മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം/അധ്യായം27
| ←അധ്യായം26 | മഹാഭാരതം മൂലം/ഭീഷ്മപർവം രചന: അധ്യായം27 |
അധ്യായം28→ |
1 അർജുന ഉവാച
സംന്യാസം കർമണാം കൃഷ്ണ പുനർ യോഗം ച ശംസസി
യച് ഛ്രേയ ഏതയോർ ഏകം തൻ മേ ബ്രൂഹി സുനിശ്ചിതം
2 ശ്രീഭഗവാൻ ഉവാച
സംന്യാസഃ കർമയോഗശ് ച നിഃശ്രേയസകരാവ് ഉഭൗ
തയോസ് തു കർമസംന്യാസാത് കർമയോഗോ വിശിഷ്യതേ
3 ജ്ഞേയഃ സ നിത്യസംന്യാസീ യോ ന ദ്വേഷ്ടി ന കാങ്ക്ഷതി
നിർദ്വന്ദ്വോ ഹി മഹാബാഹോ സുഖം ബന്ധാത് പ്രമുച്യതേ
4 സാംഖ്യയോഗൗ പൃഥഗ് ബാലാഃ പ്രവദന്തി ന പണ്ഡിതാഃ
ഏകം അപ്യ് ആസ്ഥിതഃ സമ്യഗ് ഉഭയോർ വിന്ദതേ ഫലം
5 യത് സാംഖ്യൈഃ പ്രാപ്യതേ സ്ഥാനം തദ് യോഗൈർ അപി ഗമ്യതേ
ഏകം സാംഖ്യം ച യോഗം ച യഃ പശ്യതി സ പശ്യതി
6 സംന്യാസസ് തു മഹാബാഹോ ദുഃഖം ആപ്തും അയോഗതഃ
യോഗയുക്തോ മുനിർ ബ്രഹ്മ നചിരേണാധിഗച്ഛതി
7 യോഗയുക്തോ വിശുദ്ധാത്മാ വിജിതാത്മാ ജിതേന്ദ്രിയഃ
സർവഭൂതാത്മഭൂതാത്മാ കുർവന്ന് അപി ന ലിപ്യതേ
8 നൈവ കിം ചിത് കരോമീതി യുക്തോ മന്യേത തത്ത്വവിത്
പശ്യഞ് ശൃണ്വൻ സ്പൃശഞ് ജിഘ്രന്ന് അശ്നൻ ഗച്ഛൻ സ്വപഞ് ശ്വസൻ
9 പ്രലപൻ വിസൃജൻ ഗൃഹ്ണന്ന് ഉന്മിഷൻ നിമിഷന്ന് അപി
ഇന്ദ്രിയാണീന്ദ്രിയാർഥേഷു വർതന്ത ഇതി ധാരയൻ
10 ബ്രഹ്മണ്യ് ആധായ കർമാണി സംഗം ത്യക്ത്വാ കരോതി യഃ
ലിപ്യതേ ന സ പാപേന പദ്മപത്രം ഇവാംഭസാ
11 കായേന മനസാ ബുദ്ധ്യാ കേവലൈർ ഇന്ദ്രിയൈർ അപി
യോഗിനഃ കർമ കുർവന്തി സംഗം ത്യക്ത്വാത്മശുദ്ധയേ
12 യുക്തഃ കർമഫലം ത്യക്ത്വാ ശാന്തിം ആപ്നോതി നൈഷ്ഠികീം
അയുക്തഃ കാമകാരേണ ഫലേ സക്തോ നിബധ്യതേ
13 സർവകർമാണി മനസാ സംന്യസ്യാസ്തേ സുഖം വശീ
നവദ്വാരേ പുരേ ദേഹീ നൈവ കുർവൻ ന കാരയൻ
14 ന കർതൃത്വം ന കർമാണി ലോകസ്യ സൃജതി പ്രഭുഃ
ന കർമഫലസംയോഗം സ്വഭാവസ് തു പ്രവർതതേ
15 നാദത്തേ കസ്യ ചിത് പാപം ന ചൈവ സുകൃതം വിഭുഃ
അജ്ഞാനേനാവൃതം ജ്ഞാനം തേന മുഹ്യന്തി ജന്തവഃ
16 ജ്ഞാനേന തു തദ് അജ്ഞാനം യേഷാം നാശിതം ആത്മനഃ
തേഷാം ആദിത്യവജ് ജ്ഞാനം പ്രകാശയതി തത്പരം
17 തദ്ബുദ്ധയസ് തദാത്മാനസ് തന്നിഷ്ഠാസ് തത്പരായണാഃ
ഗച്ഛന്ത്യ് അപുനരാവൃത്തിം ജ്ഞാനനിർധൂതകൽമഷാഃ
18 വിദ്യാവിനയസമ്പന്നേ ബ്രാഹ്മണേ ഗവി ഹസ്തിനി
ശുനി ചൈവ ശ്വപാകേ ച പണ്ഡിതാഃ സമദർശിനഃ
19 ഇഹൈവ തൈർ ജിതഃ സർഗോ യേഷാം സാമ്യേ സ്ഥിതം മനഃ
നിർദോഷം ഹി സമം ബ്രഹ്മ തസ്മാദ് ബ്രഹ്മണി തേ സ്ഥിതാഃ
20 ന പ്രഹൃഷ്യേത് പ്രിയം പ്രാപ്യ നോദ്വിജേത് പ്രാപ്യ ചാപ്രിയം
സ്ഥിരബുദ്ധിർ അസംമൂഢോ ബ്രഹ്മവിദ് ബ്രഹ്മണി സ്ഥിതഃ
21 ബാഹ്യസ്പർശേഷ്വ് അസക്താത്മാ വിന്ദത്യ് ആത്മനി യത് സുഖം
സ ബ്രഹ്മയോഗയുക്താത്മാ സുഖം അക്ഷയം അശ്നുതേ
22 യേ ഹി സംസ്പർശജാ ഭോഗാ ദുഃഖയോനയ ഏവ തേ
ആദ്യന്തവന്തഃ കൗന്തേയ ന തേഷു രമതേ ബുധഃ
23 ശക്നോതീഹൈവ യഃ സോഢും പ്രാക് ശരീരവിമോക്ഷണാത്
കാമക്രോധോദ്ഭവം വേഗം സ യുക്തഃ സ സുഖീ നരഃ
24 യോ ഽന്തഃസുഖോ ഽന്തരാരാമസ് തഥാന്തർജ്യോതിർ ഏവ യഃ
സ യോഗീ ബ്രഹ്മനിർവാണം ബ്രഹ്മഭൂതോ ഽധിഗച്ഛതി
25 ലഭന്തേ ബ്രഹ്മനിർവാണം ഋഷയഃ ക്ഷീണകൽമഷാഃ
ഛിന്നദ്വൈധാ യതാത്മാനഃ സർവഭൂതഹിതേ രതാഃ
26 കാമക്രോധവിയുക്താനാം യതീനാം യതചേതസാം
അഭിതോ ബ്രഹ്മനിർവാണം വർതതേ വിദിതാത്മനാം
27 സ്പർശാൻ കൃത്വാ ബഹിർ ബാഹ്യാംശ് ചക്ഷുശ് ചൈവാന്തരേ ഭ്രുവോഃ
പ്രാണാപാനൗ സമൗ കൃത്വാ നാസാഭ്യന്തരചാരിണൗ
28 യതേന്ദ്രിയമനോബുദ്ധിർ മുനിർ മോക്ഷപരായണഃ
വിഗതേച്ഛാഭയക്രോധോ യഃ സദാ മുക്ത ഏവ സഃ
29 ഭോക്താരം യജ്ഞതപസാം സർവലോകമഹേശ്വരം
5 സുഹൃദം സർവഭൂതാനാം ജ്ഞാത്വാ മാം ശാന്തിം ഋച്ഛതി