മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം/അധ്യായം56

മഹാഭാരതം മൂലം/ആദിപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം 56

1 [ജ്]
     കഥിതം വൈ സമാസേന ത്വയാ സർവം ദ്വിജോത്തമ
     മഹാഭാരതം ആഖ്യാനം കുരൂണാം ചരിതം മഹത്
2 കഥാം ത്വ് അനഘ ചിത്രാർഥാം ഇമാം കഥയതി ത്വയി
     വിസ്തര ശ്രവണേ ജാതം കൗതൂഹലം അതീവ മേ
3 സ ഭവാൻ വിസ്തരേണേമാം പുനർ ആഖ്യാതും അർഹതി
     ന ഹി തൃപ്യാമി പൂർവേഷാം ശൃണ്വാനശ് ചരിതം മഹത്
4 ന തത് കാരണം അൽപം ഹി ധർമജ്ഞാ യത്ര പാണ്ഡവാഃ
     അവധ്യാൻ സർവശോ ജഘ്നുഃ പ്രശസ്യന്തേ ച മാനവൈഃ
5 കിമർഥം തേ നരവ്യാഘ്രാഃ ശക്താഃ സന്തോ ഹ്യ് അനാഗസഃ
     പ്രയുജ്യമാനാൻ സങ്ക്ലേശാൻ ക്ഷാന്തവന്തോ ദുരാത്മനാം
6 കഥം നാഗായുത പ്രാണോ ബാഹുശാലീ വൃകോദരഃ
     പരിക്ലിശ്യന്ന് അപി ക്രോധം ധൃതവാൻ വൈ ദ്വിജോത്തമ
7 കഥം സാ ദ്രൗപദീ കൃഷ്ണാ ക്ലിശ്യമാനാ ദുരാത്മഭിഃ
     ശക്താ സതീ ധാർതരാഷ്ട്രാൻ നാദഹദ് ഘോരചക്ഷുഷാ
8 കഥം വ്യതിക്രമൻ ദ്യൂതേ പാർഥൗ മാദ്രീ സുതൗ തഥാ
     അനുവ്രജൻ നരവ്യാഘ്രം വഞ്ച്യമാനം ദുരാത്മഭിഃ
9 കഥം ധർമഭൃതാം ശ്രേഷ്ഠഃ സുതോ ധർമസ്യ ധർമവിത്
     അനർഹഃ പരമം ക്ലേശം സോഢവാൻ സ യുധിഷ്ഠിരഃ
10 കഥം ച ബഹുലാഃ സേനാഃ പാണ്ഡവഃ കൃഷ്ണസാരഥിഃ
    അസ്യന്ന് ഏകോ ഽനയത് സർവാഃ പിതൃലോകം ധനഞ്ജയഃ
11 ഏതദ് ആചക്ഷ്വ മേ സർവം യഥാവൃത്തം തപോധന
    യദ് യച് ച കൃതവന്തസ് തേ തത്ര തത്ര മഹാരഥാഃ
12 [വ്]
    മഹർഷേഃ സർവലോകേഷു പൂജിതസ്യ മഹാത്മനഃ
    പ്രവക്ഷ്യാമി മതം കൃത്സ്നം വ്യാസസ്യാമിത തേജസഃ
13 ഇദം ശതസഹസ്രം ഹി ശ്ലോകാനാം പുണ്യകർമണാം
    സത്യവത്യ് ആത്മജേനേഹ വ്യാഖ്യാതം അമിതൗജസാ
14 യ ഇദം ശ്രാവയേദ് വിദ്വാൻ യശ് ചേദം ശൃണുയാൻ നരഃ
    തേ ബ്രഹ്മണഃ സ്ഥാനം ഏത്യ പ്രാപ്നുയുർ ദേവതുല്യതാം
15 ഇദം ഹി വേദൈഃ സമിതം പവിത്രം അപി ചോത്തമം
    ശ്രാവ്യാണാം ഉത്തമം ചേദം പുരാണം ഋഷിസംസ്തുതം
16 അസ്മിന്ന് അർഥശ് ച ധർമശ് ച നിഖിലേനോപദിശ്യതേ
    ഇതിഹാസേ മഹാപുണ്യേ ബുദ്ധിശ് ച പരിനൈഷ്ഠികീ
17 അക്ഷുദ്രാൻ ദാനശീലാംശ് ച സത്യശീലാൻ അനാസ്തികാൻ
    കാർഷ്ണം വേദം ഇദം വിദ്വാഞ് ശ്രാവയിത്വാർഥം അശ്നുതേ
18 ഭ്രൂണ ഹത്യാ കൃതം ചാപി പാപം ജഹ്യാദ് അസംശയം
    ഇതിഹാസം ഇമം ശ്രുത്വാ പുരുഷോ ഽപി സുദാരുണഃ
19 ജയോ നാമേതിഹാസോ ഽയം ശ്രോതവ്യോ വിജിഗീഷുണാ
    മഹീം വിജയതേ സർവാം ശത്രൂംശ് ചാപി പരാജയേത്
20 ഇദം പുംസവനം ശ്രേഷ്ഠം ഇദം സ്വസ്ത്യ് അയനം മഹത്
    മഹിഷീ യുവരാജാഭ്യാം ശ്രോതവ്യം ബഹുശസ് തഥാ
21 അർഥശാസ്ത്രം ഇദം പുണ്യം ധർമശാസ്ത്രം ഇദം പരം
    മോക്ഷശാസ്ത്രം ഇദം പ്രോക്തം വ്യാസേനാമിത ബുദ്ധിനാ
22 സമ്പ്രത്യാചക്ഷതേ ചൈവ ആഖ്യാസ്യന്തി തഥാപരേ
    പുത്രാഃ ശുശ്രൂഷവഃ സന്തി പ്രേഷ്യാശ് ച പ്രിയകാരിണഃ
23 ശരീരേണ കൃതം പാപം വാചാ ച മനസൈവ ച
    സർവം തത് ത്യജതി ക്ഷിപ്രം ഇദം ശൃണ്വൻ നരഃ സദാ
24 ഭാരതാനാം മഹജ് ജന്മ ശൃണ്വതാം അനസൂയതാം
    നാസ്തി വ്യാധിഭയം തേഷാം പരലോകഭയം കുതഃ
25 ധന്യം യശസ്യം ആയുഷ്യം സ്വർഗ്യം പുണ്യം തഥൈവ ച
    കൃഷ്ണദ്വൈപായനേനേദം കൃതം പുണ്യചികീർഷുണാ
26 കീർതിം പ്രഥയതാ ലോകേ പാണ്ഡവാനാം മഹാത്മനാം
    അന്യേഷാം ക്ഷത്രിയാണാം ച ഭൂരി ദ്രവിണ തേജസാം
27 യഥാ സമുദ്രോ ഭഗവാൻ യഥാ ച ഹിമവാൻ ഗിരിഃ
    ഖ്യാതാവ് ഉഭൗ രത്നനിധീ തഥാ ഭാരതം ഉച്യതേ
28 യ ഇദം ശ്രാവയേദ് വിദ്വാൻ ബ്രാഹ്മണാൻ ഇഹ പർവസു
    ധൂതപാപ്മാ ജിതസ്വർഗോ ബ്രഹ്മഭൂയം സ ഗച്ഛതി
29 യശ് ചേദം ശ്രാവയേച് ഛ്രാദ്ധേ ബ്രാഹ്മണാൻ പാദം അന്തതഃ
    അക്ഷയ്യം തസ്യ തച് ഛ്രാദ്ധം ഉപതിഷ്ഠേത് പിതൄൻ അപി
30 അഹ്നാ യദ് ഏനശ് ചാജ്ഞാനാത് പ്രകരോതി നരശ് ചരൻ
    തൻ മഹാഭാരതാഖ്യാനം ശ്രുത്വൈവ പ്രവിലീയതേ
31 ഭാരതാനാം മഹജ് ജന്മ മഹാഭാരതം ഉച്യതേ
    നിരുക്തം അസ്യ യോ വേദ സർവപാപൈർ പ്രമുച്യതേ
32 ത്രിഭിർ വർഷൈഃ സദോത്ഥായീ കൃഷ്ണദ്വൈപായനോ മുനിഃ
    മഹാഭാരതം ആഖ്യാനം കൃതവാൻ ഇദം ഉത്തമം
33 ധർമേ ചാർഥേ ച കാമേ ച മോക്ഷേ ച ഭരതർഷഭ
    യദ് ഇഹാസ്തി തദ് അന്യത്ര യൻ നേഹാസ്തി ന തത് ക്വ ചിത്