മഹാഭാരതം മൂലം/അശ്വമേധികപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം13

1 [വാ]
     ന ബാഹ്യം ദ്രവ്യം ഉത്സൃജ്യ സിദ്ധിർ ഭവതി ഭാരത
     ശാരീരം ദ്രവ്യം ഉത്സൃജ്യ സിദ്ധിർ ഭവതി വാ ന വാ
 2 ബാഹ്യദ്രവ്യവിമുക്തസ്യ ശാരീരേഷു ച ഗൃധ്യതഃ
     യോ ധർമോ യത് സുഖം ചൈവ ദ്വിഷതാം അസ്തു തത് തഥാ
 3 ദ്വ്യക്ഷരസ് തു ഭവേൻ മൃത്യുസ് ത്ര്യക്ഷരം ബ്രഹ്മ ശാശ്വതം
     മമേതി ദ്വ്യക്ഷരോ മൃത്യുർ ന മമേതി ച ശാശ്വതം
 4 ബ്രഹ്മ മൃത്യുശ് ച തൗ രാജന്ന് ആത്മന്യ് ഏവ വ്യവസ്ഥിതൗ
     അദൃശ്യമാനൗ ഭൂതാനി യോധയേതാം അസംശയം
 5 അവിനാശോ ഽസ്യ സത്ത്വസ്യ നിയതോ യദി ഭാരത
     ഭിത്ത്വാ ശരീരം ഭൂതാനാം അഹിംസാ പ്രതിപദ്യതേ
 6 ലബ്ധ്വാപി പൃഥിവീം സർവാം സഹസ്ഥാവരജംഗമാം
     മമത്വം യസ്യ നൈവ സ്യാത് കിം തയാ സ കരിഷ്യതി
 7 അഥ വാ വസതഃ പാർഥ വനേ വന്യേന ജീവതഃ
     മമതാ യസ്യ ദ്രവ്യേഷു മൃത്യോർ ആസ്യേ സ വർതതേ
 8 ബാഹ്യാന്തരാണാം ശത്രൂണാം സ്വഭാവം പശ്യ ഭാരത
     യൻ ന പശ്യതി തദ് ഭൂതം മുച്യതേ സ മഹാഭയാത്
 9 കാമാത്മാനം ന പ്രശംസന്തി ലോകേ; ന ചാകാമാത് കാ ചിദ് അസ്തി പ്രവൃത്തിഃ
     ദാനം ഹി വേദാധ്യയനം തപശ് ച; കാമേന കർമാണി ച വൈദികാനി
 10 വ്രതം യജ്ഞാൻ നിയമാൻ ധ്യാനയോഗാൻ; കാമേന യോ നാരഭതേ വിദിത്വാ
    യദ് യദ് ധ്യയം കാമയതേ സ ധർമോ; ന യോ ധർമോ നിയമസ് തസ്യ മൂലം
11 അത്ര ഗാഥാഃ കാമഗീതാഃ കീർതയന്തി പുരാ വിദഃ
    ശൃണു സങ്കീർത്യമാനാസ് താ നിഖിലേന യുധിഷ്ഠിര
12 നാഹം ശക്യോ ഽനുപായേന ഹന്തും ഭൂതേന കേന ചിത്
    യോ മാം പ്രയതതേ ഹന്തും ജ്ഞാത്വാ പ്രഹരണേ ബലം
    തസ്യ തസ്മിൻ പ്രഹരണേ പുനഃ പ്രാദുർഭവാമ്യ് അഹം
13 യോ മാം പ്രയതതേ ഹന്തും യജ്ഞൈർ വിവിധദക്ഷിണൈഃ
    ജംഗമേഷ്വ് ഇവ കർമാത്മാ പുനഃ പ്രാദുർഭവാമ്യ് അഹം
14 യോ മാം പ്രയതതേ ഹന്തും വേദൈർ വേദാന്തസാധനൈഃ
    സ്ഥാവരേഷ്വ് ഇവ ശാന്താത്മാ തസ്യ പ്രാദുർഭവാമ്യ് അഹം
15 യോ മാം പ്രയതതേ ഹന്തും ധൃത്യാ സത്യപരാക്രമഃ
    ഭാവോ ഭവാമി തസ്യാഹം സ ച മാം നാവബുധ്യതേ
16 യോ മാം പ്രയതതേ ഹന്തും തപസാ സംശിതവ്രതഃ
    തതസ് തപസി തസ്യാഥ പുനഃ പ്രാദുർഭവാമ്യ് അഹം
17 യോ മാം പ്രയതതേ ഹന്തും മോക്ഷം ആസ്ഥായ പണ്ഡിതഃ
    തസ്യ മോക്ഷരതിസ്ഥസ്യ നൃത്യാമി ച ഹസാമി ച
    അവധ്യഃ സർവഭൂതാനാം അഹം ഏകഃ സനാതനഃ
18 തസ്മാത് ത്വം അപി തം കാമം യജ്ഞൈർ വിവിധദക്ഷിണൈഃ
    ധർമം കുരു മഹാരാജ തത്ര തേ സ ഭവിഷ്യതി
19 യജസ്വ വാജിമേധേന വിധിവദ് ദക്ഷിണാവതാ
    അന്യൈശ് ച വിവിധൈർ യജ്ഞൈഃ സമൃദ്ധൈർ ആപ്തദക്ഷിണൈഃ
20 മാ തേ വ്യഥാസ്തു നിഹതാൻ ബന്ധൂൻ വീക്ഷ്യ പുനഃ പുനഃ
    ന ശക്യാസ് തേ പുനർ ദ്രഷ്ടും യേ ഹതാസ്മിൻ രണാജിരേ
21 സ ത്വം ഇഷ്ട്വാ മഹായജ്ഞൈഃ സമൃദ്ധൈർ ആപ്തദക്ഷിണൈഃ
    ലോകേ കീർതിം പരാം പ്രാപ്യ ഗതിം അഗ്ര്യാം ഗമിഷ്യസി