മഹാഭാരതം മൂലം/ഉദ്യോഗപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം168

1 [ഭീസ്മ]
     പാഞ്ചാലരാജസ്യ സുതോ രാജൻ പരപുരഞ്ജയഃ
     ശിഖണ്ഡീ രഥമുഖ്യോ മേ മതഃ പാർഥസ്യ ഭാരത
 2 ഏഷ യോത്സ്യതി സംഗ്രാമേ നാശയൻ പൂർവസംസ്ഥിതിം
     പരം യശോ വിപ്രഥയംസ് തവ സേനാസു ഭാരത
 3 ഏതസ്യ ബഹുലാഃ സേനാഃ പാഞ്ചാലാശ് ച പ്രഭദ്രകാഃ
     തേനാസൗ രഥവംശേന മഹത് കർമ കരിഷ്യതി
 4 ധൃഷ്ടദ്യുമ്നശ് ച സേനാനീഃ സർവസേനാസു ഭാരത
     മതോ മേ ഽതിരഥോ രാജൻ ദ്രോണശിഷ്യോ മഹാരഥഃ
 5 ഏഷ യോത്സ്യതി സംഗ്രാമേ സൂദയൻ വൈ പരാൻ രണേ
     ഭഗവാൻ ഇവ സങ്ക്രുദ്ധഃ പിനാകീ യുഗസങ്ക്ഷയേ
 6 ഏതസ്യ തദ്രഥാനീകം കഥയന്തി രണപ്രിയാഃ
     ബഹുത്വാത് സാഗരപ്രഖ്യം ദേവാനാം ഇവ സംയുഗേ
 7 ക്ഷത്രധർമാ തു രാജേന്ദ്ര മതോ മേ ഽർധരഥോ നൃപ
     ധൃഷ്ടദ്യുമ്നസ്യ തനയോ ബാല്യാൻ നാതികൃത ശ്രമഃ
 8 ശിശുപാല സുതോ വീരശ് ചേദിരാജോ മഹാരഥഃ
     ധൃഷ്ടകേതുർ മഹേഷ്വാസഃ സംബന്ധീ പാണ്ഡവസ്യ ഹ
 9 ഏഷ ചേദിപതിഃ ശൂരഃ സഹ പുത്രേണ ഭാരത
     മഹാരഥേനാസുകരം മഹത് കർമ കരിഷ്യതി
 10 ക്ഷത്രധർമരതോ മഹ്യം മതഃ പരപുരഞ്ജയഃ
    ക്ഷത്രദേവസ് തു രാജേന്ദ്ര പാണ്ഡവേഷു രഥോത്തമഃ
    ജയന്തശ് ചാമിതൗജാശ് ച സത്യജിച് ച മഹാരഥഃ
11 മഹാരഥാ മഹാത്മാനഃ സർവേ പാഞ്ചാല സത്തമാഃ
    യോത്സ്യന്തേ സമരേ താത സംരബ്ധാ ഇവ കുഞ്ജരാഃ
12 അജോ ഭോജശ് ച വിക്രാന്തൗ പാണ്ഡവേഷു മഹാരഥൗ
    പാണ്ഡവാനാം സഹായാർഥേ പരം ശക്ഥ്യാ യതിഷ്യതഃ
    ശീഘ്രാസ്ത്രൗ ചിത്രയോദ്ധാരൗ കൃതിനൗ ദൃഢവിക്രമൗ
13 കേകയാഃ പഞ്ച രാജേന്ദ്ര ഭ്രാതരോ യുദ്ധദുർമദാഃ
    സർവ ഏതേ രഥോദാരാഃ സർവേ ലോഹിതക ധ്വജാഃ
14 കാശികഃ സുകുമാരശ് ച നീലോ യശ് ചാപരോ നൃപഃ
    സൂര്യദത്തശ് ച ശംഖശ് ച മദിരാശ്വശ് ച നാമതഃ
15 സർവ ഏതേ രഥോദാരാഃ സർവേ ചാഹവലക്ഷണാഃ
    സർവാസ്ത്രവിദുഷഃ സർവേ മഹാത്മാനോ മതാ മമ
16 വാർധക്ഷേമിർ മഹാരാജ രഥോ മമ മഹാൻ മതഃ
    ചിത്രായുധശ് ച നൃപതിർ മതോ മേ രഥസത്തമഃ
    സ ഹി സംഗ്രാമശോഭീ ച ഭക്തശ് ചാപി കിരീടിനഃ
17 ചേകിതാനഃ സത്യധൃതിഃ പാണ്ഡവാനാം മഹാരഥൗ
    ദ്വാവ് ഇമൗ പുരുഷവ്യാഘൗ രഥോദാരൗ മതൗ മമ
18 വ്യാഘ്രദത്തശ് ച രാജേന്ദ്ര ചന്ദ്ര സേനശ് ച ഭാരത
    മതൗ മമ രഥോദാരൗ പാണ്ഡവാനാം ന സംശയഃ
19 സേനാ ബിന്ദുശ് ച രാജേന്ദ്ര ക്രോധഹന്താ ച നാമതഃ
    യഃ സമോ വാസുദേവേന ഭീമസേനേന ചാഭിഭൂഃ
    സ യോത്സ്യതീഹ വിക്രമ്യ സമരേ തവ സൈനികൈഃ
20 മാം ദ്രോണം ച കൃപം ചൈവ യഥാ സംമന്യതേ ഭവാൻ
    തഥാ സ സമരശ്ലാഘീ മന്തവ്യോ രഥസത്തമഃ
21 കാശ്യഃ പരമശീഘ്രാസ്ത്രഃ ശ്ലാഘനീയോ രഥോത്തമഃ
    രഥ ഏകഗുണോ മഹ്യം മതഃ പരപുരഞ്ജയഃ
22 അയം ച യുധി വിക്രാന്തോ മന്തവ്യോ ഽഷ്ട ഗുണോ രഥഃ
    സത്യജിത് സമരശ്ലാഘീ ദ്രുപദസ്യാത്മജോ യുവാ
23 ഗതഃ സോ ഽതിരഥത്വം ഹി ധൃഷ്ടദ്യുമ്നേന സംമിതഃ
    പാണ്ഡവാനാം യശഃ കാമഃ പരം കർമ കരിഷ്യതി
24 അനുരക്തശ് ച ശൂരശ് ച രഥോ ഽയം അപരോ മഹാൻ
    പാണ്ഡ്യ രാജോ മഹാവീര്യഃ പാണ്ഡവാനാം ധുരന്ധരഃ
25 ദൃഢധന്വാ മഹേഷ്വാസഃ പാണ്ഡവാനാം രഥോത്തമഃ
    ശ്രേണിമാൻ കൗരവശ്രേഷ്ഠ വസു ദാനശ് ച പാർഥിവഃ
    ഉഭാവ് ഏതാവ് അതിരഥൗ മതൗ മമ പരന്തപ