വിട്ടഫില്ദവാദിക്കകൊണ്ടുവെസ്ലിവിരൊധിച്ചുഅൎമ്മിന്യഭാ
വത്തിലെക്കചാഞ്ഞുഇരുവരും അന്നുമുതൽവെവ്വെറെഉള്ള
വഴിക്കുനടന്നു രക്ഷിതാവെതളരാതെസെവിച്ചുപൊന്നു— മരണ
സമയത്തിരുവൎക്കും ക്രിസ്തുരക്തത്തിലെആശ്രയമെഉള്ളു— ൩൪ വ
ൎഷത്തിന്നകം ൧൮൦൦൦ പ്രസംഗങ്ങളെചെയ്തശെഷം ഹ്വിട്ടഫില്ദ
൧൭൭൦ അമെരിക്കയിൽസത്യകരുണയെഅറിയിച്ചുസഞ്ചരിക്കുമ്പൊൾ
൧൭൯൧ മരിച്ചു— വെസ്ലിഎങ്ക്ലന്തിൽ വെച്ചുമരിച്ചു— അന്നുള്ളമെഥൊദിസ്തർ
൮൦൦൦൦ ഇപ്പൊൾസൎവ്വലൊകത്തിങ്കലുംകൂടി ൧൦ ലക്ഷത്തൊളംഉണ്ടു—
ഇപ്രകാരംപിയതിസ്തഭ്രാതാക്കൾ മെഥൊദിസ്തർ ഇവരുടെശുശ്രൂ [ 445 ] ഷയാൽ യുരൊപയിലും അന്യഖണ്ഡങ്ങളിലും പലസാധുക്കൾ്ക്കുംസ്വൎഗ്ഗാ
വകാശം ലഭിക്കുന്നസമയം യുരൊപ്യമഹാവംശങ്ങളിൽ ക്രിസ്തുരാജത്വം
മറക്കഎന്നത് നടപ്പായ്വന്നു— എങ്ക്ലന്തിലെഅവിശ്വാസികൾക്രിസ്ത
മതത്തെപരിഹസിപ്പാൻ തുടങ്ങിയപ്പൊൾ വൊല്ത്തെർ എന്ന ഒരുഫ്രാ
ഞ്ചികവിഅവരെവഴിപ്പെട്ടുഎല്ലാവരെയും രസിപ്പിച്ചുയെശുവിത
യാൻസന്യതൎക്കങ്ങളെയുംവെദത്തെയുംരാജധൎമ്മത്തെയുംഒട്ടൊഴി
യാതെപരിഹസിച്ചുരൊമയിലുംയെശുവിലുംഒരുപൊലെനീരസംജ
നിപ്പിച്ചു— ഫ്രാഞ്ചിയിലെ കല്വിന്യർ എത്രയുംഹിംസകൾ അനുഭവിച്ചി
ട്ടും മുടിയാതെപാൎത്തുകൂൎത്തഎന്നദെവഭടന്റെനിത്യപ്രയാസത്താ
ലെപിന്നെയുംധൈൎയ്യപ്പെട്ടുകാട്ടിലുംനാട്ടിലുംസഭകളായികൂടിയ
പ്പൊൾ ഒരൊബൊധകന്മാർമരണവിധികളാൽസത്യത്തിന്നുസാക്ഷി
കളായികഴിഞ്ഞശെഷം— വൊല്ത്തെർവെദൊപദ്രവം എല്ലാംഈ
മുതിൎന്നആയുസ്സിന്നുപൊരാഎന്നുംഎന്തുവിശ്വസിച്ചാലുംഒന്നുംവി
ശ്വസിക്കാതെപൊയാലുംനല്ലരാജ്യത്തിൽമതനിൎവ്വിഘ്നതകല്പിച്ചു
നടക്കെണംഎന്നുംചാതുൎയ്യത്തൊടെഎഴുതി കാണിച്ചപ്പൊൾ മതസ്വാ
തന്ത്ര്യംഉദാസീനതയാൽലൊകപ്രമാണമായ്വന്നുതുടങ്ങിഫ്രാഞ്ചിക ൧൭൬൩
ല്വിന്യൎക്കഹിംസയുംവിശ്വാസശുഷ്കാന്തിയുംഒരുപൊലെതളൎന്നുകുറഞ്ഞു
രുസ്സൊഎന്നജ്ഞാനിസകലമനുഷ്യൎക്കുംഒരുപൊലെവാഴുവാൻ
അവകാശമാകയാൽ കല്പനയുടെഉറവുപ്രജകളിൽതന്നെ— രാജാ
വുംഅധികാരികളുംവെണംഎങ്കിൽ പ്രജകളുടെനിയൊഗത്താൽ
അത്രെവരെണ്ടത് മതഭെദങ്ങളുംവിവാഹകല്പനയുംസ്ഥാനമാന
ക്രമങ്ങളുംമറ്റുംഎന്തിന്നുഎല്ലാവരുംസ്വഭാവപ്രകാരംനടക്കട്ടെമ [ 446 ] നുഷ്യസ്വഭാവംഎത്രയും നല്ലതല്ലല്ലൊ— എന്നുള്ളതുരുസ്സൊകൌശ
ലവചനങ്ങളാൽഅനെക ൎക്കബൊധംവരുത്തി— അവന്റെപട്ടണമാ
കുന്നഗനെവയിൽഅന്നുതന്നെകല്വിൻമറന്നതുംഒഴികെയെശുദൈ
വപുത്രൻഎന്നുസമ്മതിക്കുന്നത്എത്രയുംദുൎല്ലഭമായി— മറ്റുള്ളവർ
ജ്ഞാനികൾഎന്നുനടിച്ചുദൈവംഇല്ലആത്മാവുംഇല്ലമനുഷ്യൻഘ
ടിഹാരംപൊലെഇരിപ്പവൻഎന്നുംരാജാവുംപട്ടക്കാരുംഇല്ലാഞ്ഞാ
ൽസൎവ്വഭൂമിയും മഹൊത്സവംഎന്നുംഘൊഷിച്ചുപാടിമഹാത്മാക്ക
ൾഎന്നശ്രുതിവരുത്തുകയുംചെയ്തു— ഫ്രാഞ്ചിരാജാവഅതിമൂഢനാ
{൧൫ ലുയിസ്സ} ൧൭൧൫ – ൭൪ കകൊണ്ടുതന്റെവെശ്യമാരുംവിദ്വാന്മാരുംമഹാലൊകരുംഈവ
കഎല്ലാംനല്ലപുതുമഎന്നുവിചാരിച്ചുരസിക്കുന്നതും പ്രശംസിക്കുന്ന
തുംകൂട്ടാക്കിഇല്ലഅന്യരാജ്യങ്ങളിൽമഹാജനങ്ങൾമിക്കവാറും കുര
ങ്ങുകൾഎന്നപൊലെപറിസിലെനടപ്പും ന്യായവുംവെഷാദിക
ളുംഅനുകരിച്ചുനടന്നുപട്ടണംതൊറുംധനാഢ്യന്മാരുംമറ്റും ആവഴി
ആചരിച്ചുപൊരുകയുംസാധുക്കൾ്ക്കുംഫ്രാഞ്ചിമാതിരിഅത്യുത്ത
മംഎന്നുകാട്ടുകയുംചെയ്തു—

ൟഫ്രാഞ്ചിയിലെഅവിശ്വാസത്തെദുയിച്ചരിൽവിശെഷാ
൧൭൧൦ – ൮൬ ൽനടത്തിയതു പ്രുസ്യരാജാവായഫ്രീദരീക് അവൻ രാജ്യത്തെ
വൎദ്ധിപ്പിപ്പാൻ ശ്ലെസ്യനാടടക്കിയപ്പൊൾഅവിടത്തെപ്രൊതസ്ത
ന്തർഔസ്ത്രിയനാൽവളരെഹിംസഅനുഭവിച്ചത്‌കൊണ്ടുമതനിൎവ്വി
ഘ്നതയെഅറിയിക്കുന്നപുതുരാജാവെസന്തൊഷത്തൊടെകൈ
൧൭൪൦ ക്കൊണ്ടു— ഔസ്ത്രിയ രാജ്ഞിപകവീളെണ്ടതിന്നുഫ്രാഞ്ചിരുസ്യദു
൧൭൫൬ – ൬൩ യിച്ചസ്വെദരെയുംബന്ധുക്കളാക്കിസപ്താബ്ദയുദ്ധത്താൽ ഫ്രീദ [ 447 ] രീകെഒടുക്കുവാൻവിചാരിച്ചത് നിഷ്ഫലമായി— ചെറുരാജ്യത്തിന്റെ
ചുറ്റുമുള്ളമറുതല അനവധിഎങ്കിലും അവൻ ക്ഷീണിക്കാതെത
ടുത്തുനിന്നുലൊകൈകവീരൻഎന്നുശ്രുതിപ്പെടുകയുംചെയ്തു—
ആസപ്താബ്ദയുദ്ധത്തിൽ എങ്ക്ലിഷമാത്രം ഫ്രീദരീകിന്നുതുണയാ
യി— അവർ കടൽ വഴിയായിപൊരുതുഫ്രാഞ്ചിക്കാർഭാരതഖ
ണ്ഡത്തിൽ വശമാക്കിയ ഒരൊരൊനവ്വാബനായകസുബദാരെയും
തൊല്പിച്ചുമയ്യഴിപുതുശ്ശെരിമുതലായത്അടക്കിഫ്രാഞ്ചികപ്പ ൧൭൬൧
ൽ തകൎത്തതും അല്ലാതെബങ്കാളനവ്വാബ്ഫ്രാഞ്ചിപക്ഷംതിരി
ഞ്ഞപ്പൊൾക്ലൈവ്സായ്പപ്ലാശപൊൎക്കളത്തിൽവെച്ചുജയിച്ചുഡി ൧൭൫൭
ല്ലിപാൎശാവിന്റെനാടുകളെവെവ്വെറെകുമ്പഞ്ഞിയാൎക്കസ്വാ
ധീനമാക്കുകയും ചെയ്തു— സന്ധിയായപ്പൊൾഎങ്ക്ലന്ത്കടലിലും
പ്രുസ്യയുരൊപയിലും പ്രമാണം എന്നും രൊമസഭക്കാൎക്കുഒട്ടും
ശെഷിഇല്ലഎന്നുംലൊകസമ്മതമായി—

എങ്കിലുംസുവിശെഷനാമത്തെഅല്ലതല്ക്കാലപ്രയൊജനത്തെ
അന്വെഷിക്കുന്നത് രാജധൎമ്മമായി— ഫ്രീദരീകവിശ്വാസത്തെ
പരിഹസിച്ചുരാജ്യത്തിൽആൾഅധികംജനിക്കെണ്ടതിന്നുവിവാ
ഹത്തെകെട്ടഴിക്കുന്നതുനിഷിദ്ധമല്ലഎന്നവ്യവസ്ഥവരുത്തിബൊ
ധകരെലൊകജ്ഞാനികളാക്കിതാഴ്ത്തുവാൻനിത്യംഉത്സാഹിച്ചുവൊ
ല്തെർമുതലായരസികന്മാരൊടുസ്നെഹംകെട്ടുകയുംചെയ്തു— അതു
കൊണ്ടുവടക്കെദുയിച്ചസഭകളിലുംഫ്രാഞ്ചിമാതിരിഅതിക്രമിച്ചു
പൂൎവ്വന്മാരുടെവിശ്വാസരത്നംകിഴവികളുടെകഥഎന്നപൊലെ
പരിഹാസ്യമായ്തീൎന്നുവിദ്വാന്മാർ വെദത്തിൽ പുഴുത്തുളകാണെണ്ട [ 448 ] തിന്നുവ്യാഖ്യാനത്തിലും മറ്റുംഉത്സാഹിച്ചുഎഴുത്തുപള്ളികളിൽ ലൊ
കവിദ്യപ്രമാണമാക്കുകയുംചെയ്തു—

മുമ്പെപൊലെരാജ്യംരൊമസഭെക്ക്ഒരുഅടിസ്ഥാനം ആയി
രുന്നു— അവിടെനിന്നുയെശുവിതർരുസ്യ പ്രുസ്യസ്വെദരെയും
രൊമാനുസരണത്തിലെക്ക് നിൎബ്ബന്ധിപ്പാൻപലതരംശ്രമിച്ചു
കൊണ്ടിരുന്നു— രാജ്യത്തിന്നുഒടുക്കം ക്ഷയംപറ്റിഎങ്കിലുംഅതി
ൽ യവനസഭക്കാരുംപ്രൊതസ്തന്തരുംആയപ്രജകൾ്ക്കു ഹിംസഒടു
ങ്ങിഇല്ല— പൊലൎക്കകിഴക്കെരുസ്യമഹാവംശം ഉണ്ടല്ലൊ— അതി
൧൬൮൯ – ൧൭൨൫ ന്റെമ്ലെഛ്ശതയെമാറ്റുവാൻ ൧ ആം പെതർ നിശ്ചയിച്ചുയുരൊപ
യിൽ നടക്കുന്ന കപ്പൽ തൊഴിലുകൾക്കും യുദ്ധവിദ്യെക്കുംമറ്റുംയൊ
ഗ്യതവരുത്തിയവനസഭയെയുംതനിക്കുമാത്രംഅധീനമാക്കിതു
ൎക്കരെയുംസ്വെദരെയും താഴ്ത്തിതെക്കുവടക്കു ൨ സമുദ്രതീരങ്ങളൊളം
൧൭൬൩ – ൯൬ രാജ്യം വൎദ്ധിപ്പിച്ചുവാണശെഷം— ൨ ആം കഥരീനഭൎത്താവെകൊ
ന്നുസിംഹാസനം എറിയഉടനെഫ്രാഞ്ചിയിൽ നടക്കുന്നജഡജ്ഞാ
നത്തെആശ്രയിച്ചുദുൎമ്മാൎഗ്ഗക്കാരത്തിഎങ്കിലും ലൊകസ്തുതിസമ്പാ
ദിച്ചു— യവനസഭാസ്വത്തെഅവൾ അടക്കിപുറനാടുകളിൽനിന്നുവ
ന്നവൎക്കമതസ്വാതന്ത്ര്യം കല്പിച്ചരുസ്സർആർഎങ്കിലുംസുവിശെഷ
ത്തെകൈക്കൊണ്ടാൽഅവൎക്കകഠിനശിക്ഷകളെകല്പിക്കയും
ചെയ്തു— ആയവൾ പൊലനാടുകളെകാംക്ഷിച്ചു ഫ്രീദരീകൊടുമമ
തഉണ്ടാക്കിയപ്പൊൾ ഇരുവരുംപൊലരൊടുകൌശലംപ്രയൊഗി
ച്ചു മതനിൎവ്വിഘ്നത കല്പിച്ചുചൊദിച്ചപ്പൊൾ വിരൊധംവളരെഉ
ണ്ടായി— കഥരീനയവനസഭക്കാരുള്ളകിഴക്കെനാടും ഫ്രീദരീ [ 449 ] ക്‌പ്രൊതസ്തന്തരുള്ളവടക്കെനാടുംഎടുത്തുഔസ്ത്രിയന്നുഅസൂയ
തൊന്നാതവണ്ണംതെക്കെനാടുഎല്പിക്കയുംചെയ്തു—ഇങ്ങിനെമൂവരും
പൊലരാജ്യത്തെവിഭാഗിപ്പാൻതുടങ്ങി— ശെഷം ൩ വിഭാഗങ്ങളിൽ ൧൭൭൨
ഒക്കയും രുസ്യെക്ക് അധികംഅംശംകിട്ടിയതകൊണ്ടുംതുൎക്കർ
നിത്യംതൊല്ക്കകൊണ്ടും അതുയുരൊപയിൽവിസ്താരംഎറിയരാ
ജ്യമായ്വൎദ്ധിച്ചു— കൊംസ്തന്തീനപുരിയുംലൊകസാമ്രാജ്യവുംകി
ട്ടെണംഎന്നുംയവനസഭഎങ്ങുംപ്രമാണമായ്വരെണംഎന്നുംആ
കൊയ്മയുടെഅഭിപ്രായംആകുന്നു—

ഇപ്രകാരംവെദവുംധൎമ്മവുംവിചാരിക്കായ്കയാൽ കാൎയ്യസാദ്ധ്യംവ
രുന്നുവല്ലൊഎന്നു കണ്ടപ്പൊൾ രൊമസഭനടക്കുന്നരാജ്യക്കാൎക്കും
പുരാണവ്യവസ്ഥകളിൽനീരസംതൊന്നി— സന്യാസികൾ്ക്കപ്രത്യെകം
മാനംകുറഞ്ഞുപൊയി— യെശുവിതർവെദംവ്യാപിക്കെണ്ടുന്നദൂരദെ
ശങ്ങളിൽ കച്ചവടവുംരാജാധികാരവുംനടത്തുന്നതുപൊൎത്തുഗാൽ
മന്ത്രിഗ്രഹിച്ചുക്രുദ്ധിച്ചുഅവരെവളരെഅപമാനിച്ചുഎന്നെക്കും ൧൭൫൯
നാടുകടത്തി ഫ്രാഞ്ചിമന്ത്രികളുംഅവരെഎവിടെനിന്നുംനീക്കിയ
പ്പൊൾസ്പാന്യകൊയ്മയുംഅവരുടെ മഠസ്വംആഗ്രഹിച്ചുഅവരെ ൧൭൬൪
ആട്ടികളഞ്ഞു— എല്ലാരാജാക്കന്മാരുംഒരുപൊലെമുട്ടിച്ചുപൊരു ൧൭൫൭
കകൊണ്ടു ൧൪ാം ക്ലെമന്തപാപ്പാഅവരുടെകുറ്റംതെളിയാതെകണ്ടും
ലൊകപ്രസാദംവരുത്തെണംഎന്നുവെച്ചുയെശുവിതനാമത്തെഎ
ങ്ങുംതള്ളുകയുംചെയ്തു— യാൻസന്യരെതൊല്പിച്ചതിന്നുഅന്നുദെവ ൧൭൭൩
ശിക്ഷതട്ടി— അവരുടെവീഴ്ചയിനാൽ ചീനത്തൊളം രൊമമതത്തെ
അറിയിക്കുന്നപലരാജ്യങ്ങളിലും ഒരൊരൊപുതിയസഭകൾ ക്ഷ [ 450 ] യിച്ചുപൊയിവല്ലതുംപുതുക്കുവാനുള്ളഉത്സാഹംരൊമയിൽനിന്നുജ
നിച്ചതുംഇല്ല— രൊമാസനത്തിന്നു മുഖ്യമായതൂൺവീണതെഉള്ളു—
ഔസ്ത്രിയനായ ൨ യൊസെഫകൈസരായപ്പൊൾ ഫ്രീദ്രീകെമാതി
൧൭൮൦ രിആക്കിമതനിൎവ്വിഘ്നതയെകല്പിച്ചുപ്രൊതസ്തന്തൎക്ക അസഹ്യ
ഹിംസകളെമാറ്റിയതല്ലാതെ മഠങ്ങൾവെണ്ടാഎന്നുകല്പിച്ചുസഭാ
ഗുണീകരണത്തിന്നായിപാപ്പാവിന്റെഅധികാരത്തെസ്വരാജ്യ
ത്തിൽഎകദെശംഇല്ലാതാക്കി— അതിന്നുഭെദംവരുത്തുവാൻപാപ്പാ
൧൭൮൨ താൻബദ്ധപ്പെട്ടു വിയന്നയിലെക്ക് യാത്രയായിനാട്ടുകാർഎല്ലാം
അതിശയിച്ചുതൊഴുതെങ്കിലുംകൈസർഅല്പംപൊലുംവഴി
പ്പെട്ടില്ല— അനുജനായതൊസ്കാനവാഴിയുംതന്റെനാട്ടിൽഗാ
ല്യസഭാവെപ്പുകളെപ്രമാണമാക്കിരൊമസംബന്ധംമിക്കതും
൧൭൮൬ കെട്ടഴിച്ചുവാണു ആയതുമാറ്റുവാൻ പാപ്പാനൊക്കുമ്പൊൾഫ്രാഞ്ചി
രാജ്യത്തിന്നു പരിവൎത്തനം ഉണ്ടാകയാൽ രൊമസഭെക്കഎവിട
യുംമൂലനാശം അടുത്തുകണ്ടിരിക്കുന്നു—

അതിന്റെ കാരണം— എങ്ക്ലന്തിൽ നിന്നുഅതാതമതനിൎബ്ബന്ധം
നിമിത്തംപലവകക്കാരും അമെരിക്കയിൽചെന്നു കുടിയെറിയ
ല്ലൊ— അവിടെമതസ്വാതന്ത്ര്യം അല്ലാതെരാജ്യസ്വാതന്ത്ര്യവും
വ്യവസ്ഥയായ്വന്നു— സപ്താബ്ദയുദ്ധത്തിൽ എങ്ക്ലിഷആനാടുകളെ
രക്ഷിപ്പാൻവളരെചെലവഴിച്ചത് കൊണ്ടുഅമെരിക്കയിൽ പുതി
യനികിതിയുംചുങ്കവും കല്പിപ്പാൻ വിചാരിച്ചു— അതുന്യായക്കെടുഎ
ന്നുഅമെരിക്കക്കാർവിരൊധിച്ചുമുദ്ര കഡലാസ്സവെണംഎങ്കിൽ
അന്യായപ്പെടുകയില്ലചു ങ്കംവാങ്ങിഎങ്കിൽചാകുടിക്കയില്ലമുത [ 451 ] ലായഭാവങ്ങളെഒരുമനപ്പെട്ടുകാട്ടിപൊരുമ്പൊൾഎങ്ക്ലിഷഭയത്തി
ന്നായിപട്ടാളം അയച്ചു— അവരൊകൂടിനിരൂപിച്ചുസങ്കടംബൊ
ധിപ്പിച്ചത് കെൾ്ക്കായ്കകൊണ്ടുപടതുടങ്ങി എങ്ക്ലിഷമെൽകൊയ്മവെ ൧൭൭൬
ണ്ടാരാജപ്രഭുത്വംമതിഎന്നറിയിച്ചുപലപ്പൊഴുംതൊറ്റിട്ടും ഫ്രാഞ്ചി
സഹായത്താൽ ആഗ്രഹപ്രകാരംസാധിപ്പിച്ചു— അന്നുമുതൽഅമെരി
ക്കക്കാർനന്നാലുകൊല്ലത്തെക്കഒരുമൂപ്പനെവാഴിച്ചുപ്രജാസംഘ ൧൭൮൩
ങ്ങളാൽ രാജ്യകാൎയ്യംനടത്തിമതകാൎയ്യംഎല്ലാംഅതാതസഭക്കാരു
ടെഗുണമനസ്സിൽഭരമെല്പിച്ചുനിത്യംകാടുവയക്കിനാടാക്കിപൊന്നു
എത്രയും വലിയരാജ്യമായിവൎദ്ധിച്ചിരിക്കുന്നു—

ആയതുഫ്രാഞ്ചികാർകണ്ടുഅമെരിക്കയിൽ ഉള്ളദെവഭക്തിതങ്ങ
ൾക്കില്ലഎന്നുവിചാരിയാതെജ്ഞാനികളെആശ്രയിച്ചു അയ്യൊ
ഇങ്ങുംസമത്വവുംസ്വാതന്ത്ര്യവുംവെണം രാജ്യവരവുംചെലവുംരാജാ
വെഅറിയുന്നുള്ളുപിന്നെനമുക്കു പ്രഭുക്കളും അദ്ധ്യക്ഷന്മാരുംഎത്ര
ഉണ്ടുഎല്ലാവരുടെസുഖത്തിന്നായുംഞങ്ങൾസെവിക്കെണമൊഎന്നു
മുറയിട്ടുരുസ്സൊവിൻ ഇഷ്ടപ്രകാരം രാജ്യത്തെപുതുതാക്കുവാൻ
നൊക്കിമറിച്ചുകളഞ്ഞു— അന്നുള്ളരാജാവ്‌ ശാന്തനായ ൧൬ാ ലുയിസ്സ ൧൭൮൯
തന്നെഅവനെപെടിപ്പിച്ചുതാഴ്ത്തിതാഴ്ത്തി ഒടുവിൽ നീക്കിന്യായം
വിസ്തരിച്ചുതലയറുത്തു— പൂൎവ്വന്മാർസുവിശെഷത്തെവിരൊധിച്ച ൧൭൯൩
ക്രൂരതെക്കുംതാൻ അമെരിക്കമത്സരത്തിന്നുസഹായിച്ചമൂഢതെക്കും
ഇവ്വണ്ണം പ്രതിഫലം ലഭിച്ചു— പിന്നെപ്രഭുക്കളിൽഒടിപൊകാത്തവ
രെകൊന്നുപാപ്പാനുസരണത്തെതള്ളാത്തപാതിരികളെകൊന്നു
ദൈവംഇല്ലഎന്നരാജ്യവിധിവരുത്തീട്ടുമുട്ടുകുത്തി പ്രാൎത്ഥിക്കുന്നവരെ [ 452 ] യുംദ്രൊഹികൾഎന്നുചൊല്ലികൊന്നു— പറിസിലെവലിയപള്ളിയി
ൽഒരുവെശ്യയെബുദ്ധിദെവിഎന്നുചൊല്ലിപ്രതിഷ്ഠിച്ചുവന്ദിച്ചി
രിക്കുന്നു— ശെഷംയുരൊപരാജാക്കന്മാർ അതിന്നായിപടതുടങ്ങി
യപ്പൊൾഫ്രാഞ്ചിക്കാർ മെയ്മെൽവന്നപ്രകാരംസ്വാതന്ത്ര്യമത്തരായി
പുറപ്പെട്ടുജയിച്ചശെഷം രാജ്യങ്ങളെയുംമറിച്ചുകളഞ്ഞുപാപ്പാ
വെഇഴെച്ചുജീവപൎയ്യന്തം തടവിൽആക്കിഇടവലമുള്ളവൎക്കുദിവ്യ
ശിക്ഷയെഎല്പിച്ചശെഷം— ജയശ്രീത്വമുള്ളപടനായകനായന
൧൭൯൯ – ൧൮൧൪ പൊലയൊൻ ബൊനപൎത്ത ആതിരമാലകളെക്രമത്താലെശമിപ്പി
ച്ചുഫ്രാഞ്ചിയിൽ രൊമസഭയെയും സുവിശെഷസഭയെയും പുതുതാ
യിസ്ഥാപിച്ചുസ്വരാജ്യത്തെയും അന്യവംശങ്ങളെയുംഎകഛത്രാ
ധിപതിയായിഭരിപ്പാൻ നിത്യയുദ്ധങ്ങളാൽശ്രമിച്ചുരൊമയെയും
അടക്കിയുദ്ധദെവനായി ഉയരുകയും ചെയ്തു—

ഒരുരാജ്യമെഅവനെഒട്ടുംവഴിപ്പെടാതുള്ളുഎങ്ക്ലന്തതന്നെ— ൨൦ വ
ൎഷംകൊണ്ടുവിടാതെപൊരാടുകയാൽഅതിന്നുയുരൊപയിലും കട
ലിലും ജയംവന്നുമലയാളം (൧൭൯൨) സിംഹളം (൧൭൯൫) മയിസൂ
ർ (൧൮൦൦) മുതലായനാടുദ്വീപുകളുംസ്വാധീനത്തിലായി— ശത്രുക്കളു
ടെപെരുക്കം നിമിത്തംദൈവത്തെആശ്രയമാക്കെണ്ടതിന്നുസജ്ജന
ങ്ങൾ നിത്യം പ്രാൎത്ഥിച്ചുത്സാഹിച്ചുപൊന്നു— ആകയാൽ മറ്റദിക്കുകളി
ൽ കഷ്ടാവസ്ഥ ഉള്ളകാലത്തു എങ്ക്ലന്തിൽ ഒരുപുതിയ അനുഗ്രഹംഉ
ണ്ടായിസൎവ്വലൊകത്തുംവ്യാപിച്ചു— അതിന്നായിപലരൊടുംകൂടെ
വിശെഷാൽ വില്ബൎഫൎസഎന്നവാചാലൻദൈവത്തിന്നു ഉചിതമാ
യൊരായുധമായിചമഞ്ഞു— അവൻ മഹാമന്ത്രിയായപിത്തിന്റെസ [ 453 ] ഖിയും മെഥൊദിസ്തസംസൎഗ്ഗത്താൽപുനൎജ്ജന്മംലഭിച്ചത് മുതൽ
കൊണ്ടുപ്രജാസംഘത്തിൽ വെച്ചും മറ്റും ദെവകാൎയ്യത്തിന്നായി
നിത്യംഉത്സാഹിക്കുന്നവനും ആയിപാൎത്തു— വെസ്ലിസാധുക്കളിൽസെ
വിച്ചുചെറുകൂട്ടങ്ങളെഉണ്ടാക്കിയത്പൊലെഅവൻസ്ഥാനമാനി
കളിലുംമഹാജനങ്ങളിലും യെശുരാജ്യത്തിന്നായിഅദ്ധ്വാനം കഴി
ച്ചുആവൊളംസമ്മതവാക്കുകളെപറഞ്ഞുംഎഴുതിയുംകൊണ്ടുസഭാ
നാമംചൊദിക്കാതെഇഷ്ടമുള്ളവരെചെൎത്തുമഹാസംഘങ്ങളെസ്ഥാ
പിപ്പിച്ചുഒരൊരൊദെവപ്രവൃത്തിയെനടത്തിപൊന്നു— മുമ്പെ ക
ൎത്തൃവാരം ആചരിക്ക മദ്യപാനവുംഅസഭ്യപാട്ടുകളും മറ്റുംഒഴിക്ക
ഇങ്ങിനെസന്മാൎഗ്ഗവ്യാപനത്തിന്നായിഒരുസംഘം കല്പിച്ചുഅദ്ധ്യക്ഷ ൧൭൮൬
ന്മാരും മന്ത്രികളും അതിൽ കൂടുമാറാക്കി— പിന്നെആണ്ടുതൊറുംല
ക്ഷത്തിൽപരം കാപ്പിരികളെഅഫ്രിക്കയിൽ നിന്നുചരക്കുകളെ
എന്നുപൊലെവാങ്ങികപ്പലിൽ അടുക്കിഅമെരിക്കയിൽഅടിമക
ളായിവില്ക്കുന്ന കച്ചവടം എത്രയുംക്രൂരവുംദെവവിരുദ്ധവും എന്നു
കണ്ടുആൾകച്ചവടത്തെ നീക്കെണ്ടതിന്നുഒരുമ്പെട്ടു— ജമയ്ക്കമുത
ലായഎങ്ക്ലിഷദ്വീപുകളിലെതൊട്ടക്കാരുംവ്യാപാരികളുംഎല്ലാം ൧൭൮൭
എത്രയുംവിരൊധിച്ചുകൊല്ലുവാൻഭാവിച്ചുഎങ്കിലുംഅവൻ കറു
ത്തസഹൊദരന്മാരെമറക്കാതെമന്ത്രികളെയുംപ്രജാസംഘക്കാ
രെയും വിടാതെ അസഹ്യപ്പെടുത്തിവശീകരിച്ചു ൨൦ആം വൎഷത്തി
ൽ ജയംകൊണ്ടുഅടിമക്കച്ചവടംഎങ്ക്ലിഷകൊടിക്കീഴിൽനിഷി
ദ്ധംഎന്നവ്യവസ്ഥവരുത്തുകയുംചെയ്തു— അഫ്രിക്കയിൽതന്നെ ൧൮൦൭
സിയറലയൊൻഎന്നതീരത്തുവീണ്ടെടുത്ത കാപ്പിരികളെകുടി [ 454 ] യെറ്റിവളൎത്തെണ്ടതിന്നുമുമ്പെതന്നെഒർ അഫ്രിക്കസംഘത്തെസ്ഥാ
പിച്ചു— നിത്യം വൎദ്ധിപ്പിപ്പാൻ പ്രയത്നംചെയ്തുപൊന്നു—

പിന്നെബപ്തിസ്തർ ബങ്കാളത്തിലെക്ക ബൊധകരെഅയച്ചപ്പൊ
ൾ കുമ്പഞ്ഞിയാർഹിന്തുക്കളിൽ ക്രിസ്തുവെപ്രസംഗിക്കരുത്എന്നുവിധി
ക്കയാൽ അവർദെനൎക്കുള്ളശ്രീരാമപുരത്തിൽവാങ്ങിസുവിശെഷ
൧൭൯൨ വ്യാപനം തുടങ്ങിയപ്രകാരം വില്ബൎഫൎസകെട്ടാറെ— കുമ്പഞ്ഞിയാരു
ടെകുത്തക ൨൦ ആണ്ടെക്ക് പുതുതാക്കുവാൻസമയംവന്നപ്പൊൾവസ്തുത
എല്ലാംഅറിഞ്ഞുകൊണ്ടുസുവിശെഷത്തെപരത്തുവാൻ അവൎക്കുസമ്മ
തംവരുത്തെണംഎന്നുവെച്ചുവളരെഉത്സാഹിപ്പിച്ചിട്ടുംകുമ്പഞ്ഞിയാ
രുടെശാഠ്യംനിമിത്തം മന്ത്രികളുംശങ്കിച്ചുപ്രയാസംഎല്ലാംഅന്നുനി
ഷ്ഫലമാകയുംചെയ്തു— എന്തൊ ഈദെശങ്ങളെഎല്ലാംദൈവംഎ
൧൭൯൩ ങ്ക്ലിഷകൈയിൽ എല്പിച്ചത് എന്തിന്നു ഇങ്ങെകച്ചവടക്കാൎക്കുംകവ
ൎച്ചനികിതികൈക്കൂലിമുതലായലാഭങ്ങൾ വൎദ്ധിപ്പാനായിമാത്ര
മൊ— കൊടിരുപ്പികവൎഷത്താലെബങ്കാളത്തിൽനിന്നുഎങ്ക്ലന്തി
ലെക്ക് മുറപ്പെടുന്നുആസാധുക്കൾ മത്സരിക്കുന്നതും ഇല്ല അവൎക്കുഅഹ
ങ്കാരമല്ലസ്നെഹംകാട്ടിപണംചൊദിച്ചല്ലസഹായംചെയ്തുകൊണ്ടു
യെശുവെഅറിയിച്ചാൽ മത്സരിക്കുമൊ— പക്ഷെഅവിടെരഹസ്യ
ത്തിൽ നടക്കുന്നദുൎമ്മാൎഗ്ഗങ്ങളെഎങ്ക്ലന്തിൽഅറിഞ്ഞുപൊകരുത്എ
ന്നുകുമ്പഞ്ഞിസെവകന്മാരുടെആന്തരംതന്നെ— തരംഗമ്പാടിയി
ൽ മിസ്യൊൻ നടക്കുന്നുവല്ലൊതമിഴർകലഹിക്കുന്നതുംഇല്ല ദെന
രാജാവിന്നുഭയംഇല്ലഎങ്ക്ലന്തിന്നുമാത്രംഉണ്ടൊ— ഹല്ലയിൽനിന്നു
അയച്ചവർകൂടലൂർ (൧൭൩൭) മദ്രാസ്സ (൧൭൨൮) മുതലായസ്ഥലങ്ങ [ 455 ] ളിലുംസഫലപ്രവൃത്തിചെയ്തുപൊരുന്നു—തഞ്ചാവൂരിലുംതൃച്ചിരപ്പള്ളി
യിലും (൧൭൬൨)ശ്വൎച്ചഎന്നലുഥനാരൻനല്ലമീൻപിടികഴിച്ചുഹൈ൧൭൫൦ – ൯൮
ദരാലിഠിപ്പുഇവരൊടുള്ളയുദ്ധങ്ങളിലുംസന്ധിയിലുംകുമ്പഞ്ഞിയാ
ൎക്കുദൂതനായിഉത്തമശുശ്രൂഷചെയ്തുതഞ്ചാവൂർരാജാവെഅഛ്ശൻഎ
ന്നപൊലെവളൎത്തിസൎവ്വകീൎത്തിതനായിരിക്കുന്നുവല്ലൊ— എന്നിങ്ങി
നെഎല്ലാംവില്ബൎഫൎസഅറിഞ്ഞുപ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിസുവിശെഷവ്യാ
പനത്തിന്നുപുതിയശുഷ്കാന്തിയെജ്വലിപ്പിച്ചു—

അപ്പൊൾബൊഗ്എന്നവൃദ്ധബൊധകന്റെചൊൽകെട്ടുസ്വാധീന
ർമുതലായപലസഭകളിലുംഭക്തിഎറിയവർലൊണ്ടനിൽകൂടിമി
സ്യൊൻഎന്നപ്രെരണസംഘത്തെസ്ഥാപിച്ചുഹിന്തുദ്വാരംതുറക്കായ്ക ൧൭൯൫
കൊണ്ടുതഹിഥിമുതലായതെക്കെദ്വീപുകളിൽനിന്നുഒരുകപ്പലും
൨൯ബൊധകന്മാരെയുംഅയച്ചുതുടങ്ങി—ആയവർ൨൦വൎഷംവള
രെകഷ്ടിച്ചുപാൎത്തശെഷമത്രെനല്ലഅനുഭവംകണ്ടിരിക്കുന്നു—പി
ന്നെഅദ്ധ്യക്ഷസഭക്കാർ (ചാൎച്ച) മിസ്യൊനെസ്ഥാപിച്ചപ്പൊൾ ൧൮൦൦
വില്ബൎഫൎസ അതിലും കൂടിഅവരുടെബൊധകരെകൊണ്ടുകാപ്പി
രികളിൽപ്രത്യെകംയെശുവെഅറിയിപ്പാൻസംഗതിവരുത്തി—ഫ്രാ
ഞ്ചിയുദ്ധംഅധികം ജ്വലിച്ചകാലത്തുവലിയവെദസംഘത്തിന്നുഅ ൧൮൦൩
ടിസ്ഥാനംവെപ്പാൻസ്നെഹിതന്മാരുടെഉത്സാഹത്താൽസാധിപ്പിച്ചു—

കുമ്പഞ്ഞിയാരുടെ കുത്തകയെപിന്നെയുംപുതുക്കുവാറായപ്പൊൾ൧൮൧൩
വില്ബൎഫൎസുംചങ്ങാതികളുംകൂടിസകലവകക്കാരിൽനിന്നും ൯൦൦—ഹ
ൎജ്ജകളൊളംചെൎത്തുഹിന്തുസ്ഥാനിലെസായ്പന്മാർഎകദെശം അജ്ഞാ
നികളായിപൊയിഅതുനമുക്കുപൊരായ്മതന്നെഇനിബങ്കാളത്തി [ 456 ] ൽഒരുഅദ്ധ്യക്ഷനുംഎങ്ക്ലിഷപട്ടാളംഉള്ളസ്ഥലങ്ങളിൽപട്ടക്കാ
രുംകുമ്പഞ്ഞിയുടെമാസപ്പടിക്കാരായിവെണംനാട്ടുകാരൊടുസു
വിശെഷംഅറിയിപ്പാൻസംഘങ്ങളിൽനിന്നുഅയച്ചവൎക്കുകുമ്പ
ഞ്ഞിയാരുടെകല്പനസാധിച്ചുഎങ്കിൽഗവ്വൎന്നൎമ്മാർവിരൊധിക്ക
രുത്‌നാടുകടത്തുകയുംഅരുത്എന്നവ്യ്വസ്ഥവരുത്തി—ഉടനെചാൎച്ച
൧൮൧൪—൩൮മിസ്യൊൻരെനിയുസ്സമുതലായബൊധകരെതരംഗമ്പാടിക്കാൎക്കു
സഹായമായുംമറ്റെവകക്കാർമറ്റവരെസിംഹളംമുതലായദിക്കി
ലുംഅയച്ചു—(തിരുനെല്വെലിയിൽ൧൮൨൦മുതൽഉണ്ടായഫലം
ലൊകപ്രസിദ്ധമല്ലൊ)—പിന്നെനസ്രാണികൾ്ക്കതുണയായികൊട്ടയ
കത്തഒരുവിദ്യാലയംഎടുപ്പിച്ചുനടത്തെണ്ടതിന്നുവെണാടികൾ്ക്ക
പ്രസാദംതൊന്നുവാൻസംഗതിഉണ്ടായി—ഇങ്ങിനെദൂരരാജ്യക്കാൎക്കാ
യുള്ളവിചാരംഅധികംജ്വലിക്കുന്നസമയത്തിൽഎങ്ക്ലന്തിന്നക
ത്തുംസത്യജീവത്വംജനിപ്പിച്ചുപൊറ്റെണ്ടതിന്നുഅനെകംസം
ഘങ്ങൾഉളവായിപലനാമങ്ങളെചൊല്ലിദെവസെവയെകഴിക്ക
യുംചെയ്തു—വംശ്യന്മാരായഅമെരിക്കക്കാരുംഅതെല്ലാംഗ്രഹി
ച്ചുലൌകികത്തിങ്കൽസ്പൎദ്ധഉള്ളതുപൊലെൟവകപ്രയത്നത്തി
ൽകൂടെനാംതൊല്ക്കരുത്എന്നുവെച്ചുമിസ്യൊൻവെദാദിസംഘങ്ങ
൧൮൧൦ളെസ്ഥാപിച്ചുഅടുക്കെഉള്ളചെന്നിറക്കാർകാപ്പിരികളിലുംഒവയ്യി
ദ്വീപുബൎമ്മരാജ്യത്തിലുംമറ്റുംവെദപ്രവൃത്തിയെനടത്തുവാൻതു
ടങ്ങുകയുംചെയ്തു—

ശെഷംയുരൊപയിൽഈവകപ്രവൃത്തികൾയുദ്ധംനിമിത്തംന
ന്നെസാധിച്ചില്ലഎങ്കിലുംയുദ്ധത്തിന്റെഫലമായിഞെരുങ്ങി [ 457 ] യമനൊഭാവംദുയിച്ചരിൽപ്രത്യെകംപരന്നു—നപൊലയൊൻ
എല്ലാംഅടക്കിയശെഷംരുസ്യഹൃദയത്തൊളംചെന്നഉടനെദൈവം
ശീതത്താൽഅവന്റെകഠൊരസൈന്യത്തെനിഗ്രഹിച്ചുദുയിച്ച൧൮൧൨
രുംനുകംകളഞ്ഞുഎതിർപൊരുതുസ്പാന്യൎക്കഎങ്ക്ലിഷസഹായത്താ
ൽപ്രാഞ്ചിയൊടുജയംവരികയുംചെയ്തു—അപ്പൊൾസൎവ്വയുരൊ
പയെയുംകലക്കിയവനെഹെലനയിൽതടവുകാരനാക്കിപാൎപ്പി
ച്ചുസകലരാജ്യങ്ങളിലുംസമാധാനംവരുത്തുവാൻദൈവാൽനല്ല൧൮൧൫
യൊഗംവന്നു—രുസ്യകൈസരായുള്ളഅലക്ഷന്തരുംപ്രുസ്യനുംമറ്റും൧൮൦൧–൨൫
ഇതുദെവക്രിയഎന്നറിഞ്ഞുസ്തുതിച്ചുദുയിച്ചമുതലായവംശങ്ങളിൽവ
ളരെകാലംമറന്നദെവസത്യത്തിങ്കൽപുതിയരസംതൊന്നുകയും
ചെയ്തു—ദെവഭക്തിനിമിത്തംഎങ്ക്ലിഷവംശത്തിന്നുഅപജയംവ
ന്നില്ലഎന്നുസമ്മതമായി—വില്ബൎഫൎസരാജാക്കന്മാരെചെന്നുകണ്ടു
ആൾകച്ചവടംഎങ്ങുംനിഷിദ്ധംഎന്നസാധാരണനിൎണ്ണയംസാധി
പ്പിക്കയുംചെയ്തു—പടയാൽനന്നെക്ലെശിച്ചബാസൽപട്ടണത്തിൽ൧൮൧൬
ചിലർനെൎച്ചപ്രകാരംമിസ്യൊൻവെലയെതുടങ്ങിസ്വിച്ചരുംവീ
ൎത്തമ്പൎഗ്ഗരുംഅതിന്നായിപ്രത്യെകംമുതിരുകയുംചെയ്തു—അവ
ർആദ്യംഅലക്ഷന്തരിന്റെമഹാരാജ്യത്തിൽമ്ലെഛ്ശജാതി
കളെയെശുവിന്നുഅധീനരാക്കുവാൻഉത്സാഹിച്ചു—അലക്ഷന്തർ
താൻയെശുവിൽവിശ്വസിച്ചുരുസ്യയിൽഒരുവലിയവെദസംഘ
ത്തെസ്ഥാപിച്ചുദെവവചനത്തെനാനാഭാഷകളിൽആക്കിച്ചുഅ
തിന്നുയവനസഭയിലുംഒരുദ്വാരംതുറന്നുസജ്ജനങ്ങളെസന്തൊ
ഷത്തൊടെസ്വരാജ്യത്തിൽകൈക്കൊണ്ടുപരിപാലിക്കയുംചെയ്തു— [ 458 ] ൧൮൨൫അവന്റെശെഷംഅനുജനായനിക്കൊലാവ്അതെല്ലാംനിറു
ത്തുവാനുംസുവിശെഷക്കാരെയുംരൊമക്കാരെയുംയവനസഭയി
ൽമുക്കിക്കളവാനുംശ്രമിച്ചുഎങ്കിലുംആദിവ്യബീജംകിഴക്കെസ
൧൮൨൧ഭകളിലുംഅധികാരംകുറെച്ചുദുയിച്ചനെരാജാവാക്കി
എങ്ക്ലിഷഭക്തരുടെസഹായത്താൽവെദശാസ്ത്രാദികളെഗ്രഹി
ച്ചുംപൊരുന്നു—അൎമ്മെന്യയിലുംനൊസ്തൊൎയ്യരിലുംസുവിശെഷത്താ
ൽഒരുപുതിയജീവൻഉണ്ടായി—പലദിക്കിലുംയഹൂദന്മാർസത്യ
മശീഹബൊധിച്ചുവന്നു—വിശ്വസിച്ചവൎക്കഅടിസ്താനമായിട്ടുഎങ്ക്ല
൧൮൪൧ന്തുംപ്രുസ്യനുംഒന്നിച്ചുയരുശലെമിൽഒരുഅദ്ധ്യക്ഷനെസ്ഥാ
പിച്ചിരിക്കുന്നു—എങ്ക്ലന്തിൽവില്ബൎഫൎസമരിച്ചആണ്ടിൽത
ന്നെസകലകാപ്പിരികളെയുംവീണ്ടെടുക്കെണംഅതിന്നായി൨൦
൧൮൩൩കൊടിരൂപ്പികതരാംഎന്നുംകുമ്പഞ്ഞിയാരുടെരാജ്യത്തിൽ
മൂന്നദ്ധ്യക്ഷന്മാരുംസുവിശെഷബൊധകർഅധികവുംവെണം
ദുയിച്ചരുംഅമെരിക്കക്കാരുംവന്നുമിസ്യൊനെസ്ഥാപിച്ചാലും
വിരൊധംഎതുംഇല്ലഎന്നുംപ്രജാസംഘത്തിൽനിന്നുകല്പനആ
യിസുവിശെഷവ്യാപനംആസ്യആഫ്രിക്കദ്വീപുകളിലുംനന്നാ
യിനടക്കുകയുംചെയ്തു—ചീനത്തിലെക്ക്സുവിശെഷത്തിന്നുയുദ്ധ
൧൮൪൨ത്താൽവഴിതുറന്നുപലദ്വീപുകളിൽനിന്നുംബിംബങ്ങൾമറഞ്ഞു
൧൮൩൭പൊയിമദഗസ്ക്കരിലുംമറ്റുംപുരാണരക്തസാക്ഷികളുടെധൈ
ൎയ്യംആവൎത്തിച്ചുകണ്ടുംഇരിക്കുന്നു—ദുയിച്ചർമുതലായപ്രൊതസ്ത
ന്തരിൽഅവിശ്വാസത്തൊടുള്ളവാദംവിടാതെനടന്നുക്രിസ്തുര [ 459 ] ക്തത്താലെനീതീകരിക്കുന്നവിശ്വാസംപലെടത്തുംപുതുതായിജ്വ
ലിച്ചുപ്രുസ്യൻപ്രത്യെകംലുഥരാനകല്വിന്യസഭകളെഒന്നാക്കുവാ
ൻശ്രമിച്ചു—എങ്ക്ലന്തിലെമാതിരിപ്രകാരംസല്ക്കൎമ്മസംഘങ്ങൾഎ
വിടയുംപരന്നുശ്വിച്ചർസ്വെദർഹൊല്ലന്തർമുതലായവരിൽ
പഴയസത്യത്തെപുതിയധൈൎയ്യത്തൊടെപ്രസംഗിക്കുന്നവർഉ
ദിച്ചുഫലംകണ്ടുസത്യവാന്മാർഎപ്പെൎപ്പെട്ടവരുംഎകാത്മാവിൻ
ഐക്യതയെഅന്വെഷിച്ചുകൊണ്ടുഒരൊരൊഉത്സാഹത്തിന്നാ
യിഒരുമനപ്പെട്ടുംചെൎന്നുംഇരിക്കുന്നു—❋

എങ്കിലുംഈ‌൩൩സന്ധിവൎഷങ്ങളാൽസഭയുടെഅവസ്ഥനല്ല൧൮൧൫–൪൮
ഭാഷയായിഎന്നുകെവലംപറഞ്ഞുകൂടാ—നിത്യംഉപദ്രവിക്കുന്ന
ശത്രുക്കളിൽരണ്ടുപ്രത്യെകംപറയാംഅതുയഹൂദരുമല്ലഅജ്ഞാ
നികളുമല്ലഇസ്ലാമിന്നുംലുഥരുടെകാലമ്മുതൽഉച്ചതിരിഞ്ഞിരിക്കു
ന്നുഈവകെക്ക്എല്ലാംകെടുപിടിച്ചത്‌പ്രസിദ്ധമായി—തിരുസഭെ
ക്കുഅകത്തുതന്നെപഴയതെമുറുകെപിടിച്ചുകൊള്ളുന്നഭ്രാന്തിയും
തല്ക്ഷണംഎല്ലാംപുതുക്കുവാനുള്ളഭ്രാന്തിയുംഎന്നിവ—പ്രൊതസ്ത
ന്തരുടെഉത്സാഹത്താൽപാപ്പാവിന്നുപിന്നെയുംരൊമവാഴ്ചസാ
ധിച്ചഉടനെഅവൻപുരാണമൎയ്യാദകളെപ്രമാണമാക്കിയെശു൧൮൧൪
വിതരെപിന്നെയുംസ്ഥാപിച്ചുപരത്തിഅവരുംരാജ്യംതൊറുംചെ

❋പ്രഞ്ചിയിലെരൊമക്കാരിലുംപരിഹാസക്കാരിലുംസുവിശെഷ
ത്തെഅറിയിച്ചത്‌പലെടത്തുംഫലിച്ചുവെദസംഘങ്ങൾഎല്ലാഭാ
ഷക്കാൎക്കുംദൈവവചനത്തെവെണ്ടുവൊളംസാധിപ്പിക്കെ
ണ്ടതിന്നുനിത്യംശ്രമിച്ചുപൊരുന്നു— [ 460 ] ന്നുരൊമമാൎഗ്ഗത്തെഉറപ്പിച്ചാൽരാജ്യപരിവൎത്തനംഉണ്ടാകയില്ല
എന്നുവ്യാജംചൊല്ലിഔസ്ത്രിയപ്രാഞ്ചിമുതലായഅധികാരസ്ഥന്മാ
രെവശത്താക്കിസുവിശെഷക്കാരിലുംവല്ദെസരിലുംപുതിയഹിംസക
ളെവരുത്തുകയുംചെയ്തു—അതിനാൽഔസ്ത്രിയയിൽനിന്നുമലനാട്ടുകാ
ർപലരുംവിശ്വാസംരക്ഷിപ്പാനായിനാടുകടക്കെണ്ടിവന്നു—വെദാ
൧൮൩൭ദിസംഘങ്ങളെപാപ്പാക്കൾവിടാതെശപിച്ചുസുവിശെഷത്തെയും
അവിശ്വാസത്തെയുംഒരുപൊലെനിസ്സാരമാക്കിപുരാണരൊമസ
മ്പ്രദായത്തെഉയൎത്തിനടന്നു—യുരൊപയിലുംമാാത്രമല്ലസൎവ്വലൊക
ത്തുംപാപ്പാധികാരത്തെപിന്നെയുംസ്ഥാപിക്കെണംഎന്നുതൊന്നി
൧൮൩൦ട്ടുപലഉപായങ്ങളെവിചാരിച്ചിരിക്കുന്നു—പ്രാഞ്ചിക്കുഅൽജർനാടു
സ്വാധീനമായപ്പൊൾരാജാവ്ഇസ്ലാമിന്നുപകരംരൊമമതത്തെന
൧൮൪൩ടുവാൻതുടങ്ങി—അവൻസഹായിക്കയാൽരൊമക്കാർതഹിഥിമുത
ലായ ദ്വീപുകളിലുംസുവിശെഷത്തെനീക്കുവാൻകൌശലംപ്രയൊ
ഗിച്ചുചിലതിൽകാൎയ്യസാദ്ധ്യംവരുത്തിഇരിക്കുന്നു—ചീനത്തിലുംമറ്റും
അവരുടെസഭവളരുന്നുകൊച്ചിചീനത്തുചിലപ്രാഞ്ചിബൊധകന്മാ
ർരക്തസാക്ഷികളായികഴിഞ്ഞുംഇരിക്കുന്നു—ഒൿസ്ഫൎത്തിലെപണ്ഡി
തന്മാർചിലർഅദ്ധ്യക്ഷഹനകാൎപ്പണത്താലെമാത്രംസഭനടത്തുവാൻ
കരുണാവരംകിട്ടുകകൊണ്ടുദിസന്തർമുതലായപ്രൊതസ്തരൊ
ടുഎങ്ക്ലിഷസഭെക്കുംഐക്യംഅരുതുരൊമയൊടുഒത്തുവന്നാൽ
കൊള്ളാംഎന്നുപദെശിച്ചുപലരുടെവിശ്വാസത്തെമറിച്ചുകളഞ്ഞു—സ
ത്യവാന്മാരുംഒരൊരൊകൂട്ടംവിവെകംകൂടാതെപഴയനടപ്പുംകുറവും
അംഗീകരിച്ചുനീക്കംഒട്ടുംഅരുത്എന്നുചൊല്ലിമാനുഷക്രമങ്ങ [ 461 ] ളെപരിപാലിക്കുന്നു—യവനകൊപ്തഹബശഅൎമ്മന്യനസ്രാണിമു
തലായകിഴക്കെസഭാപ്രമാണികൾരൊമയെക്കാൾഅധികംപഴ
യതിൽഉറെച്ചുശവപ്രായമായികിടക്കുന്നു—ദിവ്യസത്യംഅണയു
ന്തൊറുംഇളകിഅലറിതുടങ്ങുന്നുശെഷിഉണ്ടെങ്കിൽരൊമചെയ്യുന്ന
തുപൊലെകടിപ്പാനുമ്പൊകും—

ഇതിലുംഅതിവധാൎഷ്ട്യമുള്ളശത്രുവാകുന്നതുനവീകരണഭ്രാന്തി
തന്നെ—യുദ്ധസമൎപ്പണത്തിന്റെശെഷവുംപ്രാഞ്ചിയിലെഅവി
ശ്വാസവുംസ്വാതന്ത്ര്യമദവുംഅതാതരാജ്യങ്ങളിൽപരത്തിവാഴുന്ന
വൎക്കുനിത്യഭയവുംഎല്ലാപുതുക്കത്തിലെനീരസവുംഉണ്ടാക്കി—ഇനിരാജാ
ക്കന്മാർഅരുത്‌യെശുധൎമ്മംവ്യവസ്ഥയായിവാഴുന്നതുംമതിയാ
ക്കെണംനാംനല്ലസ്വഭാവത്തൊടെജനിച്ചവരാകയാൽബുദ്ധിക്കു
തെളിയുന്നതല്ലാതെഒന്നുംപ്രമാണിക്കായ്കയുംസ്വാതന്ത്ര്യപ്രകാരം
നടക്കയുംചെയ്യാം—ഇതിന്നായിഉത്സാഹിച്ചസൎവ്വന്മാൎക്കുംബൊധംവ
രുത്തിസത്യയുഗത്തെഭൂമിയിൽഉദിപ്പിക്കെണംഎന്നതുഅവിശ്വാ
സികളുടെഅഭിപ്രായംക്രിസ്ത്യാനർപലരുംകൎത്താവെദ്രൊഹിച്ചുപൊ
യിദിവസെനവൎദ്ധിക്കുന്നപ്രപഞ്ചവിദ്യയെയുംലൊകസ്വാതന്ത്ര്യ
ത്തെയുംമറ്റുംദെവകളാക്കിസെവിച്ചുപൊരുന്നു—൯ആംപീയൊപാപ്പാ൧൮൪൬
സഭാവാഴ്ചെക്ക്എന്നുംമാറ്റംഅരുത്‌രാജ്യവാഴ്കെക്കുകൊള്ളാംഎ
ന്നുവെച്ചുരൊമാരാജ്യത്തിൽപുരാണക്രമത്തെനീക്കിഒരുസ്വാതന്ത്ര്യ
വ്യവസ്ഥകല്പിച്ചപ്പൊൾ—ശെഷംഇതല്യനാടുകളിലുംആദാഹംവൎദ്ധി
ച്ചുവന്നതുകൂടാതെമുമ്പെസ്വിച്ചർഎഴുനീറ്റുയെശുവിതരെആട്ടുവാ൧൮൪൭
ൻപടകൂട്ടിജയിച്ചുപിന്നെപ്രാഞ്ചിസിംഹാസനംപറിസനഗരക്കാരു [ 462 ] ൧൮൪൮(ഹെബ്ര)ടെകലഹത്താൽമറിഞ്ഞുപൊയഉടനെപ്രജാപ്രഭുത്വംതന്നെപ്രതിഷ്ഠി
ക്കെണ്ടുന്നദൈവംഎന്നുതൊന്നി—ഇതലർദുയിച്ചർഉംഗ്രർമുതലായ
വർരാജാക്കന്മാരൊടുമത്സരിച്ചുഅവരെപ്രജാകല്പനെക്ക്അധീനരാ
ക്കിയെശുവിതരെപിന്നെയുംനീക്കുകയുംപ്രൊതസ്തന്തനാടുകളിൽ
ദെവഭക്തരെയെശുവിതർഎന്നുചൊല്ലിഅപമാനിക്കയുംക്രിസ്തീയ
ത്വത്തിൽകൂടവൈരംകാട്ടുകയുംചെയ്തു—ഇനിരാജ്യങ്ങളെമാത്രമല്ല
അതാതനാട്ടുസഭയെയുംമാറ്റികെവലംഅന്നന്നുഭൂരിപക്ഷത്തിന്നു
ബൊധിച്ചപ്രകാരംവിചാരിച്ചുനടത്തെണ്ടതാകയാൽചെറിആട്ടിങ്കൂ
ട്ടത്തിന്നുഅപൂൎവ്വപരീക്ഷകൾഉണ്ടാകുവാൻസംഗതിഉണ്ടു—

ആകയാൽതിരുസഭതലഉയൎത്തിസ്വാതന്ത്ര്യക്കാരൊടുഒരുപാഠംപ
ഠിക്കെണം—അതെന്തന്നാൽഗുണീകരണകാലത്തുപാപ്പാനുസര
ണംവിട്ടുപൊയിരാജമന്ത്രിപ്രഭിജനസംഘംമുതലായവരിലെആശ്ര
യംവിട്ടുപൊയില്ലഅതിപ്പൊൾവിടെണ്ടതാകുന്നു—ജഡസൌഖ്യത്തിന്നാ
യിട്ടല്ലസഭയുടെജീവരക്ഷക്കായിട്ടുതന്നെഅവൾ്ക്കരാജ്യാധികാരിക
ളൊടുവിയൊഗംവെണം—കൊംസ്കന്തീനകാലത്തിൽഉണ്ടായകെട്ടിനെ
ദൈവംസ്വസമയത്തിൽതന്നെകെട്ടഴിക്കും—ക്രിസ്തുമാത്രംനമ്മുടെരാജാ
൧൮൪൩വ്എന്നുസ്കൊതസഭയിൽഉത്തമന്മാർനിശ്ചയിച്ചുകൊയ്മയുംപ്രഭുക്കളും
ബൊധകന്മാരെഅതാതപള്ളിയിൽകല്പിച്ചാക്കുന്നമൎയ്യാദയെവിരൊ
✣൧൮൪൭ധിച്ചുനിന്നുഒടുവിൽസഭാസ്വംവെറുത്തുചാല്മൎസതുടങ്ങിയുള്ള൪൦൦ബൊ
ധകന്മാരുംഅവരുടെസഭക്കാരിൽഉദാരന്മാർമിക്കവാറുംഒക്കത്തക്കപ
ഴകിയമൂപ്പസഭയെവിട്ടുപൂൎവ്വന്മാരുടെനിയമപ്രകാരംസ്വതന്ത്രസഭ
യെസ്ഥാപിച്ചുഅതിന്നുവെണ്ടിഅനന്തദ്രവ്യത്തെമനഃപൂൎവ‌ദാനങ്ങ [ 463 ] ളാൽചെൎത്തുമിരിക്കുന്നു—അപ്രകാരംസ്വിച്ചനാടുകൾഒന്നിലെകുല്വിന്യ
സഭരണ്ടായിപിരിഞ്ഞുപൊയികൊയ്മയെനടത്തുന്നഅവിശ്വാസിക
ളുടെഅധീനതയിൽപലരുംമാസപ്പടിനിമിത്തംഅടങ്ങിപ്പാൎത്തു൧൨൦
ബൊധകന്മാർഅതുപെക്ഷിച്ചുദരിദ്രർഎങ്കിലുംസ്വതന്ത്രസഭകളെ൧൮൪൫
ചെൎപ്പാൻശ്രമിച്ചുഅവിശ്വാസികളാൽപരിഹാസനവുംഹിംസയും
അനുഭവിക്കുന്നു—എങ്കിലുംലൊകവൈരമല്ലലൊകസ്നെഹംതന്നെ
സഭെക്കുവിഷമംഇനിനടക്കെണ്ടുന്നതിന്നുഎല്ലാംദൈവഹിതമായകാ
ലത്തെപാൎത്തുകൊള്ളെണം—ഒടുക്കംസഭകൾ്ക്കഉള്ളിൽശുദ്ധിയുംതങ്ങ
ളിൽവിനയപൂൎവ്വമായൊർഐക്യവുംലൊകത്തിൻമുമ്പാകെസ്പഷ്ട
മായസാക്ഷ്യവുംകൎത്താവൊടുമരണപൎയ്യന്തംവെൎവ്വിടാത്തസ്നെഹ
വിശ്വസ്തതയുംഇപ്പൊൾഅത്യാവശ്യംതന്നെ—

ഇങ്ങിനെഭൂമിയിൽദുഖിച്ചുപൊരാടുന്നസഭആകട്ടെസുവിശെഷ
ത്തെസകലജാതികളൊടുംസാക്ഷ്യമായിഅറിയിക്കെണ്ടതിന്നുംതിക
ഞ്ഞുചമഞ്ഞശിരസ്സിന്റെഗുണങ്ങളെലൊകൎക്കുംദൂതന്മാൎക്കുംപ്രകാശിപ്പി
ച്ചുകൊടുക്കെണ്ടതിന്നുംദൈവത്തിന്നുകൊള്ളാകുന്നപാത്രമായിഇന്നെ
യൊളംവാഗ്ദത്തപ്രകാരംനിലനിന്നുശത്രുക്കളുടെഇടയിൽതന്നെവളൎന്നും
ഇരിക്കുന്നുകൎത്താവിന്റെവാഗ്ദത്തശെഷവുംകുറവുകൂടാതെഒത്തുവരി
കയുംചെയ്യും—അതെകൎത്താവായയെശുവെവരെണമെ—ആമെൻ—

അവസാനം