മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 26

1 [സ്]
     സ്പൃഷ്ടമാത്രാ തു പദ്ഭ്യാം സ ഗരുഡേന ബലീയസാ
     അഭജ്യത തരോഃ ശാഖാ ഭഗ്നാം ചൈനാം അധാരയത്
 2 താം ഭഗ്നാം സ മഹാശാഖാം സ്മയൻ സമവലോകയൻ
     അഥാത്ര ലംബതോ ഽപശ്യദ് വാലഖില്യാൻ അധോമുഖാൻ
 3 സ തദ്വിനാശസന്ത്രാസാദ് അനുപത്യ ഖഗാധിപഃ
     ശാഖാം ആസ്യേന ജഗ്രാഹ തേഷാം ഏവാന്വവേക്ഷയാ
     ശനൈഃ പര്യപതത് പക്ഷീ പർവതാൻ പ്രവിശാതയൻ
 4 ഏവം സോ ഽഭ്യപതദ് ദേശാൻ ബഹൂൻ സഗജ കച്ഛപഃ
     ദയാർഥം വാലഖില്യാനാം ന ച സ്ഥാനം അവിന്ദത
 5 സ ഗത്വാ പർവതശ്രേഷ്ഠം ഗന്ധമാദനം അവ്യയം
     ദദർശ കശ്യപം തത്ര പിതരം തപസി സ്ഥിതം
 6 ദദർശ തം പിതാ ചാപി ദിവ്യരൂപം വിഹംഗമം
     തേജോ വീര്യബലോപേതം മനോമാരുതരംഹസം
 7 ശൈലശൃംഗപ്രതീകാശം ബ്രഹ്മദണ്ഡം ഇവോദ്യതം
     അചിന്ത്യം അനഭിജ്ഞേയം സർവഭൂതഭയങ്കരം
 8 മായാവീര്യധരം സാക്ഷാദ് അഗ്നിം ഇദ്ധം ഇവോദ്യതം
     അപ്രധൃഷ്യം അജേയം ച ദേവദാനവരാക്ഷസൈഃ
 9 ഭേത്താരം ഗിരിശൃംഗാണാം നദീ ജലവിശോഷണം
     ലോകസംലോഡനം ഘോരം കൃതാന്തസമദർശനം
 10 തം ആഗതം അഭിപ്രേക്ഷ്യ ഭഗവാൻ കശ്യപസ് തദാ
    വിദിത്വാ ചാസ്യ സങ്കൽപം ഇദം വചനം അബ്രവീത്
11 പുത്ര മാ സാഹസം കാർഷീർ മാ സദ്യോ ലപ്സ്യസേ വ്യഥാം
    മാ ത്വാ ദഹേയുഃ സങ്ക്രുദ്ധാ വാലഖില്യാ മരീചിപാഃ
12 പ്രസാദയാം ആസ സ താൻ കശ്യപഃ പുത്രകാരണാത്
    വാലഖില്യാംസ് തപഃസിദ്ധാൻ ഇദം ഉദ്ദിശ്യ കാരണം
13 പ്രജാഹിതാർഥം ആരംഭോ ഗരുഡസ്യ തപോധനാഃ
    ചികീർഷതി മഹത് കർമ തദനുജ്ഞാതും അർഹഥ
14 ഏവം ഉക്താ ഭഗവതാ മുനയസ് തേ സമഭ്യയുഃ
    മുക്ത്വാ ശാഖാം ഗിരിം പുണ്യം ഹിമവന്തം തപോ ഽർഥിനഃ
15 തതസ് തേഷ്വ് അപയാതേഷു പിതരം വിനതാത്മജഃ
    ശാഖാ വ്യാക്ഷിപ്തവദനഃ പര്യപൃച്ഛത കശ്യപം
16 ഭഗവൻ ക്വ വിമുഞ്ചാമി തരുശാഖാം ഇമാം അഹം
    വർജിതം ബ്രാഹ്മണൈർ ദേശം ആഖ്യാതു ഭഗവാൻ മമ
17 തതോ നിഷ്പുരുഷം ശൈലം ഹിമസംരുദ്ധ കന്ദരം
    അഗമ്യം മനസാപ്യ് അന്യൈസ് തസ്യാചഖ്യൗ സ കശ്യപഃ
18 തം പർവത മഹാകുക്ഷിം ആവിശ്യ മനസാ ഖഗാഃ
    ജവേനാഭ്യപതത് താർക്ഷ്യഃ സശാഖാ ഗജകച്ഛപഃ
19 ന താം വധ്രഃ പരിണഹേച് ഛതചർമാ മഹാൻ അണുഃ
    ശാഖിനോ മഹതീം ശാഖാം യാം പ്രഗൃഹ്യ യയൗ ഖഗഃ
20 തതഃ സ ശതസാഹസ്രം യോജനാന്തരം ആഗതഃ
    കാലേന നാതിമഹതാ ഗരുഡഃ പതതാം വരഃ
21 സ തം ഗത്വാ ക്ഷണേനൈവ പർവതം വചനാത് പിതുഃ
    അമുഞ്ചൻ മഹതീം ശാഖാം സസ്വനാം തത്ര ഖേചരഃ
22 പക്ഷാനിലഹതശ് ചാസ്യ പ്രാകമ്പത സ ശൈലരാട്
    മുമോച പുഷ്പവർഷം ച സമാഗലിത പാദപഃ
23 ശൃംഗാണി ച വ്യശീര്യന്ത ഗിരേസ് തസ്യ സമന്തതഃ
    മണികാഞ്ചനചിത്രാണി ശോഭയന്തി മഹാഗിരിം
24 ശാഖിനോ ബഹവശ് ചാപി ശാഖയാഭിഹതാസ് തയാ
    കാഞ്ചനൈഃ കുസുമൈർ ഭാന്തി വിദ്യുത്വന്ത ഇവാംബുദാഃ
25 തേ ഹേമവികചാ ഭൂയോ യുക്താഃ പർവതധാതുഭിഃ
    വ്യരാജഞ് ശാഖിനസ് തത്ര സൂര്യാംശുപ്രതിരഞ്ജിതാഃ
26 തതസ് തസ്യ ഗിരേഃ ശൃംഗം ആസ്ഥായ സ ഖഗോത്തമഃ
    ഭക്ഷയാം ആസ ഗരുഡസ് താവ് ഉഭൗ ഗജകച്ഛപൗ
27 തതഃ പർവതകൂടാഗ്രാദ് ഉത്പപാത മനോജവഃ
    പ്രാവർതന്താഥ ദേവാനാം ഉത്പാതാ ഭയവേദിനഃ
28 ഇന്ദ്രസ്യ വർജം ദയിതം പ്രജജ്വാല വ്യഥാന്വിതം
    സധൂമാ ചാപതത് സാർചിർ ദിവോൽകാ നഭസശ് ച്യുതാ
29 തഥാ വസൂനാം രുദ്രാണാം ആദിത്യാനാം ച സർവശഃ
    സാധ്യാനാം മരുതാം ചൈവ യേ ചാന്യേ ദേവതാ ഗണാഃ
    സ്വം സ്വം പ്രഹരണം തേഷാം പരസ്പരം ഉപാദ്രവത്
30 അഭൂതപൂർവം സംഗ്രാമേ തദാ ദേവാസുരേ ഽപി ച
    വവുർ വാതാഃ സനിർഘാതാഃ പേതുർ ഉൽകാഃ സമന്തതഃ
31 നിരഭ്രം അപി ചാകാശം പ്രജഗർജ മഹാസ്വനം
    ദേവാനാം അപി യോ ദേവഃ സോ ഽപ്യ് അവർഷദ് അസൃക് തദാ
32 മമ്ലുർ മാല്യാനി ദേവാനാം ശേമുസ് തേജാംസി ചൈവ ഹി
    ഉത്പാതമേഘാ രൗദ്രാശ് ച വവർഷുഃ ശോണിതം ബഹു
    രജാംസി മുകുടാന്യ് ഏഷാം ഉത്ഥിതാനി വ്യധർഷയൻ
33 തതസ് ത്രാസസമുദ്വിഗ്നഃ സഹ ദേവൈഃ ശതക്രതുഃ
    ഉത്പാതാൻ ദാരുണാൻ പശ്യന്ന് ഇത്യ് ഉവാച ബൃഹസ്പതിം
34 കിമർഥം ഭഗവൻ ഘോരാ മഹോത്പാതാഃ സമുത്ഥിതാഃ
    ന ച ശത്രും പ്രപശ്യാമി യുധി യോ നഃ പ്രധർഷയേത്
35 [ബൃഹ്]
    തവാപരാധാദ് ദേവേന്ദ്ര പ്രമാദാച് ച ശതക്രതോ
    തപസാ വാലഖില്യാനാം ഭൂതം ഉത്പന്നം അദ്ഭുതം
36 കശ്യപസ്യ മുനേഃ പുത്രോ വിനതായാശ് ച ഖേചരഃ
    ഹർതും സോമം അനുപ്രാപ്തോ ബലവാൻ കാമരൂപവാൻ
37 സമർഥോ ബലിനാം ശ്രേഷ്ഠോ ഹർതും സോമം വിഹംഗമഃ
    സർവം സംഭാവയാമ്യ് അസ്മിന്ന് അസാധ്യം അപി സാധയേത്
38 [സ്]
    ശ്രുത്വൈതദ് വചനം ശക്രഃ പ്രോവാചാമൃത രക്ഷിണഃ
    മഹാവീര്യബലഃ പക്ഷീ ഹർതും സോമം ഇഹോദ്യതഃ
39 യുഷ്മാൻ സംബോധയാമ്യ് ഏഷ യഥാ സ ന ഹരേദ് ബലാത്
    അതുലം ഹി ബലം തസ്യ ബൃഹസ്പതിർ ഉവാച മേ
40 തച് ഛ്രുത്വാ വിബുധാ വാക്യം വിസ്മിതാ യത്നം ആസ്ഥിതാഃ
    പരിവാര്യാമൃതം തസ്ഥുർ വജ്രീ ചേന്ദ്രഃ ശതക്രതുഃ
41 ധാരയന്തോ മഹാർഹാണി കവചാനി മനസ്വിനഃ
    കാഞ്ചനാനി വിചിത്രാണി വൈഡൂര്യ വികൃതാനി ച
42 വിവിധാനി ച ശസ്ത്രാണി ഘോരരൂപാണ്യ് അനേകശഃ
    ശിതതീക്ഷ്ണാഗ്ര ധാരാണി സമുദ്യമ്യ സഹസ്രശഃ
43 സവിസ്ഫുലിംഗജ്വാലാനി സധൂമാനി ച സർവശഃ
    ചക്രാണി പരിഘാംശ് ചൈവ ത്രിശൂലാനി പരശ്വധാൻ
44 ശക്തീശ് ച വിവിധാസ് തീക്ഷ്ണാഃ കരവാലാംശ് ച നിർമലാൻ
    സ്വദേഹരൂപാണ്യ് ആദായ ഗദാശ് ചോഗ്രപ്രദർശനാഃ
45 തൈഃ ശസ്ത്രൈർ ഭാനുമദ്ഭിസ് തേ ദിവ്യാഭരണഭൂഷിതാഃ
    ഭാനുമന്തഃ സുരഗണാസ് തസ്ഥുർ വിഗതകൽമഷാഃ
46 അനുപമ ബലവീര്യതേജസോ; ധൃതമനസഃ പരിരക്ഷണേ ഽമൃതസ്യ
    അസുരപുരവിദാരണാഃ സുരാ; ജ്വലനസമിദ്ധ വപുഃ പ്രകാശിനഃ
47 ഇതി സമരവരം സുരാസ്ഥിതം; പരിഘസഹസ്രശതൈഃ സമാകുലം
    വിഗലിതം ഇവ ചാംബരാന്തരേ; തപന മരീചിവിഭാസിതം ബഭൗ