മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം145

1 [യ്]
     ധർമജ്ഞോ ബലവാഞ് ശൂരഃ സദ്യോ രാക്ഷസപുംഗവഃ
     ഭക്തോ ഽസ്മാൻ ഔരസഃ പുത്രോ ഭീമ ഗൃഹ്ണാതു മാതരം
 2 തവ ഭീമബലേനാഹം അതിഭീമ പരാക്രമ
     അക്ഷതഃ സഹ പാഞ്ചാല്യാ ഗച്ഛേയം ഗന്ധമാദനം
 3 ഭ്രാതുർ വചനം ആജ്ഞായ ഭീമസേനോ ഘതോത്കചം
     ആദിദേശ നരവ്യാഘ്രസ് തനയം ശത്രുകർശനം
 4 ദൈദിംബേയ പരിശ്രാന്താ തവ മാതാപരാജിതാ
     ത്വം ച കാമഗമസ് താത ബലവാൻ വഹതാം ഖഗ
 5 സ്കന്ധം ആരോപ്യ ഭദ്രം തേ മധ്യേ ഽസ്മാകം വിഹായസാ
     ഗച്ഛ നീചകിയാ ഗത്യാ യഥാ ചൈനാം ന പീഡയേഃ
 6 ധർമരാജാം ച ധൗമ്യം ച രാജ പുത്രീം യമൗ തഥാ
     ഏകോ ഽപ്യ് അഹം അലം വോഢും കിം ഉതാദ്യ സഹായവാൻ
 7 ഏവം ഉക്ത്വാ തതഃ കൃഷ്ണാം ഉവാഹ സ ഘതോത്കചഃ
     പാണ്ഡൂനാം മധ്യഗോ വീരഃ പാണ്ഡവാൻ അപി ചാപരേ
 8 ലോമശഃ സിദ്ധമാർഗേണ ജഗാമാനുപമ ദ്യുതിഃ
     സ്വേനൈവാത്മ പ്രഭാവേന ദ്വിതീയ ഇവ ഭാസ്കരഃ
 9 ബ്രാഹ്മണാംശ് ചാപി താൻ സർവാ സമുപാദായ രാക്ഷസാഃ
     നിയോഗാദ് രാക്ഷസേന്ദ്രസ്യ ജഗ്മുർ ഭീമപരാക്രമാഃ
 10 ഏവം സുരം അനീയാനി വനാന്യ് ഉപവനാനി ച
    ആലോകയന്തസ് തേ ജഗ്മുർ വിശാലാം ബദരീം പ്രതി
11 തേ ത്വ് ആശു ഗതിഭിർ വീരാ രാക്ഷസൈസ് തൈർ മഹാബലൈഃ
    ഉഹ്യമാനാ യയുഃ ശീഘ്രം മഹദ് അധ്വാനം അൽപവത്
12 ദേശാൻ മ്ലേച്ഛ ഗണാകീർണാൻ നാനാരത്നാകരായുതാൻ
    ദദൃശുർ ഗിരിപാദാംശ് ച നാനാധാതുസമാചിതാൻ
13 വിദ്യാധരഗണാകീർണാൻ യുതാൻ വാനരകിംനരൈഃ
    തഥാ കിമ്പുരുഷൈശ് ചൈവ ഗന്ധർവൈശ് ച സമന്തതഃ
14 നദീ ജാലസമാകീർണാൻ നാനാപക്ഷിരുതാകുലാൻ
    നാനാവിധൈർ മൃഗൈർ ജുഷ്ടാൻ വാനരൈശ് ചോപശോഭിതാൻ
15 തേ വ്യതീത്യ ബഹൂൻ ദേശാൻ ഉത്തരാംശ് ച കുരൂൻ അപി
    ദദൃശുർ വിവിധാശ്ചര്യം കൈലാസം പർവതോത്തമം
16 തസ്യാഭ്യാശേ തു ദദൃശുർ നരനാരായണാശ്രമം
    ഉപേതം പാദപൈർ ദിവ്യൈഃ സദാ പുഷ്പഫലോപഗൈഃ
17 ദദൃശുസ് താം ച ബദരീം വൃത്തസ്കന്ധാം മനോരമാം
    സ്നിഗ്ധാം അവിരല ഛായാം ശ്രിയാ പരമയാ യുതാം
18 പത്രൈഃ സ്നിഗ്ധൈർ അവിലലൈർ ഉപൈതാം മൃദുഭിഃ ശുഭാം
    വിശാലശാഖാം വിഷ്ടീർണാം അതി ദ്യുതിസമന്വിതാം
19 ഫലൈർ ഉപചിതൈർ ദിവ്യൈർ ആചിതാം സ്വാദുഭിർ ഭൃശം
    മധുസ്രവൈഃ സദാ ദിവ്യാം മഹർഷിഗണസേവിതാം
    മദപ്രമുദിതൈർ നിത്യം നാനാദ്വിജ ഗണൈർ യുതാം
20 അദംശ മശകേ ദേശേ ബഹുമൂലഫലോദകേ
    നീലശാദ്വല സഞ്ഛന്നേ ദേവഗന്ധർവസേവിതേ
21 സുസമീകൃത ഭൂഭാഗേ സ്വഭാവവിഹിതേ ശുഭേ
    ജാതാം ഹിമമൃദു സ്പർശേ ദേശേ ഽപഹത കന്തകേ
22 താം ഉപൈത്യ മഹാത്മാനഃ സഹ തൈർ ബ്രാഹ്മണർഷഭൈഃ
    അവതേരുസ് തതഃ സർവേ രാക്ഷസ സ്കന്ധതഃ ശനൈഃ
23 തതസ് തം ആശ്രമം പുണ്യം നരനാരായണാശ്രിതം
    ദദൃശുഃ പാണ്ഡവാ രാജൻ സഹിതാ ദ്വിജപുംഗവൈഃ
24 തമസാ രഹിതം പുണ്യം അനാമൃഷ്ടം രവേഃ കരൈഃ
    ക്ഷുത് തൃട് ശീതോഷ്ണദോഷൈശ് ച വർജിതം ശോകനാശനം
25 മഹർഷിഗണസംബാധം ബ്രാഹ്മ്യാ ലക്ഷ്മ്യാ സമന്വിതം
    ദുഷ്പ്രവേശം മഹാരാജ നരൈർ ധർമബഹിഃ കൃതൈഃ
26 ബലിഹോമാർചിതം ദിവ്യം സുസംമൃഷ്ടാനുലേപനം
    ദിവ്യപുഷ്പോപഹാരൈശ് ച സർവതോ ഽഭിവിരാജിതം
27 വിശാലൈർ അഗ്നിശരണൈഃ സ്രുഗ് ഭാന്ദൈർ ആചിതം ശുഭൈഃ
    മഹദ്ഭിസ് തോയകലശൈഃ കഥിനൈശ് ചോപശോഭിതം
    ശരണ്യം സർവഭൂതാനാം ബ്രഹ്മഘോഷനിനാദിതം
28 ദിവ്യം ആശ്രയണീയം തം ആശ്രമം ശ്രമനാശനം
    ശ്രിയാ യുതം അനിർദേശ്യം ദേവ ചര്യോപശോഭിതം
29 ഫലമൂലാശനൈർ ദാന്തൈശ് ചീരകൃഷ്ണാജിനാംബരൈഃ
    സൂര്യവൈശ്വാനര സമൈസ് തപസാ ഭാവിതാത്മഭിഃ
30 മഹർഷിഭിർ മോക്ഷപരൈർ യതിഭിർ നിയതേന്ദ്രിയൈഃ
    ബ്രഹ്മഭൂതൈർ മഹാഭാഗൈർ ഉപൈതം ബ്രഹ്മവാദിഭിഃ
31 സോ ഽഭ്യഗച്ഛൻ മഹാതേജാസ് താൻ ഋഷീൻ നിയതഃ ശുചിഃ
    ഭ്രാതൃഭിഃ സഹിതോ ധീമാൻ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിര
32 ദിവ്യജ്ഞാനോപപന്നാസ് തേ ദൃഷ്ട്വാ പ്രാപ്തം യുധിഷ്ഠിരം
    അഭ്യഗച്ഛന്ത സുപ്രീതാഃ സർവ ഏവ മഹർഷയഃ
    ആശീർവാദാൻ പ്രയുഞ്ജാനാഃ സ്വാധ്യായനിരതാ ഭൃശം
33 പ്രീതാസ് തേ തസ്യ സത്കാരം വിധിനാ പാവകോപമാഃ
    ഉപാജഹ്രുശ് ച സലിലം പുഷ്പമൂലഫലം ശുചി
34 സ തൈഃ പ്രീത്യാഥ സത്കാരം ഉപനീതം മഹർഷിഭിഃ
    പ്രയതഃ പ്രതിഗൃഹ്യാഥ ധർമപുത്രോ യുധിഷ്ഠിരഃ
35 തം ശക്ര സദന പ്രഖ്യം ദിവ്യഗന്ധം മനോരമം
    പ്രീതഃ സ്വർഗോപമം പുണ്യം പാണ്ഡവഃ സഹ കൃഷ്ണയാ
36 വിവേശ ശോഭയാ യുക്തം ഭ്രാതൃഭിശ് ച സഹാനഘ
    ബ്രാഹ്മണൈർ വേദവേദാംഗപാരഗൈശ് ച സഹാച്യുതഃ
37 തത്രാപശ്യത് സ ധർമാത്മാ ദേവദേവർഷിപൂജിതം
    നരനാരായണ സ്ഥാനം ഭാഗീരഥ്യോപശോഭിതം
38 മധുസ്രവ ഫലാം ദിവ്യാം മഹർഷിഗണസേവിതാം
    താം ഉപൈത്യ മഹാത്മാനസ് തേ ഽവസൻ ബ്രാഹ്മണൈഃ സഹ
39 ആലോകയന്തോ മൈനാകം നാനാദ്വിജ ഗണായുതം
    ഹിരണ്യശിഖരം ചൈവ തച് ച ബിന്ദുസരഃ ശിവം
40 ഭാഗീരഥീം സുതാർഥാം ച ശീതാമല ജരാം ശിവാം
    മനി പ്രവാലപ്രസ്താരാം പാദപൈർ ഉപശോഭിതാം
41 ദിവ്യപുഷ്പസമാകീർണാം മനസഃ പ്രീതിവർധനീം
    വീക്ഷമാണാ മഹാത്മാനോ വിജഹ്രുസ് തത്ര പാണ്ഡവാഃ
42 തത്ര ദേവാൻ പിതൄംശ് ചൈവ തർപയന്തഃ പുനഃ പുനഃ
    ബ്രാഹ്മണൈഃ സഹിതാ വീരാ ന്യവസൻ പുരുഷർഷഭാഃ
43 കൃഷ്ണായാസ് തത്ര പശ്യന്തഃ ക്രീഡിതാന്യ് അമരപ്രഭാഃ
    വിചിത്രാണി നരവ്യാഘ്രാ രേമിരേ തത്ര പാണ്ഡവാഃ