മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം133

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 133

1 [വൈ]
     പാണ്ഡവാസ് തു രഥാൻ യുക്ത്വാ സദശ്വൈർ അനിലോപമൈഃ
     ആരോഹമാണാ ഭീഷ്മസ്യ പാദൗ ജഗൃഹുർ ആർതവത്
2 രാജ്ഞശ് ച ധൃതരാഷ്ട്രസ്യ ദ്രോണസ്യ ച മഹാത്മനഃ
     അന്യേഷാം ചൈവ വൃദ്ധാനാം വിദുരസ്യ കൃപസ്യ ച
3 ഏവം സർവാൻ കുരൂൻ വൃദ്ധാൻ അഭിവാദ്യ യതവ്രതാഃ
     സമാലിംഗ്യ സമാനാംശ് ച ബലൈശ് ചാപ്യ് അഭിവാദിതാഃ
4 സർവാ മാതൄസ് തഥാപൃഷ്ട്വാ കൃത്വാ ചൈവ പ്രദക്ഷിണം
     സർവാഃ പ്രകൃതയശ് ചൈവ പ്രയയുർ വാരണാ വതം
5 വിദുരശ് ച മഹാപ്രാജ്ഞസ് തഥാന്യേ കുരുപുംഗവാഃ
     പൗരാശ് ച പുരുഷവ്യാഘ്രാൻ അന്വയുഃ ശോകകർശിതാഃ
6 തത്ര കേച് ചിദ് ബ്രുവന്തി സ്മ ബ്രാഹ്മണാ നിർഭയാസ് തദാ
     ശോചമാനാഃ പാണ്ഡുപുത്രാൻ അതീവ ഭരതർഷഭ
7 വിഷമം പശ്യതേ രാജാ സർവഥാ തമസാവൃതഃ
     ധൃതരാഷ്ട്രഃ സുദുർബുദ്ധിർ ന ച ധർമം പ്രപശ്യതി
8 ന ഹി പാപം അപാപാത്മാ രോചയിഷ്യതി പാണ്ഡവഃ
     ഭീമോ വാ ബലിനാം ശ്രേഷ്ഠഃ കൗന്തേയോ വാ ധനഞ്ജയഃ
     കുത ഏവ മഹാപ്രാജ്ഞൗ മാദ്രീപുത്രൗ കരിഷ്യതഃ
9 തദ് രാജ്യം പിതൃതഃ പ്രാപ്തം ധൃതരാഷ്ട്രോ ന മൃഷ്യതേ
     അധർമം അഖിലം കിം നു ഭീഷ്മോ ഽയം അനുമന്യതേ
     വിവാസ്യമാനാൻ അസ്ഥാനേ കൗനേയാൻ ഭരതർഷഭാൻ
10 പിതേവ ഹി നൃപോ ഽസ്മാകം അഭൂച് ഛാന്തനവഃ പുരാ
    വിചിത്രവീര്യോ രാജർഷിഃ പാണ്ഡുശ് ച കുരുനന്ദനഃ
11 സ തസ്മിൻ പുരുഷവ്യാഘ്രേ ദിഷ്ട ഭാവം ഗതേ സതി
    രാജപുത്രാൻ ഇമാൻ ബാലാൻ ധൃതരാഷ്ട്രോ ന മൃഷ്യതേ
12 വയം ഏതദ് അമൃഷ്യന്തഃ സർവ ഏവ പുരോത്തമാത്
    ഗൃഹാൻ വിഹായ ഗച്ഛാമോ യത്ര യാതി യുഥിഷ്ഠിരഃ
13 താംസ് തഥാ വാദിനഃ പൗരാൻ ദുഃഖിതാൻ ദുഃഖകർശിതഃ
    ഉവാച പരമപ്രീതോ ധർമരാജോ യുധിഷ്ഠിരഃ
14 പിതാ മാന്യോ ഗുരുഃ ശ്രേഷ്ഠോ യദ് ആഹ പൃഥിവീപതിഃ
    അശങ്കമാനൈസ് തത് കാര്യം അസ്മാഭിർ ഇതി നോ വ്രതം
15 ഭവന്തഃ സുഹൃദോ ഽസ്മാകം അസ്മാൻ കൃത്വാ പ്രദക്ഷിണം
    ആശീർഭിർ അഭിനന്ദ്യാസ്മാൻ നിവർതധ്വം യഥാ ഗൃഹം
16 യദാ തു കാര്യം അസ്മാകം ഭവദ്ഭിർ ഉപപത്സ്യതേ
    തദാ കരിഷ്യഥ മമ പ്രിയാണി ച ഹിതാനി ച
17 തേ തഥേതി പ്രതിജ്ഞായ കൃത്വാ ചൈതാൻ പ്രദക്ഷിണം
    ആശീർഭിർ അഭിനന്ദ്യൈനാഞ് ജഗ്മുർ നഗരം ഏവ ഹി
18 പൗരേഷു തു നിവൃത്തേഷു വിദുരഃ സർവധർമവിത്
    ബോധയൻ പാണ്ഡവശ്രേഷ്ഠം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
    പ്രാജ്ഞഃ പ്രാജ്ഞം പ്രലാപജ്ഞഃ സമ്യഗ് ധർമാർഥദർശിവാൻ
19 വിജ്ഞായേദം തഥാ കുര്യാദ് ആപദം നിസ്തരേദ് യഥാ
    അലോഹം നിശിതം ശസ്ത്രം ശരീരപരികർതനം
    യോ വേത്തി ന തം ആഘ്നന്തി പ്രതിഘാതവിദം ദ്വിഷഃ
20 കക്ഷഘ്നഃ ശിശിരഘ്നശ് ച മഹാകക്ഷേ ബിലൗകസഃ
    ന ദഹേദ് ഇതി ചാത്മാനം യോ രക്ഷതി സ ജീവതി
21 നാചക്ഷുർ വേത്തി പന്ഥാനം നാചക്ഷുർ വിന്ദതേ ദിശഃ
22 നാധൃതിർ ഭൂതിം ആപ്നോതി ബുധ്യസ്വൈവം പ്രബോധിതഃ
    അനാപ്തൈർ ദത്തം ആദത്തേ നരഃ ശസ്ത്രം അലോഹജം
    ശ്വാവിച് ഛരണം ആസാദ്യ പ്രമുച്യേത ഹുതാശനാത്
23 ചരൻ മാർഗാൻ വിജാനാതി നക്ഷത്രൈർ വിന്ദതേ ദിശഃ
    ആത്മനാ ചാത്മനഃ പഞ്ച പീഡയൻ നാനുപീഡ്യതേ
24 അനുശിഷ്ട്വാനുഗത്വാ ച കൃത്വാ ചൈനാം പ്രദക്ഷിണം
    പാണ്ഡവാൻ അഭ്യനുജ്ഞായ വിദുരഃ പ്രയയൗ ഗൃഹാൻ
25 നിവൃത്തേ വിദുരേ ചൈവ ഭീഷ്മേ പൗരജനേ ഗൃഹാൻ
    അജാതശത്രും ആമന്ത്ര്യ കുന്തീ വചനം അബ്രവീത്
26 ക്ഷത്താ യദ് അബ്രവീദ് വാക്യം ജനമധ്യേ ഽബ്രുവന്ന് ഇവ
    ത്വയാ ച തത് തഥേത്യ് ഉക്തോ ജാനീമോ ന ച തദ് വയം
27 യദി തച് ഛക്യം അസ്മാഭിഃ ശ്രോതും ന ച സദോഷവത്
    ശ്രോതും ഇച്ഛാമി തത് സർവം സംവാദം തവ തസ്യ ച
28 [യ്]
    വിഷാദ് അഗ്നേശ് ച ബോദ്ധവ്യം ഇതി മാം വിദുരോ ഽബ്രവീത്
    പന്ഥാശ് ച വോ നാവിദിതഃ കശ് ചിത് സ്യാദ് ഇതി ചാബ്രവീത്
29 ജിതേന്ദ്രിയശ് ച വസുധാം പ്രാപ്സ്യസീതി ച മാബ്രവീത്
    വിജ്ഞാതം ഇതി തത് സർവം ഇത്യ് ഉക്തോ വിദുരോ മയാ
30 [വൈ]
    അഷ്ടമേ ഽഹനി രോഹിണ്യാം പ്രയാതാഃ ഫൽഗുനസ്യ തേ
    വാരണാവതം ആസാദ്യ ദദൃശുർ നാഗരം ജനം