മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം101

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 101

1 [ജ്]
     കിം കൃതം കർമ ധർമേണ യേനേ ശാപം ഉപേയിവാൻ
     കസ്യ ശാപാച് ച ബ്രഹ്മർഷേ ശൂദ്രയോനാവ് അജായത
2 [വ്]
     ബഭൂവ ബ്രാഹ്മണഃ കശ് ചിൻ മാണ്ഡവ്യ ഇതി വിശ്രുതഃ
     ധൃതിമാൻ സർവധർമജ്ഞഃ സത്യേ തപസി ച സ്ഥിതഃ
3 സ ആശ്രമപദദ്വാരി വൃക്ഷമൂലേ മഹാതപാഃ
     ഊർധ്വബാഹുർ മഹായോഗീ തസ്ഥൗ മൗന വ്രതാന്വിതഃ
4 തസ്യ കാലേന മഹതാ തസ്മിംസ് തപസി തിഷ്ഠതഃ
     തം ആശ്രമപദം പ്രാപ്താ ദസ്യവോ ലോപ്ത്ര ഹാരിണഃ
     അനുസാര്യമാണാ ബഹുഭീ രക്ഷിഭിർ ഭരതർഷഭ
5 തേ തസ്യാവസഥേ ലോപ്ത്രം നിദധുഃ കുരുസത്തമ
     നിധായ ച ഭയാൽ ലീനാസ് തത്രൈവാന്വാഗതേ ബലേ
6 തേഷു ലീനേഷ്വ് അഥോ ശീഘ്രം തതസ് തദ് രക്ഷിണാം ബലം
     ആജഗാമ തതോ ഽപശ്യംസ് തം ഋഷിം തസ്കരാനുഗാഃ
7 തം അപൃച്ഛംസ് തതോ രാജംസ് തഥാ വൃത്തം തപോധനം
     കതരേണ പഥാ യാതാ ദസ്യവോ ദ്വിജസത്തമ
     തേന ഗച്ഛാമഹേ ബ്രഹ്മൻ പഥാ ശീഘ്രതരം വയം
8 തഥാ തു രക്ഷിണാം തേഷാം ബ്രുവതാം സ തപോധനഃ
     ന കിം ചിദ് വചനം രാജന്ന് അവദത് സാധ്വ് അസാധു വാ
9 തതസ് തേ രാജപുരുഷാ വിചിന്വാനാസ് തദാശ്രമം
     ദദൃശുസ് തത്ര സംലീനാംസ് താംശ് ചോരാൻ ദ്രവ്യം ഏവ ച
10 തതഃ ശങ്കാ സമഭവദ് രക്ഷിണാം തം മുനിം പ്രതി
    സംയമ്യൈനം തതോ രാജ്ഞേ ദസ്യൂംശ് ചൈവ ന്യവേദയൻ
11 തം രാജാ സഹ തൈശ് ചോരൈർ അന്വശാദ് വധ്യതാം ഇതി
    സ വധ്യ ഘാതൈർ അജ്ഞാതഃ ശൂലേ പ്രോതോ മഹാതപാഃ
12 തതസ് തേ ശൂലം ആരോപ്യ തം മുനിം രക്ഷിണസ് തദാ
    പ്രതിജഗ്മുർ മഹീപാലം ധനാന്യ് ആദായ താന്യ് അഥ
13 ശൂലസ്ഥഃ സ തു ധർമാത്മാ കാലേന മഹതാ തതഃ
    നിരാഹാരോ ഽപി വിപ്രർഷിർ മരണം നാഭ്യുപാഗമത്
    ധാരയാം ആസ ച പ്രാണാൻ ഋഷീംശ് ച സമുപാനയത്
14 ശൂലാഗ്രേ തപ്യമാനേന തപസ് തേന മഹാത്മനാ
    സന്താപം പരമം ജഗ്മുർ മുനയോ ഽഥ പരന്തപ
15 തേ രാത്രൗ ശകുനാ ഭൂത്വാ സംന്യവർതന്ത സർവതഃ
    ദർശയന്തോ യഥാശക്തി തം അപൃച്ഛൻ ദ്വിജോത്തമം
    ശ്രോതും ഇച്ഛാമഹേ ബ്രഹ്മൻ കിം പാപം കൃതവാൻ അസി
16 തതഃ സ മുനിശാർദൂലസ് താൻ ഉവാച തപോധനാൻ
    ദോഷതഃ കം ഗമിഷ്യാമി ന ഹി മേ ഽന്യോ ഽപരാധ്യതി
17 രാജാ ച തം ഋഷിം ശ്രുത്വാ നിഷ്ക്രമ്യ സഹ മന്ത്രിഭിഃ
    പ്രസാദയാം ആസ തദാ ശൂലസ്ഥം ഋഷിസത്തമം
18 യൻ മയാപകൃതം മോഹാദ് അജ്ഞാനാദ് ഋഷിസത്തമ
    പ്രസാദയേ ത്വാം തത്രാഹം ന മേ ത്വം ക്രോദ്ധും അർഹസി
19 ഏവം ഉക്തസ് തതോ രാജ്ഞാ പ്രസാദം അകരോൻ മുനിഃ
    കൃതപ്രസാദോ രാജാ തം തതഃ സമവതാരയത്
20 അവതാര്യ ച ശൂലാഗ്രാത് തച് ഛൂലം നിശ്ചകർഷ ഹ
    അശക്നുവംശ് ച നിഷ്ക്രഷ്ടും ശൂലം മൂലേ സ ചിച്ഛിദേ
21 സ തഥാന്തർ ഗതേനൈവ ശൂലേന വ്യചരൻ മുനിഃ
    സ തേന തപസാ ലോകാൻ വിജിഗ്യേ ദുർലഭാൻ പരൈഃ
    അണീ മാണ്ഡവ്യ ഇതി ച തതോ ലോകേഷു കഥ്യതേ
22 സ ഗത്വാ സദനം വിപ്രോ ധർമസ്യ പരമാർഥവിത്
    ആസനസ്ഥം തതോ ധർമം ദൃഷ്ട്വോപാലഭത പ്രഭുഃ
23 കിം നു തദ് ദുഷ്കൃതം കർമ മയാ കൃതം അജാനതാ
    യസ്യേയം ഫലനിർവൃത്തിർ ഈദൃശ്യ് ആസാദിതാ മയാ
    ശീഘ്രം ആചക്ഷ്വ മേ തത്ത്വം പശ്യ മേ തപസോ ബലം
24 [ധർമ]
    പതംഗകാനാം പുച്ഛേഷു ത്വയേഷീകാ പ്രവേശിതാ
    കർമണസ് തസ്യ തേ പ്രാപ്തം ഫലം ഏതത് തപോധന
25 [ആൺ]
    അൽപേ ഽപരാധേ വിപുലോ മമ ദണ്ഡസ് ത്വയാ കൃതഃ
    ശൂദ്രയോനാവ് അതോ ധർമമാനുഷഃ സംഭവിഷ്യസി
26 മര്യാദാം സ്ഥാപയാമ്യ് അദ്യ ലോകേ ധർമഫലോദയാം
    ആചതുർദശമാദ് വർഷാൻ ന ഭവിഷ്യതി പാതകം
    പരേണ കുർവതാം ഏവം ദോഷ ഏവ ഭവിഷ്യതി
27 [വ്]
    ഏതേന ത്വ് അപരാധേന ശാപാത് തസ്യ മഹാത്മനഃ
    ധർമോ വിദുര രൂപേണ ശൂദ്രയോനാവ് അജായത
28 ധർമേ ചാർഥേ ച കുശലോ ലോഭക്രോധവിവർജിതഃ
    ദീർഘദർശീ ശമ പരഃ കുരൂണാം ച ഹിതേ രതഃ