മഹാഭാരതം മൂലം/വനപർവം
രചന:വ്യാസൻ
അധ്യായം211

1 [മാർക്]
     ഗുരുഭിർ നിയമൈർ യുക്തോ ഭരതോ നാമ പാവകഃ
     അഗ്നിഃ പുഷ്ടിമതിർ നാമ തുഷ്ടഃ പുഷ്ടിം പ്രയച്ഛതി
     ഭരത്യ് ഏഷ പ്രജാഃ സർവാസ് തതോ ഭരത ഉച്യതേ
 2 അഗ്നിർ യസ് തു ശിവോ നാമ ശക്തിപൂജാ പരശ് ച സഃ
     ദുഃഖാർതാനാം സ സർവേഷാം ശിവ കൃത് സതതം ശിവഃ
 3 തപസസ് തു ഫലം ദൃഷ്ട്വാ സമ്പ്രവൃദ്ധം തപോ മഹത്
     ഉദ്ധർതു കാമോ മതിമാൻ പുത്രോ ജജ്ഞേ പുരന്ദരഃ
 4 ഊഷ്മാ ചൈവോഷ്മണോ ജജ്ഞേ സോ ഽഗ്നിർ ഭൂതേഷു ലക്ഷ്യതേ
     അഗ്നിശ് ചാപി മനുർ നാമ പ്രാജാപത്യം അകാരയത്
 5 ശംഭും അഗ്നിം അഥ പ്രാഹുർ ബ്രാഹ്മണാ വേദപാരഗാഃ
     ആവസഥ്യം ദ്വിജാഃ പ്രാഹുർ ദീപ്തം അഗ്നിം മഹാപ്രഭം
 6 ഊർജഃ കരാൻ ഹവ്യവാഹാൻ സുവർണസദൃശപ്രഭാൻ
     അഗ്നിസ് തപോ ഹ്യ് അജനയത് പഞ്ച യജ്ഞസുതാൻ ഇഹ
 7 പ്രശാന്തേ ഽഗ്നിർ മഹാഭാഗ പരിശ്രന്തോ ഗവാം പതിഃ
     അസുരാഞ് ജനയൻ ഘോരാൻ മർത്യാംശ് ചൈവ പൃഥഗ്വിധാൻ
 8 തപസശ് ച മനും പുത്രം ഭാനും ചാപ്യ് അംഗിരാസൃജത്
     ബൃഹദ്ഭാനും തു തം പ്രാഹുർ ബ്രാഹ്മണാ വേദപാരഗാഃ
 9 ഭാനോർ ഭാര്യാ സുപ്രജാ തു ബൃഹദ്ഭാസാ തു സോമജാ
     അസൃജേതാം തു ഷട് പുത്രാഞ് ശൃണു താസാം പ്രജാ വിധം
 10 ദുർബലാനാം തു ഭൂതാനാം തനും യഃ സമ്പ്രയച്ഛതി
    തം അഗ്നിം ബലദം പ്രാഹൗഃ പ്രഥമം ഭാനുതഃ സുതം
11 യഃ പ്രശാന്തേഷു ഭൂതേഷു മന്യുർ ഭവതി ദാരുണഃ
    അഗ്നിഃ സ മന്യുമാൻ നാമ ദ്വിതീയോ ഭാനുതഃ സുതഃ
12 ദർശേ ച പൗർണമാസേ ച യസ്യേഹ ഹവിർ ഉച്യതേ
    വിഷ്ണുർ നാമേഹ യോ ഽഗ്നിസ് തു ധൃതിമാൻ നാമ സോ ഽംഗിരാഃ
13 ഇന്ദ്രേണ സഹിതം യസ്യ ഹവിർ ആഗ്രയണം സ്മൃതം
    അഗ്നിർ ആഗ്രയണോ നാമ ഭാനോർ ഏവാന്വയസ് തു സഃ
14 ചാതുർഭാസ്യേഷു നിത്യാനാം ഹവിഷാം യോ നിരഗ്രഹഃ
    ചതുർഭിഃ സഹിതഃ പുത്രൈർ ഭാനോർ ഏവാന്വയസ് തു സഃ
15 നിശാം ത്വ് അജനയത് കന്യാം അഗ്നീഷോമാവ് ഉഭൗ തഥാ
    മനോർ ഏവാഭവദ് ഭാര്യാ സുഷുവേ പഞ്ച പാവകാൻ
16 പൂജ്യതേ ഹവിഷാഗ്ര്യേണ ചാതുർമാസ്യേഷു പാവകഃ
    പർജന്യസഹിതഃ ശ്രീമാൻ അഗ്നിർ വൈശ്വാനരസ് തു സഃ
17 അസ്യ ലോകസ്യ സർവസ്യ യഃ പതിഃ പരിപഠ്യതേ
    സോ ഽഗ്നിർ വിശ്വപതിർ നാമ ദ്വിതീയോ വൈ മനോഃ സുതഃ
    തതഃ സ്വിഷ്ടം ഭവേദ് ആജ്യം സ്വിഷ്ടകൃത് പരമഃ സ്മൃതഃ
18 കന്യാ സാ രോഹിണീ നാമ ഹിരണ്യകശിപോഃ സുതാ
    കർമണാസൗ ബഭൗ ഭാര്യാ സ വഹ്നിഃ സ പ്രജാപതിഃ
19 പ്രാണം ആശ്രിത്യ യോ ദേഹം പ്രവർതയതി ദേഹിനാം
    തസ്യ സംനിഹിതോ നാമ ശബ്ദരൂപസ്യ സാധനഃ
20 ശുക്ലകൃഷ്ണ ഗതിർ ദേവോ യോ ബിഭർതി ഹുതാശനം
    അകൽമഷഃ കൽമഷാണാം കർതാ ക്രോധാശ്രിതസ് തു സഃ
21 കപിലം പരമർഷിം ച യം പ്രാഹുർ യതയഃ സദാ
    അഗ്നിഃ സ കപിലോ നാമ സാംഖ്യയോഗപ്രവർതകഃ
22 അഗ്നിർ യച്ഛതി ഭൂതാനി യേന ഭൂതാനി നിത്യദാ
    കർമസ്വ് ഇഹ വിചിത്രേഷു സോ ഽഗ്രണീർ വഹ്നിർ ഉച്യതേ
23 ഇമാൻ അന്യാൻ സമസൃജത് പാവകാൻ പ്രഥിതാൻ ഭുവി
    അഗ്നിഹോത്രസ്യ ദുഷ്ടസ്യ പ്രായച്ശ്ചിത്താർഥം അൽബണാൻ
24 സംസ്പൃശേയുർ യദാന്യോന്യം കഥം ചിദ് വായുനാഗ്നയഃ
    ഇഷ്ടിർ അഷ്ടാകപാലേന കാര്യാ വൈ ശുചയേ ഽഗ്നയേ
25 ദക്ഷിണാഗ്നിർ യദാ ദ്വാഭ്യാം സംസൃജേത തദാ കില
    ഇഷ്ടിർ അഷ്ടാകപാലേന കാര്യാ വൈ വീതയേ ഽഗ്നയേ
26 യദ്യ് അഗ്നയോ ഹി സ്പൃശ്യേയുർ നിവേശസ്ഥാ ദവാഗ്നിനാ
    ഇഷ്ടിർ അഷ്ടാകപാലേന കാര്യാ തു ശുചയേ ഽഗ്നയേ
27 അഗ്നിം രജസ്വലാ ചേത് സ്ത്രീ സംസ്പൃശേദ് അഗ്നിഹോത്രികം
    ഇഷ്ടിർ അഷ്ടാകപാലേന കാര്യാ ദസ്യുമതേ ഽഗ്നയേ
28 മൃതഃ ശ്രൂയേത യോ ജീവൻ പരേയുഃ പശവോ യഥാ
    ഇഷ്ടിർ അഷ്ടാകപാലേന കർതവ്യാഭിമതേ ഽഗ്നയേ
29 ആർതോ ന ജുഹുയാദ് അഗ്നിം ത്രിരാത്രം യസ് തു ബ്രാഹ്മണഃ
    ഇഷ്ടിർ അഷ്ടാകപാലേന കാര്യാ സ്യാദ് ഉത്തരാഗ്നയേ
30 ദർശം ച പൗർണമാസം ച യസ്യ തിഷ്ഠേത് പ്രതിഷ്ഠിതം
    ഇഷ്ടിർ അഷ്ടാകപാലേന കാര്യാ പഥികൃതേ ഽഗ്നയേ
31 സൂതികാഗ്നിർ യദാ ചാഗ്നിം സംസ്പൃശേദ് അഗ്നിഹോത്രികം
    ഇഷ്ടിർ അഷ്ടാകപാലേന കാര്യാ ചാഗ്നിമതേ ഽഗ്നയേ